33 997 Vliegramp MH17

Nr. 155 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 november 2020

Zoals toegezegd op verzoek van lid Sjoerdsma en marge van de begrotingsbehandeling Buitenlandse Zaken op 12 november jl. (Handelingen II 2020/21, nr. 24, debat over de begroting Buitenlandse Zaken 2021) reageer ik hierbij, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Minister van Defensie op het rapport van onderzoekscollectief Bellingcat waarin gesteld wordt dat de Russische militaire inlichtingendienst GROe via «Bonanza Media» desinformatie verspreidt rondom het MH17 strafproces.

Zoals ook gemeld in het AIVD Jaarverslag 2019 (Kamerstuk 30 977, nr. 156) en het MIVD Jaarverslag 2019 (Kamerstuk 29 924, nr. 201) heeft het kabinet al langer zorgen over de Russische beïnvloedingssactiviteiten in Nederland, waarbij de beeldvorming ten aanzien van de toedracht van het neerhalen van vlucht MH17 een grote rol speelt. Het kabinet heeft Rusland hier in het verleden ook meermaals op aangesproken.

Bellingcat baseert zijn conclusies op eigen, onafhankelijk, onderzoek. De bevindingen van Bellingcat lijken de zorgen van het kabinet over verspreiding van desinformatie door Rusland te staven.

De strategie van het kabinet om verspreiding van desinformatie tegen te gaan kent drie actielijnen: preventie, de informatiepositie verstevigen en, zo nodig, reactie (zoals uiteengezet in Kamerbrief «ontwikkelingen beleidsinzet bescherming democratie tegen desinformatie», Kamerstuk 30 821, nr. 112). Het kabinet hecht grote waarde aan het onafhankelijke en pluriforme medialandschap in Nederland. De media heeft een belangrijke taak in het adresseren van desinformatie.

Betrokken ministeries en inlichtingen- en veiligheidsdiensten staan doorlopend in nauw contact om informatie te delen en signalen van mogelijke inmengingsactiviteiten door buitenlandse actoren te onderkennen en te duiden. Als blijkt dat er sprake is van ondermijnende inmengingsactiviteiten die nationale veiligheid, politieke, maatschappelijke en/of economische stabiliteit schaden, dan treedt de overheid op.

Het kabinet heeft Rusland in dit verband dan ook herhaaldelijk aangesproken op het verspreiden van desinformatie rondom het neerhalen van vlucht MH17, en zal dit waar nodig ook blijven doen.

In het antwoord op de Kamervragen van de leden Koopmans en Van Wijngaarden (2020Z21541) zal het kabinet nader ingaan op deze kwestie.

Het kabinet blijft zich onverminderd inzetten voor waarheidsvinding, gerechtigheid en rekenschap voor het neerhalen van vlucht MH17 en heeft het volste vertrouwen in de onafhankelijkheid van de Nederlandse rechtspraak.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok