28 165 Deelnemingenbeleid rijksoverheid

Nr. 229 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 november 2015

Tijdens het ordedebat van 4 november jongstleden heeft het lid Van Helvert gevraagd naar een toelichting over het meedoen van Qbuzz in de aanbestedingsprocedure voor het openbaar vervoer in het concessiegebied Zuidoost-Friesland en de Waddeneilanden Vlieland, Terschelling en Ameland (ZOWAD). Hij heeft daarbij verzocht deze brief te ontvangen voor het AO Spoor van 19 november aanstaande. Met deze brief wordt invulling gegeven aan dit verzoek, mede namens de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu.

Toelichting op de ZOWAD-concessie

Het concessiegebied van de ZOWAD-concessie bestaat uit de gemeenten Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Weststellingwerf, Heerenveen, Tytsjerksteradiel, Vlieland, Terschelling en Ameland. De concessie gaat in per 11 december 2016 en de heeft een looptijd van vier jaar, met de mogelijkheid tot een eenmalige verlenging van twee jaar. Bij de vorige aanbestedingsprocedure werd het openbaar vervoer in dit concessiegebied aanbesteed in vier concessies: Zuid-Oost Friesland, Vlieland, Terschelling en Ameland. Arriva rijdt nu de concessies van Vlieland, Terschelling en Ameland, de eerste twee samen met de Taxicentrale Renesse. Qbuzz exploiteert tot en met 10 december 2016 de concessie voor openbaar vervoer in Zuid-Oost Friesland.

Bieding QBuzz

Het is van belang dat vooruitlopend op de herpositionering van NS de continuïteit van het NS-concern en al haar bedrijfsonderdelen gewaarborgd blijft. Zoals ik op 28 augustus 2015 in de beantwoording van de Kamervragen van de leden Hoogland, Smaling en Merkies heb vermeld, dient de strategische heroriëntatie eerst te worden afgerond en worden er tot die tijd geen onomkeerbare stappen in de strategische richting van NS gezet. Relevant in deze bieding van Qbuzz is dat het bedrijf meedingt naar een concessie die het grotendeels al uitvoert. Het zonder meer afzien van het bieden op de concessie is, gezien de mogelijke gevolgen voor reizigers, werknemers en andere met onderneming verbonden stakeholders, niet als zorgvuldig te bestempelen. Bovendien zou dit tot waardeverlies van het bedrijfsonderdeel leiden. Opties die uit de strategische heroriëntatie voortkomen zouden hierdoor bij voorbaat negatief kunnen worden beïnvloed.

Bij de bieding van Qbuzz dient voorts te worden betrokken dat uit onderzoek van Jones Day naar onregelmatigheden bij aanbestedingen is gebleken dat zich buiten de Limburg-concessie geen onregelmatigheden hebben voorgedaan.¹ Ook is uit het onderzoek van Deloitte naar kruissubsidiëring gebleken dat vanuit NS groep geen kruissubsidies aan Qbuzz worden verstrekt, dat wil onder meer zeggen dat er geen ondersteuning vanuit NS groep aan Qbuzz plaatsvindt voor niet marktconforme tarieven.²

Onderzoek positionering NS

Ik onderzoek samen met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu de positionering van NS. Nadat de Kamer heeft gedebatteerd over de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie Fyra, zal ik de Kamer de kabinetsopvatting over de positionering van NS tezamen met de kabinetsreactie op het Fyra-rapport doen toekomen.

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

---

1 Kamerstuk 28 165, nr. 228

2 Kamerstuk 28 165, nr. 160