35 473 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Derde incidentele suppletoire begroting inzake noodpakket banen en economie 2.0)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaat die onderdeel is van de Rijksbegroting, wordt op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid;

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze 3e incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze 3e incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief vervolg noodpakket banen en economie.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

1.1 De departementale begroting

In deze derde Incidentele suppletoire begroting (ISB) van 2020 wordt de begroting van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) gecorrigeerd in verband met de noodmaatregelen die genomen zijn ten aanzien van het Coronavirus.

Uitgaven en verplichtingen

De uitgaven van beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt worden voor de verlenging van de tijdelijke regeling NOW voor 2020 verhoogd met € 9,5 miljard. Hiervan wordt € 1,0 miljoen overgeboekt naar artikel 99 (onvoorzien) voor middelen openbare lichamen Caribisch Nederland en € 9,0 miljoen op artikel 1 voor de verlenging tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland. Verder worden op artikel 1 de uitgaven verhoogd met € 50,0 miljoen voor de subidieregeling NL leert door.

Op artikel 2 worden voor de verlenging van de Tozo de uitgaven met € 1,1 miljard verhoogd. Op artikel 7 Kinderopvang worden de uitgaven met € 158,0 miljoen verhoogd voor de verlenging van de tijdelijke subsidie vergoeding eigen bijdrage kinderopvang.

Verder worden de uitgaven op artikel 99 Nominaal en onvoorzien verhoogd met € 100,0 miljoen voor de uitvoeringskosten verlenging NOW en € 23,0 miljoen voor de noodopvang kinderopvang.

Waar van toepassing worden de uitgaven voor alle noodmaatregelen in een later stadium over de juiste jaren verdeeld.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

1.2 Beleid

1.2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties.
Tabel 1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties ISB (bedragen x € 1.000)
 

uitgaven 2020

artikel nr

Stand begroting na 1e suppl begroting

56.667.430

alle

     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

   

Verlenging NOW

9.500.000

1

Inzet verlenging NOW voor Caribisch Nederland

– 10.000

1

Verlenging tijdelijke subsidiereg loonkstn en inkomensverl CN

9.000

1

Subsidieregeling NL leert door

50.000

1

Verlenging TOZO

1.100.000

2

Verlenging subidiereg vergoeding eigen bijdrage KO

158.000

7

Verlenging NOW uitvoeringskosten

100.000

99

Noodopvang Kinderopvang

23.000

99

Overboeking openbare lichamen CN

1.000

99

     

Stand begroting na 3e ISB 2020

67.598.430

 

2. Beleidsartikelen

2.1 Artikel 1

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 1 Arbeidsmarkt (bedragen x € 1.000)

1

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen:

891.882

10.300.231

9.562.000

19.862.231

0

0

0

0

Uitgaven:

891.167

10.299.742

9.562.000

19.861.742

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht

97,40%

97,40%

 

99,70%

       
                 

Inkomensoverdrachten

810.000

729.673

0

729.673

0

0

0

0

Lage-inkomensvoordeel

505.275

524.611

0

524.611

0

0

0

0

Minimumjeugdloonvoordeel

82.725

62.691

0

62.691

0

0

0

0

Loonkostenvoordelen

222.000

142.371

0

142.371

0

0

0

0

                 

Subsidies

63.245

9.549.997

9.562.000

19.111.997

0

0

0

0

Duurzame inzetbaarheid en leven lang ontwikkelen

10.000

9.198

0

9.198

0

0

0

0

Stimuleringsregeling LLO in MKB

49.400

1.414

0

1.414

0

0

0

0

Overige subsidies algemeen

3.845

3.385

0

3.385

0

0

0

0

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud

0

9.536.000

9.490.000

19.026.000

0

0

0

0

Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN

0

0

22.000

22.000

0

0

0

0

NL leert door

0

0

50.000

50.000

0

0

0

0

                 

Opdrachten

11.912

15.063

0

15.063

0

0

0

0

                 

Bekostiging

1.050

550

0

550

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan andere begrotingen

792

102

0

102

0

0

0

0

Ministerie van EZK

100

100

0

100

0

0

0

0

Ministerie van VWS

692

2

0

2

0

0

0

0

                 

Bijdrage agentschappen

4.168

4.357

0

4.357

0

0

0

0

RIVM

4.168

4.357

0

4.357

0

0

0

0

               

0

Ontvangsten

24.000

11.554

0

11.554

0

0

0

0

Toelichting

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)

De verwachte uitgaven van het verlengen van deze open einderegeling bedragen € 9,5 miljard voor 3 maanden, evenals bij de eerste 3 maanden van de regeling. Deze middelen worden toegevoegd aan artikel 1 van de begroting. Dit bedrag bestaat uit de subsidie-uitgaven die door UWV worden verstrekt aan werkgevers. De regeling wordt voor 80% bevoorschot aan werkgevers, waardoor op een later moment nog sprake is van afrekeningen. De verwachte uitgaven worden in een later stadium verdeeld over meerdere jaren. De bij deze suppletoire begroting gereserveerde middelen betreffen middelen voor het verlengen van de regeling,inclusief de wijzigingen aan de regeling zoals aangekondigd in Kamerbrief Vervolg noodpakket banen en economie, zoals de verhoging van de forfaitaire opslag, bovenop de reeds beschikbaar gestelde middelen voor de eerste 3 maanden bij de invoering van de NOW.

Van de hierboven genoemde € 9,5 miljard wordt € 9,0 miljoen overgeboekt naar de subsidie compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN (artikel 1) en € 1,0 miljoen ten behoeve van eilandelijk beleid op CN i.v.m. ongelijkwaardigheid noodpakket (artikel 99).

Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN

Van de NOW-middelen wordt € 9,0 miljoen overgeboekt naar de subsidie compensatie loonkosten en inkomensvoorziening ten behoeve van CN.

Van de bij de incidentele suppletoire begroting inzake Noodpakket banen en economie d.d. 2 april 2020 gereserveerde middelen voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland, wordt het hele bedrag van € 13,0 miljoen overgeboekt van artikel 6 naar artikel 1. De subsidieregeling sluit beter aan bij de doelstelling van artikel 1.

NL leert door

Voor de crisismaatregel NL leert door is € 50,0 miljoen beschikbaar gesteld. De crisismaatregel bestaat uit het aanbieden van online scholing en ontwikkeladviezen en een ondersteunende campagne om de kansen van scholing onder de aandacht te brengen.

2.2 Artikel 2

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 2 Bijstand, Participatie en Toeslagenwet (bedragen x € 1.000)

1

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen:

6.975.855

10.561.990

1.100.000

11.661.990

0

0

0

0

Uitgaven:

7.002.798

10.584.787

1.100.000

11.684.787

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht

99,70%

99,80%

 

99,90%

       
                 

Inkomensoverdrachten

6.941.277

10.505.833

1.100.000

11.605.833

0

0

0

0

                 

Macrobudget participatiewet uitkeringen

6.147.353

5.931.596

0

5.931.596

0

0

0

0

en intertemporele tegemoetkoming

               

Toeslagenwet

440.875

435.630

0

435.630

0

0

0

0

AIO

334.133

328.418

0

328.418

0

0

0

0

Bijstand zelfstandigen

10.800

3.803.373

1.100.000

4.903.373

0

0

0

0

Bijstand overig

1.100

1.000

0

1.000

0

0

0

0

Onderstand en re-integratie (Caribisch Nederland)

7.016

5.816

0

5.816

0

0

0

0

                 

Subsidies

29.782

45.656

0

45.656

0

0

0

0

Sectorplannen

0

1.042

0

1.042

0

0

0

0

Armoedeschulden

985

3.040

0

3.040

0

0

0

0

Cofinanciering dienstverlening

8.000

8.000

0

8.000

0

0

0

0

Europees fonds meestbehoeftigen

100

100

0

100

0

0

0

0

Regionale kansen kinderen

455

669

0

669

0

0

0

0

Alle kinderen doen mee

11.576

12.836

0

12.836

0

0

0

0

SBCM

2.800

2.800

0

2.800

0

0

0

0

NIBUD

314

375

0

375

0

0

0

0

Overige subsidies algemeen

5.552

16.794

0

16.794

0

0

0

0

                 

Opdrachten

19.824

21.383

0

21.383

0

0

0

0

               

0

Bekostiging

1.739

1.739

0

1.739

0

0

0

0

ZonMw

1.739

1.739

0

1.739

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

167

167

0

167

0

0

0

0

ZonMw

167

167

0

167

0

0

0

0

                 

Bijdrage B&S fondsen

10.000

10.000

0

10.000

0

0

0

0

Pensioenfonds PRWI

10.000

10.000

0

10.000

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan internationale organisaties

9

9

0

9

0

0

0

0

Contributie CASS

9

9

0

9

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

26.020

26.020

0

26.020

0

0

0

0

Toelichting

Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo)

Afgelopen maanden hebben gemeenten uitvoering gegeven aan de Tozo. Deze regeling wordt voor een periode van drie maanden verlengd. Zelfstandigen kunnen t/m 31 augustus een uitkering voor levensonderhoud ontvangen en een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen. De verwachting is dat komende maanden minder zelfstandigen een beroep doen op de Tozo dan tijdens de eerste drie maanden. Er zijn verruimingen van de coronamaatregelen doorgevoerd en waarschijnlijk volgen er meer, waardoor een deel van de zelfstandigen weer aan het werk kan. Daarnaast worden er aanvullende voorwaarden gesteld aan toegang tot de Tozo, zoals de partnertoets. Op basis van een grove inschatting zijn de totale budgettaire gevolgen van de verlenging ongeveer € 1,1 miljard. Naar verwachting bedragen de uitgaven voor levensonderhoud ongeveer € 0,7 miljard en voor kapitaalverstrekkingen € 0,4 miljard. In deze bedragen zijn ook uitvoeringskosten meegenomen. De uitgaven voor kapitaalverstrekkingen zijn leningen, die in toekomstige jaren dienen te worden terugbetaald. Vooralsnog is onzeker welk deel van de leningen wordt terugbetaald, dit is afhankelijk van vele factoren. Dit wordt op een later moment budgettair verwerkt.

2.3 Artikel 6

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) art 6 Ziekte en Zwangerschap (bedragen x € 1.000)

1

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen:

11.738

23.358

– 13.000

10.358

0

0

0

0

Uitgaven:

11.981

23.601

– 13.000

10.601

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

100,00%

100,00%

 

100,00%

       
                 

Inkomensoverdrachten

11.738

10.358

0

10.358

0

0

0

0

TAS

4.696

4.794

0

4.794

0

0

0

0

Ziekteverzekering (Caribisch Nederland)

3.442

3.264

0

3.264

0

0

0

0

CSE

3.600

2.300

0

2.300

0

0

0

0

                 

Subsidies

243

13.243

– 13.000

243

0

0

0

0

Kanker en werken

243

243

0

243

0

0

0

0

Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN

0

13.000

– 13.000

0

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Tijdelijke subsidie compensatie loonkosten en inkomstenverlies Caribisch Nederland

Van de bij de incidentele suppletoire begroting inzake Noodpakket banen en economie d.d. 2 april 2020 gereserveerde middelen voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland, wordt het hele bedrag van € 13,0 miljoen overgeboekt van artikel 6 naar artikel 1. De subsidieregeling sluit beter aan bij de doelstelling van artikel 1 arbeidsmarkt.

2.4 Artikel 7

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 7 Kinderopvang (bedragen x € 1.000)

1

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen:

3.461.212

3.697.896

158.000

3.855.896

0

0

0

0

Uitgaven:

3.461.212

3.697.896

158.000

3.855.896

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

99,30%

99,80%

 

99,80%2

       
                 

Inkomensoverdrachten

3.434.006

3.497.304

0

3.497.304

0

0

0

0

Kinderopvangtoeslag

3.434.006

3.497.304

0

3.497.304

0

0

0

0

                 

Subsidies

2.550

177.084

158.000

335.084

0

0

0

0

Kinderopvang

2.350

1.884

0

1.884

0

0

0

0

Subsidies Caribisch Nederland

200

200

0

200

0

0

0

0

Vergoeding eigen bijdrage KO

0

175.000

158.000

333.000

0

0

0

0

                 

Opdrachten

14.129

13.981

0

13.981

0

0

0

0

Opdrachten Caribisch Nederland

9.627

8.977

0

8.977

0

0

0

0

Overige opdrachten

4.502

5.004

0

5.004

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan agentschappen

10.527

9.527

0

9.527

0

0

0

0

DUO

10.520

9.527

0

9.527

0

0

0

0

Justis

7

0

0

0

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

1.597.613

1.535.626

0

1.535.626

0

0

0

0

Werkgeversbijdrage kinderopvang

1.279.935

1.279.935

0

1.279.935

0

0

0

0

Ontvangsten overig

317.678

255.691

0

255.691

0

0

0

0

X Noot
2

Bij de berekening van dit percentage zijn de uitgaven onder «Tegemoetkoming eigen bijdrage» volledig als juridisch verplicht aangemerkt. Formeel zijn de uitgaven over de periode na 19 mei 2020 juridisch verplicht zodra dit in de regelgeving is vastgelegd. Dit zal op korte termijn gebeuren.

Toelichting

Vergoeding eigen bijdrage kinderopvang

Het bedrag van € 158,0 miljoen heeft betrekking op de periode van 29 april tot en met 7 juni. Dit is de periode waarmee de (gedeeltelijke) sluiting kinderopvang is verlengd ten opzichte van de vorige incidentele begroting (Tweede Kamer, 2019–2020, 35 430, nr. 2).

Het bedrag bestaat grotendeels uit de vergoeding voor de eigen bijdrage voor kinderopvangtoeslaggebruikers en de gemeentelijke doelgroep (VVE, peuters, SMI). Daarnaast is rekening gehouden met uitvoeringskosten. Deze vergoeding volgt uit de kamerbrief noodmaatregelen in verband met Covid-19. Per 8 juni wordt de vergoeding beëindigd.

2.5 Artikel 99

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 99 Nominaal en onvoorzien (bedragen x € 1.000)

1

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen

Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen:

185.573

555.218

124.000

679.218

0

0

0

0

Uitgaven:

185.573

555.218

124.000

679.218

0

0

0

0

                 

Overige beleidsuitgaven

185.573

555.218

124.000

679.218

0

0

0

0

Loonbijstelling

0

0

0

0

0

0

0

0

Prijsbijstelling

0

0

0

0

0

0

0

0

Onvoorzien

185.573

555.218

124.000

679.218

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Uitvoeringskosten NOW 2.0

Voor de uitvoeringskosten van de verlenging van NOW door UWV en SZW wordt € 100,0 miljoen gereserveerd in 2020. Deze kosten worden op een ander moment budgettair in het juiste kasritme geplaatst voor de jaren 2020–2022.

Noodopvang KO

Gemeenten verzorgen noodopvang voor kinderen van ouders met een cruciaal beroep. Hiervoor maken gemeenten enige kosten. De € 23,0 miljoen betreft de compensatie van de gemeenten voor deze kosten voor de periode 16 maart tot en met 30 juni.

Eilandelijkbeleid CN

Van de NOW-middelen is € 1,0 miljoen overgeboekt naar artikel 99 ten behoeve van eilandelijk beleid i.v.m. ongelijkwaardigheid noodpakket.

Naar boven