5 Vragenuur: Vragen Van Toorenburg

Vragen van het lid Van Toorenburg aan de minister van Justitie en Veiligheid over het bericht "Techniek meldkamer 112 loopt achter: Levens in gevaar".

De voorzitter:

Dan geef ik tot slot het woord aan mevrouw Van Toorenburg namens het CDA voor haar vragen aan de minister van Justitie en Veiligheid over het bericht dat de techniek in de meldkamer van 112 achterloopt. Het woord is aan mevrouw Van Toorenburg.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA):

Dank u wel, voorzitter. Toen ik er een jaar geleden achter kwam dat als je 112 belt, je niet automatisch wordt gevonden door de hulpdiensten, was ik eigenlijk heel erg verbaasd. Allerlei handige apps kunnen namelijk altijd metéén zien waar je bent. Ik krijg ongeveer dagelijks te horen waar al m'n vrienden zijn en ook als ik m'n telefoon kwijt ben, is die binnen no-time weer boven water. Dat is eigenlijk wel heel vreemd. Volgens mij zijn er heel erg veel mensen, misschien ook wel hier vandaag, die denken: als ik 112 bel, dan weet men heel snel waar ik ben. We zien regelmatig allerlei televisieprogramma's, of dat nou realityshows, krimi's of andere programma's zijn, waarin iemand de politie belt en dan hoort: blijft u rustig aan de lijn, we zijn al onderweg!

Dat is in Nederland heel erg ingewikkeld, heb ik begrepen. Inmiddels wordt er wel het een en ander aan gedaan, maar een jaar geleden hoorde ik hiervan en toen heb ik schriftelijke vragen gesteld. Ik ben toen eigenlijk een beetje gerustgesteld; het leek alsof het allemaal heel rap in orde zou komen. Maar wat schetst nu mijn verbazing? Het is eigenlijk niet zo! Inmiddels hebben we ook al een heel tragische situatie aan de hand gehad waarin een mevrouw te water is geraakt; ook toen konden de hulpdiensten haar niet tijdig vinden. Wellicht had het niets uitgemaakt, maar dit zijn altijd van die extreem schrijnende situaties waardoor we weer weten dat we ervoor moeten zorgen dat we zo snel mogelijk de meldingen doorkrijgen en moeten weten waar iemand is.

Voorzitter. Afgelopen weekend heeft RTL Nieuws hier ook opnieuw aandacht aan besteed. Heel erg belangrijk, want eigenlijk heeft RTL opnieuw de kat de bel aangebonden. Daarom sta ik hier vandaag ook, want ik vind eigenlijk dat het allemaal wat te lang duurt. Daarom heb ik vragen aan de minister. Hij heeft de Kamer ook al heel zorgvuldig een brief gestuurd, maar ik zou het gewoon even in heelnormalemensentaal van de minister willen horen. Kan hij uitleggen wat er achter de schermen allemaal speelt? Waarom duurt het zo lang? Wanneer kunnen we die automatische koppelingen nu eindelijk verwachten? En wat is daar nou nog voor nodig?

De voorzitter:

Het woord is aan de minister.

Minister Grapperhaus:

Mevrouw de voorzitter. Net als mevrouw Van Toorenburg heb ik de uitzending van RTL Nieuws van afgelopen zaterdag gezien over de locatiebepaling van een beller die een melding doet bij 112. Uitgangspunt van de meldkamers is om burgers in nood zo snel en goed mogelijk te helpen. In die uitzending is ook duidelijk gemaakt hoe belangrijk de locatiebepaling is. Daarom heb ik u gisteren ook een brief gestuurd met daarbij als bijlage het TNO-rapport over het systeem Advanced Mobile Location, AML. Ik zou twee punten uit die brief hier nog willen benadrukken in antwoord op de vragen van lid Van Toorenburg. Allereerst: er wordt in de meldkamers al met een locatiebepalingssysteem gewerkt, het zogenaamde VIL, Verificatie Incident Locatie. Daar heb ik uw Kamer in maart 2017 ook over geïnformeerd. Op basis van VIL kan de meldkamer nauwkeurige informatie van een beller ontvangen. Dat systeem was al beproefd en was gemakkelijk te implementeren. Een ander belangrijk punt is dat VIL op basis van een algemene sms-functie een heel breed bereik heeft van alle soorten mobiele telefoons, en niet alleen van Androids zoals AML dat heeft. Desalniettemin is bekend dat AML voordelen heeft ten opzichte van VIL. Daarom wordt AML als vervolgstap ingevoerd, met de aantekening dat het voorlopig slechts bereik heeft op Android en dus niet op alle telefoons. Om deze vervolgstap goed te kunnen zetten, heeft TNO advies gegeven. Vandaar dat rapport. De politie is op dit moment voortvarend aan de slag om met behulp van de TNO-aanbevelingen de invoering van AML in Nederland te realiseren. Dan gaat het, in ieder geval voor Androidsmartphones, werken.

Tot slot wil ik in het verlengde hiervan het volgende zeggen, om u te laten weten dat men het afgelopen jaar zeker niet heeft stilgezeten. Er lopen veel innovatie- en verandertrajecten binnen het meldkamerdomein. Ik noem daarbij de vernieuwing van C2000, het samenvoegen van meldkamers, de aansluiting van de meldkamers op landelijke ICT en ook de vernieuwing van 112-infrastructuur. Dat laatste schept de randvoorwaarden voor een goede aansluiting van AML. Met goede regelmaat vindt over deze zaken overleg plaats met de EENA, de European Emergency Number Association. Ook in de afgelopen tijd is dat gebeurd.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA):

Dank aan de minister voor de beantwoording. Ik hoor dat hij het heel serieus neemt en graag wil dat het snel gaat. Toch blijf ik mijn teleurstelling uitspreken dat het zo lang duurt. Ik heb een jaar geleden schriftelijke vragen gesteld en hoorde dat de politie er toen al twee jaar mee bezig was. Dertien landen om ons heen hebben het gewoon netjes geregeld. Ik heb gehoord dat het €100.000 heeft gekost om het netjes in orde te maken. Kan de minister er daarom voor zorgen dat het heel snel gebeurt?

Ik denk dat we met elkaar de verantwoordelijkheid hebben om het niet alleen voor Androidtelefoons te laten gebeuren, maar ook voor andere telefoons. Nu is het dus blijkbaar zo dat je een sms'je krijgt en een link moet accorderen. Ik zie dan iemand, misschien een ouder iemand, in paniek 112 bellen, een sms krijgen en een handeling moeten verrichten. Volgens mij gaan we daar deze oorlog niet mee winnen. Ik wil dus heel graag dat we ervoor zorgen dat andere providers, zoals Apple dus, ook aangehaakt zijn. Wellicht kunnen we dat in Europees verband doen, want andere landen hebben dezelfde nood, hoor ik de minister eigenlijk zeggen.

Minister Grapperhaus:

Het is lastig om het met andere landen te vergelijken, omdat de meldkamerfunctie in ieder land of in ieder geval in heel veel landen anders is ingericht, met verschillende organisaties en systemen. Zoals ik de Kamer gisteren heb geschreven, geeft de politie er grote prioriteit aan om dat systeem dit jaar met de hulp van TNO op de juiste wijze ingevoerd te krijgen.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA):

Ik denk dat goed is dat mensen zich nu in ieder geval wel realiseren dat we het systeem niet optimaal op orde hebben, maar dat de minister er alles aan doet om ervoor te zorgen dat dat wel snel het geval is. Ik kan niet anders dan hem aanmoedigen, want ze zeggen het zelf altijd: als je in nood bent, telt echt iedere seconde.

De voorzitter:

Dank u wel, mevrouw Van Toorenburg.

Mevrouw Helder (PVV):

We hebben de minister horen spreken over het systeem voor Verificatie Incident Locatie, het VIL-systeem. Dan krijgt de beller inderdaad een sms en moet hij zelf iets activeren. Als je auto te water raakt en je kopje-onder gaat, is dat volgens mij het laatste waar je aan denkt, dus dat is gewoon te weinig. In het TNO-rapport waar de minister aan refereert, staan al belangrijke voorwaarden, die gerealiseerd moeten worden. Laat ik er eentje uitlichten: de ondersteunende IT-systemen en meldkamers moeten geschikt zijn om locatie-informatie op basis van dat juiste systeem, het AML, te ontvangen. Dan staan er drie aanbevelingen. Ik kan de minister helpen: het staat op pagina 28 van het TNO-rapport. Kan de minister bevestigen dat daar alvast wel mee gestart gaat worden?

Minister Grapperhaus:

Zoals ik net zei: op dit moment is de politie, onder begeleiding van TNO, bezig om die aanbevelingen zodanig op te volgen dat de implementatie gaat geschieden.

De voorzitter:

Mevrouw Kuiken, uw collega Ploumen heeft alle vragen al gesteld, dus u mag niet meer interrumperen.

Meneer Van Raak, u mag niet zomaar uw beurt weggeven.

De heer Van Raak (SP):

Advanced Mobile Location: ik vind het prachtig, maar klopt het dat er nog steeds gebieden zijn in Nederland waar je 112 helemaal niet kunt bellen, zoals het oosten van Groningen? En als je wel contact krijgt, klopt het dan dat lang niet altijd de aanrijtijden worden gehaald door politie en andere hulpverleners? Nogmaals, ik vind Advanced Mobile Location prachtig, maar je hebt er niks aan als je niet kan bellen en als mensen niet op tijd komen.

Minister Grapperhaus:

Ik ben bereid om dat voor u na te gaan en daar in een brief op terug te komen. Volgens mij is dat voor iedereen in Nederland mogelijk, maar ik zeg nu even "'volgens mij"', want ik ben niet de minister van telecommunicatie. Ik zal dat voor u uitzoeken en daar snel op terugkomen.

De voorzitter:

Dank u wel. Daarmee zijn we gekomen aan het einde van dit vragenuur. We gaan zo stemmen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.