21 501-07 Raad voor Economische en Financiële Zaken

Nr. 1062 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 juni 2013

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda voor de Eurogroep en Ecofin Raad van 20 en 21 juni 2013 te Luxemburg.

Het is mogelijk dat nog punten worden toegevoegd aan de agenda of dat bepaalde onderwerpen worden afgevoerd of worden uitgesteld tot de volgende vergadering.

De minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

Geannoteerde Agenda ten behoeve van de Eurogroep en ECOFIN Raad van 20 en 21 juni 2013 te Luxemburg

Jaarvergadering van de Raad van gouverneurs van het ESM

Op 20 juni zal in Luxemburg de jaarvergadering van de Raad van gouverneurs van het ESM plaatsvinden voorafgaand aan de Eurogroep. Het jaarverslag 2012 van het ESM ligt ter goedkeuring voor aan de Raad.

De Raad van Bewind heeft op 15 mei jl. al gesproken over het jaarverslag en heeft hiermee ingestemd. Ook de Board of Auditors en de externe accountant hebben een verklaring afgegeven dat zij akkoord kunnen gaan met het jaarverslag. Het jaarverslag beschrijft het beleid en de activiteiten van het ESM, de instrumenten van het ESM, de investeringsstrategie, de financieringsstrategie en het risicobeleid. Daarnaast bevat het jaarverslag de Financial statements, de verklaring van de externe accountant en de verklaring van de Board of Auditors dat zij kunnen instemmen met de Financial statements van het ESM over 2012. De Nederlandse gouverneur van het ESM kan instemmen met het jaarverslag.

Volgens artikel 24(6) van de by-laws van het ESM-Verdrag kan de Board of Auditors een eigen jaarverslag opstellen waarin zij rapporteert over de audit werkzaamheden in de eerste maanden dat het ESM operationeel was. Dit rapport is niet geagendeerd voor de jaarvergadering van de Raad van Gouverneurs. Het rapport van de Board of Auditors zal worden aangeboden aan de Raad van Gouverneurs die dit rapport ter informatie aan de nationale parlementen, nationale Rekenkamers, het Europese Parlement en de Europese Rekenkamer stuurt.

Op 8 oktober 2012 is het ESM in werking getreden. Het jaarverslag van 2012 beperkt zich dan ook tot de periode 8 oktober 2012 t/m 31 december 2012. In deze periode heeft het ESM financiële steun verstrekt aan Spanje. Er is aan Spanje in 2012 een tranche uitgekeerd van 39,5 miljard euro en begin 2013 een tranche van 1,865 miljard euro. In maart 2013 is de Eurogroep het leningenprogramma voor Cyprus overeengekomen en op 24 april 2013 heeft de Raad van Gouverneurs van het ESM ingestemd met het Memorandum of Understanding voor Cyprus.

1. Letland – Toetreding tot de EMU

Document: Convergentierapporten van de Commissie en de ECB, deze zijn op 5 juni gepubliceerd. http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/european_economy/2013/ee3_en.htm

http://www.ecb.int/pub/pdf/conrep/cr201306en.pdf

Aard bespreking: Discussie

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid.

Toelichting: Letland heeft in maart jl. verzocht om de publicatie van convergentierapporten door de Commissie en ECB met als doel per 1 januari 2014 toe te treden tot de euro. Letland heeft vanaf 2005 de Letse lat gekoppeld aan de euro. Om echt toe te treden tot de euro moet er sprake zijn van duurzame convergentie op basis van vier harde criteria: prijsstabiliteit, houdbare overheidsfinanciën, wisselkoersstabiliteit en langetermijnrentes die in lijn zijn met de rest van de EU. Daarnaast zijn er nog drie «overige criteria» die getoetst zullen worden: marktintegratie, de betalingsbalans en arbeidskosten. Ook is compatibiliteit van nationale wetgeving met EU/ECB wetgeving noodzakelijk. Zowel de ECB als de Commissie hebben op 5 juni in hun convergentierapporten geconcludeerd dat Letland aan alle criteria voldoet en dat de derogatie op euro-invoering van Letland kan worden opgeheven. Nederland deelt de analyse van de Commissie en de ECB.

De Eurogroep en Ecofin zullen nader met Letland spreken over de bevindingen in de convergentierapporten en mogelijke beleidsdoelstellingen om duurzame convergentie te garanderen. De Ecofin Raad zal op 9 juli 2013 met gekwalificeerde meerderheid van stemmen, op basis van het advies van de Commissie, ECB, Europarlement en de Europese Raad, een besluit nemen over de EMU-toetreding van Letland. Indien de Raad een positief besluit neemt, zullen tegelijkertijd de lidstaten die de euro als munt hebben met unanimiteit van stemmen een wisselkoers vaststellen.

2. ESM-instrument directe herkapitalisatie van banken

Document: nog niet beschikbaar.

Aard bespreking: integrale bespreking vormgeving instrument

Besluitvormingsprocedure: niet van toepassing

Toelichting: Na een aantal eerdere besprekingen van deelaspecten zal de komende Eurogroep het ESM-instrument integraal bespreken. Zodra algehele overeenstemming is bereikt kunnen de nationale trajecten voor parlementaire goedkeuring plaatsvinden (in Nederland de Eerste en Tweede Kamer). Leidraad voor de Nederlandse inzet ten aanzien van het ESM-instrument voor directe herkapitalisatie is het standpunt zoals neergelegd in de Kamerbrief van 6 februari 2013 (zie Kamerstuk 21 501-07 nr. 1008). Naar verwachting zal de Eurogroep met name spreken over de volgende punten:

• I. Mogelijkheid van retroactieve toepassing van het instrument voor de huidige programmalanden.

• II. De omvang van de ESM-middelen die voor directe herkapitalisatie kunnen worden aangewend. Hierbij moet een balans worden gevonden tussen enerzijds voldoende middelen voor directe herkapitalisatie en anderzijds de kredietwaardigheid van ESM. Handhaving van de hoge kredietwaardigheid van het ESM heeft tot gevolg dat gebruik van dit risicovollere ESM-instrument grotere gevolgen heeft voor de leencapaciteit dan het gebruik van andere ESM-instrumenten.

• III. De burden-sharing met private partijen. Hierbij gaat het om de verwatering/afschrijving van aandeelhouders en de bail-in van schuldeisers. De centrale vraag hierbij is welke categorieën van schuldeisers hiervoor in aanmerking komen.

• IV. De burden-sharing met nationale overheden. Hiermee kunnen twee problemen worden geadresseerd: ten eerste hoe wordt omgegaan met risico’s c.q. verliezen uit het verleden («legacy assets») en ten tweede de risico’s c.q. verliezen die in de toekomst kunnen ontstaan onder de invloed van nationaal beleid (bijv. faillissementswetgeving, consumentenbescherming, en fiscaal- en woningmarktbeleid) ook als er Europees prudentieel toezicht is («skin in the game»). De «skin in the game» afspraken zorgen ervoor dat de lidstaat en het ESM dezelfde prikkels hebben.

3. Griekenland

Document: niet van toepassing

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: niet van toepassing

Toelichting: De Eurogroep zal naar verwachting spreken over de stand van zaken omtrent de implementatie van het leningenprogramma door Griekenland. Op de Eurogroep van 13 mei jl. is besloten dat de tranche van 7,5 miljard euro in twee subtranches wordt uitgekeerd. Op 17 mei jl. heeft het EFSF 4,2 miljard euro uitgekeerd. De tweede tranche bedraagt 3,3 miljard euro en zal na het behalen van additionele voorwaarden, de zogenaamde milestones, worden uitgekeerd. Deze milestones hebben betrekking op het tegengaan van corruptie, faciliteren van oplossingen voor huishoudens met onhoudbare schulden en het hervormen van de energiesector. Het formele besluit over deze uitkering wordt half juni door de Eurogroup Working Group en de EFSF Board of Directors genomen op basis van een oordeel van de Trojka. Het IMF heeft op 31 mei jl. ingestemd met de uitkering van de volgende tranche van 1,74 miljard euro (SDR 1,5 miljard).

Naar aanleiding van het verzoek van de vaste Kamercommissie voor Financiën d.d. 29 mei jl. informeer ik u hierbij over mijn standpunt over (gedeeltelijke) schuldkwijtschelding van de lening aan Griekenland. De Eurogroep is in december 2012 overeengekomen (zie Kamerbrief met verslag van de Eurogroep en Ecofin van 12 en 13 december 2012, d.d. 20 december 2012 met Kamerstuk 21 501-07, nr. 981) dat, als gevolg van de minder dan beoogde opbrengst van de schuldterugkoop, de Eurogroep en het IMF in april 2014 bekijken of, wanneer Griekenland zich aan de voorwaarden van het leningenprogramma heeft gehouden en geen primair tekort meer heeft over 2013, er extra maatregelen nodig zijn ter verbetering van de schuldhoudbaarheid. Daarnaast heeft de Eurogroep aangegeven dat verdere maatregelen worden overwogen ter verbetering van de schuldhoudbaarheid wanneer Griekenland zich blijft houden aan het programma en een jaarlijks primair overschot realiseert, om er voor te zorgen dat de schuld wordt teruggebracht tot 124% BBP in 2020. Hierbij heeft de Eurogroep een verdere verlaging van de rente op de bilaterale leningen genoemd en een verlenging van de periode waarin Griekenland een lager cofinancieringpercentage kan toepassen bij het gebruik van structuurfondsen. Deze discussie zal de Eurogroep op een later moment voeren en niet nu. Het is nu aan Griekenland zelf om de maatregelen uit het programma verder uit te voeren.

4. Cyprus

Document: niet van toepassing

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal naar verwachting de stand van zaken in Cyprus met betrekking tot het leningenprogramma bespreken. De Raad van Bewind van het ESM heeft bij de goedkeuring van het Financial Assistance Facility Agreement (FFA) op 8 mei jl. ook in gestemd met de uitkering van de eerste tranche van maximaal 3 miljard euro. Deze tranche wordt in twee delen uitgekeerd; de eerste subtranche van maximaal 2 miljard euro is reeds uitgekeerd (zie ook verslag van de Eurogroep en Ecofin Raad van 13 en 14 mei 2013, Kamerstuk 21 501-07, nr. 1058). De tweede subtranche van maximaal 1 miljard euro zal voor 30 juni 2013 worden uitgekeerd. Voor de uitkering van deze subtranche hoeft niet opnieuw formeel goedkeuring te worden verleend, dit is al gebeurd op 8 mei jl.

De herkapitalisatie van Bank of Cyprus is gaande. Volgens het Memorandum of Understanding (MoU) moet voor eind juni a.s. een uitgebreide en geactualiseerde waardering van de activa van Bank of Cyprus (BoC) en Cyprus Popular Bank (CPB) plaatsvinden, om de precieze conversie van ongedekte deposito’s van BoC in aandelen vast te stellen.

De kapitaalrestricties op Cyprus zijn inmiddels meerdere keren versoepeld. Afgesproken is dat de kapitaalrestricties geleidelijk en na consultatie met de Europese Commissie, de ECB en het IMF afgeschaft zullen worden. De maatregelen mogen niet langer gelden dan strikt noodzakelijk om de risico’s voor de financiële stabiliteit (onder andere als gevolg van depositovlucht) te mitigeren.

5. Spanje

Document: niet van toepassing

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal mogelijk spreken over de derde voortgangsmissie van de Trojka aan Spanje die plaats vond van 21 tot 31 mei jl. De delegatie van de missie bestond uit de Europese Commissie, de ECB, het ESM, de EBA en het IMF. Het IMF nam deel aan de missie als onafhankelijke surveillant. Er is nog geen volledige voortgangsrapportage beschikbaar.

In een eerste verklaring (bijgevoegd) heeft de Trojka aangegeven dat Spanje op schema ligt met de implementatie van het steunprogramma waar Spanje zich aan heeft gecommitteerd. De herstructurering van de banken is in volle gang, geleid door de herstructureringsplannen die goedgekeurd zijn door de Europese Commissie voor de banken die staatssteun ontvangen. De vereiste burden-sharing met aandeelhouders en junior obligatiehouders heeft de benodigde progressie gemaakt. De overheveling van bepaalde activa van banken naar de activabeheerorganisatie SAREB is inmiddels afgerond en SAREB is nu volledig operationeel.

Ook op het gebied van horizontale conditionaliteit is vooruitgang geboekt. De naleving van de afspraken in het Memorandum of Understanding is bijna voltooid en er is vooruitgang geboekt bij het versterken van de regelgeving voor en het toezicht op de Spaanse bankensector.

De Europese Commissie geeft wel aan dat de economische en budgettaire situatie uitdagend blijft.

Zodra de voortgangsmissie afgerond is, zal de Kamer geïnformeerd worden over de inhoud van de voortgangsrapportage. Er is geen uitkering van een tranche verbonden aan de uitkomsten van deze missie.

6. Portugal

Document: Zevende voortgangsrapportage Portugal [nog niet openbaar]

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal naar verwachting spreken over de zevende voortgangsrapportage van het Portugese programma. De Trojka oordeelt in de voortgangsrapportage dat Portugal grotendeels op schema ligt, ondanks de economische tegenwind waarmee Portugal wordt geconfronteerd. Het Portugese Constitutionele Hof heeft daarnaast een aantal elementen uit de begroting 2013 ongrondwettig verklaard, waardoor een budgettair gat van circa 0,8% BBP ontstond. Als gevolg hiervan zijn er extra missies van de Trojka aan Portugal geweest, omdat er additionele maatregelen nodig waren om dit gat te repareren. Dit resulteerde in enige vertraging bij de totstandkoming van de zevende voortgangsrapportage. Inmiddels is overeenstemming bereikt met de Trojka over de additionele maatregelen. In 2013 worden met name maatregelen genomen die de inkomsten van de overheid vergroten, dit betreft 2,8% BBP, tegenover 0,7% BBP aan uitgavenbeperkende maatregelen. In 2014 worden de overheidsuitgaven echter met 1,4% BBP gereduceerd met name door de inperking van consumptieve bestedingen van departementen en aanpassingen in arbeidsvoorwaarden van overheidspersoneel.

De succesvolle afronding van de zevende voortgangsmissie maakt de weg vrij voor de uitkering van 2 miljard euro uit het programma, waarvan 1,3 miljard euro zal worden uitgekeerd door Europa (EFSF en/of EFSM) en 0,7 miljard euro door het IMF. Het IMF zal naar verwachting op 12 juni een definitief besluit nemen over de uitkering van de volgende tranche. Voorafgaand aan de Eurogroep zal de EWG al een beslissing nemen over uitbetaling van de tranche.

Zoals aangegeven in de verklaring van de Eurogroep en Ecofin op 12 april jl. was een succesvolle afronding van de zevende voortgangsmissie een voorwaarde voor Portugal om in aanmerking te komen voor de looptijdverlenging van de leningen uit het EFSF en EFSM met een gewogen gemiddelde van 7 jaar. Deze looptijdverlenging is ter ondersteuning van de volledige terugkeer naar de financiële markt en een succesvolle uittreding uit het programma.

Tevens heeft de Trojka voorgesteld om de tekortdoelstelling van 3% BBP met één jaar uit te stellen, naar 2015 in plaats van 2014. Naar verwachting zal de komende Ecofin hierover besluiten. Zoals ik heb aangegeven in de Kamerbrief van 22 maart jl. (kenmerk BFB 2013–2442M) zal dit gebeuren op basis van een voorstel van de Europese Commissie.

Nederland is voornemens in te stemmen met zowel de uitkering van de volgende tranche alsmede met om de tekortdoelstelling voor Portugal met één jaar uit te stellen. Tevens maakt het positieve oordeel van de Trojka over voortgangsmissie de weg vrij voor het verlengen van de looptijden van de leningen uit het EFSF en EFSM. De Tweede Kamer wordt in een aparte Kamerbrief nader over geïnformeerd over de zevende voortgangsrapportage.

7. Ierland

Document: nog niet openbaar

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal spreken over het tiende voortgangsrapport van het leningenprogramma aan Ierland. De tiende voortgangsmissie aan Ierland vond plaats van 23 april t/m 2 mei. De conclusies van de missie en het daaruit voortvloeiende voortgangsrapport zijn leidend bij de beslissing van de lidstaten van het eurogebied om in te stemmen met de uitkering van een volgende EFSF tranche. En op basis van deze voortgangsrapportage zal de Commissie besluiten over de uitkering van de volgende tranche uit het EFSM. Voorafgaand aan de Eurogroep zal de EWG al een beslissing nemen over uitbetaling van de tranche.

Naar het oordeel van de Trojka voldoet Ierland aan de eisen die zijn gesteld voor vrijgave van een nieuwe leningentranche van in totaal 2,5 miljard euro, waarvan 1 miljard euro afkomstig van Europa (EFSF en/of EFSM), 1 miljard euro van het IMF en 0,5 miljard euro van de bilaterale partners. Nederland kan instemmen met de uitkering van de tranche op basis van het positieve oordeel van de Trojka. De Tweede Kamer zal nog separaat geïnformeerd worden over het voortgangsrapport.

Ierland ligt nog steeds goed op schema met de implementatie van het steunprogramma waar Ierland zich aan gecommitteerd heeft. De Ierse overheid heeft voortgang geboekt met de herkapitalisatie van de Ierse banken en heeft de budgettaire doelstellingen behaald. De groei van de economie zet voorzichtig voort en de marktomstandigheden voor Ierland en de Ierse banken zijn verbeterd ten opzichte van de vorige voortgangsmissie. De Ierse overheid heeft onlangs succesvol een 10-jaars obligatie uitgegeven en de 10-jaarsrente is inmiddels gedaald tot 3,5%. De implementatie van de maatregelen en politiek commitment van de Ierse regering blijft van belang voor het succes van het programma en het vertrouwen van buitenlandse investeerders. De hoge werkloosheid blijft een aandachtspunt en daarom is het volgens de Trojka van belang dat de overheid de structurele werkloosheid aanpakt en dat de banken samen met het MKB en huishoudens de leningen met een betaalachterstand (non-performing loans) proberen weg te werken.

De Trojka heeft gedurende de voortgangsmissie ook gesproken over het verlaten van het leningenprogramma eind 2013. De Eurogroep en Ecofin hebben reeds geconcludeerd dat de gemiddelde looptijden van de EFSF- en EFSM-leningen met maximaal 7 jaar verlengd zullen worden. Deze looptijdverlenging is ter ondersteuning van de volledige terugkeer naar de financiële markt en succesvolle uittreding uit het programma.

8. Markttoegang Ierland en Portugal

Document: Council Implementing Decision on granting Union Financial assistance to Ireland.

Council Implementing Decision on granting Union Financial assistance to Portugal.

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: Aan de Ecofin ligt ter aanname het voorstel van de Commissie voor (Council Implementing Decision) om de gemiddelde looptijden van de EFSM-leningen te verlengen met 7 jaar. De Council Implementing Decision is de juridische basis om de leningenovereenkomst tussen het EFSM en beide lidstaten aan te passen. De besluitvorming over de aanpassing van de leningenovereenkomsten van het EFSF met Ierland en Portugal, zal apart voorliggen aan de EFSF Bewindvoerders.

De Eurogroep en Ecofin Raad zijn op 12 en 13 april, op basis van een voorstel van de Trojka, reeds overeengekomen om de gemiddelde looptijden van de EFSF- en EFSM-leningen van Ierland en Portugal te verlengen met 7 jaar, mits de succesvolle programma-implementatie van Portugal en Ierland bevestigd is door de Trojka in de respectievelijk negende en zevende voortgangsrapportages. Aan die voorwaarde is nu voldaan en Nederland kan daarom instemmen met het voorstel van de Commissie om de gemiddelde looptijden van de EFSM-leningen te verlengen met 7 jaar.

9. IMF artikel IV missie van het eurogebied

Document: n.v.t.

Aard bespreking: presentatie

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Eurogroep zal naar verwachting een uitleg van de IMF over de artikel 4 missie van het eurogebied krijgen. De missie gaat begin juni van start, de bevindingen worden in de eurogroep in juli besproken. De IMF boardbespreking wordt eind juli verwacht. Nederland neemt kennis van de analyse van het Fonds van ontwikkelingen en risico’s in het eurogebied.

10. Europees Semester

Document: Commissieaanbevelingen (Country-specific recommendations): http://ec.europa.eu/europe2020/making-it-happen/country-specific-recommendations/

Aard bespreking: besluitvorming

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting: In het kader van het Europese semester zal de Raad op voorstel van de Commissie lidstaatspecifieke aanbevelingen aannemen naar aanleiding van de in april door de lidstaten ingediende Stabiliteits- en Convergentieprogramma’s en de Nationale Hervormingsprogramma’s. De aanbevelingen hebben als doel lidstaten aan te spreken op hun verantwoordelijkheden uit hoofde van het Stabiliteits- en Groeipact (budgettair), de Macro-economische onevenwichtighedenprocedure en de Europa 2020 strategie (structureel-economisch). De lidstaten dienen hiermee rekening te houden bij het opstellen van de begroting en bij het anderszins formuleren van budgettair en structureel economisch beleid.

Het algemene beeld is dat de Europese Commissie EU breed ambitieuze aanbevelingen voorstelt voor de versterking van nationale economieën. De Europese Commissie levert hiermee een bijdrage aan het realiseren van nationale structurele hervormingen, die op korte en lange termijn een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel, het duurzaam versterken van de economie, het voorkomen en terugdringen van macro economische onevenwichtigheden en het vergroten van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën in de EU. Nederland heeft herhaaldelijk opgeroepen tot dergelijk streng toezicht van de Europese Commissie binnen het Europees Semester.

De aanbevelingen van de Commissie voor Nederland liggen op het terrein van begrotingsbeleid, woningmarkt, houdbaarheid/pensioenen en arbeidsmarkt. In een brief aan de Tweede Kamer (d.d. 3 juni 2013, Kamerstuk 21 501-20, nr. 795) heeft het kabinet een appreciatie gegeven van het Commissievoorstel voor landenspecifieke aanbevelingen en de aangepaste aanbeveling onder de buitensporigtekortprocedure.

11. Buitensporigtekortprocedure

Document: Commissievoorstellen http://ec.europa.eu/europe2020/making-it-happen/country-specific-recommendations/

Aard bespreking: Raadsbesluit

Besluitvormingsprocedure: omgekeerde gekwalificeerde meerderheidsbesluitvorming

Toelichting: Ten aanzien van de aanbeveling op het terrein van begrotingsbeleid heeft de Commissie voor Nederland geconcludeerd dat effectief gevolg is gegeven aan de aanbevelingen in het kader van de buitensporigtekortprocedure en dat er tevens sprake is van een substantiële verslechtering van de budgettaire positie als gevolg van een zwakkere positie van de economie in vergelijking met de onderliggende aannames van de aanbevelingen onder de buitensporigtekortprocedure. Consistent met de regels van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) voldoet Nederland hiermee aan de voorwaarden voor een herziening van de deadline van 2013 tot 2014 om het buitensporige tekort te corrigeren.

Voor een aantal landen heeft de Commissie, net als in het geval voor Nederland, voorgesteld om de deadline voor correctie van het buitensporige tekort te verlengen (een jaar voor Portugal en twee jaar voor Frankrijk, Spanje, Polen en Slovenië). Voor een aantal andere landen heeft de Commissie geconcludeerd dat het buitensporige tekort tijdig conform de regels van het SGP is gecorrigeerd. Voor deze landen (Italië, Letland, Litouwen, Hongarije en Roemenie) stelt de Commissie beëindiging van de buitensporigtekortprocedure voor. Voor Malta stelt de Commissie voor een buitensporigtekortprocedure te openen als gevolg van het overschrijden van de 3% tekortnorm in 2012. Tot slot heeft de Commissie voor België geconcludeerd dat het buitensporige tekort niet tijdig is gecorrigeerd en dat geen effectief gevolg is gegeven aan de aanbevelingen van de buitensporigtekortprocedure. België wordt nu aanbevolen in 2013 het tekort terug te brengen naar 2,7% bbp.

Na de inwerkingtreding op 1 januari 2013 van het verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie (het «Fiscal Compact») zijn Eurolanden verplicht om bij stemmingen in het kader van de buitensporigtekortprocedure van het SGP, indien landen een begrotingstekort hebben van groter dan 3% BBP, de voorstellen en aanbevelingen van de Commissie te steunen. Deze plicht geldt niet wanneer in een specifiek geval wordt vastgesteld dat een gekwalificeerde meerderheid van de lidstaten daartegen is (artikel 7). Hiermee wordt omgekeerde gekwalificeerde meerderheidsbesluitvorming de facto de stemprocedure in het SGP voor wat betreft buitensporige overheidstekorten.

12. Globale richtsnoeren voor het economisch beleid van de eurozone lidstaten

Document: Aanbeveling van de Raad inzake de uitvoering van de globale richtsnoeren voor het economisch beleid van de lidstaten die de euro als munt hebben: http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/nd/csr2013_euroarea_en.pdf

Aard bespreking: aanname raadsconclusies

Besluitvormingsprocedure: Eurolanden stemmen met gekwalificeerde meerderheid

Toelichting: Naast de landenspecifieke aanbevelingen in verband met het Europese Semester zullen ook aanbevelingen voor de Eurozone als geheel aangenomen worden, in het bijzonder voor de economische beleidscoördinatie in de Eurogroep. Enkele aanbevelingen beschrijven de huidige taken van de Eurogroep en zijn belangrijk voor het goed functioneren van de eurozone. Andere aanbevelingen omvatten nieuwe taken in verband met de nieuwe procedures zoals het two-pack of het stabiliteitsverdrag. Eveneens moet versneld worden gewerkt aan de vormgeving van een bankenunie. De Eurogroep zou ook de redenen voor het verschil tussen de rentes in kredietverleningen moeten analyseren, in het bijzonder voor de midden- en kleinbedrijven in de eurozone.

13. ontwerpRaadsconclusies Kroatië

Document: Council concusions 0530 (niet openbaar)

Aard bespreking: aanname raadsconclusies

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting: Kroatië heeft vooruitlopend op officieel lidmaatschap per 1 juli aanstaande op vrijwillige en informele basis deelgenomen aan het Europees Semester. Nederland waardeert dit teken van goede wil. Kroatie heeft maatregelen genomen op het gebied van onder meer consolidatie van de openbare financiën en verbetering van het concurrentievermogen, het verschuiven van belastingen op arbeid naar groeivriendelijker belastingen, het tegengaan van de informele economie en het verlagen van de kosten voor het opstarten van ondernemingen. Nederland onderschrijft de ontwerp Raadsconclusies in de zin dat Kroatië meer maatregelen zou moeten nemen ten aanzien van de arbeidsmarkt, het ondernemingsklimaat, het rechtssysteem en de bestrijding van corruptie. Dit zijn voor Kroatië belangrijke stappen om macro-economische uitdagingen aan te gaan. Nederland is voornemens in te stemmen met de ontwerp Raadsconclusies.

14. Commissie/EIB rapportage aan de Europese Raad

Document: n.v.t.

Aard bespreking: presentatie

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Commissie en de Europese Investeringsbank (EIB) presenteren voor de Europese Raad van 27 juni de vorderingen binnen het Pact voor Groei en Banen, met bijzondere aandacht voor werkgelegenheid en financiering van groeimaatregelen. Het Frans-Duitse plan «Together for a stronger Europe of Stability and Growth» roept op tot versnelde implementatie van het Pact. Ook stelt het voor om de Commissie en de EIB te verzoeken bij hun rapportage aan de ER een investeringsplan voor de EU te presenteren. Naar verwachting zullen daarnaast de mogelijkheden voor de EIB ter financiering van het MKB en jeugdwerkloosheid ter sprake komen.

Nederland kan een versnelde implementatie van het Pact ondersteunen. Het is daarnaast van belang dat de Commissie en de EIB een visie ontwikkelen op de investeringsbehoeften en financieringsgaten in de EU. Daarbij is een dialoog met de lidstaten over nationale knelpunten wel gewenst en zou voldoende ruimte moeten zijn voor maatwerk voor een maximale katalyserende werking van EIB en EU-instrumenten. De EIB bekijkt momenteel ook hoe haar recente kapitaalverhoging nog effectiever kan bijdragen aan werkgelegenheid voor jonge mensen en ondersteuning van het MKB. Daarbij is het van belang dat de EIB haar leningen gebalanceerd over alle lidstaten blijft uitzetten, onder meer om haar solide positie op de financiële markten op peil te houden. Ook moet behoud van een gezonde balans in het oog worden gehouden voor blijvende financiële soliditeit van de Bank.

15. Convergentiepad richting de middellange termijndoelstelling (MTO) en operationalisering van de investeringsclausule binnen het Stabiliteits- en Groeipact (SGP)

Document: n.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: Tijdens de Ecofin Raad zullen de Commissievoorstellen besproken worden ten aanzien van de convergentiepaden van lidstaten richting de middellange termijndoelstelling (MTO) van structureel begrotingsevenwicht. De Europese begrotingsafspraken verplichten de deelnemende lidstaten op de middellange termijn te streven naar structureel begrotingsevenwicht. Voor deelnemende lidstaten die hun middellange termijndoelstelling (MTO) nog niet bereikt hebben, stelt de Commissie een tijdpad vast voor het bereiken van de MTO met een bijbehorende jaarlijkse inspanningsverplichting. Tijdens de aankomende Ecofin Raad wordt het Commissievoorstel voor deze tijdpaden per relevant land besproken. Nederland zal kennisnemen van de aanbevelingen van de Commissie. De bespreking vindt plaats in samenhang met een gedachtewisseling over de operationalisering van de investeringsclausule¹ in het Stabiliteits- en Groeipact. In de regels van de preventieve arm van het Stabiliteits- en Groeipact staat dat tijdelijk van de MTO of van het pad naar de MTO mag worden afgeweken bij het doorvoeren van structurele hervormingen met een positieve budgettaire en economische impact op de lange termijn houdbaarheid van de overheidsfinanciën, zolang maar weer binnen de periode van het Stabiliteitsprogramma terug wordt bewogen naar de MTO. De Europese Raad van december jl. heeft de Commissie gevraagd de mogelijkheden hiervoor te onderzoeken. Het is de verwachting dat de Commissie hiertoe nog met een formeel voorstel komt. Nederland is van mening dat dergelijke uitzonderingen zo beperkt mogelijk moeten blijven. Het uitzonderen van bepaalde uitgaven van het (het pad naar) de MTO, kan immers leiden tot een verzwakking van de Europese begrotingsregels.

16. Voortgang Gedragscodegroep

Document: Rapport van de Gedragscodegroep [niet openbaar]

Aard van de bespreking: voortgangsrapportage

Besluitvormingsprocedure: unanimiteit

De Gedragscodegroep doet van haar bijeenkomsten halfjaarlijks verslag in een voortgangsrapport aan de Ecofin-Raad. Het rapport doet verslag van werkzaamheden met betrekking tot rollback en standstill. Het standstill-principe houdt de afspraak in om geen nieuwe schadelijke maatregelen te introduceren. Onder rollback moet een maatregel die door de Gedragscodegroep als schadelijk is beoordeeld, worden aangepast of ingetrokken. Voorts wordt in het nu aangeboden voortgangsrapport verder ingegaan op de voortgang van het huidige werkprogramma van de Gedragscodegroep. Dit betreft onder meer het uitdragen van de Gedragscode naar derde landen en werkzaamheden van een subgroep die een oplossing tracht te vinden voor mismatches bij hybride entiteiten.

17. Ecofin rapport aan de Europese Raad over belastingdossiers

Aard bespreking: Stand van zaken, mogelijk stemming

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De Ecofin zal aan de Europese Raad rapporteren over de vooruitgang van de belastingdossiers tijdens het Iers voorzitterschap. In de rapportage is opgenomen welke afspraken er gemaakt zijn onder het Iers voorzitterschap, en welke dossiers nog verder werk behoeven. De rapportage is een feitelijke weergave van het afgelopen half jaar.

18. Rapportage door ministers van Financiën over belastingen in het kader van het Euro plus pact

Aard bespreking: Stand van zaken, mogelijk stemming

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: De minister van Financiën zullen aan de Europese Raad rapporteren over belastingen in het kader van het Euro plus pact. Onder het Ierse voorzitterschap is de rol van de High Level Working Party (HLWP) versterkt met betrekking tot de fiscale aspecten van het Europees semester. Daarnaast is er een samenvatting opgenomen van de vooruitgang van de belastingdossiers tijdens het Iers voorzitterschap. Het rapport is een feitelijke weergave van de vorderingen in het kader van het Euro plus pact van het afgelopen half jaar.

19. BTW-fraude: Snelle reactie mechanisme (SRM) en verlegging

Document: Interinstitutional file 2012/0205 (CNS); Interinstitutional file 2009/0139 (CNS)

Aard bespreking: besluitvorming

Besluitvormingsprocedure: unanimiteit

Toelichting: Het Voorzitterschap lijkt – door een samenstelling van een pakket aan anti fraudemaatregelen voor de BTW – alle lidstaten mee te krijgen. De belangrijkste onderdelen van het pakket worden gevormd door het SRM voorstel en het voorstel tot uitbreiding van de verleggingsmogelijkheden. Met het SRM wordt lidstaten de mogelijkheid geboden om bij plotse massieve fraude binnen circa 1 tot max 2 maanden de BTW-fraude een halt toe te roepen door de afdracht van BTW in de handelsketens te verleggen naar de afnemende ondernemer (zogenoemde verleggingsregeling). De besluitvormingsprocedure over deze aanvraag wordt i.t.t. het eerdere voorstel van de Commissie nu neergelegd bij de Raad. Een lidstaat kan na een positief bericht van de Commissie alvast maximaal 9 maanden de maatregel toepassen, in afwachting van besluitvorming door de Raad voor een meer permanente toepassing via een versnelde derogatieprocedure van artikel 395 van BTW-richtlijn. Het andere belangrijke voorstel in dit pakket betreft een lijst met goederen en diensten waar de lidstaten de verleggingsregeling op van toepassing mogen verklaren zonder dat eerst een derogatieaanvraag nodig is. Om principiële tegenstanders van een verlegging van BTW tegemoet te komen bevatten beide voorstellen een einddatum van eind 2018. Bovendien is daarom de lijst met goederen en diensten waarvoor de uitbreiding van de verleggingsmogelijkheden geldt beperkt in omvang. In de tussentijd tot eind 2018 wordt gewerkt aan het robuuster maken van het btw systeem.

20. Richtlijn inzake herstel en afwikkeling van banken en beleggingsondernemingen

Document: Nog niet beschikbaar

Aard bespreking: Overeenstemming bereiken over een algemene oriëntatie («general approach»)

Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid

Toelichting: Om ervoor te zorgen dat de rekening van een eventuele overheidsinterventie bij een bank in de toekomst pas in laatste instantie bij de belastingbetaler komt te liggen, wordt in de Raad onderhandeld over de richtlijn inzake herstel en afwikkeling van banken en beleggingsondernemingen (Bank Recovery and Resolution Directive, BRRD), deels vergelijkbaar met de Nederlandse Interventiewet. De richtlijn is gestoeld op artikel 114 VWEU (Interne Markt) en heeft tot doel het crisisinstrumentarium per land te harmoniseren. Nederland steunt, mede met het oog op de vorming van een Single Resolution Mechanism (in het verlengde van het Single Supervisory Mechanism), de focus van het voorzitterschap op dit dossier en is sterk voorstander van deze richtlijn (zie voor de inzet het BNC-fiche²). De bespreking op deze Ecofin Raad moet leiden tot overeenstemming over de tekst binnen de Raad («general approach»), via gekwalificeerde meerderheid. Daarna zal nog de triloogonderhandeling volgen tussen Commissie, Raad en Parlement.

Het belangrijkste nieuwe instrument in de BRRD is het zogenoemde bail-in instrument. Dit houdt in dat – na de afboeking van het eigen vermogen – bepaalde crediteuren gedwongen kunnen worden om mee te betalen aan de afwikkeling door afschrijving van hun vordering, dan wel door conversie ervan in aandelen. Voor Nederland is de effectiviteit en de geloofwaardigheid van dit instrument van essentieel belang. Nederland zet daarom in op een bail-in-instrument met zo beperkt mogelijke afwijkingsmogelijkheden op het moment dat het moet worden gebruikt. Nederland kan akkoord gaan met een raadscompromis over de BRRD, mits de flexibiliteit bij bail-in beperkt blijft en de scope van bail-in ook onverzekerde deposito’s omvat.

Nederland zet verder in op effectieve mechanismen voor het nemen van grensoverschrijdende herstel- en afwikkelingsmaatregelen. Daarbij zet Nederland in op een efficiënt en geharmoniseerd kader voor herstel- en afwikkelplannen.

21. Voorstel tot herschikking richtlijn MiFID en de verordening MiFIR

Document: Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende markten in financiële instrumenten en houdende intrekking van Richtlijn 2004/39/EC van het Europees Parlement en de Raad en Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende markten in financiële instrumenten en tot wijziging van Verordening [EMIR] betreffende otc-derivaten, centrale tegenpartijen en transactieregisters (MiFID II/MiFIR).[niet openbaar]

Aard bespreking: Besluit inzake general approach.

Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid.

Toelichting: De huidige MiFID-richtlijn heeft gezorgd voor meer concurrentie tussen handelsplatformen waarop financiële instrumenten worden verhandeld, een verbeterde bescherming van beleggers en innovatie. Achtergebleven bij die innovatie en de groeiende complexiteit van de financiële markten zijn de transparantievereisten en de regels inzake beleggersbescherming. De herschikte MiFID en de nieuwe verordening MiFIR beogen deze knelpunten te adresseren zodat de financiële markten transparanter en veiliger worden. De discussie tijdens de ECOFIN zal zich naar verwachting toespitsen op de onderwerpen: (i) vrije toegang tot clearinghuizen en handelsplatformen, (ii) transparantie voor en na de handel, en mogelijk ook (iii) de introductie van een nieuw handelsplatform: de georganiseerde handelsfaciliteit (OTF).

Nederland is voorstander van de voorstellen die een vrije toegang tot clearinghuizen en handelsplatformen moeten realiseren. Deze voorstellen hebben tot doel het doorbreken van handelsmonopolies op derivaten en het bevorderen van de concurrentie bij de afwikkeling («clearing») van derivaten. Nederland steunt tevens de voorstellen die de transparantie voor en na de handel moeten verbeteren, maar pleit in dit verband voor handhaving van de bestaande vrijstellingen van de transparantieregels, in geval van zeer grote («large in scale») orders. Ten aanzien van de OTF is Nederland geen voorstander van voorstellen die dit handelsplatform minder aantrekkelijk maken bijvoorbeeld omdat bepaalde financiële instrumenten, zoals aandelen, daarop niet verhandeld mogen worden.

22. Presentatie van de Commissie over uitbreiding van administratieve samenwerkingsrichtlijn

Aard bespreking: Presentatie van de Commissie

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: Op 19 januari 2010 is de Ecofin Raad akkoord gegaan met de administratieve samenwerkingsrichtlijn die ziet op verbeterde uitwisseling van fiscale informatie. Een van de instrumenten om informatie uit te wisselen is automatische uitwisseling van informatie.

De afgelopen tijd hebben meerdere EU lidstaten bilaterale overeenkomsten gesloten met de VS in het kader van de zogenaamde FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) die verdergaande afspraken inhouden over de uit te wisselen inkomstencategorieën dan die op dit moment gelden binnen de EU. De Commissie is van mening dat binnen de EU dezelfde standaard moet gelden en is voornemens een uitbreiding te maken op de bestaande administratieve samenwerkingsrichtlijn. Naar verwachting zal deze uitbreiding in juni of juli bekend worden gemaakt. Tijdens de Ecofin Raad zal de Commissie enige woorden aan de uitbreiding wijden. Nederland is een voorstander van het uitwisselen van fiscale informatie op automatische basis en deelt de mening van de Commissie dat de FATCA standaard ook dient te worden toegepast binnen de EU.

23. EU Begroting 2014

Document: nog niet beschikbaar

Aard bespreking: presentatie

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: Tijdens de Ecofin wordt mogelijk de ontwerpbegroting voor de EU voor 2014 gepresenteerd. Dit voorstel is nog niet bekend. De Kamer zal hierover worden geïnformeerd zodra het voorstel uitkomt.

---

1 Zie art. 5(1) van Raadsverordening (EG) 1466/97

2 Kamerstuk 22 112, nr. 1446.