Handeling 2009-2010, pag. 4954-4955

Vragen van het lid Omtzigt aan de staatssecretaris van Financiën over het bericht "Boete zwartspaarder niet effectief".

De heer Omtzigt (CDA):

Voorzitter. Op het gebied van de aanpak van zwartspaarders doet deze staatssecretaris zijn naam eer aan, zegt men. Hij jaagt met vele wapens op de zwartspaarders. De CDA-fractie steunt hem van harte hierin. Het kan niet zo zijn dat mensen zich onttrekken aan het betalen van belastingen, maar wel willen meedelen in onze sociale verzekeringen en onze verzorgingsstaat. Iedere Nederlander betaalt en iedere Nederlander profiteert van wegen, scholen en politie. Daarom prijzen wij de staatssecretaris voor zijn aanpak. De ministers voor hem haalden maximaal 100 mln. per jaar binnen. Hij heeft vorig jaar meer dan het twintigvoudige binnengehaald, namelijk 2,2 mld.

Er is een aantal zaken gedaan. De belastingverdragen zijn aangepast en de uitwisseling met Zwitserland en Liechtenstein wordt tot stand gebracht. Bovendien is de vergrijpboete, die samenhangt met de inkeerregeling, verhoogd naar 300%. Als mensen toch gepakt worden, betalen zij een forse boete. Dat is hard nodig om onze sociale zekerheid overeind te houden.

De zwartspaarder moet echter wel – als hij slim is – zo snel mogelijk gebruikmaken van de inkeerregeling zodat het geld uit het buitenland terugkomt naar Nederland. Dit is om meerdere redenen belangrijk. De zwartspaarder moet namelijk de belasting betalen over de afgelopen twaalf jaar inclusief een boete. In de pers verschijnen er berichten dat het niet zo slim is om in te keren en dat de boete te laag is. Wij hebben de berekening niet gezien, maar wij zouden graag van de staatssecretaris vernemen of het beter is om te wachten dan om in te keren. Als dit het geval is, is hij dan bereid om maatregelen daartegen te nemen?

Staatssecretaris De Jager:

Voorzitter. Allereerst dank ik Het Financieele Dagblad voor zijn bericht en de heer Omtzigt voor zijn vraag. Zij brengen in februari 2010 onder de aandacht – zoals Het Financieele Dagblad omschrijft – dat als de boete per 1 juli 2010 zou worden verhoogd het gunstiger is om voor 1 juli 2010 in te keren. Ik ben blij met dat nieuws. Wij hebben namelijk nog eens goed gerekend en daarom kan ik vandaag bekendmaken dat ik de boete voor inkeerders per 1 juli ga verhogen naar 30%. De boete voor zwartsparen gaat voor inkeerders die vrijwillig verbeteren, omhoog naar 30%. Het is dan altijd nog gunstiger om in te keren, want als je niet inkeert, kan de boete maar liefst 300% zijn.

Is het achteraf, met de kennis van nu, gunstig geweest om voor 1 januari 2010 of daarna in te keren? Dat hangt een beetje af van de situatie. Dit is een ingewikkeld fiscaal onderwerp. Het heeft te maken met de IB 1964-systematiek, die voor 1 januari 2010 gold. Simpel gezegd, hangt het af van de omstandigheden. Het voorbeeld in Het Financieele Dagblad klopt. Als iemand voor 1 januari 2010 hoge rente of hoge dividenden had, bijvoorbeeld van 4% per jaar, dan werden die toen belast tegen het hoge tarief. Onder omstandigheden kan het dus gunstiger zijn geweest om op pas op 2 januari in te keren. Gelukkig hebben heel veel mensen dat overigens niet gedaan. De heer Omtzigt zei al dat 8000 mensen zijn ingekeerd voor 2,2 mld. Veel mensen hadden waarden die niet alleen rente maar ook koerswinst geven. Voor die mensen was het juist gunstiger om wel voor 1 januari in te keren, omdat die onder de oude wet, de IB 1964, lager werden belast dan onder IB 2001. Dit gold dus voor producten die met name koerswinst genereren en niet rente of dividend. Het hangt dus een beetje van de omstandigheden af. Door mijn bekendmaking van de verhoging van de boete is het echter in ieder geval altijd gunstig voor inkeerders om voor 1 juli aanstaande in te keren. Dat staat vast. Bovendien is de pakkans sinds 1 januari veel groter geworden, omdat veel uitwisselingsverdragen op 1 januari 2010 zijn ingegaan.

De heer Omtzigt (CDA):

Ik dank de staatssecretaris voor deze toezegging. Ik wil graag van hem weten of hiermee alle gevallen waarbij het voordeliger zou zijn om met inkeren te wachten, uit de wereld zijn.

Staatssecretaris De Jager:

Het rekenvoorbeeld van Het Financieele Dagblad is het meest gunstige voor mensen die wachten met inkeren. Als wij dat volgen, zou het omslagpunt zitten bij een boete van 22,5%. Dat heeft de Belastingdienst berekend. Wij zitten daar met 30% in ieder geval ruim boven.

De heer Tang (PvdA):

De boete van 15% uit het amendement Tang/Omtzigt was ook bedoeld om mensen voor 1 januari te laten inkeren. Ik denk dat dit een bijdrage heeft geleverd. Nu gaat de boete naar 30% en dat is uitstekend. De pakkans gaat omhoog, maar de boete gaat ook omhoog. Kan dit beleid van oplopende boetes nog doorgaan? Betekent het dat de boete na 30%, als de pakkans nog meer toeneemt, nog verder omhoog kan gaan?

Staatssecretaris De Jager:

Dat zou kunnen. Ik vind een boete van 30% voor inkeerders, dat wil zeggen voor degenen die vrijwillig inkeren, al behoorlijk hoog. Maar het zou kunnen. Ik kijk ook heel goed naar de tekst van het amendement-Tang/Omtzigt – of Omtzigt/Tang, dat weet ik eerlijk gezegd nooit; het ligt hier altijd heel gevoelig. In elk geval bedoel ik het amendement van de leden Tang en Omtzigt. Te denken valt aan 15%, zo herinner ik mij in de toelichting te hebben gelezen, dus dat hebben wij zes maanden gedaan. Daarmee voldoen wij netjes aan de bedoeling van het amendement. Uit de wetsgeschiedenis is ook duidelijk geworden dat wij de boete kunnen verhogen. Ik heb nu bekend gemaakt dat wij de boete in elk geval gaan verdubbelen naar 30% per 1 juli. Laten wij eerst eens afwachten hoe dat gaat.

De heer Bashir (SP):

De inkeerregeling geeft mensen die jarenlang hun vermogen voor de Belastingdienst hebben verzwegen de mogelijkheid om daarmee zeer gunstig en met een heel kleine boete weg te komen. De staatssecretaris zei zojuist dat de pakkans groter is geworden. Ik vraag dan ook of wij de zwartspaarders niet al genoeg tijd hebben gegeven om in te keren. Wordt het dan niet tijd om de inkeerregeling af te schaffen, zodat de mensen die nu nog steeds hun vermogen verzwijgen voor de fiscus gewoon een hoge boete krijgen van 300%?

Staatssecretaris De Jager:

Ik wijs de Kamer er wel op dat in het pre-De Jager-tijdperk de boete van maximaal 100% over het algemeen al werd gematigd tot 50% voor wie werd gepakt. Wij hebben de boete voor degenen die worden gepakt fors verhoogd tot maximaal 300%. Er stond 0% boete op de inkeerregeling. Men moest dan wel alle belastingen en rente betalen. Ook dat hebben wij fors verhoogd; eerst tot 15% boete en nu tot 30% boete. Na mijn bekendmaking van zojuist wordt het vrijwillig inkeren al beboet vanaf 1 juli aanstaande met een percentage dat in de buurt komt van wat anderhalf jaar geleden nog gebruikelijk was voor mensen die werden gepakt. Je kunt het nog steeds een inkeerregeling noemen, omdat het altijd gunstiger is om in te keren, maar de facto is de inkeerregeling niet meer zoals wij die kenden. Eigenlijk is de regeling zodanig aangescherpt, dat je hem niet meer met de oude inkeerregeling kunt vergelijken. Ik denk dus dat ik al heb gedaan wat de heer Bashir vraagt.

Mevrouw Sap (GroenLinks):

Allereerst moet mij van het hart dat het, evenals een aantal maanden geleden, toen wij ook over dit thema van de inkeerregeling en de zwartspaarders spraken, niet zozeer lijkt op een vragenuurtje als wel op een blokje zendtijd voor politieke partijen. Mijn fractie vindt dat niet helemaal netjes, maar akkoord.

Ik begrijp dat de staatssecretaris een echt effectieve aanpak heeft van zwartspaarders en er met hoge boetes voor zorgt dat er in de toekomst niet meer zo'n kapitaalvlucht uit Nederland kan plaatsvinden. Wordt het dan niet ook weer eens tijd om terug te keren naar een fatsoenlijke belasting over gespaarde vermogens in dit land? Als het artikel in Het Financieele Dagblad één ding laat zien, dan is het wel dat de allerrijksten in dit land in de afgelopen tien jaar veel en veel minder belasting over hun spaargeld zijn gaan betalen. Wij zijn op zoek naar 35 mld., zeg ik tegen de staatssecretaris. Welnu, hier ligt een kans, dus ik zou zeggen: grijp uw kans!

Staatssecretaris De Jager:

Met alle respect, maar ik denk dat mevrouw Sap het nu een beetje omdraait. Het succes van het beleid is enerzijds inderdaad het verhogen van de boetes voor degenen die het slecht hebben gedaan. Anderzijds is juist de belastingdruk op vermogen wat gelijkmatiger gespreid. Dat is al met IB 2001 geïntroduceerd, ere wie ere toekomt. Sindsdien is de prikkel om zwart te sparen lager geworden. De afgelopen maanden heb ik ruim 2,2 mld. aan zwart vermogen opgespoord. Voor een heel groot deel vond dat zijn oorsprong in het moment dat Nederland heel hoge tarieven kende op winst, inkomen en vermogen. Juist hoge belastingen veroorzaken de prikkel dat mensen dingen zwart gaan doen, en dat willen wij niet. Het beleid is dus enerzijds evenwichtig, met faire tarieven, dat wil zeggen niet te hoog, en anderzijds streng voor degene die zich niet aan de regeltjes houdt. Het is een tweepijleraanpak, en die is heel succesvol.

De heer Remkes (VVD):

Nu wij toch in de zendtijd voor politieke partijen spreken, geef ik de staatssecretaris graag enig huiswerk mee. Kan hij de Kamer toezeggen dat de aan zijn verhaal ten grondslag liggende berekeningen op korte termijn naar de Kamer kunnen worden gestuurd?

Staatssecretaris De Jager:

Ik neem aan dat de heer Remkes de berekening van de 22,5% bedoelt, waarbij is uitgegaan van bepaalde premissen. Die zal ik de Kamer graag toesturen.

De heer Tony van Dijck (PVV):

Ik vind dat de staatssecretaris de zwartspaarder heeft misleid. Volgens hem was je, als je in 2009 tot inkeer kwam, goedkoper uit dan wanneer je in 2010 inkeerde. Nu blijkt dat een zwartspaarder die tot inkeer komt in de eerste helft van 2010 goedkoper uit is dan in 2009. Hij zegt zelf dat het omslagpunt ligt bij de 22,5%. Waarom repareert hij die 15% niet en maakt hij er nu 25% of 30% van? De mensen die vorig jaar tot inkeer zijn gekomen, zullen erachter komen dat ze beter een paar maanden hadden kunnen wachten omdat ze in 2009 een slechtere regeling hadden dan ze krijgen in de eerste helft van 2010.

Staatssecretaris De Jager:

Dat verhaal is niet helemaal volledig. Allereerst is degene die is misleid de overheid en niet de zwartspaarder: de zwartspaarder heeft de overheid misleid en niet andersom.

De pakkans is steeds groter geworden. Als je als zwartspaarder een aantal maanden hebt gewacht omdat je denkt dat het tijdstip om in te keren dan gunstiger is, dan liep je in die tussentijd een reële kans om te worden gepakt en een boete te krijgen die kon oplopen tot 300%.

Het was in lang niet alle gevallen gunstiger om te wachten vanwege een verschil tussen de oude en de nieuwe belastingwet. Als veel koerswinst en weinig rendement werd gehaald, was het in veel gevallen toch nog gunstiger om voor 1 januari in te keren. Je kunt niet in het algemeen zeggen dat het gunstiger is om na 1 januari in te keren. Wel is het door de verhoging van de boete met 30% voor zwartspaarders in alle gevallen gunstiger om voor 1 juli in te keren. Laat dat vandaag in ieder geval de boodschap zijn.

De voorzitter:

Ik dank de staatssecretaris voor de antwoorden, hoewel ik terecht vaststel dat hij ons dit keer misschien zou kunnen bedanken voor het feit dat hij deze antwoorden in dit gezelschap heeft kunnen geven.

Wij zijn hiermee gekomen aan het eind van het vragenuur.

Ik deel aan de Kamer mee dat de volgende leden zich hebben afgemeld:

Spekman, Smeets, Gerkens, Van Velzen, Smits en Weekers;

Schermers, alleen voor de middagvergadering;

De Nerée tot Babberich en Van der Staaij, de gehele week.

Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.

De voorzitter:

Op de tafel van de Griffier ligt een lijst van ingekomen stukken. Op die lijst staan voorstellen voor de behandeling van deze stukken. Als voor het einde van de vergadering daartegen geen bezwaar is gemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd.