11 Afbouwen van de compensatie vervallen ouderentoeslag en afschaffen van de extra vermogensvrijstelling

Voorzitter: Van der Lee

Afbouwen van de compensatie vervallen ouderentoeslag en afschaffen van de extra vermogensvrijstelling

Aan de orde is het tweeminutendebat Wijziging Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 en het Besluit langdurige zorg in verband met het afbouwen van de compensatie vervallen ouderentoeslag en het afschaffen van de extra vermogensvrijstelling (34104, nr. 432).

De voorzitter:

Ik heropen de vergadering. Aan de orde is het tweeminutendebat Wijziging Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 en het Besluit langdurige zorg in verband met het afbouwen van de compensatie vervallen ouderentoeslag en het afschaffen van de extra vermogensvrijstelling. Ik heet de staatssecretaris van VWS van harte welkom.

Er heeft zich een aantal sprekers ingeschreven. Dat zijn er zeven, waarvan drie ook een termijn willen uitspreken. Als eerste geef ik het woord aan de aanvrager van het debat en dat is mevrouw Slagt-Tichelman. Zij gaat het woord voeren namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid. Gaat uw gang.

Mevrouw Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA):

Dank u wel, voorzitter. Wij hebben één motie als GroenLinks-Partij van de Arbeid en die ga ik indienen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het kabinet het eigenbijdragesysteem voor de Wmo aanpast;

constaterende dat mensen met gecombineerde zorgbehoeften, bijvoorbeeld zowel Wmo als Wlz, geconfronteerd kunnen worden met zowel hogere als complexere zorgkosten;

constaterende dat de rekenhulp pas aan het einde van het derde kwartaal van 2025 beschikbaar is en het eigenbijdragesysteem 1 januari 2026 ingaat;

overwegende dat dit kabinet hiermee de financiële druk op middenvermogens en mensen met gecombineerde zorgbehoeften vergroot, terwijl de compensatieregelingen worden afgeschaft;

overwegende dat mensen hierdoor financiële onzekerheid kunnen ervaren;

verzoekt het kabinet er alles aan te doen om deze financiële onzekerheden serieus te nemen en er alles aan te doen om deze zo snel mogelijk weg te nemen, met name als het gaat over eventuele gevolgen van de opstapeling van kosten,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Slagt-Tichelman.

Zij krijgt nr. 441 (34104).

Mevrouw Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA):

We willen dus graag mensen extra informatie geven, op tijd en niet pas na het derde kwartaal. Liever nog eerder als dat mogelijk is. Er zal een enkeling zijn die misschien net op de grens zit en een financiële situatie heeft waarbij die misschien toch in de problemen komt. We willen dat die mensen dan in overleg kunnen treden met het CAK, zonder daar nog enige financiële toezegging op te doen. Wij willen dat zij dat tijdig kunnen aangeven. Dat derde kwartaal is voor ons toch wel heel erg laat. Als het iets eerder kan, zou dat dus heel wenselijk zijn.

De voorzitter:

Dank voor de inbreng. Dan gaan we luisteren naar de heer Krul. Hij voert het woord namens de fractie van het CDA.

De heer Krul (CDA):

Dank u wel, voorzitter. Ik dien een motie in. Ik moet alvast mijn excuses aanbieden aan mijn collega's. Ik heb op het laatste moment in de motie zitten krassen. Dat kan ik niet meer verhelpen, maar er staan wat kruizen en pijltjes in. Excuses daarvoor. Het maakt de inhoud zeker niet slechter, zou ik alvast willen zeggen. De motie luidt als volgt.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat met de afschaffing van de compensatie ouderentoeslag en het afschaffen van de extra vermogensvrijstelling de eigen bijdragen in de Wmo en Wlz gaan stijgen per 1 januari 2026;

overwegende dat de effecten niet duidelijk zijn voor burgers die langdurig gebruik maken van zorg en voor burgers met een zorgvraag en een middeninkomen;

verzoekt de regering de effecten van de afschaffing van beide regelingen voor mensen die langdurig gebruik maken van zorg en voor mensen met een zorgvraag en een middeninkomen te monitoren, en de Kamer hier zo spoedig mogelijk over te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Krul.

Zij krijgt nr. 442 (34104).

Dank u wel. Dan is het woord aan de heer Dijk, die namens de Socialistische Partij een termijn gaat uitspreken. Gaat uw gang.

De heer Dijk (SP):

Dank u wel, voorzitter. Ik heb van mijn fractiegenoot mevrouw Dobbe de vraag gekregen om deze motie in te dienen. Dat zal ik dus bij dezen keurig netjes doen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het kabinet van plan is om de compensatie vervallen ouderentoeslag (CVO) en de extra vermogensvrijstelling (evv) in de Wlz en de Wmo af te schaffen;

overwegende dat dit voor een forse verhoging van de eigen bijdrage zorgt voor een groep mensen die al te maken heeft met een stapeling van zorgkosten;

overwegende dat de technische problemen met de CVO ook kunnen worden opgelost zonder de eigen bijdragen voor mensen fors te verhogen;

verzoekt de regering om het besluit om de CVO en de evv af te schaffen niet door te zetten en een alternatieve oplossing te zoeken voor de technische problemen met de CVO,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Dijk en Dobbe.

Zij krijgt nr. 443 (34104).

Hartelijk dank. Dat was de termijn van de Kamer. We schorsen vijf minuten en dan krijgen we een appreciatie van de drie ingediende moties. We zijn geschorst.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De voorzitter:

Ik heropen de vergadering. Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat over de wijziging van de Wmo in relatie tot de afschaffing van de compensatie ouderentoeslag en vermogensvrijstelling. We zijn toe aan de termijn van de regering. Ik geef het woord aan de staatssecretaris van VWS.

Staatssecretaris Maeijer:

Voorzitter, dank u wel. Allereerst de motie op stuk nr. 441 van mevrouw Slagt-Tichelman. Niet alleen mevrouw Slagt-Tichelman, maar ook het kabinet heeft natuurlijk oog voor de financiële gevolgen van zorgkosten. Denk aan stapeling. De eigen betalingen mogen de toegankelijkheid van zorg en ondersteuning niet in de weg staan, ook niet bij mensen die veel zorg en ondersteuning nodig hebben. Het kabinet neemt dan ook verschillende maatregelen om de toegang tot de zorg gelijkwaardiger te maken, zoals het fors verlagen van het eigen risico. Als ik het verzoek zo mag beluisteren dat u vraagt om de communicatie richting de burger over de afbouw van de CVO en de evv zo snel mogelijk in gang te zetten, kan ik de motie oordeel Kamer geven. Ik zal het CAK vragen de informatievoorziening te vervroegen en de rekenhulp waarmee mensen de precieze effecten voor hun persoonlijke situatie per 2026 kunnen berekenen zo veel mogelijk eerder te updaten met de afbouw van de CVO en de evv. Dat hangt ook wel af van de besluitvorming en het proces daarvan in beide Kamers. Daarnaast kunnen mensen in onvoorziene situaties terecht bij het CAK. Daar vroeg mevrouw Slagt-Tichelman ook naar. Het CAK heeft ruimte om uitzonderingsgevallen tegemoet te komen. Verder wil ik ook de effecten van de afbouw monitoren. De effecten nemen we mee in de monitor stapeling eigen bijdragen.

De voorzitter:

Mevrouw Slagt-Tichelman knikt instemmend. Daarmee heeft de motie op stuk nr. 441 oordeel Kamer.

Staatssecretaris Maeijer:

Voorzitter. De motie op stuk nr. 442 van de heer Krul moet ik ontraden. Dat komt door een aantal overwegingen die nog in de motie staan. Die suggereren eigenlijk een samenspel van een aantal regelingen. Maar er komt een anticumulatiebepaling. Daardoor kunnen de bijdragen voor de langdurige zorg en voor beschermd wonen enerzijds en de nog in te voeren inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage anderzijds voor de Wmo 2015 niet stapelen. Dat is het eerste punt. Het tweede punt. In de motie staan nu wat strepen en kruizen. Ik zei het ook tegen mevrouw Slagt: we willen monitoren. We willen de effecten hiervan monitoren in de monitor stapeling eigen bijdragen. Ik snap het verzoek heel goed. Uw collega deed dat ook, meneer Krul. Richting haar heb ik aangegeven dat we dat zullen meenemen.

De heer Krul (CDA):

Even zodat ik het goed begrijp. Ik heb die koppeling er juist uit willen halen. Stel dat dit twee moties waren: een motie die zegt dat de effecten van de afschaffing van de compensatie van de ouderentoeslag moeten worden gemonitord en een andere motie die zegt dat de gevolgen van het afschaffen van de extra vermogensvrijstelling moeten worden gemonitord. Dan hadden allebei die moties wél oordeel Kamer gekregen. Begrijp ik dat goed? Ik begrijp namelijk dat de staatssecretaris zegt dat je die koppeling niet moet maken. Maar die koppeling heb ik juist eruit gehaald. Ik constateer twee mutaties, als het ware. Enerzijds is dat de afschaffing van de compensatie van de ouderentoeslag, anderzijds de afschaffing van de extra vermogensvrijstelling. Ik had ook twee moties kunnen indienen. Maar dat is wat ik vraag: monitor die twee. Ik zeg niet meer dat er een koppeling zou zijn. Dat heb ik er ook heel bewust uit gehaald. Dat heb ik hier bij dezen nogmaals benadrukt. Het staat er niet meer in, maar hier is het ook in het gesproken woord: die koppeling heb ik losgelaten. Ik wil gewoon dat allebei worden gemonitord.

Staatssecretaris Maeijer:

Even concreet, al realiseer ik me dat de heer Krul al heel concreet probeert te zijn. Het gaat echt over de effecten van het afschaffen van de CVO en de evv. Het staat niet in relatie tot de in te voeren ivb. Ik heb het ook al in de richting van mevrouw Slagt toegezegd: de effecten van het afschaffen van de regelingen waarover we het vandaag hebben, willen we monitoren. Dat nemen we mee in de monitor stapeling eigen bijdragen. Dus als ik 'm zo mag lezen, zou de motie oordeel Kamer kunnen krijgen.

De voorzitter:

De heer Krul knikt instemmend. Met die interpretatie wordt de motie op stuk nr. 442 voorzien van oordeel Kamer. De motie op stuk nr. 443.

Staatssecretaris Maeijer:

Voorzitter. De laatste motie, de motie op stuk nr. 443 van de heer Dijk, zag met name specifiek op de technische imperfecties — daar gaan het verslag en de beantwoording ook deels over — als een van de redenen achter het afschaffen van de regelingen. Ik zeg "een van de redenen", want het is niet de enige reden. Een andere reden is natuurlijk dat de noodzaak achter de compensatie van de ouderentoeslag en de extra vermogensvrijstelling is verdwenen. Dat komt bijvoorbeeld doordat het vermogen de afgelopen jaren veel minder zwaar is gaan meetellen in het bepalen van de eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg en die voor het beschermd wonen. Daarnaast zijn er, zoals de heer Dijk terecht zei, situaties die niet goed uit te leggen zijn, de zogenaamde "technische imperfecties". Dat bij elkaar maakt dat wij het besluit hebben genomen om die regelingen af te schaffen. Gelet hierop, dus niet alleen op de technische imperfecties maar ook op de andere reden, moet ik de motie ontraden.

De voorzitter:

Dank aan de staatssecretaris. Daarmee zijn we aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

We zullen volgende week, op dinsdag 27 mei, stemmen over de ingediende moties. We gaan schorsen. Dat doen we iets langer, want dit wordt ook de dinerpauze. We zijn geschorst tot 18.45 uur.

De vergadering wordt van 17.55 uur tot 18.47 uur geschorst.