Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 21 augustus 2017
De vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken heeft mij gevraagd om met een toelichtende
brief de aangepaste tekst van de Akte betreffende de verkiezingen van de leden van
het Europees Parlement door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen (hierna:
de Kiesakte), zoals die nu in bespreking is, aan de Kamer te doen toekomen. In deze
brief reageer ik, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, op dat verzoek.
Bij brief van 6 oktober 20161 informeerde ik uw Kamer over de besprekingen die destijds onder Slowaaks voorzitterschap
werden gevoerd. Ik concludeerde dat het niet in de lijn der verwachting ligt dat in
raadsverband op korte termijn een akkoord over het voorstel wordt bereikt. Die verwachting
bleek juist. Aangezien het onderhandelingsproces onder Slowaaks voorzitterschap niet
tot afronding is gekomen, zijn de besprekingen onder Maltees voorzitterschap voortgezet.
Deze besprekingen vinden vooralsnog plaats op basis van afzonderlijke tekstvoorstellen
per onderdeel. De resolutie en het ontwerpvoorstel van het Europees Parlement aangaande
het voorstel tot wijziging van de Kiesakte zijn te raadplegen op het Delegates» Portal
van de Raad van de Europese Unie, onder nr. ST 14743 2015 INIT. Andere Raadsdocumenten
zijn op dit moment nog niet beschikbaar.
Het Maltees voorzitterschap heeft aan de hand van tekstvoorstellen, die in meer of
mindere mate de voorstellen van het Europees Parlement wijzigen, gepoogd overstemming
te bereiken. Het gaat daarbij om zuiver redactionele aanpassingen van artikelen dan
wel om aanpassingen waarvan de inhoud volledig aansluit bij de Nederlandse situatie
of daaraan in ieder geval niet in de weg staat. Het betreft bijvoorbeeld de bepalingen
over de zichtbaarheid van Europese politieke partijen op stembiljetten. Daarnaast
is ook aandacht besteed aan de artikelen waaraan onder meer voor Nederland breed gedeelde
bezwaren kleven, zoals de invoering van een verplichte kiesdrempel in de lidstaten
en het stemmen door Unieburgers vanuit derde landen. Op deze onderdelen en in algemene
zin hebben de besprekingen echter niet tot een significante wijziging van het krachtenveld
in raadsverband geleid. De besprekingen zijn evenmin naar een volgende fase gebracht.
Om deze reden was er na voormelde brief van 6 oktober 2016 dan ook geen aanleiding
uw Kamer – overeenkomstig de motie Taverne c.s.2 – nader te informeren.
Met ingang van 1 juli jl. zullen de besprekingen onder het voorzitterschap van Estland
plaatsvinden. Het voorzitterschap ziet op dit moment te weinig grond voor vruchtbaar
verder overleg over de Kiesakte en zal daarom de komende maanden informele consultaties
houden. De resultaten hiervan zullen in september a.s. worden gepresenteerd. In het
geval zich belangrijke ontwikkelingen voordoen, zal ik uw Kamer daarvan uiteraard
op de hoogte brengen.
Volledigheidshalve verwijs ik naar mijn eerdere opmerking dat het niet voorstelbaar
is dat het kabinet, in het geval de Kamer tot de conclusie komt dat het voorstel niet
acceptabel is, akkoord zal gaan met de vaststelling van het voorstel in de Raad.3 Zoals u bekend is, zal besluitvorming over aanpassing van de Kiesakte met unanimiteit
plaatsvinden. Ten slotte wijs ik erop dat een integrale tekst van het voorstel tot
wijziging van de Kiesakte, waarin concrete tekstvoorstellen van de Raad zijn verwerkt,
niet beschikbaar is. Het overleg over aanpassing van de Kiesakte vindt, zoals hiervoor
vermeld, vooralsnog plaats op basis van tekstvoorstellen per onderdeel, die – zolang
geen akkoord over het voorstel van het Europees Parlement is bereikt – niet in een
integrale tekst worden verwerkt.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk