Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 29 maart 2023 houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bescherming van de onbedekte teelt van druif en kers voor de beheersing van suzuki-fruitvlieg (Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van druif en kers tegen suzuki-fruitvlieg, 2023)

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 wordt verleend het gebruik van Tracer ter bescherming van de onbedekte teelt van druif en kers tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii).

Artikel 2

Aan de vrijstelling bedoeld in artikel 1 zijn de in de bijlage bij dit besluit opgenomen voorschriften en beperkingen verbonden.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking:

  • – in de onbedekte teelt van druif met ingang van 15 juli 2023 en vervalt op 31 oktober 2023;

  • – in de onbedekte teelt van kers met ingang van 1 mei 2023 en vervalt op 15 augustus 2023.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van druif en kers tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii), 2023.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, E. Veldhuis Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via "mijn.rvo.nl". Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, Postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. of bel: 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE: WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT TRACER (12567)

Wettelijk Gebruiksvoorschrift

Het middel is uitsluitend toegestaan als insectenbestrijdingsmiddel voor het professionele gebruik door middel van een gewasbehandeling in de volgende toepassingsgebieden (volgens Definitielijst toepassingsgebieden versie 2.2 Ctgb juni 2019) onder de hierna vermelde toepassingsvoorwaarden.

Toepassingsgebied

Te bestrijden organisme

Dosering (middel) per toepassing

Maximale dosering (middel) per toepassing

Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus

Minimum interval tussen toepassingen in dagen

Veiligheidstermijn in dagen

Druif (onbedekte teelt)

suzuki-fruitvlieg1

0,02%

80 ml/ha2

4

10

14

Kers (onbedekte teelt)

Suzuki-fruitvlieg1

0,02%

200 ml/ha

2

7

7
X Noot
1

Drosophila suzukii

X Noot
2

Toepassing van het middel alleen op het deel van het gewas waar zich druiventrossen bevinden.

Toepassingsvoorwaarden

In de teelt van kersen uitsluitend toepassen met machinaal voortbewogen apparatuur.

Om in het water levende organismen te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van kersen en druiven in percelen die grenzen aan oppervlaktewater uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt van een techniek uit tenminste de klasse DRT99 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 300 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de insteek van de sloot / perceelgrens.

Gevaarlijk voor bijen. Om de bijen en andere bestuivende insecten te beschermen mag u dit product niet gebruiken op in bloei staande gewassen. Gebruik dit product niet op plaatsen waar bijen actief naar voedsel zoeken. Gebruik dit product niet in de buurt van in bloei staand onkruid. Verwijder onkruid voordat het bloeit.

Om niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/insecten te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van kersen in percelen die niet grenzen aan watergangen uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik wordt gemaakt van:

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT99; of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 cm gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens.

Om niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/insecten te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van druiven in percelen die niet grenzen aan oppervlaktewater uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt van:

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT95 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens; of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 300 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Tijdelijke vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een noodsituatie die op geen enkele andere redelijke manier te beheersen is.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

Suzuki-fruitvlieg komt verspreid over het hele land voor. De larven zitten in de vruchten en voeden zich met het vruchtvlees waardoor snel rot ontstaat. Bij een geringe aantasting van kers is de economische schade groot vanwege een nultolerantie bij de afnemers, wat inhoudt dat de hele partij onverkoopbaar is als enkele aangetaste vruchten in een partij aangetroffen worden. Schade in rode druiven geeft opbrengstverlies van 15–100% en in witte en gris druiven 15%. Bij meer dan 20% aantasting is het niet meer mogelijk om goede wijn te maken.

Alternatieven

Maatregelen

Er zijn geen advies- of waarschuwingssystemen beschikbaar voor suzuki-fruitvlieg.

Monitoring met vallen met een lokstof en gebruik van een klimaatmodel om de populatiedruk van suzuki-fruitvlieg in druif te kunnen voorspellen helpen om tijdig extra alert te zijn.

Volgens de aanvrager is er in de teelt van kers geen meerwaarde van monitoring en waarschuwings- en adviessystemen, omdat suzuki-fruitvlieg algemeen voorkomt, zich zeer goed kan verplaatsen en altijd verschijnt als de vruchten gaan rijpen.

Er zijn nog geen natuurlijke vijanden die in de praktijk kunnen worden ingezet.

Het moment van aantasting kan door innetten worden uitgesteld, waardoor de aantasting uiteindelijk lager uitkomt. Deze maatregel is economisch en technisch goed inzetbaar in druiven op kleine percelen met bovengemiddeld gevoelige rassen en in 80–90% van de teelt van laagstam zoete kersen. Innetten van zure kersen en hoogstam zoete kersen is niet rendabel. Innetten is niet overal toegestaan als gevolg van ruimtelijke ordeningsregelingen.

Hygiënische maatregelen zijn niet afdoende. Het verwijderen van aangetaste vruchten als preventieve maatregel is niet mogelijk omdat de aantasting slecht zichtbaar is. Het is niet mogelijk alle vruchten te oogsten. Het is niet te voorkomen dat tijdens de oogst een deel van de vruchten op de grond valt.

Met de toepassing van deze maatregelen kan de suzuki-fruitvlieg niet afdoende bestreden worden.

Toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, voormalige RUBmiddelen en goedgekeurde basisstoffen:

In de onbedekte teelt van kers en druif zijn verschillende insecticiden toegelaten. Deze middelen hebben geen tot onvoldoende werking tegen suzuki-fruitvlieg of er gelden beperkingen waardoor deze middelen niet voldoen, of niet beschikbaar zijn om suzuki-fruitvlieg te beheersen.

Bijzondere omstandigheden

De werkzame stof spinosad is goedgekeurd tot 30 april 2023 (lijst van goedgekeurde werkzame stoffen van Verordening (EG) nr. 1107/2009). De toelatinghouder streeft ook in Nederland naar een toelating in kers en druif. Na de renewal van de werkzame stof, die eind 2023 verwacht wordt, zullen de herregistratiedossiers in 2024 ingediend worden. Daarnaast worden de mogelijkheden voor de toelating van een ander middel onderzocht. Deze middelen zijn niet beschikbaar in 2023.

NB: Sinds 1 juli 2017 geldt voor nieuwe vrijstellingsaanvragen dat er binnen drie jaar perspectief moet zijn op een oplossing. Voor vrijstellingsaanvragen die voor deze datum zijn ingediend, geldt deze termijn vooralsnog niet. De NVWA constateert dat sinds 2015 het verkrijgen van een reguliere toelating in Nederland van een middel op basis van spinosad zicht gaf op concreet perspectief, maar dat er geen sprake meer is van een kortstondige overbrugging naar een reguliere oplossing. Vanuit het belang van de transitie naar een weerbaar teeltsysteem, zoals beschreven in de Toekomstvisie gewasbescherming 2030, is het gewenst dat de aanvrager op korte termijn inzet op alternatieven.

De aanvrager heeft aangegeven dat in Europa onderzoek plaats vindt naar sluipwespen voor toepassing in afgeschermde ruimten. Ook wordt de toepassing van steriele mannetjes van de suzuki-fruitvlieg onderzocht.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

  • • een landbouwtechnisch doelmatige onbedekte teelt van kers en druif in Nederland wordt bedreigd door onvoldoende mogelijkheden tot beheersing van suzuki-fruitvlieg;

  • • een landbouwtechnisch doelmatige onbedekte teelt van kers en druif is met het beschikbare pakket aan maatregelen en middelen niet mogelijk;

  • • Er is perspectief voor een reguliere toelating van het middel op basis van spinosad in de onbedekte teelt van kers en druif in Nederland.

De tijdelijke vrijstelling van Tracer voor het beheersen van suzuki-fruitvlieg in de onbedekte teelt van kers en druif voldoet aan de criteria voor een noodsituatie.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen:

In de teelt van kers uitsluitend toepassen met machinaal voortbewogen apparatuur.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Gedrag in het milieu

Voldoet aan de eisen.

Ecotoxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen:

Om in het water levende organismen te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van kersen en druiven in percelen die grenzen aan oppervlaktewater uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt van een techniek uit tenminste de klasse DRT99 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 300 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de insteek van de sloot / perceelgrens.

Gevaarlijk voor bijen. Om de bijen en andere bestuivende insecten te beschermen mag u dit product niet gebruiken op in bloei staande gewassen. Gebruik dit product niet op plaatsen waar bijen actief naar voedsel zoeken. Gebruik dit product niet in de buurt van in bloei staand onkruid. Verwijder onkruid voordat het bloeit.

Om niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/ insecten te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van kersen in percelen die niet grenzen aan watergangen uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik wordt gemaakt van:

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT99; of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 cm gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens.

Om niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/insecten te beschermen is toepassing van het middel in de teelt van druiven in percelen die niet grenzen aan oppervlaktewater uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt van:

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT95 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens; of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 300 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de perceelgrens.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Conclusie

Het College constateert dat er na het nemen van risicoreducerende maatregelen / het inachtnemen van restrictiezinnen geen risico verbonden is aan de vrijstelling.

Advies

Gezien het risico adviseert het College een vrijstelling ex artikel 38 Wgb van het gewasbeschermingsmiddel Tracer in de teelt van kers en druif te verlenen onder vermelding van de bovenstaande risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen.

3 Overwegingen

Een hernieuwde tijdelijke vrijstelling van het gewasbeschermingsmiddel Tracer is gewenst, omdat zonder deze vrijstelling de onbedekte teelt van kers en druif op geen enkele andere redelijke wijze te beschermen is tegen suzuki-fruitvlieg. Hierdoor wordt de doelmatige onbedekte teelt van kers en druif bedreigd. Belanghebbenden spannen zich in om op korte termijn te beschikken over een regulier toegelaten gewasbeschermingsmiddel.

In het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risico reducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld.

Vrijstelling voor de toepassing van Tracer in de onbedekte teelt van kers en druif werd eerder verleend:

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel Tracer ter bescherming van de onbedekte teelt van kers en druif tegen suzuki-fruitvlieg.

Dit besluit treedt in werking op:

  • – in de onbedekte teelt van druif met ingang van 15 juli 2023 en vervalt op 31 oktober 2023;

  • – in de onbedekte teelt van kers met ingang van 1 mei 2023 en vervalt op 15 augustus 2023.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, E. Veldhuis Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Naar boven