5 Stemmingen

Aan de orde zijn de stemmingen in verband met het wetsvoorstel Wijziging van onder meer de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en de Wet studiefinanciering 2000 in verband met het intrekken van de langstudeerdersmaatregel (33452).

De voorzitter:

Ik heet de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van harte welkom in de Eerste Kamer.

Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen vooraf.

De heer De Lange (OSF):

Voorzitter. Dat een slecht wetsvoorstel wordt ingetrokken, wordt door mijn fractie van harte toegejuicht. Wij zullen dus voorstemmen. Toch moet ook gesteld worden dat door het in de eerste plaats naar voren schuiven van dit wetsvoorstel diverse mensen in aanzienlijke problemen zijn gebracht en, wat minstens zo erg is: door de handelwijze van eerst een wetsvoorstel dat later wordt ingetrokken, wordt de geloofwaardigheid van de politiek op ernstige wijze nadelig beïnvloed. Dat is een zaak die mijn fractie buitengewoon betreurt.

De heer Smaling (SP):

Voorzitter. De SP-fractie is verheugd met het intrekken van de langstudeerdersmaatregel, maar ze wil daar niet triomfantelijk over doen. Zoals de heer De Lange ook al zei: de politiek heeft zichzelf hiermee geen goede dienst bewezen. Dat is natuurlijk deels het gevolg van de structuur: een kabinet dat snel valt, gevolgd door een nieuw kabinet met een andere politieke kleur. Dat is nu eenmaal zo; ik zou niet zo gauw weten wat we daaraan moeten doen. Nu de gelegenheid zich voordoet, wil ik de minister met klem vragen om, als er weer zaken langskomen zoals ...

De voorzitter:

Mijnheer Smaling, dit is geen derde termijn.

De heer Smaling (SP):

... het sociaal leenstelsel, naar een brede basis te zoeken, zodat nadat een wetsvoorstel eventueel is aangenomen dit ook nog gecontinueerd kan worden.

De heer Ganzevoort (GroenLinks):

Voorzitter. Ik snap dat er partijen zijn die het hier liever niet over willen hebben, maar ik zal mijn stemverklaring toch voorlezen. Dit is een stemverklaring die in de plaats komt van een debat dat we eerst hadden aangevraagd. Het valt dus nog mee; we doen er vandaag vrij kort over.

Mijn fractie steunt uiteraard het intrekken van de langstudeerboete. We ruimen vandaag gelukkig een beetje rommel op van de vorige regeerperiode, maar daarmee is niet alles gezegd. Deze jojo-wetgeving is naar ons oordeel – we herkennen de kritiek die de Raad van State leverde – de Eerste Kamer onwaardig. Mijn fractie hecht eraan, te markeren dat deze Kamer bij het debat in de zomer van 2011 de langstudeerboete heeft ingevoerd met de kleinst mogelijke meerderheid, ondanks een slechte verantwoording van motieven, fundamentele kritiek op de argumentatie, grote vragen over de uitvoeringseffecten en ontbrekend draagvlak in het veld. Na veel druk van deze Kamer is enige correctie aangebracht voor deeltijdstudenten, maar het structurele kwaad is al geschied. We zijn een jaar aan rechtszaken en maatschappelijke onrust verder en 12 miljoen euro armer, en nu wordt de wet ingetrokken met als enige argument dat er een politieke meerderheid is. Dat moet tot de conclusie leiden dat deze Kamer in 2011 haar werk niet goed gedaan heeft, het land niet beschermd heeft tegen onrijpe en kwalijke wetgeving en gezwicht is voor politiek opportunisme. Dat mag aanleiding zijn voor enige zelfreflectie.

De voorzitter:

Voordat ik de heer Kuiper het woord geef: stemverklaringen zijn kort en krachtig. De enige reden dat ik een opmerking maakte over het betoog van de heer Smaling, was omdat hij de minister nog een vraag stelde, terwijl deze nu niets meer terug kan zeggen. Verder bent u allen redelijk kort en krachtig, vind ik.

De heer Kuiper (ChristenUnie):

Voorzitter. Onze fractie heeft in juni 2011 tegen de langstudeerdersmaatregel gestemd, niet vanwege het principe, dat wij eigenlijk wel delen, maar vanwege de vormgeving. We vonden het wetsvoorstel toen ondoordacht en rommelig. We zullen nu dus voor de intrekking van de langstudeerdersmaatregel stemmen. Nu wordt er een beleidsmatige koppeling gemaakt tussen de langstudeerdersmaatregel en het leenstelsel. Ons standpunt is: wij wachten het wetsvoorstel over het leenstelsel wel af, en zullen dat dan op zijn eigen merites beoordelen. We stemmen nu wel voor de intrekking, maar we willen daarbij de opmerking maken dat wat onze fractie betreft de zin van de langstudeerdersmaatregel er wel degelijk kan zijn. Het principe zouden we dus niet prijs willen geven.

De heer Sörensen (PVV):

Mijnheer de voorzitter, collega's. Wij betreuren het intrekken van de maatregel, en wel om drie redenen. In de eerste plaats omdat dit de politiek nog ongeloofwaardiger maakt dan ze voor sommigen al is. Wij hebben exact dezelfde politieke samenstelling en we gaan nu een ander besluit nemen. Dat maakt de Eerste Kamer minder geloofwaardig. In de tweede plaats blijkt hieruit dat je, als je een goede lobby voert en ingang hebt bij de media, in dit land heel veel kunt bereiken. Je kunt dan zelfs bereiken dat de Eerste Kamer in nog geen paar maanden haar mening verandert. In de derde plaats blijkt in de praktijk dat de maatregel werkt. De boete is maar vrij kort geldig geweest, en uit verificatie in mijn eigen stad blijkt dat studenten hun uiterste best doen om tentamens te halen. Laten we eerlijk zijn: daar zitten ze ook voor. Wij betreuren het dus dat deze maatregel wordt ingetrokken.

In stemming komt het wetsvoorstel.

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de VVD, de PvdA, het CDA, de ChristenUnie, GroenLinks, de SP, D66, de OSF en de PvdD voor dit wetsvoorstel hebben gestemd en die van de fracties van de PVV en de SGP ertegen, zodat het is aangenomen. Absent is de fractie van 50PLUS.