Aan de orde zijn de stemmingen over acht moties, ingediend in het debat over het tabaksontmoedigingsbeleid, te weten:

- de motie-Lansink over afzien van een verkoopverbod (24743, nr. 4);

- de motie-Marijnissen over verkoop van tabaksproducten in speciaalzaken (24743, nr. 5);

- de motie-Marijnissen over verbod op reclame buiten de verkooppunten (24743, nr. 6);

- de motie-Nijpels-Hezemans over afzien van accijnsverhoging op pijptabak (24743, nr. 7);

- de motie-Oudkerk c.s. over maatschappelijk aanvaardbare vormen van tabaksreclame (24743, nr. 8);

- de motie-Oudkerk c.s. over het verwijderen van automaten uit horecagelegenheden (24743, nr. 9);

- de motie-Oudkerk c.s. over het verbieden van buitenreclame (24743, nr. 10);

- de motie-Van Blerck-Woerdman over afzien van accijnsverhoging op tabak en sigaretten (24743, nr. 11).

(Zie vergadering van 17 oktober 1996.)

De voorzitter:

Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen vooraf.

De heer Oudkerk (PvdA):

Voorzitter! Ik wil een stemverklaring afleggen over een aantal moties inzake het tabaksontmoedigingsbeleid. Mijn fractie heeft beoordeeld of die moties er inderdaad op gericht zijn het tabaksgebruik te ontmoedigen.

In de motie op stuk nr. 4 vraagt de heer Lansink het kabinet af te zien van het verkoopverbod aan personen onder de 18 jaar, omdat dit naar zijn mening ineffectief en onuitvoerbaar is. Wat de ineffectiviteit en de onuitvoerbaarheid betreft, kunnen wij zijn mening voor een zeer groot deel onderschrijven. Wij willen echter het kabinet de gelegenheid geven, juist om ervoor te zorgen dat zoiets wel effectief en uitvoerbaar en met name controleerbaar wordt, de Kamer daartoe een voorstel voor te leggen. Daarom zullen wij tegen deze motie stemmen.

Wij zullen voor de motie van de heer Marijnissen op stuk nr. 5 stemmen, omdat de heer Marijnissen een plan aan het kabinet vraagt om het aantal verkooppunten terug te dringen. Dan is per definitie de controle op die leeftijdsgrens beter te handhaven.

Mijn fractie wenst de motie op stuk nr. 9 aan te houden, omdat de minister van Economische Zaken heeft toegezegd om ten aanzien van mogelijke beperking van het aantal automaten de Kamer nog terdege te informeren.

Dan kom ik tot de motie op stuk nr. 11 van collega Van Blerck inzake het afzien van accijnsverhoging op tabak, omdat dit een ineffectieve maatregel zou zijn.

De voorzitter:

U bent met een stemverklaring bezig, maar volgens mij is het een heropening geworden.

De heer Oudkerk (PvdA):

Nee, wat mij betreft niet. Ik ga verklaren waarom wij tegen die motie zullen stemmen.

De voorzitter:

Maar u vroeg zo-even, een motie aan te houden.

De heer Oudkerk (PvdA):

Neem me niet kwalijk, ik maakte er gebruik van dat ik hier nu sta.

Voorzitter! Wij zullen tegen de motie op stuk nr. 11 stemmen, omdat wij van mening zijn dat accijnsverhoging weliswaar niet leuk is, maar in het kader van een breder pakket wel degelijk kan helpen om het roken terug te dringen.

De voorzitter:

Op verzoek van de heer Oudkerk stel ik voor, zijn motie (24743, nr. 9) van de agenda af te voeren.

Daartoe wordt besloten.

De heer Verkerk (AOV):

Voorzitter! Onze fractie zal vóór de motie op stuk nr. 11 stemmen. Jonge mensen waarschuwen voor het gevaar van roken door goede voorlichting, beperking van reclame en van de verkooppunten anders dan speciaalzaken heeft onze instemming, maar lastenverhoging door een hogere tabaksaccijns hoort daar toch eigenlijk niet bij. Die treft vooral de ouderen en ze draagt kennelijk niet bij tot minder roken.

De heer Marijnissen (SP):

Voorzitter! Een stemverklaring over de motie van de heer Lansink op stuk nr. 4 over de maatregel om de verkoop van tabaksproducten aan mensen onder de 18 jaar te verbieden. Onze fractie steunt het kabinetsbeleid om het beginnen met roken door jongeren te ontmoedigen en het ligt dan ook voor de hand om voor de uitgangspunten van het kabinet in dezen te stemmen en dus de motie van de CDA-fractie af te wijzen. Maar in lijn met wat de heer Oudkerk zojuist heeft gezegd, gaat het naar ons idee hierbij vooral om symboolwetgeving, en daar zijn wij geen voorstander van. Een verbod zou kunnen werken, maar dan is het noodzakelijk om het aantal verkooppunten terug te brengen. Daarom hangt de steun van onze fractie voor de motie op stuk nr. 4 af van aanvaarding van mijn motie op stuk nr. 5 over het aantal verkooppunten. Daarom vraag ik u, eerst over mijn motie te laten stemmen, voorzitter.

Ten slotte nog een stemverklaring over de motie op stuk nr. 11. Het moge duidelijk zijn dat onze fractie weinig vertrouwen heeft in het verhogen van accijnzen als middel om het roken door jongeren te ontmoedigen. Bovendien werken accijnzen denivellerend en verworden ze niet zelden tot een melkkoe. Als wij willen proberen om jongeren van het roken af te houden, zijn er duidelijk alternatieven, zoals voorlichting, een algeheel verbod op reclame – ik heb daar ook een motie over ingediend – en het beperken van de verkooppunten tot de speciaalzaken.

De voorzitter:

Kan de Kamer ermee instemmen om eerst over de motie van de heer Marijnissen en daarna over de motie van de heer Lansink te stemmen?

De heer Lansink (CDA):

Voorzitter! Ik heb daar geen enkel bezwaar tegen, ook al omdat er in het debat een koppeling tussen beide moties is aangebracht. Ik zeg dit ook nog even aan het adres van de heer Oudkerk.

De voorzitter:

Dan stemmen wij eerst over de motie op stuk nr. 5.

In stemming komt de motie-Marijnissen (24743, nr. 5).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de RPF, de SGP, het GPV, het CDA, de groep-Nijpels, het AOV, de Unie 55+ en het lid Hendriks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Lansink (24743, nr. 4).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van het CDA, de VVD, de groep-Nijpels, de Unie 55+, de CD en de leden Hendriks, Sipkes en M.B. Vos voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen.

Daar de uitslag bij handopsteken niet is vast te stellen, moet er hoofdelijk gestemd worden.

Vóór stemmen de leden: Korthals, Lansink, Leers, Van der Linden, Mateman, R.A. Meijer, Th.A.M. Meijer, Mulder-van Dam, Nijpels-Hezemans, Passtoors, Reitsma, Remkes, Van Rey, Rijpstra, Van Rooy, Schuurman, Sipkes, Smits, Van der Stoel, Terpstra, Te Veldhuis, Verbugt, Verhagen, M.B. Vos, O.P.G. Vos, Voûte-Droste, B.M. de Vries, J.M. de Vries, Weisglas, Wolters, Zonneveld, Van Ardenne-van der Hoeven, Assen, Beinema, Biesheuvel, Bijleveld-Schouten, Blaauw, Blauw, Van Blerck-Woerdman, Bolkestein, Bremmer, Bukman, V.A.M. van der Burg, Van de Camp, Cherribi, Cornielje, Dankers, Deetman, Van den Doel, Essers, Gabor, Van Heemskerck Pillis-Duvekot, Heerma, Van der Heijden, Hendriks, Hessing, Hillen, Van der Hoeven, Hofstra, Van Hoof, Hoogervorst, De Hoop Scheffer, Ten Hoopen, Janmaat, De Jong, H.G.J. Kamp, M.M.H. Kamp, Keur, Klein Molekamp en Koekkoek.

Tegen stemmen de leden: De Koning, Lambrechts, Leerkes, Liemburg, Lilipaly, Marijnissen, Middel, Van Middelkoop, Noorman-den Uyl, Oedayraj Singh Varma, Oudkerk, Van Oven, Van der Ploeg, Poppe, Rabbae, Rehwinkel, Van 't Riet, Roethof, Rosenmöller, Rouvoet, Scheltema-de Nie, Schimmel, Schutte, Stellingwerf, Sterk, Swildens-Rozendaal, Van Traa, Valk, Ter Veer, Verkerk, Versnel-Schmitz, Verspaget, Vliegenthart, Van der Vlies, Van Vliet, Vreeman, Wallage, Van Walsem, Van Waning, Van Wingerden, Witteveen-Hevinga, Wolffensperger, Woltjer, Ybema, Van Zijl, Zijlstra, Van Zuijlen, Adelmund, Apostolou, Augusteijn-Esser, Bakker, Van den Berg, Van den Bos, Van Boxtel, M.M. van der Burg, De Cloe, Crone, Van Dijke, Dijksma, Dijksman, Dittrich, Duivesteijn, Van Gelder, Van Gijzel, Giskes, De Graaf, Van Heemst, Hoekema, Houda, Huys, Jeekel, Jorritsma-van Oosten en Kalsbeek-Jasperse.

De voorzitter:

Ik constateer, dat 70 leden voor hebben gestemd en 73 leden tegen, zodat de motie is verworpen.

In stemming komt de motie-Marijnissen (24743, nr. 6).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de RPF, de SGP, het GPV, de groep-Nijpels, het AOV, de Unie 55+ en het lid Hendriks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Nijpels-Hezemans (24743, nr. 7).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de groep-Nijpels, het AOV, de Unie 55+, het CDA, de SP en het lid Hendriks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Oudkerk c.s. (24743, nr. 8).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, GroenLinks, de SP, de RPF, de SGP, het GPV, de groep-Nijpels, het AOV, de Unie 55+ en het lid Hendriks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Oudkerk c.s. (24743, nr. 10).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, GroenLinks, de SP, D66, de RPF, de SGP, het GPV, de groep-Nijpels, het AOV, de Unie 55+ en het lid Hendriks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van Blerck-Woerdman (24743, nr. 11).

De voorzitter:

Mij is verzocht om hoofdelijke stemming over deze motie.

Vóór stemmen de leden: Zonneveld, Van Ardenne-van der Hoeven, Assen, Beinema, Biesheuvel, Bijleveld-Schouten, Blaauw, Blauw, Van Blerck-Woerdman, Bolkestein, Bremmer, Bukman, V.A.M. van der Burg, Van de Camp, Cherribi, Cornielje, Dankers, Deetman, Van den Doel, Essers, Gabor, Van Heemskerck Pillis-Duvekot, Heerma, Van der Heijden, Hendriks, Hessing, Hillen, Van der Hoeven, Hofstra, Van Hoof, Hoogervorst, De Hoop Scheffer, Ten Hoopen, Janmaat, De Jong, H.G.J. Kamp, M.M.H. Kamp, Keur, Klein Molekamp, Koekkoek, Korthals, Lansink, Leerkes, Leers, Van der Linden, Marijnissen, Mateman, R.A. Meijer, Th.A.M. Meijer, Mulder van Dam, Nijpels-Hezemans, Passtoors, Poppe, Reitsma, Remkes, Van Rey, Rijpstra, Van Rooy, Schuurman, Smits, Van der Stoel, Terpstra, Te Veldhuis, Verbugt, Verhagen, Verkerk, O.P.G. Vos, Voûte-Droste, B.M. de Vries, J.M. de Vries, Weisglas, van Wingerden en Wolters.

Tegen stemmen de leden: Woltjer, Ybema, Van Zijl, Zijlstra, Van Zuijlen, Adelmund, Apostolou, Augusteijn-Esser, Bakker, Van den Berg, Van den Bos, Van Boxtel, M.M. van der Burg, De Cloe, Crone, Van Dijke, Dijksma, Dijksman, Dittrich, Duivesteijn, Van Gelder, Van Gijzel, Giskes, De Graaf, Van Heemst, Hoekema, Houda, Huys, Jeekel, Jorritsma-van Oosten, Kalsbeek-Jasperse, De Koning, Lambrechts, Liemburg, Lilipaly, Middel, Van Middelkoop, Van Nieuwenhoven, Noorman-den Uyl, Oedayraj Singh Varma, Oudkerk, Van Oven, Van der Ploeg, Rabbae, Rehwinkel, Van 't Riet, Roethof, Rosenmöller, Rouvoet, Scheltema-de Nie, Schimmel, Schutte, Sipkes, Stellingwerf, Sterk, Swildens-Rozendaal, Van Traa, Valk, Ter Veer, Versnel-Schmitz, Verspaget, Vliegenthart, Van der Vlies, Van Vliet, M.B. Vos, Vreeman, Wallage, Van Walsem, Van Waning, Witteveen-Hevinga en Wolffensperger.

De voorzitter:

Ik constateer, dat 73 leden voor hebben gestemd en 71 leden tegen, zodat de motie is aangenomen.