35 499 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake intensivering aanpak tekorten in het onderwijs en de lerarenopleidingen)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze vierde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze vierde incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief van 16 juni 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 27923, nr. 410).

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 2

De vaststelling van de begrotingsstaat geschiedt in duizenden euro's.

Wetsartikel 3

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van deze wet.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Inhoudelijke toelichting

Dit onderdeel van de memorie van toelichting bestaat uit een inhoudelijk deel en een artikelsgewijs deel. Vervolgens wordt per beleidsartikel een overzicht van de wijzigingen gegeven, inclusief toelichting. Daarbij worden mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel toegelicht:

Omvang begrotingsartikel

(stand ontwerpbegroting in € miljoen)

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties

(ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

Deze Incidentele Suppletoire Begroting heeft betrekking op de extra middelen van € 28,5 miljoen die beschikbaar zijn gesteld bij Voorjaarsnota 2020 voor de aanpak van tekorten in het onderwijs en de lerarenopleidingen. De extra € 28,5 miljoen in 2020 wordt ingezet voor de uitvoering van een belangrijk deel van de noodplannen in de G5 (G4 en Almere), en voor versterking en flexibilisering van de lerarenopleidingen, met name voor zij-instromers in beroep en opleiding. Hierover is de Tweede Kamer geïnformeerd per brief van 16 juni 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 27923, nr. 410). Daarnaast wordt met deze Incidentele Suppletoire Begroting een herprioritering binnen de OCW begroting verwerkt, waarmee € 9,0 miljoen is vrijgemaakt voor de subsidieregeling zij-instroom PO G5 (Kamerstukken II, 2019/20, 27 923, nr. 389).

2. Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Beleidsartikel 1 Primair onderwijs

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid art. 1 (bedragen x € 1.000)
 

Stand vastgestelde begroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting 2020 (inclusief ISB's)1

Mutaties 4e ISB 2020

Stand 4eISB 2020

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

11.703.253

12.399.331

21.700

12.421.031

25.000

25.000

25.000

25.000

waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

0

0

0

waarvan overig

11.703.253

12.399.331

21.700

12.421.031

25.000

25.000

25.000

25.000

Totale uitgaven

11.673.612

12.369.690

21.700

12.391.390

25.000

25.000

25.000

25.000

waarvan juridisch verplicht (%)

               
                   

Bekostiging

11.006.420

11.434.185

26.700

11.460.885

30.000

30.000

30.000

30.000

Hoofdbekostiging

10.687.581

11.108.216

  

11.108.216

        
 

Bekostiging Primair Onderwijs

10.669.600

11.087.755

  

11.087.755

        
 

Bekostiging Caribisch Nederland

17.981

20.461

  

20.461

        

Prestatiebox

296.187

306.417

  

306.417

        

Aanvullende bekostiging

22.652

19.552

26.700

46.252

30.000

30.000

30.000

30.000
 

Aanpak lerarentekort G5

0

0

26.700

26.700

30.000

30.000

30.000

30.000
 

Overig

22.652

19.552

  

19.552

        

Subsidies (regelingen)

106.512

358.334

– 5.000

353.334

– 5.000

– 5.000

– 5.000

– 5.000

Regeling Onderwijsvoorziening jonggehandicapten

23.200

23200

  

23.200

        

Nederlands onderwijs buitenland

12.600

12.600

  

12.600

        

Humanistisch vormend en godsdienstonderwijs

12.630

12.630

  

12.630

        

Inhaal- en ondersteunings-programma’s

0

242.000

  

242.000

        

Overig

58.082

67.904

– 5.000

62.904

– 5.000

– 5.000

– 5.000

– 5.000

Opdrachten

11.296

4.897

0

4.897

0

0

0

0

Bijdrage aan agentschappen

33.145

39.396

0

39.396

0

0

0

0

Dienst Uitvoering Onderwijs

33.145

39.396

  

39.396

        

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

7.734

7.734

0

7.734

0

0

0

0

Stichting Vervangingsfonds en Particpatiefonds

5.231

5.231

  

5.231

        

UWV

2.503

2.503

  

2.503

        

Bijdrage aan medeoverheden

508.505

525.144

0

525.144

0

0

0

0

Gemeentelijk onderwijsachter-standenbeleid

492.391

509.184

  

509.184

        

Caribisch Nederland

16.114

15.960

  

15.960

        

Bijdrage aan (andere) begrotings-hoofdstukken

0

0

0

0

0

0

0

0

Brede scholen

0

0

  

0

        

Ontvangsten

26.961

26.961

0

26.961

0

0

0

0
X Noot
1

Kamerstukken II 2019/20, 35441, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35464, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35481, nr. 1.

Toelichting

Het financieel instrument Bekostiging wordt in 2020 verhoogd met € 26,7 miljoen. Dit betreft een verhoging van € 9,0 miljoen door interne verschuivingen vanuit Subsidies op artikel 1 en artikel 9. De overige € 17,7 miljoen betreft de overheveling van de middelen van de aanvullende post. De totale € 26,7 miljoen in 2020 wordt ingezet voor de aanpak van het lerarentekort in de G5 en voor de subsidieregeling zij-instroom po G5. De inzet van deze middelen wordt middels verschillende convenanten per stad vastgelegd.

Het financieel instrument Subsidies wordt in 2020 verlaagd met € 5,0 miljoen. Dit wordt ingezet voor een intensivering op de subsidieregeling zij-instroom G5.

Beleidsartikel 6. Hoger beroepsonderwijs

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid art. 6 (bedragen x € 1.000)
 

Stand vastgestelde begroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting 2020 (inclusief ISB's)1

Mutaties 4e ISB 2020

Stand 4eISB 2020

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

3.476.868

3.567.267

3.000

3.570.267

8.000

8.000

3.000

0

waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

0

0

0

waarvan overig

3.476.868

3.567.267

3.000

3.570.267

8.000

8.000

3.000

0

Totale uitgaven

3.416.799

3.509.213

3.000

3.512.213

8.000

8.000

3.000

0

waarvan juridisch verplicht (%)

 

100%

  

99,99%

        

Bekostiging

3.334.151

3.425.189

3.000

3.428.189

8.000

8.000

3.000

0

Hoofdbekostiging

3.193.490

3.280.278

3.000

3.283.278

8.000

8.000

3.000

0
 

Onderwijsdeel hbo2

3.096.421

3.180.274

3.000

3.183.274

8.000

8.000

3.000

0
 

Deel ontwerp en ontwikkeling

85.259

87.836

  

87.836

        
 

Vouchers studievoorschot

0

0

  

0

        
 

Bekostiging flexibel hoger onderwijs voor volwassenen

11.810

12.168

  

12.168

        

Prestatiebox

140.661

144.911

  

144.911

        
 

Studievoorschotmiddelen

140.661

144.911

  

144.911

        

Subsidies (regelingen)

977

977

0

977

0

0

0

0

Overig

977

977

  

977

        

Bijdragen aan agentschappen

13.766

14.822

0

14.822

0

0

0

0

Dienst Uitvoering Onderwijs

13.766

14.822

  

14.822

        

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

67.905

68.225

0

68.225

0

0

0

0

NWO: Praktijkgericht onderzoek hbo

53.265

53.265

  

53.265

        

NWO: Promotiebeurs voor leraren

10.144

10.144

  

10.144

        

Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)

4.496

4.816

  

4.816

        

Ontvangsten

1.213

1.213

0

1.213

0

0

0

0
X Noot
1

Kamerstukken II 2019/20, 35441, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35464, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35481, nr. 1.

X Noot
2

Inclusief de studievoorschotmiddelen voor specifieke stimulering van landelijke prioriteiten (10% van de studievoorschotmiddelen). In 2018 ook eenmalig de 90% studievoorschotmiddelen, die aanvullend tijdelijk voor één jaar onder het onderwijsdeel van de hoofdbekostiging zijn gebracht.

Toelichting

Het financieel instrument Bekostiging wordt in 2020 verhoogd met € 3,0 miljoen. Dit betreft een intensivering ten behoeve van de flexibilisering van en maatwerk op de lerarenopleidingen.

Beleidsartikel 9. Arbeidsmarkt- en personeelbeleid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid art. 9 (bedragen x € 1.000)
 

Stand vastgestelde begroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting 2020 (inclusief ISB's)1

Mutaties 4e ISB 2020

Stand 4eISB 2020

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

158.120

168.504

3.800

172.304

– 1.500

– 1.000

4.000

7.000

Totale uitgaven

168.518

168.504

3.800

172.304

– 1.500

– 1.000

4.000

7.000

waarvan juridisch verplicht (%)

 

96,1%

  

96,1%

        
                   

Bekostiging

37.619

41.052

0

41.052

2.000

3.000

8.000

11.000

Aanvullende bekostiging

37.619

41.052

  

41.052

2.000

3.000

8.000

11.000
 

Tegemoetkoming kosten opleidingsscholen

37.619

41.052

  

41.052

2.000

3.000

8.000

11.000

Subsidies (regelingen)

124.328

121.028

3.800

124.828

– 3.500

– 4.000

– 4.000

– 4.000

Lerarenbeurs

49.560

49.560

  

49.560

        

Zij-instroom

50.096

52.146

1.000

53.146

– 3.500

– 4.000

– 4.000

– 4.000

Wet Beroep leraar en Lerarenregister

2.945

2.945

  

2.945

        

Regionale aanpak lerarentekort

19.000

15.000

2.800

17.800

        

Overige projecten

2.727

1.377

  

1.377

        

Opdrachten

3.635

3.407

0

3.407

0

0

0

0

Onderzoek, ramingen en communicatie

3.635

3.407

  

3.407

        

Bijdrage aan agentschappen

2.936

3.017

0

3.017

0

0

0

0

Dienst Uitvoering Onderwijs

2.936

3.017

  

3.017

        

Ontvangsten

9.000

9.000

0

9.000

0

0

0

0
X Noot
1

Kamerstukken II 2019/20, 35441, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35464, nr. 1, Kamerstukken II 2019/20, 35481, nr. 1.

Toelichting

Het financieel instrument Subsidies wordt in 2020 verhoogd met € 3,8 miljoen. Dit betreft drie zaken; een eenmalige ophoging van € 5,0 miljoen van de subsidieregeling zij-instroom voor alle sectoren po, vo en mbo, een verschuiving van € 4,0 miljoen van de subsidieregeling korte scholingstrajecten vo naar artikel 1 voor de subsidieregeling zij-instroom PO G5 en tot slot een eenmalige ophoging van de subsidie regionale aanpak lerarentekort van € 2,8 miljoen.

Naar boven