Besluit van de Minister van Economische Zaken en Klimaat van 17 oktober 2022, nr. DE/22497206, houdende wijziging van het Nationaal Frequentieplan 2014 in verband met het herstel van een koppeling van DAB-frequentieruimte aan vergunningen voor niet-landelijke commerciële FM-radio-omroep tot 1 september 2025, en aan vergunningen voor landelijke commerciële FM-radio-omroep tot 1 september 2023

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,

Gelet op artikel 3.1 van de Telecommunicatiewet;

Besluit:

ARTIKEL I

Annex 3 van de bijlage bij het besluit van de Minister van Economische Zaken van 3 november 2014, DGETM-TM/ 14179469, houdende vaststelling van het Nationaal Frequentieplan 2014 (Nationaal Frequentieplan 2014), wordt als volgt gewijzigd:

A

HOL004 komt te luiden:

HOL004

Bestemming voor de periode 1 juni 2022 tot 1 september 2025

Vanaf 1 juni 2022 tot 1 september 2025 is de frequentieruimte behorend bij een commerciële middengolfvergunning (C-kavel) telkens gekoppeld met 1/12e deel van de capaciteit van een bijbehorend digitaal frequentieblok overeenkomstig de onderstaande tabel ten behoeve van in elk geval het ongewijzigd en gelijktijdig digitaal uitzenden van de radioprogramma’s die op grond van de commerciële middengolfvergunning worden uitgezonden. Daarbij is de in de vorige volzin bedoelde frequentieruimte in de middengolfband bestemd voor commerciële omroep die voor de betreffende commerciële middengolfvergunning tevens een ingevolge de rechterkolom van de onderstaande tabel daarbij behorende vergunning voor 1/12e deel van het gekoppelde frequentieblok houdt of gaat houden.

Analoge vergunningen voor commerciële middengolfomroep	Frequentieblok (digitaal allotment)
Kavel C12	Allotment HOL2405 met frequentieblok 5B (175,872MHz- 177,408 MHz). Dit betreft de provincies Zeeland en Zuid Holland.

B

HOL005 komt te luiden:

HOL005

Bestemming landelijke commerciële radio-omroep voor de periode 1 september 2022 tot 1 september 2023

Vanaf 1 september 2022 tot 1 september 2023 is de frequentieruimte behorend bij één FM-vergunning voor landelijke commerciële radio-omroep gekoppeld met 1/9e deel van de capaciteit van de frequentieruimte van het frequentieblok 11C, bedoeld in nationale voetnoot HOL007A ten behoeve van in elk geval het ongewijzigd en gelijktijdig digitaal uitzenden van de radioprogramma’s die op grond van de landelijke commerciële FM-vergunningen worden uitgezonden. Daarbij is de in de vorige volzin bedoelde frequentieruimte in de FM-band bestemd voor landelijke commerciële omroepen die zowel een FM-vergunning voor landelijke commerciële radio-omroep als een vergunning voor 1/9e deel van de capaciteit van het frequentieblok 11C houden of gaan houden.

Bestemming niet-landelijke commerciële radio-omroep voor de periode vanaf 1 juni 2022 tot 1 september 2025

Vanaf 1 juni 2022 tot 1 september 2025 is de frequentieruimte behorend bij een FM-vergunning voor niet-landelijke commerciële radio-omroep overeenkomstig de onderstaande tabel telkens gekoppeld met 1/12e deel van de capaciteit van een bijbehorend digitaal frequentieblok ten behoeve van in elk geval het ongewijzigd en gelijktijdig digitaal uitzenden van de radioprogramma’s die op grond van niet-landelijke commerciële FM-vergunningen worden uitgezonden. Daarbij is de in de vorige volzin bedoelde frequentieruimte in de FM-band bestemd voor commerciële omroepen die voor elke vergunning voor niet-landelijke commerciële radio-omroep tevens een ingevolge de rechterkolom van de onderstaande tabel daarbij behorende vergunning voor 1/12e deel van het gekoppelde frequentieblok houden of gaan houden.

Analoge vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroep in de FM-band	Frequentieblok (digitaal allotment)
Kavels B10, B11, B12, B16, B27, B35.	Allotment HOL2401 met frequentieblok 5A (174,160 MHz- 175,696 MHz). Dit betreft de provincie Friesland.
Kavels B13, B14, B15, B26, B34, B37.	Allotment HOL2402 met frequentieblok 7C (191,584 MHz- 193,120 MHz). Dit betreft de provincies Groningen en Drenthe.
Kavels B01, B02, B03, B04, B05, B33.	Allotment HOL2403 met frequentieblok 8B (196,880 MHz- 198,416 MHz). Dit betreft de provincies Noord Holland en Flevoland.
Kavels B17, B18, B19, B28, B29.	Allotment HOL2404 met frequentieblok 6A (181,168 MHz- 182,704 MHz). Dit betreft de provincie Overijssel.
Kavels B06, B07, B08, B24.	Allotment HOL2405 met frequentieblok 5B (175,872 MHz- 177,408 MHz). Dit betreft de provincies Zuid Holland en Zeeland.
Kavels B09, B20, B30, B32, B36.	Allotment HOL2406 met frequentieblok 12B (224,880 MHz- 226,416 MHz). Dit betreft de provincies Gelderland en Utrecht.
Kavels B21, B22, B23, B25, B31, B38.	Allotment HOL2407 met frequentieblok 7C (191,584 MHz- 193,120 MHz). Dit betreft de provincies Noord Brabant en Limburg.

C

HOL006 komt te luiden:

HOL006

Bestemming voor de periode 1 juni 2022 tot 1 september 2025

Vanaf 1 juni 2022 tot 1 september 2025 is 1/12e deel van de capaciteit van de frequentieruimte van een frequentieblok als bedoeld in de rechterkolom van de tabellen in de nationale voetnoten HOL004 en HOL005, gekoppeld met de frequentieruimte behorend bij de analoge commerciële vergunningen, bedoeld in de bij die rechterkolom behorende linkerkolom van de tabellen in de nationale voetnoten HOL004 en HOL005, ten behoeve van in elk geval het ongewijzigd en gelijktijdig digitaal uitzenden van de radioprogramma’s die op grond van de analoge commerciële vergunningen worden uitgezonden. Daarbij is de in de vorige volzin bedoelde frequentieruimte in de allotments HOL2401, HOL2402, HOL2403, HOL2404, HOL2405, HOL2406, HOL2407 bestemd voor een commerciële middengolfomroep of niet-landelijke commerciële radio-omroepen die voor elke vergunning voor 1/12e deel van de capaciteit van een frequentieblok als bedoeld in de rechterkolom van de tabellen in de nationale voetnoten HOL004 en HOL005, tevens een vergunning voor commerciële middengolfomroep onderscheidenlijk niet-landelijke commerciële radio-omroep houden of gaan houden.

D

HOL007 komt te luiden:

HOL007

Bestemming landelijke commerciële omroep voor de periode vanaf 1 september 2022 tot 1 september 2023

Vanaf 1 september 2022 tot 1 september 2023 is 1/9e deel van de capaciteit van de frequentieruimte van het frequentieblok 11C, bedoeld in nationale voetnoot HOL007A, gekoppeld met de frequentieruimte behorend bij één FM-vergunning voor landelijke commerciële radio-omroep ten behoeve van in elk geval het ongewijzigd en gelijktijdig digitaal uitzenden van de radioprogramma’s die op grond van de landelijke commerciële FM-vergunningen worden uitgezonden. Daarbij is de in de vorige volzin bedoelde frequentieruimte van het frequentieblok 11C bestemd voor landelijke commerciële omroepen die zowel een vergunning voor 1/9e deel van de capaciteit van het frequentieblok 11C als een FM-vergunning voor landelijke commerciële radio-omroep houden of gaan houden.

E

HOL007B komt te luiden:

HOL007B

Bestemming voor de periode tot en met 31 augustus 2024

Tot en met 31 augustus 2024 zijn de frequentieblokken in de onderstaande tabel en afbeelding bestemd voor digitale radio-omroep.

Frequentieblok	Frequentiebanden
5A	174.000 – 175.784 MHz
5C	177.496 – 179.208 MHz
6A	181.000 – 182.792 MHz
6B[1]	182.880 – 184.416 MHz
6C[2]	184.592 – 186.128 MHz
6D	186.304 – 187.840 MHz
7B	189.784 – 191.496 MHz
8A[1]	195.168 – 196.704 MHz
8C	198.504 – 200.216 MHz
8D[2]	200.304 – 201.840 MHz
9B	203.784 – 205.496 MHz
10B	210.792 – 212.504 MHz
10C	212.504 – 214.216 MHz
11A	216.160 – 217.696 MHz
11B	217.784 – 219.496 MHz
12B	228.304 – 230.000 MHz

1 De frequentieblokken 6B en 8A zijn vanaf 1 september 2022 beschikbaar voor digitale radio in laag 6.

2 De frequentieblokken 6C en 8D zijn van 1 juni 2022 tot 1 september 2022 tijdelijk bestemd voor digitale radio in laag 6.

Naar aanleiding van de internationale coördinatie is het mogelijk dat voor een aantal ingekleurde geografische gebieden in de bovenstaande tabel de kanaalnummers van het frequentieblok gewijzigd worden.

In afwijking van hetgeen voor commerciële omroep in de kolom ‘Verdeelmechanisme’ van de in hoofdstuk 10 opgenomen Frequentietabel wordt bepaald, worden de in de ingekleurde geografische gebieden genoemde frequentieblokken ten behoeve van de tijdelijke verdeling op volgorde van binnenkomst verleend.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

Tegen dit besluit kan degene wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken binnen 6 weken na de dag van dagtekening van deze Staatscourant een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de rechtbank Rotterdam, Bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. U kunt ook digitaal beroep instellen bij genoemde rechtbank via http://loket.rechtspraak.nl/bestuursrecht. Daarvoor moet u wel beschikken over een elektronische handtekening (DigiD). Kijk op genoemde site voor de precieze voorwaarden.

TOELICHTING

1. Inleiding

1.1. Aanleiding

Dit besluit strekt tot wijziging van het Nationaal Frequentieplan 2014 (hierna: NFP). Aanleiding voor dit besluit is de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 20 juli 2022 naar aanleiding van een ingesteld beroep van een belanghebbende tegen – kort gezegd – het samenstel van besluiten dat ervoor zou zorgen dat de vergunningen voor landelijke commerciële FM-radio-omroep (hierna: landelijke FM-vergunningen) met drie jaar zouden kunnen worden verlengd, en de daaraan gekoppelde vergunningen voor landelijk commerciële digitale radio-omroep (hierna: landelijke DAB-vergunningen) opnieuw voor drie jaar konden worden verleend, in verband met een sterke terugval in advertentie-inkomsten door de uitbraak van het coronavirus.¹

Hierbij heeft de rechtbank – onder meer – het besluit van de Staatsecretaris van 26 augustus 2021 tot wijziging van het NFP vernietigd (hierna: het NFP-besluit van 26 augustus 2021).² Dit NFP-besluit van 26 augustus 2021 zorgde onder andere voor de continuering van de koppeling van DAB-vergunningen aan FM-vergunningen. Dit NFP-besluit van 26 augustus 2021 zorgde echter niet alleen voor de continuering van de koppeling van landelijke DAB-vergunningen aan landelijke FM-vergunningen, maar ook voor de koppeling van vergunningen voor niet-landelijke commerciële digitale radio-omroep (hierna: niet-landelijke DAB-vergunningen) aan de FM-vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroep (hierna: niet-landelijke FM-vergunningen) en de koppeling van de vergunning voor digitale radio-omroep aan de vergunning voor commerciële middengolfomroep. Het NFP-besluit van 26 augustus 2021 is in zijn geheel vernietigd, terwijl de niet-landelijke FM-vergunningen, de vergunning voor commerciële middengolfomroep en DAB-vergunningen niet ter discussie stonden in de procedure bij de rechtbank Rotterdam.

1.2. Niet-landelijke omroepvergunningen

Op 26 augustus 2021 heeft de toenmalige Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat besloten³ dat de vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroep, de vergunning voor commerciële radio-omroep in de AM-band en de niet gekoppelde vergunningen voor digitale radio-omroep in laag 4 met drie jaar verlengbaar waren om redenen van algemeen economisch belang (hierna: het niet-landelijke verlengbaarheidsbesluit). Dit niet-landelijke verlengbaarheidsbesluit is onherroepelijk geworden op 8 oktober 2021. Op grond van de Regeling aanvraag verlenging en digitalisering ten behoeve van niet-landelijke commerciële radio-omroep 2021 konden houders van niet-landelijke FM-vergunningen, de houder van de vergunning voor commerciële middengolfomroep en de houders van de niet-gekoppelde vergunningen voor digitale radio-omroep in laag 4 een aanvraag om verlenging van hun vergunningen doen. De houders van de niet-landelijke FM-vergunningen en de houder van vergunning commerciële middengolfomroep waren, op grond van artikel 3, eerste lid, van de hiervoor genoemde Regeling, daarbij verplicht eveneens een aanvraag in te dienen voor één of meerdere DAB-vergunningen die in het NFP aan hun vergunningen waren gekoppeld. Alle vergunninghouders hebben een aanvraag ingediend. Op basis van deze aanvragen zijn alle niet-landelijke FM-vergunningen, de vergunning voor commerciële middengolfomroep en de niet-landelijke DAB-vergunningen op 16 december 2021 met drie jaar verlengd respectievelijk voor drie jaar verleend. Deze besluiten tot verlenging en verlening zijn onherroepelijk geworden op 28 januari 2022.

2. Herstel koppeling niet-landelijke DAB-vergunningen

Met de vernietiging van het NFP-besluit van 26 augustus 2021 is ook de continuering van de koppeling van de niet-landelijke DAB-vergunningen aan niet-landelijke FM-vergunningen en de vergunning de commerciële middengolfomroep vervallen. Dit terwijl deze continuering niet ter discussie stond, de FM-vergunningen en de vergunning voor commerciële middengolfomroep inmiddels onherroepelijk zijn verlengd, en de DAB-vergunningen onherroepelijk zijn verleend. Zoals hierboven reeds beschreven zijn de analoge FM vergunningen en één hoog vermogen middengolfvergunning gekoppeld aan digitale frequentieruimte. Dit betekent dat een vergunninghouder kan beschikken over zowel één of meer FM frequenties met bijhorende digitaal frequentiespectrum of kan beschikken over een hoog vermogen middengolfvergunning met bijbehorend digitaal spectrum. Deze partijen zijn daarbij verplicht om hun analoge radioprogramma tegelijkertijd ook digitaal uit te zenden via de ether via DAB+, de zogenoemde simulcastverplichting. Op deze wijze wordt recht gedaan aan het sinds 2011 ingezette digitaliseringsbeleid van de overheid.

Om zoveel mogelijk onzekerheid te voorkómen herstelt dit besluit de koppeling tussen niet-landelijke DAB-vergunningen en niet-landelijke FM-vergunningen en de vergunning voor commerciële middengolfomroep voor de duur van de verlenging van de vergunningen (d.w.z. tot 1 september 2025. Daarmee is het NFP weer in overeenstemming met de feitelijke situatie. De besluiten tot verlenging en verlening van de niet-landelijke FM-vergunningen, de vergunning voor commerciële middengolfomroep en de niet-landelijke DAB-vergunningen zijn immers onherroepelijk geworden op 28 januari 2022. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn hiervoor de nationale voetnoten HOL004 tot en met HOL006 opnieuw vastgesteld.

3. Koppeling van landelijke DAB-vergunningen

Ter uitvoering van de uitspraak van de rechtbank Rotterdam werkt de Minister op dit moment aan de voorbereiding van een nieuwe verdeling van de landelijke FM-vergunningen en de daaraan te koppelen landelijke DAB-vergunningen. Hiervoor zijn – onder meer – vereist: een wijziging van het NFP, een Bekendmakingsbesluit als bedoeld in artikel 3.10, vierde lid, van de Telecommunicatiewet, en een ministeriële regeling met betrekking tot de aanvraag- en verleningsprocedure. Vast staat dat de verdeling in ieder geval niet kan plaatsvinden vóór 1 september 2022 (het moment waarop de landelijke FM-vergunningen en daaraan gekoppelde landelijke DAB-vergunningen aflopen). Voornoemde wijziging en procedures nemen daarvoor te veel tijd in beslag. Daarom worden de landelijke FM-vergunningen en de landelijke DAB-vergunningen, met toepassing van artikel 18, elfde lid, van het Frequentiebesluit 2013, ambtshalve verlengd met een jaar. Ook dit is in lijn met de uitspraak van de rechtbank Rotterdam, die de Minister opdraagt de landelijke FM-vergunningen en landelijke DAB-vergunningen met ingang van 1 september 2023 opnieuw te verdelen en – tot die datum – de huidige vergunningen te verlengen.

Ook op dit punt is het wenselijk het NFP in overeenstemming te brengen met de feitelijke situatie, die ontstaan is naar aanleiding van de door de rechtbank opgedragen ambtshalve verlenging. Daarvoor is noodzakelijk dat de koppeling van de landelijke DAB-vergunningen aan landelijke FM-vergunningen ook een plaats heeft in het NFP. Onder meer om dit te bewerkstelligen zijn hiervoor de volgende nationale voetnoten opnieuw vastgesteld: HOL005 en HOL007. In tegenstelling tot de continuering van de koppeling van de niet-landelijke vergunningen is hierbij – uiteraard – wel een andere einddatum bepaald, te weten 1 september 2023, het moment waarop de vergunningverlening na de nieuwe verdeling moet hebben plaatsgevonden en de ambtshalve verlenging ten einde komt.

4. Lokale digitale radio-omroep

Met de vernietiging van het NFP-besluit van 26 augustus 2021 is ook de bestemming van HOL007B vervallen voor de periode tot en met 31 augustus 2024. Deze voetnoot ziet op de bestemming voor DAB-laag 6. Deze laag bestaat uit lokale allotments die bij uitstek geschikt zijn voor het uitzenden van lokale radioprogramma’s. Momenteel zijn delen van laag 6 tijdelijk vergund in afwachting van een definitieve uitgifte. Bij besluit van 25 februari 2022⁴ is het NFP gewijzigd waardoor er noodzakelijke aanpassingen konden plaatsgevonden in de frequentieblokken die beschikbaar zijn voor DAB-laag 6. Dit besluit is onherroepelijk geworden op 9 april 2022.

De definitieve uitgifte is van DAB-laag 6 is voorzien voor 1 september 2024. Daarom zijn de vergunningen voor lokale digitale radio-omroep in DAB-laag 6, met de aangepaste frequentieblokken, op 1 maart 2022 met twee jaar verlengd tot 1 september 2024. Het is daarom wenselijk om het NFP ook op dit punt in overeenstemming te brengen met de feitelijke situatie. Om dit te bewerkstelligen is de nationale voetnoot HOL007B opnieuw vastgesteld.

5. Uniforme openbare voorbereidingsprocedure

Dit wijzigingsbesluit is voorbereid met toepassing van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. Dit houdt in dat het voorgenomen besluit zes weken, namelijk van 12 augustus 2022 tot en met 23 september 2022, ter inzage heeft gelegen zodat belanghebbenden, gebruikers en consumenten, hun zienswijze hierop konden geven. Hieronder wordt op de gegeven zienswijzen ingegaan voor zover zij betrekking hebben op dit wijzigingsbesluit. Dit betekent dat niet nader zal worden ingegaan op zienswijzen die betrekking hebben op andere onderwerpen.

Een respondent geeft aan van mening te zijn dat de ongelijke termijnen een ongelijk speelveld veroorzaken tussen de landelijke en niet-landelijke radiostations. Beiden concurreren volgens deze respondent om dezelfde luisteraar en (grotendeels) om dezelfde adverteerder. Het ontwerpbesluit zou hierdoor leiden tot een ongeoorloofde afwijkende behandeling en een verstoring van de concurrentievoorwaarden tussen de landelijke commerciële vergunninghouders aan de ene kant en de niet-landelijke vergunninghouders aan de andere. In ieder geval houdt het onderhavige besluit naar de mening van deze respondent ten onrechte geen rekening met de onevenredige effecten voor de landelijke vergunninghouders. Het ontwerpbesluit is daarmee in strijd met artikel 3:4, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht, alsmede met het gelijkheidsbeginsel en komt het uitgangspunt van het efficiënt gebruik van de frequentieruimte in het geding, zo stelt deze respondent.

Naar aanleiding van deze zienswijze wordt het volgende opgemerkt. In het Nationaal Frequentieplan 2014 zijn voor commerciële radio een aantal afzonderlijke bestemmingen vastgelegd. Binnen het commerciële domein is er gekozen voor de bestemmingen: landelijk commerciële radio-omroep en niet-landelijke commerciële omroep. Voor elke afzonderlijke bestemming kan de Minister regels en voorwaarden vaststellen, zoals ook de termijnen voor uitgifte dan wel de termijnen voor verlenging.

Niet in te zien is waarom de termijnen voor een verlenging, al dan niet ambtshalve, voor de twee bestemmingen gelijk zou moeten zijn. Het gaat hier om ongelijke gevallen die ongelijk behandeld mogen worden. Van strijd met het gelijkheidsbeginsel is hier dan ook geen sprake. De vergunningen voor niet-landelijke commerciële omroep zijn al onherroepelijk met 3 jaar verlengd. De vergunningen voor landelijke commerciële radio-omroep met 1 jaar ter uitvoering van de uitspraak van de rechtbank Rotterdam.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

---

1 Rb. Rotterdam 20 juli 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:5958.

2 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat van 26 augustus 2021, nr. DGBI/ DE/212 14 205, houdende wijziging van het Nationaal Frequentieplan 2014 (Wijziging NFP ten behoeve van verlenging FM-vergunningen) (Stcrt. 2021, 38957).

3 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat van 26 augustus 2021 nr. DGBI/, 212 14 231 inzake de verlengbaarheid van vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroepen in de FM-band, inzake de verlengbaarheid van de vergunning voor commerciële radio-omroep in de AM-band en inzake de verlengbaarheid van niet-gekoppelde vergunningen voor digitale radio-omroep in laag 4 (2021) (Stcrt. 2021, 38956).

4 Besluit van de Minister van Economische Zaken en Klimaat van 25 februari 2022, DE/220 555 65, houdende wijziging van het Nationaal Frequentieplan 2014 (digitale radio-omroep laag 6) (Stcrt. 2022, 5268).