2 Commerciële radio: rapport SEO en toelichting

Aan de orde is het tweeminutendebat Commerciële radio: rapport SEO en toelichting (24095, nr. 551).

De voorzitter:

Aan de orde is het tweeminutendebat Commerciële radio: rapport SEO en toelichting. Allereerst welkom aan de minister van Economische Zaken en Klimaat. Er hebben zich drie sprekers ingeschreven. Dan is eerst het woord aan de heer Grinwis van de ChristenUnie.

De heer Grinwis (ChristenUnie):

Voorzitter, dank u wel. Ik ben Kamerlid, volksvertegenwoordiger, en ik controleer de regering en deze minister. Ik vertrouw erop dat hij zijn werk goed doet. Tegelijkertijd hoor ik uit de sector hoe zij tegen een blokkade aan lopen; althans, zo ervaren ze dat. Ik denk dat voor beide partijen geldt: beter praten vooraf dan procederen achteraf. Daarom heb ik samen met collega Inge van Dijk van het CDA een motie die daartoe oproept. Die luidt als volgt.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er een noodverlenging komt van de radiovergunningen, waar commerciële radiostations conform de motie-Van den Berg c.s. en de motie-Grinwis c.s. een proportionele vergoeding voor dienen te betalen;

overwegende dat door de wijze van toepassing van de getoetste en goedgekeurde rekenmethode deze verlengingsprijzen zeven tot dertien keer hoger uitvallen dan de huidige prijzen, wat disproportioneel is en haaks staat op het doel van de beoogde noodverlenging;

overwegende dat bij eerdere verlengingen in 2011 en 2017 deze methode anders werd toegepast en deze toepassing door deskundigen en jurisprudentie wordt ondersteund;

verzoekt de regering om in samenspraak met de radiosector en op basis van een onafhankelijke juridische analyse van de mogelijkheden die de Telecommunicatiewet en de staatssteunregels bieden, te komen tot proportionele en bij het doel van de noodverlenging passende verlengingsprijzen overeenkomstig de motie-Grinwis c.s.,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Grinwis en Inge van Dijk.

Zij krijgt nr. 552 (24095).

Dank u wel. Dan is het woord aan mevrouw Inge van Dijk van het CDA.

Mevrouw Inge van Dijk (CDA):

Dank u wel, voorzitter. Goedemorgen. Wekelijks luisteren in Nederland 13 miljoen mensen naar de radio, waarvan 10,3 miljoen mensen naar de commerciële radio. In Hilversum zijn in de radiosector bovendien circa 1.200 tot 1.500 mensen werkzaam. Kortom, het is een relevante sector.

Voorzitter. Verder kan ik kort zijn. Het CDA is mede-initiatiefnemer en mede-indiener van de motie die zojuist is voorgelezen. We hadden gehoopt dat deze motie niet nodig zou zijn, omdat de eerdere opdracht van de aangenomen motie-Van den Berg c.s. en de motie-Grinwis c.s. duidelijk was: geef radiostations de tijd om financieel te herstellen van de coronacrisis door de bestaande FM-licenties met drie jaar te verlengen en vraag hiervoor een proportionele en maatschappelijk verantwoorde vergoeding. Dat deze vergoedingen nu zeven tot dertien keer hoger uitvallen dan de huidige prijzen, staat haaks op het doel van de beoogde noodverlenging. Daarom stellen wij samen met de ChristenUnie een onafhankelijke juridische analyse voor om te kijken of alsnog gekomen kan worden tot proportionele verlengingsprijzen.

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

Dank u wel. Tot slot is het woord aan mevrouw Rajkowski van de VVD.

Mevrouw Rajkowski (VVD):

Dank, voorzitter. Als Kamer hebben we besloten tot een noodverlenging voor de radiosector, mede vanwege gemiste inkomsten, in ieder geval in het begin van de coronaperiode. We zien nu dat de radiosector met fors hogere bedragen te maken krijgt bij de verlenging van de vergunningen. Daar maken we ons zorgen om. We weten niet of er op dit moment nog steeds teruglopende advertentie-inkomsten zijn. Daarom wil ik vanaf deze plek een toezegging vragen van de minister om de effecten van de prijsverhogingen op de radiosector te monitoren en de Kamer voor de zomer van 2022 hierover te informeren.

Dank u wel.

De voorzitter:

Dank u wel. Ik kijk even of de minister de motie al heeft. Ja. U kan direct doorgaan met de beantwoording? Dan is het woord aan de minister.

Minister Blok:

Dank u wel, voorzitter. Het verlengen of veilen van radiofrequenties heeft een lange geschiedenis in deze Kamer. Ik kan me herinneren dat ik er zelf als Kamerlid al over gesproken heb. Als ik collega Kamp, die indertijd ook verantwoordelijk was voor radiofrequenties, erover hoor, dan heeft hij daar ook nog bepaalde gedachten bij. Ook nu spreken wij elkaar. Mevrouw Van Dijk heeft gelijk: het is een sector waar veel mensen werken, waar veel mensen naar luisteren en waar overigens ook veel verdiend wordt. Dat is natuurlijk ook de reden waarom we elkaar daar zo vaak over spreken.

Het veilingsysteem had natuurlijk ooit als doel om in die ingewikkelde kluwen — dit is immers nooit anders geweest: veel luisteraars, veel werknemers en grote financiële belangen — een objectief verdeelcriterium te creëren, dat overigens ook nog steeds wordt toegepast. Recent is dat ook weer toegepast bij de verdeling van de DAB-frequenties. Dat heeft als groot voordeel dat je heel objectief kunt vaststellen wie het meest overheeft voor de frequentie. De opbrengsten komen in de algemene pot. Daar kunnen wij weer leraren, agenten en de AOW van betalen. Dat is een keurig systeem.

Op het moment dat je daarvan afstapt, kom je in een heel ingewikkelde onderhandelingssituatie terecht. Daar bevinden we ons nu in, en niet voor het eerst. Vraag één is dus hoe verstandig dat afstappen van die veilingen was. Maar goed, daar is toe besloten en we bevinden ons dus in die situatie. Dan kan een regering niets anders doen dan aan een onafhankelijke instantie vragen wat een redelijke prijs zou zijn bij verlenging. Daar komt een bedrag uit waarvan degenen die het moeten betalen, zullen zeggen dat ze het te veel vinden. Er zijn er overigens ook die zeggen: wij hadden willen veilen. Daarom ben ik ervan overtuigd dat de oproep in de motie van de heer Grinwis en mevrouw Van Dijk geen oplossing gaat bieden, want die vraagt om samenspraak met de radiosector. De radiosector bestaat uit de gevestigde partijen: grote concerns met miljoenen aan omzet, over het algemeen ook met miljoenen aan winst. Het is ze gegund; ik ben voor ondernemerschap. Ze zijn heel groot. Ze zullen advocaten inhuren en ze zullen die gesprekken aangaan. Er zijn toetreders die zullen zeggen dat ze het überhaupt niet eens zijn met de verlenging, maar die moeten we ook uitnodigen. Natuurlijk gaan we ook die uitnodigen als we met de sector gaan praten. Zij zullen zeggen: wij zijn het helemaal niet eens met de verlenging; u had moeten veilen volgens de Telecomwet. Dat gesprek gaat dus een herbevestiging van de bestaande situatie opleveren. Dat maakt de vlek nog groter.

Er is een tweede nadeel. We moeten zo'n procedure naar alle partijen ook netjes uitvoeren. Daarbij geldt de tijd. We willen dat per 1 september volgend jaar de frequenties weer verdeeld zijn en dat mensen gewoon naar de radio kunnen luisteren. Dat kunnen we niet tot het laatste moment uitstellen. Dat is onfatsoenlijk.

Die combinatie van het feit dat zo'n gesprek met partijen met totaal tegengestelde belangen niets gaat opleveren — ja, rekeningen voor advocaten; zo zal dat gaan — en het feit dat de tijd dringt, brengt mij ertoe de motie te ontraden. Ik denk dat het, zoals mevrouw Rajkowski vroeg, inderdaad goed is om de vinger aan de pols te houden. Dat zullen we graag doen, maar daarbij zullen we ook nog eens even kijken of deze manier van besluitvorming nou echt wel zo verstandig is of dat we eigenlijk een prima wet hebben en dat we die ook gewoon kunnen toepassen.

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

De motie op stuk nr. 552 wordt ontraden. Ik zie verder geen reacties of behoefte aan aanvullingen daarop.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Daarmee zijn we gekomen aan het einde van dit tweeminutendebat. Ik schors de vergadering tot 10.35 uur. Dan beginnen we met het debat over het nieuwe steunpakket in verband met corona.

De vergadering wordt van 10.23 uur tot 10.42 uur geschorst.