Regeling van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 24 maart 2011, nr. 181498, houdende wijziging van de Regeling doden van dieren in verband met het elektrisch waterbad voor pluimvee

De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

Gelet op richtlijn nr. 1993/119/EG van de Raad van Europese Unie van 22 december 1993 inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden (PbEG L 340) en de artikelen 1, tweede lid, en 10, eerste lid, van het Besluit doden van dieren;

Besluit:

ARTIKEL I

Artikel 2, tweede lid, van de Regeling doden van dieren komt te luiden:

• 2. Voor de verschillende soorten pluimvee is de gebruikte spanning, bedoeld in het eerste lid, zodanig dat de totale stroomsterkte door de waterbak bij het gebruik van de in de onderstaande tabel opgenomen frequentie ten minste het product is van de aldaar vermelde waarde in mA en het aantal stuks pluimvee dat gelijktijdig in de waterbak hangt.

  Tot 1 januari 2012:

  Frequentie (Hz)	Vleeskuikens en vleeskuikenouderdieren	Legkippen	Kalkoenen	Eenden en ganzen	Kwartels
  tot 200 Hz	100 mA	100 mA	250 mA	130 mA	45 mA
  van 200 tot 400 Hz	100 mA	150 mA	400 mA	130 mA	Niet toegestaan
  van 400 tot 1500 Hz	200 mA	200 mA	400 mA	Niet toegestaan	Niet toegestaan

  Vanaf 1 januari 2012:

  Frequentie (Hz)	Vleeskuikens en vleeskuikenouderdieren	Legkippen	Kalkoenen	Eenden en ganzen	Kwartels
  tot 200 Hz	100 mA	100 mA	250 mA	130 mA	45 mA
  van 200 tot 400 Hz	150 mA	150 mA	400 mA	130 mA	Niet toegestaan
  van 400 tot 1500 Hz	200 mA	200 mA	400 mA	Niet toegestaan	Niet toegestaan

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2011.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

H. Bleker.

TOELICHTING

Algemeen

Deze regeling wijzigt de Regeling doden van dieren (hierna: regeling); de wijziging ziet op de aanpassing van de waarden in artikel 2 van de regeling die moeten worden gehanteerd, indien pluimvee voorafgaand aan het slachten wordt bedwelmd door middel van de zogenaamde elektrische waterbadmethode. De bedwelming van vleeskuikens en vleeskuikenouderdieren bij de frequentie van 200 tot 400 Hz is per 1 januari 2011 veranderd van 100 mA naar 150 mA. De onderhavige wijziging voorziet met terugwerkende kracht in het verlengen van de waarde van 100 mA tot 1 januari 2012.

Aanleiding wijziging

De onderhavige wijziging volgt op een eerdere aanpassing van de regeling van 14 september 2009 (Stcrt. 2009, 13961) die tot stand is gekomen naar aanleiding van het onderzoek door de Animal Sciences Group (hierna: ASG) van maart 2009¹. Uit dat onderzoek blijkt dat door het toepassen van het waterbad conform de waarden die op dat moment van kracht waren, er een te groot risico bestaat dat een deel van de dieren niet adequaat bedwelmd raakt voorafgaand aan de halssnede. Dit komt doordat de elektrische weerstand binnen een koppel pluimvee tussen de vogels onderling sterk kan verschillen. Daarnaast kwam naar voren dat een koppeling tussen frequentie (Hz) en stroomsterkte (mA) noodzakelijk is voor een effectieve bedwelming. De regeling bevatte tot op dat moment geen differentiatie naar pluimveesoort en evenmin een koppeling tussen stroomsterkte en frequentie.

De Europese verordening nr. 1099/2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden (PbEG L 303; hierna: verordening) die per 1 januari 2013 van kracht wordt, bevat ten behoeve van het toepassen van de waterbadmethode parameters die verschillend zijn voor de diverse soorten pluimvee en die daarnaast een koppeling bevatten tussen frequentie en stroomsterkte. De Nederlandse pluimveeslachterijen hebben hun zorgen geuit over de effecten op de productkwaliteit, indien de waarden uit de verordening reeds voorafgaand aan het van kracht worden van de verordening onverkort van toepassing zouden worden verklaard.

De ASG heeft in maart 2010 een onderzoek uitgevoerd naar de welzijnsaspecten van twee alternatieve bedwelmingsmethoden, namelijk de zgn. ‘head-cloaca’ en ‘head-only’ elektrische bedwelmingsmethodes². Met de bij de Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie (hierna: Nepluvi) aangesloten pluimveeslachterijen is ten aanzien van het gebruik van het waterbad als bedwelmingsmethode in het licht van het onderzoek van ASG het volgende afgesproken. De in de verordening vastgestelde waarden zouden gefaseerd worden ingevoerd. Één jaar na de bekendmaking van de resultaten van dit onderzoek zouden alle huidige waterbadverdovers worden vervangen door een alternatieve bedwelmingsmethode. Tot 1 januari 2011 zou pluimvee bij de frequentie van 200 tot 400 Hz verdoofd mogen worden op stroomsterkte 100mA, vanaf 1 januari 2011 zou de stroomsterkte verhoogd worden tot 150mA conform de verordening.

In overleg met Nepluvi en de producent van alternatieve bedwelmingsmethoden werd verder afgesproken dat het praktijkrijp maken van de zgn. ‘head-only’ elektrische bedwelmingsmethode (in het Nederlands ‘kop-kop’ methode genoemd) als alternatief voor het waterbad, binnen één jaar zou zijn afgerond. Het afgelopen jaar is hier door Nepluvi en de producent – in goed contact met het ministerie – intensief aan gewerkt. Door een aantal onvoorziene technische tegenvallers is gebleken dat het praktijkrijp maken van dit alternatief, en als gevolg hiervan ook de uitfasering van de elektrische waterbadmethode, extra tijd vraagt.

Desondanks blijft de zgn. ‘head-only’ elektrische bedwelmingsmethode geschikt, zowel uit oogpunt van dierenwelzijn als uit oogpunt van productkwaliteit, en wordt ingezet op een zo snel mogelijke uitfasering van de elektrische waterbadmethode. In nauwe samenwerking met het ministerie zullen Nepluvi en de producent trachten zo snel mogelijk de methode praktijkrijp te krijgen.

Om de bovenstaande redenen zullen de waarden voor de pluimvee, zoals die golden tot 1 januari 2011, gehandhaafd blijven uiterlijk tot 1 januari 2012, waarna voor de bedwelming van pluimvee de waarden conform de verordening zullen gaan gelden.

De Kamer is over de otwikkelingen met betrekking tot het uitfaseren van waterbad verschillende keren geïnformeerd³, voor het laatst bij brief van 14 december 2010⁴.

Voor de bedweling van eenden en ganzen (bij frequentie van 200 tot 400 Hz) blijven tot 1 januari 2013 de waarden ongewijzigd. Bij de bedwelming van deze categorie dieren zijn minder problemen gesignaleerd dan bij pluimvee. Vanaf 1 januari 2013 zullen de waarden van de verordening onverkort gaan gelden. Bedwelming van eenden en ganzen bij frequentie van 200 tot 400 Hz is dan niet meer toegestaan.

Vaste verandermomenten

In verband met de systematiek van de vaste verandermomenten gelden vier vaste inwerkingtredingsdata per jaar en geldt een minimale invoeringstermijn van twee maanden. Het beleid inzake vaste verandermomenten is neergelegd in de brief van de toenmalige Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 28 april 2008 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2007/2008, 29 515 en 31 201, nr. 243) en de brief van 11 december 2009 van de Minister van Justitie, de Staatssecretarissen van Economische Zaken, Financiën en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (Kamerstukken II, 2009/2010, 29 515, nr. 309).

De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

H. Bleker.

---

1 Rapport Electrisch verdoven van pluimvee: een evaluatie van de praktijksituatie in Nederland, onderzoek naar electrisch alternatieven, maart 2009, rapport nr. 200, Animal Sciences Group van Wageningen UR.

2 Rapport Head – cloaca and head-only stunning of broilers, maart 2010, rapport nr. 327a, Animal Sciences Group van Wageningen UR.

3 Kamerstukken II, 2008/2009, 28 286, nr. 291 en 2009/2010, 28 286, nr. 381.

4 Kamerstukken II, 2010/2011, 28 286, nr. 447.