2 Vragenuur: Vragen Verhoeven

Aan de orde is het mondelinge vragenuur, overeenkomstig artikel 136 van het Reglement van Orde. 

Vragen van het lid Verhoeven aan de minister voor Wonen en Rijksdienst over het bericht "Meer doden door CO-gas uit cv-ketel". 

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. De Onderzoeksraad Voor Veiligheid heeft gezegd dat bij de installatie van cv-ketels te veel fouten worden gemaakt. Het aantal installatiefouten neemt ook nog eens toe. Het gevolg is: meer doden en gewonden vanwege verstikking door koolstofmonoxide. Er zijn 10 doden en meer dan 100 gewonden per jaar. Dat is onaanvaardbaar, maar het is ook onnodig. Iedereen is het erover eens dat deze trend gebroken moet worden. Tot nu toe probeerde de regering dat door het aantal oude geisers terug te dringen, want die waren de grootste veroorzakers van het gevaar. Volgens de onderzoeksraad ging dit terugdringen van het aantal oude geisers overigens niet snel genoeg. Nu blijkt echter dat ook de veel modernere cv-ketels mensen in gevaar brengen. Sterker nog, in 2013 werd driekwart van de gevallen veroorzaakt door een modernere cv-ketel. 

Ik heb drie vragen aan de minister voor Wonen. Wat vindt hij van de kritiek van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid op de te trage aanpak door dit kabinet? Waarom gaat het aanpakken en het terugdringen van de geisers zo langzaam? En hoe gaat de minister het installatieprobleem van de modernere cv-ketels nu wél daadkrachtig en snel aanpakken? 

Minister Blok:

Voorzitter. Evenals de heer Verhoeven en iedereen die de aflevering van gisteren heeft gezien of de radio-uitzendingen heeft gehoord, ben ik natuurlijk zeer aangedaan door wat we daar zagen. Ieder slachtoffer door koolmonoxide is er een te veel. Dat is ook de reden waarom mijn ambtsvoorgangers en ikzelf een uitgebreide handreiking hebben gemaakt voor professionele verhuurders, dus Aedes en andere verhuurders, om de open verbrandingstoestellen uit te faseren, of dat nu geisers zijn of oude types verwarmingsketel. Zo'n verbrandingstoestel is overigens niet altijd onveilig, maar het kan onveilig zijn bij een onjuiste toepassing. Dat programma ligt behoorlijk op schema. Het wordt bovendien gestimuleerd door het pakket aan energiebesparingsmaatregelen dat we in het leven hebben geroepen en dat zich natuurlijk vaak richt op die installaties. 

De heer Verhoeven vraagt hoe ik aankijk tegen de opmerkingen van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid. De Onderzoeksraad Voor Veiligheid doet op dit moment een onderzoek naar deze problematiek en dat is ook goed, gezien de ernst ervan. De onderzoeksraad zal begin 2015 met een rapport komen. Ik ben vast voornemens om op grond van dat rapport te bekijken welke aanvullende maatregelen er nodig zijn, bijvoorbeeld rond modernere toestellen, het punt waar de heer Verhoeven op wijst. Ik zal dus komend voorjaar met dat rapport bij de Kamer terugkomen om te schetsen welke aanvullende maatregelen nuttig en uitvoerbaar zijn. 

De heer Verhoeven (D66):

De minister zegt dat er al het een en ander gebeurt en dat is natuurlijk waar. Dat is ook goed. Ik ben blij om te horen dat het programma van uitfaseren op schema ligt. En ik ben vooral blij om de minister te horen zeggen dat hij dit probleem serieus neemt. Wel verwacht ik dan van de minister een echt serieuze aanpak. Het is logisch dat hij het rapport in 2015 wil afwachten en daarop zijn belangrijkste maatregelen wil baseren. Dat snap ik, maar ik heb nog wel een aantal vragen over de onderliggende oorzaak. Niet alleen zegt de onderzoeksraad dat koolstofmonoxide een onderschat probleem is; de brandweer zegt dat installateur een vrij beroep is met relatief weinig eisen. Niet-vakbekwame beunhazen zouden hierdoor vrij spel hebben. De brandweer wil daarom dat de minister eisen stelt aan de kwaliteit van installateurs, naast een verbod op oude geisers. Dat laatste punt hebben we genoemd. D66 wil geen inperking van ondernemersvrijheid, maar wel veiligheid en volksgezondheid, dus een scherpere controle op misstanden. Is de minister het eens met dat evenwicht? Wat gaat hij doen om vakmanschap te stimuleren en controle te verscherpen zonder ondernemerschap in te perken? 

Minister Blok:

De heer Verhoeven heeft gelijk als hij zegt dat ik het serieus neem en er uitgebreid op terugkom als het onderzoeksrapport er is. Dan kom ik op de opmerking van de brandweer en de branchevereniging over de vakbekwaamheid. Dat is nou typisch een van de punten waarvoor ik dat onderzoeksrapport nodig heb. In het algemeen onderstreep ik de stelling dat het verstandig is om een vakbekwame installateur in de arm te nemen. Een wettelijke verplichting is dan nogal een stap. Ik heb het onderzoeksrapport nodig om te bekijken of dat een proportionele stap is. Ik sluit dat dus niet uit, maar dan wil ik wel echt zien dat dit een juiste en handhaafbare maatregel is. 

De heer Verhoeven (D66):

We dreigen nu te vervallen in een technisch debat over een onderzoek en maatregelen vanuit het ministerie. Maar als ik een cv-ketel zou laten installeren, dan zou ik eigenlijk maar één ding willen weten. Is deze installateur erkend? Is hij een vakman? Zorgt hij ervoor dat mijn huis veilig is? Daarbij is er op een gegeven moment ook een rol voor de overheid. Ik ben blij dat de minister zegt dat hij het onderzoek afwacht, maar dan wil ik toch nog een paar dingen weten. Wat gaat de minister doen om op korte termijn duidelijkheid te verschaffen aan mensen die een installateur over de vloer krijgen? Wat gaat de minister doen met maatregelen die hij bij wijze van spreken morgen al kan inzetten of kan intensiveren om ervoor te zorgen dat er in de tussentijd — we hebben het immers over een halfjaar — niet nog meer slachtoffers vallen? Dat zijn de belangrijkste vragen als je vanuit de mensen thuis redeneert. Hoe weet je dat je een installateur in huis hebt die ervoor zorgt dat jouw veiligheid niet in gevaar komt? 

Minister Blok:

Omdat ik het belang van een erkende installateur erken, ondersteunt het ministerie financieel een keurmerk langs de KOMO-systematiek waarmee de branchevereniging UNETO aan de slag is. Zoals ik net al aangaf, adviseer ik, ook nu er geen sprake is van een wettelijke verplichting, particulieren die hun installatie laten onderhouden om dat sowieso regelmatig te laten doen en om dat door een vakbekwaam persoon te laten doen. 

De heer Smaling (SP):

De uitzending van de EO is ook aanleiding om een van de vele goede ideeën van mijn voorganger Paulus Jansen af te stoffen. Hij heeft ooit voorgesteld om een apk in te voeren voor woninginstallaties. Als je dat slim doet, hoeft dat niets te kosten, want je kunt daardoor bezuinigen op energie- en verzekeringskosten. De helft van de woningen ziet nooit een onderhoudsmonteur, of dat nu een beunhaas is of een erkende monteur. Is de minister bereid om op pilotbasis met zo'n apk voor woninginstallaties aan de gang te gaan? 

Minister Blok:

Er bestaat natuurlijk een apk voor degenen die dat willen. Heel veel mensen in Nederland hebben een onderhoudscontract. Dat is ook verstandig, vind ik. Een pilot kan daar niet veel aan toevoegen, denk ik. De heer Jansen heeft in het verleden gepleit voor een verplichte keuring voor iedere woningeigenaar. Dat is echt heel ingrijpend. Er zijn 7,5 miljoen huishoudens in Nederland. Die moeten dan jaarlijks verplicht de kosten maken voor zo'n installatie. Dat vind ik echt heel ingrijpend. Ook hiervoor geldt dat ik eerst het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid wil hebben. Dit voorstel gaat echter echt nog een stap verder dan waar de heer Verhoeven heen wees. 

De voorzitter:

Ik dank de minister voor zijn antwoorden en voor zijn komst naar de Kamer.