4 Vragenuur: Vragen Koerhuis

Vragen van het lid Koerhuis aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over onbeantwoorde schriftelijke vragen inzake het bericht "Alkmaarse raad rebelleert tegen provinciaal verbod op woningbouw in Stompetoren" (2021Z05065).

De voorzitter:

Dan gaan we even schoonmaken en dan geef ik het woord aan de heer Koerhuis van de VVD. Hij heeft een vraag aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, die ik van harte welkom heet, over onbeantwoorde schriftelijke vragen inzake het bericht "Alkmaarse raad rebelleert tegen provinciaal verbod op woningbouw in Stompetoren". Wat dat is, gaat de heer Koerhuis toelichten, denk ik.

De heer Koerhuis (VVD):

Voorzitter. Het woningtekort is groot in Nederland. We moeten 1 miljoen woningen bouwen de komende tien jaar. De minister sluit hiervoor woondeals met regio's. Een woondeal laat zien hoeveel woningen we waar en wanneer gaan bouwen. De minister heeft woondeals gesloten van Eindhoven tot en met Amsterdam. Dat is goed. Maar de regio Noord-Holland Noord staat ook te springen om een woondeal. Die regio heeft niet alleen zelf woningen nodig, maar kan ook de woningmarkt van Amsterdam verlichten. Die regio heeft al voor de zomer vorig jaar aan deze Kamer en aan de minister een woondeal aangeboden om 60.000 woningen te bouwen. 60.000 woningen: dat is gewoon heel veel. Na een halfjaar wachten, heb ik hier eind vorig jaar een motie ingediend, die deze Kamer heeft aangenomen, waarin staat dat de minister die woondeal moet sluiten. Nu sta ik hier weer, na weer een halfjaar wachten. Ik wil dat de minister die woondeal nu eindelijk sluit. Graag een reactie.

Voorzitter. Ik stel regelmatig Kamervragen over woningbouwprojecten waarbij de provincie Noord-Holland op de rem staat. Dit is zo exemplarisch. Vandaag is het Alkmaar, gisteren was het Landsmeer en eergisteren waren het Wijdemeren en Akersloot. De hele Kamer roept de minister al een tijd op om de regie te pakken voor het bouwen van woningen. Ik wil dat de minister nu eindelijk die regie pakt, om te beginnen in de provincie Noord-Holland, allereerst voor het sluiten van die woondeal. Graag een reactie.

Vandaag is het Alkmaar, zoals ik al zei, en om precies te zijn Stompetoren. Stompetoren heeft onze hulp met die woondeal nodig om woningen te bouwen in het buitengebied. Klopt het dat de provincie Noord-Holland een beschermd provinciaal landschap aanwijst, op de rem staat en dat Stompetoren geen woningen meer mag bouwen in het buitengebied? Ik wil dat de minister die remmen van de provincie Noord-Holland eraf haalt en dat gemeenten de ruimte weer krijgen om te doen wat we zo hard nodig hebben: bouwen, bouwen, bouwen.

De voorzitter:

Dank u wel. Het woord is aan de minister.

Minister Ollongren:

Dank, voorzitter. Dank ook aan de heer Koerhuis. Allereerst het volgende. Er is inderdaad een schriftelijke vraag gesteld die per abuis nog niet is beantwoord. Die vraag had beantwoord moeten zijn. De termijn is verstreken. Er had een uitstelbriefje uit moeten gaan, maar dat is niet gebeurd. Daar bied ik mijn excuses voor aan. Daar wil ik altijd netjes mee omgaan en volgens mij doe ik dat doorgaans ook, maar deze is ertussendoor geglipt, waarvoor excuses.

Dan de vragen die de heer Koerhuis hier nu in de zaal stelt. Hij wijst erop dat de afgelopen kabinetsperiode veel woondeals zijn gesloten. Dat is een manier om vanuit het Rijk afspraken te maken, om de regie te voeren — dat is het woord dat de heer Koerhuis net ook gebruikte — met de regio's waar de schaarste het grootst is en waar grote woningbouwprojecten mogelijk zijn. Die woondeals zijn dus een goed instrument gebleken. Ik denk dat de heer Koerhuis er daarom op aandringt om dat ook voor andere gebieden te doen, waaronder het gebied rondom Alkmaar. Ik begrijp dat heel goed. Hij zegt dat vaak. Ik ben ook blij met de erkenning dat het instrument goed werkt, maar bij het instrument moet je niet met lege handen staan. We zitten nu in een demissionaire fase van dit kabinet. Ik leun niet achterover. Dat doet niemand in Nederland als het gaat over woningbouw. Dat zou wel het laatste zijn dat je zou willen, dat de woningbouw stil zou liggen in afwachting van een nieuw kabinet. Dat gebeurt echt niet, maar ik vind het wel aan een nieuw kabinet om besluiten te nemen over voortzetting en uitbreiding van het instrument.

In de tussentijd vind ik het wel belangrijk om door te gaan, met bijvoorbeeld de regio Alkmaar. Onder andere dankzij de aansporingen van de heer Koerhuis zelf is er natuurlijk in die regio het een en ander gebeurd de afgelopen jaren. Er is in de eerste tranche van de Woningbouwimpuls geld naar Alkmaar gegaan. We zijn erin geslaagd om in Hoorn, Heiloo en Castricum woningbouwprojecten los te trekken. Waar de besluitvorming vastzat, is die losgetrokken. De regie waar de heer Koerhuis nu ook weer op aandringt, heb ik op die manier invulling gegeven.

Tot slot. Zijn laatste vraag ging over de provincie en het aanwijzen van gebieden of eigenlijk het veranderen van de regels van de provincie en de omgang met beschermingsregimes. Die wijziging is inderdaad doorgevoerd. Dat heeft effect gehad in de planvorming voor woningbouw. Dat is wel beperkt, zeg ik erbij. Van de 240.000 woningen die in de planning zitten, zijn er als gevolg van die wijziging van de beschermingsregimes 1.200 gesneuveld. Dat is dus op het totaal van de plannen die er zijn overzichtelijk. Dat neemt niet weg dat ook daar veel gerealiseerd zal moeten worden en daar moeten we op blijven letten.

De voorzitter:

Dank u wel. De heer Koerhuis.

De heer Koerhuis (VVD):

Dank u wel, voorzitter. De minister wijst op het feit dat ze demissionair minister is en dat is zij ook. Alleen hebben we in de procedurevergadering — volgens mij deelt de minister dat woningbouw belangrijk is en door moet blijven gaan — op het gebied van woningbouw niks controversieel verklaard. En dan nog, woondeals zijn lopende zaken. Ik stel geen uitbreiding van het instrument woondeal voor. Ik stel gewoon, en met mij de Kamer, een woondeal Noord-Holland Noord voor. Dus nogmaals de vraag aan de minister wanneer die woondeal wordt gesloten, want die motie is niet voor niks gesteund door de Kamer. De minister zegt dat het effect van de rem van de provincie in Noord-Holland Noord beperkt is. Dan stel ik de minister voor om daar alleen of met mij eens te gaan kijken. Ik noemde Alkmaar al. Stompetoren zit helemaal op slot nu. Landsmeer zit bijna helemaal op slot. Wijdemeren zit op slot. De minister zegt vanuit hier dat het beperkt is, maar als je daar gaat kijken en de mensen daar spreekt, zie en hoor je dat het hele dorp op slot zit. Ik vind ik het dus niet beperkt en het is ook gewoon belangrijk voor de leefbaarheid van die dorpen dat we door blijven bouwen.

Minister Ollongren:

Ik ben het met het Koerhuis eens dat er hoewel het kabinet demissionair is niet gestopt moet worden met alles wat we kunnen doen rond de woningbouw. De Kamer verklaart het inderdaad ook niet controversieel. Ik denk dat de Kamer ook van het kabinet en van mij verwacht dat we daar gewoon mee doorgaan en dat doe ik ook. Het is echt heel belangrijk. Vandaag is de derde tranche van de Woningbouwimpuls opengesteld. Daar kunnen nieuwe projecten voor komen. We hebben het Volkshuisvestingsfonds opengesteld voor met name herstructureringsprojecten.

Alles wat aan loopt aan overleg, gaat gewoon door, ook rond de uitvoering van de motie van de heer Koerhuis — het was de motie-Koerhuis/Terpstra dacht ik — over de woondeal Noord-Holland Noord. De ambtelijke gesprekken zijn gewoon direct daarna gestart. Die lopen en die gaan ook door. De informatie die daaruit komt, bepaalt natuurlijk hoe je dat vervolgens zou kunnen vormgeven. Dat betekent misschien niet dat die woondeal er van de ene op de andere dag is, maar wel dat er gewerkt wordt en dat er geïnventariseerd wordt hoe we dat zouden kunnen doen. De verschillende gemeenten die de heer Koerhuis heeft genoemd, komen dan ook aan bod, inclusief Stompetoren. Dat hoort natuurlijk bij Alkmaar, maar dat is een dorpskern ten oosten van Alkmaar waar mogelijkheden zijn.

De voorzitter:

Dank u wel. De heer Koerhuis, tot slot.

De heer Koerhuis (VVD):

De minister zegt: de ambtelijke gesprekken lopen door. Die lopen volgens mij al anderhalf jaar door en deze Kamer heeft een halfjaar geleden een motie aangenomen dat die deal nu getekend moet worden. Is het misschien eens tijd, als minister, om te zeggen: genoeg gesprekken gevoerd, ik sluit nu die woondeal?

Dan het tweede deel van mijn vraag. De minister zegt dat de gevolgen beperkt zijn. Is de minister bereid om te gaan kijken in die dorpen Stompetoren, Wijdemeren en Landsmeer? Want nogmaals, vanuit hier bekeken is het heel makkelijk om te zeggen: het is beperkt. Maar als je daar woont en daar werkt, dan merk je dat je dorp gewoon op slot staat.

Minister Ollongren:

Het toeval wil dat ik de regio goed ken. Nou, het is misschien niet helemaal toevallig, want het is ten noorden van Amsterdam, waar ik woon. Op mijn fietstochten kom ik daar ook weleens langs. Het is een prachtige oude dorpskern, zoals er daar meer zijn. De plannen die daar liggen, gaan over twintig woningen per jaar, maar dat wel twintig jaar lang. Dat betekent dus wel wat, hè. Dat betekent ook iets voor de ontsluiting van het gebied. Dus ik onderschat dat helemaal niet en ik zou willen onderstrepen wat de heer Koerhuis zegt.

De voorzitter:

Dank u wel. Ik wil de minister bedanken voor de beantwoording. Ik schors de vergadering voor een enkel moment. Daarna gaan we stemmen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.