35 430 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Tweede incidentele suppletoire begroting inzake noodpakket banen en economie)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

1.1 De departementale begroting

In deze tweede Incidentele suppletoire begroting (ISB) van 2020 wordt de begroting van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) gecorrigeerd in verband met de noodmaatregelen die genomen zijn ten aanzien van het Coronavirus.

Uitgaven en verplichtingen

Als gevolg hiervan worden de uitgaven van beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt van de tijdelijke regeling NOW voor 2020 verlaagd met € 464 miljoen. HIervan wordt € 451 miljoen overgeboekt naar artikel 99 Nominaal en onverzien voor de uitvoeringskosten NOW (€ 450 miljoen) en voor de overboeking aan de openbare lichamen Caribisch Nederland (€ 1 miljoen). En wordt er € 13 miljoen overgeboekt naar artikel 6 Ziekte en zwangerschap voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland. Verder wordt op artikel 7 Kinderopvang € 175 miljoen geboekt voor de subsidie compensatie eigen bijdrage kinderopvang. Op artikel 2 is er een budgettair neutrale overboeking voor de incidendele subsidie aan de Vereniging Voedselbanken Nederland.

Ontvangsten

Bij de vorige Incidentele suppletoire begroting van 18 maart jl. zijn abusievelijk de ontvangsten van artikel van artikel 1 (€ 24,0 miljoen) en de ontvangsten van artikel 13 (€ 1,0 miljoen) niet op genomen. In deze tweede Incidentele suppletoire begroting zijn deze ontvangsten weer bij de artikelen 1 en 13 gezet en komt het totaal van de ontvangsten op € 1.923,4 miljoen conform de vastgestelde begroting 2020.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

1.2 Beleid

1.2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties.
Tabel 1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties ISB
 

uitgaven 2020

artikel nr

Stand begroting na 1e ISB van 18 maart

53.495.100

alle

     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

   

Overboekingen van NOW naar andere artikelen

– 464.000

1

tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies CN

13.000

6

subidieregeling compensatie einge bijdrage kinderopvang

175.000

7

reservering uitvoeringskosten NOW en overboeking CN

451.000

99

     

Stand begroting na 2e ISB 2020

53.670.100

 

2. Beleidsartikelen

2.1 Artikel 1

Tabel 2 Bugettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 1 Arbeidsmarkt (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

Mutaties 2e ISB

Stand na 2e ISB

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

2020 incl. NvW en ISB

   

t+1

t+2

t+3

t+4

Verplichtingen:

10.891.882

– 464.000

10.427.882

0

0

0

0

Uitgaven:

10.891.167

– 464.000

10.427.167

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht

100,00%

           
               

Inkomensoverdrachten

810.000

0

810.000

0

0

0

0

Lage-inkomensvoordeel

505.275

0

505.275

0

0

0

0

Minimumjeugdloonvoordeel

82.725

0

82.725

0

0

0

0

Loonkostenvoordelen

222.000

0

222.000

0

0

0

0

               

Subsidies

10.063.245

– 464.000

9.599.245

0

0

0

0

Duurzame inzetbaarh en leven lang ontw

10.000

0

10.000

0

0

0

0

Stimulieringsreg LLO in MKB

49.400

0

49.400

0

0

0

0

Overige subsidies algemeen

3.845

0

3.845

0

0

0

0

Tijdelijke noodmaatr overbrugging voor werkbehoud

10.000.000

– 464.000

9.536.000

0

0

0

0

               

Opdrachten

11.912

0

11.912

0

0

0

0

               

Bekostiging

1.050

0

1.050

0

0

0

0

               

Bijdrage aan andere begrotingen

792

0

792

0

0

0

0

Ministerie van EZK

100

0

100

0

0

0

0

Ministerie van VWS

692

0

692

0

0

0

0

               

Bijdrage agentschappen

4.168

0

4.168

0

0

0

0

RIVM

4.168

0

4.168

0

0

0

0

             

0

Ontvangsten

24.000

0

24.000

0

0

0

0

Toelichting

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)

Van de bij de incidentele suppletoire begroting inzake Noodpakket banen en economie d.d. 18 maart 2020 gereserveerde middelen voor de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW) worden nu diverse bedragen overgeboekt:

De uitvoeringskosten ad € 450 miljoen worden overgeboekt naar artikel 99.

De overboeking ad € 1,0 miljoen naar de openbare lichamen Caribisch Nederland wordt overgeboekt op artikel 99.

Voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland wordt € 13 miljoen overgeboekt naar artikel 6.

2.2 Artikel 2

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 2 Bijstand, Participatie en Toeslagenwet (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

Mutaties 2e ISB

Stand na 2e ISB

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

2020 incl. NvW en ISB

   

t+1

t+2

t+3

t+4

Verplichtingen:

10.775.855

0

10.775.855

0

0

0

0

Uitgaven:

10.802.798

0

10.802.798

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht

99,70%

           
               

Inkomensoverdrachten

10.741.277

– 4.000

10.737.277

0

0

0

0

               

Macrobudget participatiewet uitkeringen

6.147.353

0

6.147.353

0

0

0

0

en intertemporelen tegemoetkoming

             

Toeslagenwet

440.875

0

440.875

0

0

0

0

AIO

334.133

0

334.133

0

0

0

0

Bijstand zelfstandigen

3.810.800

– 4.000

3.806.800

0

0

0

0

Bijstand overig

1.100

0

1.100

0

0

0

0

Onderstand en re-integratie (Caribisch Nederland)

7.016

0

7.016

0

0

0

0

               

Subsidies

29.782

4.000

29.782

0

0

0

0

Sectorplannen

0

0

0

0

0

0

0

Armoedeschulden

985

0

985

0

0

0

0

Cofinanciering dienstverlening

8.000

0

8.000

0

0

0

0

Europees fonds meestbehoeftigen

100

0

100

0

0

0

0

Regionale kansen kinderen

455

0

455

0

0

0

0

Alle kinderen doen mee

11.576

0

11.576

0

0

0

0

SBCM

2.800

0

2.800

0

0

0

0

NIBUD

314

0

314

0

0

0

0

Overige subsidies algemeen

5.552

4.000

9.552

0

0

0

0

               

Opdrachten

19.824

0

19.824

0

0

0

0

             

0

Bekostiging

1.739

0

1.739

0

0

0

0

ZonMw

1.739

0

1.739

0

0

0

0

               

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

167

0

167

0

0

0

0

ZonMw

167

0

167

0

0

0

0

               

Bijdrage B&S fondsen

10.000

0

10.000

0

0

0

0

Pensioenfonds PRWI

10.000

0

10.000

0

0

0

0

               

Bijdrage aan internationale organisaties

9

0

9

0

0

0

0

Contributie CASS

9

0

9

0

0

0

0

               

Ontvangsten

26.020

0

26.020

0

0

0

0

Toelichting

Incidentele subsidie aan de Vereniging Voedselbanken Nederland

In de incidentele suppletoire begroting inzake Noodpakket banen en economie is beleidsartikel 2 voor 2020 verhoogd met € 3,8 miljard voor extra tijdelijke ondersteuning voor gevestigde ondernemers, de TOZO. In het debat van 25 maart over de incidentele suppletoire begroting en in de brief «Verslag van de informele LNV-raad en een overzicht van maatregelen in de landbouw, tuinbouw en visserij in verband met de Covid-19 crisis» heeft het kabinet gemeld voornemens te zijn om € 4 miljoen vrij te maken voor een incidentele subsidie aan de Vereniging Voedselbanken Nederland. Er vindt binnen beleidsartikel 2 een herschikking plaats van het instrument inkomensoverdrachten (bijstand zelfstandigen – de middelen voor de extra tijdelijke ondersteuning voor gevestigde ondernemers) naar het instrument subsidies (de subsidie voor Voedselbanken Nederland).

2.3 Artikel 6

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 6 Ziekte en Zwangerschap (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

Mutaties 2e ISB

Stand na 2e ISB

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

2020 incl. NvW en ISB

   

t+1

t+2

t+3

t+4

Verplichtingen:

11.738

13.000

24.738

0

0

0

0

Uitgaven:

11.981

13.000

24.981

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

100,00%

           
               

Inkomensoverdrachten

11.738

0

11.738

0

0

0

0

TAS

4.696

0

4.696

0

0

0

0

Ziekteverzekering (Caribisch Nederland)

3.442

0

3.442

0

0

0

0

OPS-voorzieningsfonds

3.600

0

3.600

0

0

0

0

               

Subsidies

243

13.000

13.243

0

0

0

0

Kanker en werken

243

0

243

0

0

0

0

Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN

0

13.000

13.000

0

0

0

0

               

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Tijdelijke subsidie compensatie loonkosten en inkomstenverlies Caribisch Nederland

Voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland wordt een bedrag van € 13 miljoen beschikbaar gesteld. Deze regeling is gericht op werkgevers, zelfstandig ondernemers en gewezen werknemers. Het bedrag van € 13 miljoen is een inschatting, die met veel onzekerheid is omgeven. Het bedrag wordt gedekt uit de € 10 miljard die eerder via de incidentele suppletoire begroting inzake Noodpakket banen en economie ter beschikking zijn gesteld voor de subsidie-uitgaven en de uitvoeringskosten van de NOW en voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland. Dit betreffen middelen voor de eerste 3 maanden van de regeling. Nadere besluitvorming over de periode hierna volgt. Het budget zal in overeenstemming met die besluitvorming worden aangepast.

2.4 Artikel 7

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel 7 Kinderopvang (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

Mutaties 2e ISB

Stand na 2e ISB

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

2020 incl. NvW en ISB

   

t+1

t+2

t+3

t+4

Verplichtingen:

3.461.212

175.000

3.636.212

0

0

0

0

Uitgaven:

3.461.212

175.000

3.636.212

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

99,30%

           
               

Inkomensoverdrachten

3.434.006

0

3.434.006

0

0

0

0

Kinderopvangtoeslag

3.434.006

0

3.434.006

0

0

0

0

               

Subsidies

2.550

175.000

177.550

0

0

0

0

Kinderopvang

2.350

0

2.350

0

0

0

0

Subsidies Caribisch Nederland

200

0

200

0

0

0

0

Compensatie eigen bijdrage

0

175.000

175.000

0

0

0

0

               

Opdrachten

14.129

0

14.129

0

0

0

0

Opdrachten Caribisch Nederland

9.627

0

9.627

0

0

0

0

Overige opdrachten

4.502

0

4.502

0

0

0

0

               

Bijdrage aan agentschappen

10.527

0

10.527

0

0

0

0

DUO

10.520

0

10.520

0

0

0

0

Justis

7

0

7

0

0

0

0

               

Ontvangsten

1.597.613

0

1.597.613

0

0

0

0

Werkgeversbijdrage kinderopvang

1.279.935

0

1.279.935

0

0

0

0

Ontvangsten overig

317.678

0

317.678

0

0

0

0

Toelichting

Subsidie compensatie eigen bijdrage kinderopvang

Het bedrag van € 175 miljoen heeft betrekking op de periode van 16 maart tot en met 28 april. Dit is de periode, waarvan nu bekend is, dat de kinderopvang gesloten is. Mocht deze periode verlengd worden dan stijgen de kosten evenredig mee. Indien de kinderopvang voor een lange periode gesloten blijft dan moet de situatie opnieuw bezien worden.

Het bedrag van € 175 miljoen bestaat grotendeels uit de compensatie van de eigen bijdrage voor kinderopvangtoeslaggebruikers en de gemeentelijke doelgroep (VVE, peuters, SMI). Daarnaast is rekening gehouden met uitvoeringskosten. Deze compensatie volgt uit de kamerbrief noodmaatregelen in verband met Covid-19.

Bij het opstellen van de beschikking voor het verstrekken van de bijzondere uitkering op basis van de wet FIN BES (art.92 lid 2 sub c) is gebleken dat de omschrijving in de memorie van toelichting in de begroting 2020 van SZW niet toereikend was. Om tot uitbetaling te kunnen overgaan dienen de maximaal uit te keren bedragen per eiland in de memorie van toelichting van een begrotingswet te worden vermeld. De eilanden kunnen in het kader van het versterken van de kinderopvang in Caribisch Nederlandpas op basis van een formele beschikking uitgaven doen. Door gebruik te maken van deze incidentele suppletoire begrotingswet kunnen betalingen nu in gang worden gezet. Het maximaal beschikbare budget voor Bonaire is $ 5.580.000, voor St. Eustatius $ 2.020.000 en voor Saba $ 945.000. De middelen waren al in de begroting 2020 artikel 7 opgenomen.

2.5 Artikel 99

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting artikel 99 Nominaal en onvoorzien (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

Mutaties 2e ISB

Stand na 2e ISB

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

2020 incl. NvW en ISB

   

t+1

t+2

t+3

t+4

Verplichtingen:

185.573

451.000

636.573

0

0

0

0

Uitgaven:

185.573

451.000

636.573

0

0

0

0

               

Overige beleidsuitgaven

185.573

451.000

636.573

0

0

0

0

Loonbijstelling

0

0

0

0

0

0

0

Prijsbijstelling

0

0

0

0

0

0

0

Onvoorzien

185.573

451.000

636.573

0

0

0

0

               

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Uitvoeringskosten SZW tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)

In de incidentele suppletoire begroting inzake noodpakket banen en economie d.d. 18 maart 2020 is € 10 miljard beschikbaar gesteld voor de subsidie-uitgaven en de uitvoeringskosten van de NOW en voor de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland. In de brief «Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid» is het kabinet voornemens om binnen het bedrag van € 10 miljard een reservering te maken van cumulatief € 450 miljoen voor de uitvoeringskosten van de NOW. Dit betreft de middelen voor de uitvoeringskosten van de NOW voor zowel UWV en SZW (onder andere voor het uitvoeren van de NOW, zowel aanvraagproces, uitbetalen als controle en de extra kosten die gemoeid waren met de Werktijdverkorting). Op een later moment wordt een nadere uitsplitsing van de uitvoeringskosten gedaan over de betreffende jaren.

Overboeking openbare lichamen Caribisch Nederland

Daarnaast wordt er € 1 miljoen, van de genoemde € 10 miljard, gereserveerd voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. De middelen zijn bedoeld om de gevolgen van de coronacrisis in de eerste 3 maanden te helpen opvangen. Eventuele verlenging is afhankelijk van de ontwikkeling van de situatie in Caribisch Nederland.

Naar boven