Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 12 februari 2021, nr. WJZ/ 21024634, tot wijziging van de Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies in verband met verbreding van de subsidiemodule Melkvee van zeldzame runderrassen met dubbeldoeltypen met zeldzame kleurslagen

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

Gelet op artikelen 2, tweede lid, 4, 5, 15, 16, 17, 19, 25 en 34 van het Kaderbesluit nationale EZ-subsidies;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies wordt als volgt gewijzigd:

A

Het opschrift van titel 2.14. komt te luiden:

Titel 2.14. Zeldzame melkkoeien

B

Artikel 2.14.1. wordt als volgt gewijzigd:

• 1. In de begripsomschrijving van houder wordt ‘melkkoeien van zeldzame runderrassen’ vervangen door ‘zeldzame melkkoeien’.

• 2. De begripsbepaling van zeldzame runderrassen wordt vervangen door de volgende begripsbepaling:

  zeldzame melkkoeien:

  • a. zeldzame runderrassen: raszuivere runderen behorend tot een van de rassen Brandrood rund, Fries-Hollands vee (zwartbont), Groninger blaarkop, Lakenvelder, Roodbont Fries vee; of

  • b. dubbeldoel runderen met zeldzame kleurslagen: runderen behorend tot een dubbeldoeltype met een van de kleurslagen Baggerbont, Blauwbont, Vaal, Vaalbont of Witrik.

C

Artikel 2.14.2. wordt als volgt gewijzigd:

1. In het eerste lid wordt ‘melkkoeien van zeldzame runderrassen’ vervangen door ‘zeldzame melkkoeien’.

2. In het tweede en derde lid wordt telkens ‘melkkoeien van een zeldzaam runderras’ vervangen door ‘zeldzame melkkoeien’.

D

In artikel 2.14.3., eerste lid, wordt ‘melkkoeien van een zeldzaam runderras’ vervangen door ‘zeldzame melkkoeien’.

E

In artikel 2.14.5., onderdeel c, wordt ‘melkkoeien van zeldzame runderrassen’ vervangen door ‘zeldzame melkkoeien’.

ARTIKEL II

In artikel 1, tweede lid, van de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies 2021 wordt in de rij met titel 2.14, eerste kolom, ‘Titel 2.14: Melkvee van zeldzame runderrassen’ vervangen door ‘Titel 2.14: Zeldzame melkkoeien’.

ARTIKEL III

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 12 februari 2021

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten

TOELICHTING

1. Aanleiding en doel

Op 4 juli 2018 heeft de Tweede Kamer de motie van het lid Dik-Faber c.s. (Kamerstukken 2017/18, 33 037, nr. 300) aangenomen waarin de regering onder meer verzocht wordt de houders van zeldzame melkkoeien te ondersteunen door de introductie van dierpremies. In de motie wordt geconstateerd dat het aantal zeldzame melkveekoeien in korte tijd met 40% is afgenomen en dat het behoud van de zeldzame de melkkoeien van belang is voor de agrodiversiteit. In de motie gaat het alleen om koeien van zeldzame rassen die worden gemolken, omdat hiervoor fosfaatrechten nodig zijn. Een melkveehouder zou vanwege de inefficiëntere melkproductie van deze dieren kunnen overwegen om in plaats daarvoor een hoogproductief melkras te kiezen. Tevens wordt de regering in de motie verzocht om in te zetten op ondersteuning van houders van zeldzame melkkoeien vanuit het nieuwe Europese GLB. Deze regeling heeft dan ook een tijdelijk karakter tot aan het begin van het nieuwe GLB. Aan deze motie is uitvoering gegeven door de subsidiemodule Melkvee van zeldzame runderrassen op te nemen in titel 2.14 van de Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies (hierna: RNES) door Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 26 juni 2020, nr. WJZ/ 20026737, tot wijziging van de Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies en de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies 2020 in verband met de invoering en openstelling van een subsidiemodule inzake melkvee van zeldzame runderrassen (Stcrt. 2020, 35749) (hierna: regeling (Stcrt. 2020, 35749)).

Daarnaast is het voor de agrodiversiteit van belang om de van oudsher dubbeldoeldieren met een zeldzame kleurslag (welke passen binnen kringlooplandbouw) met unieke genetische diversiteit te behouden. Daarom is het voorstel om ook melkveehouders te stimuleren om melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met de zeldzame kleurslagen Baggerbont, Blauwbont, Vaal, Vaalbont en Witrik te blijven of te gaan houden. De dubbeldoeldieren met zeldzame kleurslagen Baggerbont, Blauwbont, Vaal, Vaalbont en Witrik zijn sinds juli 2020 opgenomen in het Dubbeldoelregister en het paraplubestand en gevlagd en opgenomen in het I&R-systeem rund. Daardoor is subsidiëring van deze melkkoeien voor RVO op eenzelfde manier uitvoerbaar en controleerbaar als de subsidiëring van zeldzame runderrassen. De subsidiëring wordt geregeld door met deze wijzigingsregeling de subsidiemodule Melkvee van zeldzame runderrassen uit te breiden met melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag onder hernoeming van de subsidiemodule tot de subsidiemodule Zeldzame melkkoeien.

2. De subsidiemodule Zeldzame melkkoeien

Uit artikel 2.14.2., eerste lid, volgt dat de minister subsidie kan verstrekken aan houders van zeldzame melkkoeien. In artikel 2.14.1. wordt de begripsbepaling opgenomen voor zeldzame melkkoeien (artikel I, onderdeel B, onder 2, van de wijzigingsregeling). Onder zeldzame melkkoeien wordt zowel melkvee van zeldzame runderrassen (onderdeel a) als melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag (onderdeel b) verstaan. Melkvee van zeldzame runderrassen zijn runderen die tenminste 87,5% raszuiver zijn en die de risicostatus 'bedreigd' (minder dan 3.000 volwassen vrouwelijke dieren) hebben (zie paragraaf 2 van de toelichting bij de regeling (Stcrt. 2020, 35749)). Voor melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag worden dezelfde eisen gehanteerd. De Stichting Zeldzame Huisdierrassen (hierna: SZH) heeft aangegeven dat de volgende zeldzame kleurslagen aan deze eisen voldoen: Baggerbont, Blauwbont, Vaal, Vaalbont en Witrik. De subsidie wordt alleen verstrekt voor een melkkoe, namelijk vrouwelijk rund dat ten minste eenmaal heeft gekalfd en wordt gemolken.

Daarnaast volgt uit artikel 2.14.2., eerste lid, dat de subsidie alleen wordt verstrekt aan houders van zeldzame melkkoeien die als zodanig bekend zijn in het Identificatie- en Registratiesysteem rund (hierna: I&R-systeem rund). In het I&R-systeem rund is een module gebouwd, waarmee kan worden vastgelegd of een raszuiver dier van een zeldzaam ras is. Dit wordt vlaggen genoemd. Runderen van zeldzame rassen worden door de SZH in het I&R-systeem rund gevlagd waardoor ze als zodanig herkenbaar zijn. Op dezelfde wijze worden ook runderen van zeldzame kleurslagen door de SZH in het I&R-systeem rund gevlagd. Uit gegevens uit het I&R-systeem rund van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (hierna: RVO.nl) blijkt dat zich circa 3.000 zeldzame melkkoeien bevinden op circa 140 melkleverende bedrijven.

Gelet op het voorgaande kan voor melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag op dezelfde wijze subsidie worden verleend als voor melkvee van zeldzame runderrassen. De opzet van de subsidiemodule is daarom ongewijzigd en wordt enkel verbreed tot melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag (artikel I van de wijzigingsregeling). Voor een toelichting daarop wordt verwezen naar de paragraaf 2 van de toelichting bij de regeling (Stcrt. 2020, 35749).

De subsidiemodule is reeds opgenomen in de tabel van artikel 1 van de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies 2021 (artikel II). In de tabel is aangegeven in welke periode de diverse subsidiemodules van de RNES zijn opengesteld en wat het subsidieplafond bedraagt. De volgende openstellingsperiode voor deze subsidiemodule is van 1 tot en met 31 maart 2021. De hoogte van het subsidieplafond is € 500.000,–.

3. Staatssteun

Doordat de opzet van de subsidiemodule ongewijzigd is en enkel de kring van subsidieontvangers wordt verbreed, is hetzelfde staatssteunkader van toepassing als voor de oorspronkelijke opzet van de subsidiemodule. De met deze regeling gepaard gaande steun kan worden gerechtvaardigd op grond van Verordening (EU) nr. 1408/2013 van de Commissie van 18 december 2013 inzake de toepassing van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie op de-minimissteun in de landbouwsector (PB L 2013, 352) (hierna: de landbouw de-minimisverordening). Belangrijkste voorwaarde is dat subsidieaanvragers een verklaring landbouw de-minimissteun overleggen.

Voor een toelichting op het staatssteunkader wordt verwezen naar paragraaf 3 van de toelichting bij de oorspronkelijke regeling (Stcrt. 2020, 35749).

4. Uitvoering

De subsidiemodule Zeldzame melkkoeien wordt uitgevoerd door RVO.nl. Per 1 maart 2021 wordt al voorzien in een tweede openstelling voor melkvee van zeldzame runderrassen. Door deze wijzigingsregeling kunnen daarnaast ook houders van melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag een subsidie aanvragen. Melkveehouders kunnen een aanvraag indienen, totdat het gepubliceerde budget niet langer toereikend is. De komende openstelling is in maart 2021 voor het houden van zeldzame melkkoeien in 2020. De aanvragen worden beoordeeld door de subsidieaanvraag te vergelijken met het I&R-systeem rund. De subsidie wordt berekend op basis van gegevens die op het moment van de aanvraag vastliggen. Deze module wordt uitvoerbaar en handhaafbaar geacht.

5. Regeldruk

Deze regeling vloeit voort uit een door de Tweede Kamer aangenomen motie. De administratieve lasten hebben betrekking op de kosten voor de aanvraag, uitvoering en boekhoudkundige afhandeling van de regeling. De houders van de dieren zijn bij RVO.nl bekend en ontvangen van RVO.nl een vooraf grotendeels ingevuld formulier dat nader moet worden aangevuld en als aanvraag dient. Deze werkwijze is afgestemd met de Stichting Zeldzame Huisdierrassen en leidt tot zo laag mogelijke administratieve lasten voor de veehouders. De berekening is gebaseerd op de verwachting dat alle circa 140 in aanmerking komende bedrijven zullen deelnemen en dat ze hiervoor per aanvraagjaar 0,5 uur administratie moeten voeren. Derhalve 2 aanvraagjaren x 140 deelnemers x 0,5 uur administratie x € 37,50 per uur = € 5.250,–.

6. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Met de inwerkingtreding van deze regeling wordt afgeweken van de systematiek van de vaste verandermomenten, inhoudende dat ministeriële regelingen met ingang van de eerste dag van een kwartaal in werking treden en minimaal twee maanden voordien worden bekendgemaakt. Dit wordt gerechtvaardigd, omdat de doelgroep gebaat is bij spoedige inwerkingtreding van deze voor hen begunstigende regeling.

Het vasthouden aan de systematiek van de vaste verandermomenten zou hebben betekend dat subsidieaanvragen voor melkvee behorend tot een dubbeldoeltype met een zeldzame kleurslag pas zouden kunnen worden ingediend vanaf het eerstvolgende vaste verandermoment van 1 april 2021. Omdat deze subsidiemodule van 1 tot en met 31 maart 2021 wordt opengesteld, zal de doelgroep met de voorziene inwerkingtredingsdatum voldoende tijd hebben om subsidieaanvragen voor te bereiden en in te dienen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten