Besluit van 19 december 2016, houdende regels inzake het ten laste brengen van kosten hercontroles Metrologiewet (Besluit kosten hercontroles Metrologiewet)

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Op de voordracht van Onze Minister van Economische Zaken van 16 november 2016, nr. WJZ / 16174191;

Gelet op artikel 29 van de Metrologiewet;

De Afdeling advisering van de Raad van State gehoord (advies van 30 november 2016, nr. W15.16.0377/IV);

Gezien het nader rapport van Onze Minister van Economische Zaken van 15 december 2016, nr. WJZ /16191489;

Hebben goedgevonden en verstaan:

Artikel 1

In dit besluit en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

hercontrole:

aangekondigde, herhaalde controle van meetinstrumenten ter uitvoering van het toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens hoofdstuk 5 en artikel 39 van de Metrologiewet, waaronder eventueel noodzakelijk laboratoriumonderzoek, nadat bij een eerste controle een overtreding van het bepaalde bij of krachtens hoofdstuk 5 en artikel 39 van de Metrologiewet is geconstateerd.

Artikel 2

Voor hercontroles worden kosten ten laste gebracht van degene ten behoeve van wie deze werkzaamheden worden verricht.

Artikel 3

De bedragen die Onze Minister ter vergoeding van de kosten van hercontroles in rekening brengt, en voor zover van toepassing de wijze van berekening daarvan, worden bij ministeriële regeling vastgesteld.

Artikel 4

Bij de in artikel 3 bedoelde regeling wordt de hoogte van de door te berekenen kosten van de hercontroles vastgesteld op basis van de werkelijke kosten.

Artikel 5

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 juli 2017.

Artikel 6

Dit besluit wordt aangehaald als: Besluit kosten hercontroles Metrologiewet.

Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst.^histnoot

Wassenaar, 19 december 2016

Willem-Alexander

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

Uitgegeven de twintigste januari 2017

De Minister van Veiligheid en Justitie, G.A. van der Steur

NOTA VAN TOELICHTING

I. Algemeen

1. Doel en inhoud

Deze algemene maatregel van bestuur (hierna: het besluit) bevat regels op grond van artikel 29 van de Metrologiewet (hierna: de wet). Artikel 29 van de wet regelt de mogelijkheid om de kosten van bepaalde werkzaamheden ter uitvoering van het toezicht op de naleving door te berekenen aan degene ten behoeve van wie deze werkzaamheden worden verricht. Artikel 29 van de wet is toegevoegd door de wet van 23 september 2015 tot wijziging van de Metrologiewet en de Waarborgwet 1986 houdende aanpassingen in het toezicht (Stb. 2015, 341), hierna aangeduid als wijzigingswet.

In de memorie van toelichting bij de wet is aangegeven dat in de algemene maatregel van bestuur gespecificeerd zal worden welke kosten voor welke werkzaamheden zullen worden doorberekend. Ook is aangegeven dat gedacht kan worden aan hercontroles en laboratoriumonderzoeken in het kader van het markttoezicht. Het betreft aangekondigde bezoeken en onderzoeken. In de ministeriële regeling zullen de tarieven in euro’s worden vastgesteld. Een hercontrole vindt plaats als bij een reguliere controle geconstateerd wordt dat een instrument of een batch van instrumenten niet aan de eisen voldoet. De door te berekenen kosten zullen gebaseerd zijn op de werkelijke kosten in verband met de hercontrole.

Evenals bij het genoemde artikel 29 van de wet zijn bij het opstellen van dit besluit de uitgangspunten in acht genomen van het Rapport Maat houden van de interdepartementale werkgroep Herziening Maat houden en de brief van de Ministers van Veiligheid en Justitie en van Economische zaken van 7 mei 2014 (Kamerstukken II 2013/2014, 24 036, nr. 407). In het algemeen deel onder 1.2 van de memorie van toelichting bij de wijzigingswet (Kamerstukken II 2014/2015, 34 217, nr.3) is dit toegelicht. Het rapport geeft vijf toetsingscriteria om te bepalen of mag worden overgegaan tot kostendoorberekening.

Allereerst dient het stelsel aan te sluiten bij de uitgangspunten van risicogebaseerd toezicht. Met name geldt hierbij dat de hoogte van de door te berekenen kosten beïnvloedbaar moet zijn voor de betrokkenen. Daar is in het geval van de doorberekening van kosten bij hercontroles sprake van. Er vindt namelijk geen doorberekening plaats van kosten van reguliere inspecties, maar enkel van kosten die het gevolg zijn van het niet-voldoen van het meetinstrument. De marktdeelnemer of eigenaar heeft zelf de kwaliteit en het onderhoud van het meetinstrument in de hand en is aldus ook zelf in staat te voorkomen dat hercontrole hoeft plaats te vinden.

Ten tweede dienen de baten van doorberekening op te wegen tegen de kosten. De baten van doorberekening van de hercontroles zullen vergelijkbaar zijn met de uitvoeringslasten, aangezien de werkelijke kosten van de hercontroles die de toezichthouder maakt zullen worden doorberekend aan de betreffende bedrijven. Daarmee wegen de baten dus op tegen de kosten.

Ten derde moet de onafhankelijkheid van het toezicht voldoende zijn gewaarborgd. Voorkomen moet worden dat financiële overwegingen een oneigenlijke rol gaan spelen in het optreden van de toezichthouder. Het aantal controles dat de toezichthouder uitvoert, is volledig transparant. Hercontrole vindt alleen plaats als er bij de controle een tekortkoming in de naleving wordt geconstateerd.

Ten vierde moet rekening worden gehouden met het doorberekeningsbeleid van andere toezichthouders waarmee de ondertoezichtgestelden te maken hebben. Voorkomen moet worden dat er onverklaarbare verschillen ontstaan die onduidelijkheid scheppen bij bedrijven die met verschillende toezichthouders te maken hebben. Omdat de toezichthouder tot op heden geen kosten in rekening brengt voor hercontroles, is gekeken of de ondertoezichtgestelden waarop onderhavig besluit van toepassing is, te maken hebben met doorberekening van de kosten van hercontroles van andere toezichthouders. Het bleek dat de ondertoezichtgestelden ook vaak te maken hebben met inspecties van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Daarom wordt aangesloten bij de systematiek die de NVWA hanteert voor het doorberekenen van kosten voor herinspecties. Evenals in de systematiek van de NVWA zal worden gewerkt met een mogelijkheid tot het houden van een digitale hercontrole en zal de tarifering per tijdseenheid plaatsvinden.

Ten vijfde dient de maatregel te voorzien in een prikkel tot kostenbeheersing bij de toezichthouder.

De verwachting is dat de doorberekening van hercontroles en de daarmee samenhangende betalingsverplichtingen, zullen leiden tot het op een zo efficiënt mogelijke wijze uitvoeren van de hercontroles door de toezichthouder. De toezichthouder is zich immers zeer bewust van het feit dat de ondernemer dient te betalen voor de kosten die gepaard gaan met de hercontrole. Daarnaast zal de Minister van Economische Zaken er in de budgettering van de toezichthouder op toezien dat de kosten niet ongebreideld toenemen.

Kosten die zullen worden doorberekend

Zoals aangegeven in memorie van toelichting van de wet en in lijn met het kabinetsstandpunt bij het Rapport Maat houden, zullen de door te berekenen kosten gebaseerd zijn op de werkelijke kosten die in direct verband staan met de activiteit. Dat betekent dat alle uit te voeren handelingen die moeten plaatsvinden om te controleren of het meetinstrument of de batch van meetinstrumenten aan de eisen voldoet, in rekening zullen worden gebracht. Dus zowel de handelingen ter plaatse of een digitale hercontrole, als eventuele handelingen die in een laboratorium plaatsvinden ter controle van het meetinstrument.

Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen inspectiewerkzaamheden en administratiewerkzaamheden. Bij inspectiewerkzaamheden moet worden gedacht aan de handelingen ter plaatse, eventuele handelingen die in een laboratorium plaatsvinden ter controle van meetinstrumenten en controlewerkzaamheden die gepaard gaan met een digitale herinspectie. Administratiewerkzaamheden betreffen de handelingen die benodigd zijn om de resultaten van de hercontrole te administreren.

De kostendoorberekening kan bestaan uit (1) vaste bedragen voor voorrijkosten (2) kosten per tijdseenheid voor fysieke of digitale inspectie, (3) kosten per tijdseenheid voor administratie, en (4) kosten voor laboratoriumonderzoek.

Er zal een vast bedrag voor voorrijkosten worden vastgesteld zodat bedrijven gelijkmatig worden aangeslagen, onafhankelijk van de afstand van het betreffende bedrijf tot de standplaats van de toezichthoudende ambtenaar. Daarmee wordt voorkomen dat bedrijven die ver weg liggen, benadeeld worden ten opzichte van bedrijven «om de hoek».

De kosten van de fysieke hercontrole, de digitale hercontrole en de administratiewerkzaamheden worden bepaald door de tijdsduur en het tarief per tijdseenheid. De kosten van het laboratoriumonderzoek zijn afhankelijk van het soort onderzoek.

De specificatie van de kosten voor de verschillende componenten zal bij ministeriële regeling worden vastgesteld.

2. Internetconsultatie

Dit besluit is in concept op de website internetconsultatie.nl geplaatst teneinde een ieder de mogelijkheid te geven een reactie te geven op dit concept-besluit. In de consultatie zijn vier reacties binnengekomen, waarvan er één openbaar is. Een reactie behelsde alleen een verduidelijkende vraag. Een reactie bevatte het voorstel om de kosten van een hercontrole niet door te berekenen als het instrument bij de hercontrole aan de eisen blijkt te voldoen. Dit is echter niet in lijn met de uitgangspunten van het Rapport Maat houden. Een reactie betreft de vermeende kostenverhogende effecten en de vraag wie voor de kosten opdraait indien bijvoorbeeld onderhoudsbedrijven of reinigingsbedrijven er (mogelijk) debet aan zijn dat het instrument niet aan de eisen voldoet. Zoals aangegeven in de toelichting bij de wijzigingswet ligt de verantwoordelijkheid voor het naleven van de wettelijke eisen te allen tijde bij de marktdeelnemer of de eigenaar van het instrument en kan deze door goede afspraken en controles zich ervan vergewissen dat het instrument aan de eisen blijft voldoen. Op deze wijze kunnen de kosten van een hercontrole worden vermeden.

De vierde reactie betitelt het voorstel als redelijk, maar geeft aan dat mogelijk de positie van samenwerkers (met de toezichthouder samenwerkende onderhoudsbedrijven) wordt bemoeilijkt. De marktdeelnemer of eigenaar van het instrument zou de schuld van de niet-naleving bij de samenwerker kunnen leggen. Het inschakelen van een samenwerker ontslaat de marktdeelnemer of eigenaar echter niet van zijn eigen verantwoordelijkheid. Dit wordt als aandachtspunt meegenomen in de communicatie over het besluit.

3. Uitvoering

Een ontwerp van dit besluit is voorgelegd aan Agentschap Telecom. Zij acht het ontwerpbesluit uitvoerbaar.

4. Regeldruk en bedrijfseffecten

Zoals reeds is aangegeven in de memorie van toelichting bij de wijzigingswet heeft het doorbelasten van kosten die Agentschap Telecom maakt voor hercontroles geen effecten op de regeldruk. Het betreft hier financiële kosten in de vorm van retributies, dat wil zeggen betalingen aan de overheid waar een individueel aanwijsbare tegenprestatie van die overheid tegenover staat. Deze kosten zijn dus niet gerelateerd aan een informatiebehoefte van de overheid.

II. Artikelen

Artikel 1

In dit artikel is de begripsbepaling van hercontrole opgenomen. Hercontrole vindt plaats op basis van de controleresultaten die zijn opgenomen in het zogenaamde bevindingenrapport. Dit is het rapport dat altijd wordt opgemaakt door de toezichthouder bij de eerste controle.

De toezichthouder heeft de mogelijkheid om een hercontrole digitaal of fysiek te laten plaatsvinden. Bij een digitale hercontrole heeft een ondertoezichtgestelde die een aanschrijving ontvangt voor een hercontrole, de mogelijkheid om digitaal bewijs aan te leveren dat het meetinstrument waaraan de tekortkoming is geconstateerd weer voldoet. Hierbij kan gedacht worden aan digitale foto’s van het herstel van de tekortkoming of een digitaal rapport van een erkende keurder waaruit blijkt dat de tekortkoming is verholpen. Bij een digitale hercontrole beoordeelt de inspecteur de genomen maatregelen ter opheffing van de tekortkoming dus niet ter plaatse. In het geval van een fysieke hercontrole zal de toezichthouder een bezoek ter plaatse brengen, eventueel gepaard gaand met noodzakelijk laboratoriumonderzoek. De hercontrole heeft alleen betrekking op het meetinstrument of de batch van meetinstrumenten ten aanzien waarvan bij de eerdere controle tekortkomingen zijn geconstateerd en heeft tot doel te toetsen of zodanige maatregelen zijn getroffen dat het meetinstrument of de batch van meetinstrumenten weer aan de daarvoor geldende wettelijke voorschriften voldoet.

Indien na een hercontrole blijkt dat het meetinstrument voldoet, zal een volgende controle niet opnieuw worden doorbelast. Een eventuele volgende controle zal in dat geval immers geen (tweede) hercontrole zijn, maar een nieuwe (eerste) controle.

Artikel 2

In artikel 2 van dit besluit wordt geregeld dat de kosten voor hercontroles daadwerkelijk ten laste worden gebracht van degene ten behoeve van wie deze worden verricht. De kosten worden ten laste gebracht van de desbetreffende marktdeelnemers en gebruikers van meetinstrumenten die door het niet voldoen van een of meerdere meetinstrumenten aan de daarvoor geldende wettelijke voorschriften een hercontrole krijgen.

Artikelen 3 en 4

Artikel 3 biedt de grondslag om bij ministeriële regeling de bedragen vast te stellen. Deze bedragen zullen in euro’s worden vastgesteld. Voor zover van toepassing wordt de wijze van berekening van de bedragen die worden doorberekend, vastgesteld.

In artikel 4 wordt geregeld dat de hoogte van de door te berekenen kosten van de hercontroles wordt vastgesteld op basis van de werkelijke kosten. Dit is een belangrijke randvoorwaarde in het kader van het Rapport Maat houden.

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

---

histnoot Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van artikel 26, zesde lid j° vijfde lid, van de Wet op de Raad van State, omdat het zonder meer instemmend luidt.