5 Stemmingen

Aan de orde zijn de stemmingen over moties, ingediend bij het debat over de wijze van verkiezen Eerste Kamer, mede naar aanleiding van de Wijziging Kieswet met betrekking tot Eerste Kamerverkiezingen (32191) en van de evaluatie van de laatstgehouden Eerste Kamerverkiezingen,

te weten:

• de motie-Nagel c.s. over de rechtstreekse verkiezing van de Eerste Kamer door de burgers (33400-IIA, letter B);

• de motie-Nagel over rechtstreekse Eerste Kamerverkiezingen, tegelijkertijd met de Tweede Kamerverkiezingen (33400-IIA, letter C);

• de motie-Koole c.s. over lijstencombinaties bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer (33400-IIA, letter D).

(Zie vergadering van 29 januari 2013.)

De voorzitter:

Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over de moties.

De heer Vliegenthart (SP):

Voorzitter. Met uw permissie bespreek ik alle drie de moties in één stemverklaring. Mijn fractie zal tegen de beide moties-Nagel stemmen, omdat daarin wordt gevraagd om directe verkiezingen van de Eerste Kamer tegelijkertijd met die van de Tweede Kamer. Dat is niet ons standpunt. Wij zijn voor de samenvoeging van de Eerste Kamer en Tweede Kamer. Omdat dat niet met elkaar te verenigen is, zullen wij onze stem daaraan onthouden.

Ook zullen wij tegen de motie-Koole c.s. stemmen, en wel om drie redenen. Ten eerste wordt het probleem dat wij vorige week hebben gesignaleerd, daarmee niet daadwerkelijk opgelost. Het wordt ermee verschoven van het stemmen van individuele Statenleden naar het afspraken maken over lijstverbindingen. Ten tweede hebben wij een aantal jaren geleden met de motie-Noten met dezelfde overwegingen precies het tegenovergestelde van de wetgever gevraagd en moet de minister van Binnenlandse Zaken niet door deze Kamer als een heen- en weerwolf worden gestuurd om wetsvoorstellen. Ten derde heeft deze Kamer met grote meerderheid, onder wie ook de indiener, gevraagd om een overleg binnen de commissie voor Binnenlandse Zaken om te bekijken hoe de Eerste Kamer het best verkozen kan worden. Het past naar de mening van onze fractie dan niet om eerst een motie aan te nemen waarin de minister wordt gevraagd om met een wetsvoorstel te komen. Al met al denkt mijn fractie niet dat er veel bloed uit de motie en de uitvoering ervan zou gaan vloeien. Zij getuigt eerder van een reflex dan van reflectie.

De heer Sörensen (PVV):

Mijnheer de voorzitter. Ondanks het feit dat ik heb gezegd dat direct verkiezen voor ons second best is – de leden weten allemaal wat voor ons het allerbeste is; dat ga ik niet herhalen – hebben wij besloten om tegen beide moties-Nagel te stemmen, omdat de intentie van het getrapt verkiezen is om zo veel mogelijk regionale vertegenwoordiging te krijgen. Direct stemmen voorkomt dat.

Ook de reden dat wij tegen de motie-Koole stemmen, heb ik eerder gegeven. Wij willen het hele fenomeen van de lijstverbindingen uit het politieke woordenboek schrappen.

Mevrouw Huijbregts-Schiedon (VVD):

Voorzitter. De moties van de heer Nagel zullen niet door de VVD worden gesteund. Behalve het feit dat zij naar onze mening de reikwijdte van het debat verre te boven gaan, raken zij fundamenteel de onafhankelijke positie van deze Kamer.

Bij de evaluatie vorige week van de wijziging van de Kieswet en van de verkiezing van de Eerste Kamer stond het begrip transparantie centraal. In 2010 werd immers juist vanwege het gebrek aan transparantie de mogelijkheid tot het aangaan van lijstverbindingen na de Provinciale Statenverkiezingen afgeschaft. Volgens de VVD is ruimere interpretatie van artikel 55 om lijstverbindingen voor de verkiezingen mogelijk te maken, de meest aangewezen weg om de gewenste transparantie te realiseren. Een terugkeer naar de indertijd ook al ongewenste situatie van voor 2010, waar met de motie-Koole c.s. op wordt aangedrongen, kan niet op de steun van de VVD rekenen.

Mevrouw Van Bijsterveld (CDA):

Voorzitter. Beide moties van de heer Nagel zullen wij niet steunen. Wat de motie-Koole c.s. betreft, leg ik een korte stemverklaring af.

In het debat over de wijze van verkiezen van de Eerste Kamer heeft de CDA-fractie uitgesproken de huidige situatie zonder de mogelijkheid van lijstverbindingen iets minder gelukkig te vinden. De vorige situatie is iets beter en de mogelijkheid om lijstverbindingen te kunnen aangaan voor de verkiezingen van de Staten is nog iets beter, maar die laatste mogelijkheid stuit op dit moment op grondwettelijke bezwaren. Tegelijkertijd hebben we in het debat verklaard zelf niet te willen aandringen op wetgeving, omdat het ook niet wenselijk is dat de Eerste Kamer na elke verkiezing van de Eerste Kamer aandringt op wijziging van de wet. Bovendien blijft de voorgestelde oplossing in de motie-Koole c.s., hoewel zij iets beter is, een tussenoplossing, die naar ons idee de discussie niet zal wegnemen. Om die reden zal de CDA-fractie die motie ook niet steunen.

In stemming komt de motie-Nagel c.s. (33400-IIA, letter B).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdD en 50PLUS voor deze motie hebben gestemd en die van de fracties van de SP, de PvdA, D66, GroenLinks, de VVD, het CDA, de ChristenUnie, de SGP, de OSF en de PVV ertegen, zodat zij is verworpen.

Ik heb begrepen dat de heer Nagel bij het debat vorige week al heeft aangegeven dat, als zijn eerste motie wordt verworpen, hij zijn tweede motie intrekt. De heer Nagel geeft aan dat dit nog steeds staat. Dan is de motie-Nagel (33400-IIA, letter C) ingetrokken, en maakt zij geen onderwerp van behandeling meer uit.

Dan blijft over de motie van het lid-Koole c.s.

In stemming komt de motie-Koole c.s. (33400-IIA, letter D).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie, de SGP, GroenLinks, D66, de PvdD, de OSF en 50PLUS voor deze motie hebben gestemd en die van de fracties van de PVV, de VVD, het CDA en de SP ertegen, zodat zij is verworpen.

Ik dank de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor haar aanwezigheid bij de afwerking van de wetsvoorstellen en moties.

In afwachting van de minister van Economische Zaken schors ik de vergadering.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.