Tractatenblad 2011, 193

29 (2001) Nr. 7

A. TITEL

Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen;

(met Bijlagen)

Stockholm, 22 mei 2001

B. TEKST

De Engelse en de Franse tekst van het Verdrag, met Bijlagen, zijn geplaatst in Trb. 2001, 132.

Voor de Engelse tekst van de op 6 mei 2005 door de Conferentie van Partijen aangenomen Bijlage G, zie Trb. 2007, 137. Zie voor een correctie Trb. 2010, 190.

Voor de Engelse en de Franse tekst van de op 8 mei 2009 door de Conferentie van Partijen aangenomen wijzigingen van de Bijlagen A, B en C, zie Trb. 2010, 262.

In dat Tractatenblad dienen nog de volgende correcties te worden aangebracht.

Op blz. 11, in de eerste regel van punt 3. dient na „Part IV” de volgende voetnoot te worden opgenomen: „Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „Part V” bedoeld.”

Op blz. 12, in de laatste regel van punt 4. dient na „Part IV” de volgende voetnoot te worden opgenomen: „Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „Part V” bedoeld.”

Op blz. 23, in de eerste regel van punt 3. dient na „quatrième partie” de volgende voetnoot te worden opgenomen: „Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „cinquième partie” bedoeld.” In de één na laatste regel van punt 4. dient na „quatrième partie” de volgende voetnoot te worden opgenomen: „Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „cinquième partie” bedoeld.”

C. VERTALING

Zie Trb. 2001, 171 en Trb. 2010, 190.

---

De vertaling van de op 8 mei 2009 door de Conferentie van Partijen aangenomen wijzigingen van de Bijlagen A, B en C, luidt als volgt:

SC-4/10: Vermelding van alfahexachloorcyclohexaan

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor alfahexachloorcyclohexaan toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen alfahexachloorcyclohexaan te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er alfahexachloorcyclohexaan in op te nemen door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Alfahexachloorcyclo hexaan* CAS-nummer: 319-84-6	Productie	Geen
	Gebruik	Geen

SC-4/11: Vermelding van betahexachloorcyclohexaan

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor betahexachloorcyclohexaan toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen betahexachloorcyclohexaan te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er betahexachloorcyclohexaan in op te nemen door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Betahexachloorcyclo hexaan* CAS-nummer: 319-85-7	Productie	Geen
	Gebruik	Geen

SC-4/12: Vermelding van chloordecon

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor chloordecon toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen chloordecon zonder specifieke uitzonderingen te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er zonder specifieke uitzonderingen chloordecon in op te nemen door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Chloordecon* CAS-nummer: 143-50-0	Productie	Geen
	Gebruik	Geen

SC-4/13: Vermelding van hexabroombifenyl

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor hexabroombifenyl toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen hexabroombifenyl zonder specifieke uitzonderingen te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er zonder specifieke uitzonderingen hexabroombifenyl in op te nemen door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Hexabroombifenyl* CAS-nummer: 36355-01-8	Productie	Geen
	Gebruik	Geen

SC-4/14: Vermelding van hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor octabroomdifenylether voor handelsdoeleinden toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

• 1. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether, zoals omschreven in paragraaf 2 van dit besluit, in op te nemen met een specifieke uitzondering voor artikelen die hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether bevatten overeenkomstig de bepalingen van deel IV van de Bijlage en wel als volgt:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Hexabroomdifenylether* en heptabroomdifenylether*	Productie	Geen
	Gebruik	Artikelen in overeenstemming met de bepalingen van deel IV van deze Bijlage

• 2. Besluit voorts als volgt een omschrijving van hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether op te nemen in een nieuw deel III van Bijlage A getiteld „Begripsomschrijvingen”:

  Voor de toepassing van deze Bijlage:

  Onder „hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether” worden verstaan 2,2’,4,4’,5,5’-hexabroomdifenylether (BDE-153, CAS-nummer: 68631-49-2), 2,2’,4,4’,5,6’-hexabroomdifenylether (BDE-154, CAS-nummer: 207122-15-4), 2,2’,3,3’,4,5’,6 heptabroomdifenylether (BDE-175, CAS-nummer: 46255-22-7), 2,2’,3,4,4’,5’,6-heptabroomdifenylether (BDE-183, CAS-nummer: 207122-16-5) en andere hexa- en heptabroomdifenylethers voorkomend in octabroomdifenylether voor handelsdoeleinden.

• 3. Besluit als volgt een nieuw deel IV in Bijlage A op te nemen:

Deel IV
Hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether

• 1. Een Partij kan de recycling van artikelen die hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether bevatten of kunnen bevatten en het gebruik en de definitieve verwijdering van artikelen die vervaardigd zijn van gerecyclede materialen die hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether bevatten of kunnen bevatten toestaan, mits:

  • a. De recycling en definitieve verwijdering op milieuverantwoorde wijze geschieden en er niet toe leiden dat hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether worden teruggewonnen ten behoeve van hergebruik;

  • b. De Partij maatregelen neemt teneinde de export te beletten van artikelen die niveaus of concentraties aan hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether bevatten die hoger zijn dan de toegestane niveaus of concentraties in artikelen die op haar grondgebied worden verkocht, gebruikt, geïmporteerd of vervaardigd; en

  • c. De Partij het Secretariaat in kennis heeft gesteld van haar voornemen gebruik te maken van deze uitzondering.

• 2. Tijdens de zesde gewone zitting en vervolgens na elke tweede gewone zitting beoordeelt de Conferentie van de Partijen de voortgang die de Partijen hebben geboekt met de verwezenlijking van het uiteindelijke doel van uitbanning van hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether in artikelen en toetst zij of deze specifieke uitzondering nog nodig is. In elk geval zal deze specifieke uitzondering uiterlijk in 2030 vervallen.

• 4. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door in noot iv. na de woorden „polychloorbifenylen in artikelen die in gebruik zijn in overeenstemming met de bepalingen van Deel II” een komma in te voegen alsmede de woorden „en het gebruik van hexabroomdifenylether en heptabroomdifenylether in overeenstemming met de bepalingen van Deel IV van deze Bijlage”.

SC-4/15: Vermelding van lindaan

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor lindaan toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen lindaan te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

• 1. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er lindaan in te vermelden met een specifieke uitzondering voor het gebruik van lindaan als farmaceutisch middel als secundaire behandeling van hoofdluis en schurft bij de mens en wel door de volgende rij in te voegen:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Lindaan CAS-nummer: 58-89-9	Productie	Geen
	Gebruik	Farmaceutisch middel als secundaire behandeling van hoofdluis en schurft bij de mens

• 2. Verzoekt het Secretariaat samen met de Wereldgezondheidsorganisatie eisen op te stellen voor de rapportage en toetsing ter zake van het gebruik van lindaan als farmaceutisch middel ter behandeling van hoofdluis en schurft bij de mens, daarbij rekening houdend met de conclusie in de risicobeheerevaluatie van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen ter zake van lindaan en tijdens de vijfde zitting van de Conferentie van de Partijen over deze samenwerking verslag uit te brengen.

SC-4/16: Vermelding van pentachloorbenzeen

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel, het addendum bij het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor pentachloorbenzeen toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen pentachloorbenzeen zonder specifieke uitzonderingen te vermelden in Bijlage A van het Verdrag en in Bijlage C van het Verdrag.²⁾

• 1. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er zonder specifieke uitzonderingen pentachloorbenzeen in op te nemen door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Pentachloorbenzeen CAS-nummer: 608-93-5	Productie	Geen
	Gebruik	Geen

• 2. Besluit voorts deel I van Bijlage C van het Verdrag te wijzigen door pentachloorbenzeen (PeCB) (CAS-nummer: 608-93-5) op te nemen in de tabel „Chemische stof” na „Polychloordibenzo-p-dioxinen en polychloordibenzofuranen (PCDD/PCDF)” en door pentachloorbenzeen” op te nemen in de eerste paragraaf van deel II en deel III van Bijlage C na „Polychloordibenzo-p-dioxinen en dibenzofuranen”.

SC-4/17: Vermelding van perfluoroctaansulfonzuur, de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel, de risicobeheerevaluatie en het addendum bij de risicobeheerevaluatie voor perfluoroctaansulfonaat toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistentie organische verontreinigende stoffen perfluoroctaansulfonzuur, de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride te vermelden in Bijlage A of Bijlage B van het Verdrag,²⁾

• 1. Besluit deel I van Bijlage B van het Verdrag te wijzigen door er perfluoroctaansulfonzuur, de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride in te vermelden door invoeging van de volgende rij waarin de acceptabele doelen en specifieke uitzonderingen gespecificeerd worden:

Chemische stof	Activiteit	Acceptabel doel of specifieke uitzondering
Perfluoroctaansulfonzuur (CAS-nummer 1763-23-1), de zouten^a ervan en perfluoroctaansulfonylfluoride CAS-nummer: 307-35-7) ^a Bijvoorbeeld: kaliumperfluoroctaan sulfonaat (CAS-nummer 2795-39-3); lithiumperfluoroctaansulfonaat (CAS-nummer 29457-72-5);	Productie	Acceptabel doel: In overeenstemming met deel III van deze Bijlage, productie van andere chemische stoffen die uitsluitend voor doelen hieronder worden gebruikt. Productie voor de hieronder genoemde doelen. Specifieke uitzondering: Zoals voor de in het Register ingeschreven Partijen toegestaan
Ammoniumperfluor [octaan]sulfonaat (CAS-nummer 29081-56-9); Diethanolamineper fluoroctaan-sulfonaat (CAS-nummer 70225-14-8); Tetraethylammonium [hepta-deca]perfluor octaansulfonaat (CAS-nummer 56773-42-3); Didecyldimethyl ammonium-perfluoroctaansulfonaat (CAS-nummer 251099-16-8)	Gebruik	Acceptabel doel: In overeenstemming met deel III van deze Bijlage voor de volgende acceptabele doelen of als tussenproduct bij de productie van chemische stoffen met de volgende acceptabele doelen: • fotobewerking • fotoresist- en antireflectiecoatings voor halfgeleiders • etsmiddel voor samengestelde halfgeleiders en keramische filters • hydraulische vloeistoffen voor de luchtvaart
		• verchromen (hardverchromen) uitsluitend in gesloten systemen • bepaalde medische apparaten (zoals ethyleentetrafluorethyleen copolymeer (ETFE) lagen en productie van radiopake EFTE, apparatuur voor in-vitro diagnostiek en CCD-kleurfilters) • brandblusschuim
		• lokstof ter bestrijding van de bladsnijdersmieren Atta spp. en Acromyrmex spp Specifieke uitzondering: Voor de volgende specifieke toepassingen of als tussenproduct bij de productie van chemische stoffen met de volgende specifieke toepassingen: • fotomaskers voor de halfgeleider- en LCD- (liquid crystal display) industrie • verchroming (hardverchroming) • verchroming (decoratieve verchroming)
		• elektrische en elektronische onderdelen voor bepaalde kleurenprinters en kleurkopieermachines • insecticiden ter bestrijding van ingevoerde rode brandmieren en termieten • chemische olieproductie • tapijten
		• leder en kleding • textiel en bekleding • papier en verpakkingsmateriaal • coatings en additieven voor coatings • rubber en kunststoffen

• 2. Besluit voorts een nieuw deel III in Bijlage B te creëren onder de titel „Perfluoroctaansulfonzuur (PFOS), de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride (PFOSF)”, dat als volgt luidt:

Deel III
Perfluoroctaansulfonzuur, de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride

• 1. De productie en het gebruik van perfluoroctaansulfonzuur (PFOS), de zouten daarvan en perfluoroctaansulfonylfluoride (PFOSF) worden door alle Partijen uitgebannen, behalve zoals voorzien in deel I van deze Bijlage voor Partijen die het Secretariaat in kennis hebben gesteld van hun voornemen deze stoffen voor acceptabele doelen te produceren en/of te gebruiken. Hierbij wordt een voor het publiek toegankelijk Register van acceptabele doelen in het leven geroepen. Het Secretariaat houdt het Register van acceptabele doelen bij. Indien een Partij die niet in het Register vermeld is vaststelt dat zij het gebruik van PFOS, de zouten daarvan of PFOSF nodig heeft voor de acceptabele doelen vermeld in deel I van deze Bijlage, stelt zij het Secretariaat daarvan zo spoedig mogelijk in kennis teneinde haar naam onverwijld te doen opnemen in het Register.

• 2. Partijen die deze chemische stoffen produceren en/of gebruiken houden al naargelang van toepassing rekening met aanwijzingen zoals vermeld in de desbetreffende delen van de algemene richtsnoeren inzake de beste beschikbare technieken en milieupraktijken vermeld in deel V van Bijlage C van het Verdrag.

• 3. Om de vier jaar brengt iedere Partij die deze chemische stoffen gebruikt en/of produceert verslag uit van de voortgang geboekt met het uitbannen van PFOS, de zouten daarvan en PFOSF en verschaft de Conferentie van de Partijen ingevolge en in het kader van de verslaglegging uit hoofde van artikel 15 van het Verdrag informatie over deze voortgang.

• 4. Met het doel de productie en/of het gebruik van deze chemische stoffen te beperken en uiteindelijk uit te bannen, moedigt de Conferentie van de Partijen:

  • a. iedere Partij die deze chemische stoffen gebruikt aan maatregelen te nemen teneinde het gebruik af te bouwen zodra er geschikte alternatieve stoffen of methoden beschikbaar zijn;

  • b. iedere Partij die deze chemische stoffen gebruikt en/of produceert aan een actieplan op te stellen en te implementeren in het kader van het in artikel 7 van het Verdrag omschreven uitvoeringsplan;

  • c. de Partijen aan waar dat tot hun mogelijkheden behoort het onderzoek naar en de ontwikkeling van veilige alternatieve chemische en niet-chemische producten en processen, methodes en strategieën te bevorderen voor de Partijen die deze chemische stoffen gebruiken die geschikt zijn voor de situatie van die Partijen. Factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij de bestudering van alternatieven of combinaties van alternatieven zijn onder meer de gezondheidsrisico’s voor de mens en de effecten op het milieu van deze alternatieven.

• 5. De Conferentie van de Partijen beoordeelt of deze chemische stoffen nog nodig zijn voor de diverse acceptabele doelen en de specifieke uitzonderingen op basis van beschikbare wetenschappelijke, technische, milieukundige en economische informatie, waaronder:

  • a. de informatie verschaft in de in het derde lid bedoelde verslagen;

  • b. informatie over de productie en het gebruik van deze chemische stoffen;

  • c. informatie over de beschikbaarheid, geschiktheid en implementatie van alternatieven voor deze chemische stoffen;

  • d. informatie over de voortgang die is geboekt met het opbouwen van de capaciteit van landen om op veilige wijze over te gaan op het gebruik van die alternatieven.

• 6. De in het vorige lid bedoelde beoordeling geschiedt uiterlijk in 2015 en daarna om de vier jaar tegelijkertijd met een gewone zitting van de Conferentie van de Partijen.

• 7. Vanwege het complexe karakter van het gebruik en de vele sectoren van de maatschappij die bij het gebruik van deze chemische stoffen betrokken zijn, kunnen er andere toepassingen van deze chemische stoffen bestaan waarvan de landen momenteel niet op de hoogte zijn. Partijen die op de hoogte raken van andere toepassingen worden aangemoedigd het Secretariaat daarvan zo spoedig mogelijk in kennis te stellen.

• 8. Een Partij kan zich te allen tijde door middel van een schriftelijke kennisgeving aan het Secretariaat laten schrappen uit het Register van acceptabele doelen. De opheffing van de vermelding wordt van kracht op de datum vermeld in de kennisgeving.

• 9. Het bepaalde in noot iii. in deel I van Bijlage B is niet van toepassing op deze chemische stoffen.

SC-4/18: Vermelding van tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether

De Conferentie van de Partijen,

Na bestudering van het risicoprofiel en de risicobeheerevaluatie voor pentabroomdifenylether voor handelsdoeleinden toegezonden door de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen,¹⁾

Gelet op de aanbeveling van de Toetsingscommissie inzake persistente organische verontreinigende stoffen tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether te vermelden in Bijlage A van het Verdrag,²⁾

• 1. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door er tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether, zoals omschreven in paragraaf 2 van het onderhavige besluit, in op te nemen met een specifieke uitzondering voor artikelen die tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether bevatten overeenkomstig de bepalingen van deel IV van de Bijlage, door invoeging van de volgende rij:

Chemische stof	Activiteit	Specifieke uitzondering
Tetrabroomdifenylether* en pentabroomdifenylether*	Productie	Geen
	Gebruik	Artikelen in overeenstemming met de bepalingen van deel IV van deze Bijlage

• 2. Besluit voorts een omschrijving van tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether op te nemen in een nieuw deel III van Bijlage A getiteld „Begripsomschrijvingen”, die als volgt luidt:

  Voor de toepassing van deze Bijlage:

  Onder „tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether” worden verstaan 2,2’,4,4’-tetrabroomdifenylether (BDE-47, CAS-nummer: 40088-47-9) en 2,2’,4,4’,5-pentabroomdifenylether (BDE-99, CAS-nummer: 32534-81-9) en andere tetra- and pentabroomdifenylethers die voorkomen in pentabroomdifenylether voor handelsdoeleinden.

• 3. Besluit een nieuw deel IV³⁾ in Bijlage A op te nemen, dat als volgt luidt:

Deel IV
Tetrabroomdifenylether en pentatabroomdifenylether

• 1. Een Partij kan de recycling van artikelen die tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether bevatten of kunnen bevatten en het gebruik en de definitieve verwijdering van artikelen die vervaardigd zijn van gerecyclede materialen die tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether bevatten of kunnen bevatten toestaan, mits:

  • a. De recycling en definitieve verwijdering op milieuverantwoorde wijze geschieden en er niet toe leiden dat tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether worden teruggewonnen ten behoeve van hergebruik;

  • b. De Partij niet toestaat dat deze uitzondering ertoe leidt dat artikelen worden geëxporteerd die niveaus of concentraties aan tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether bevatten die hoger zijn dan de voor de verkoop op haar grondgebied toegestane niveaus of concentraties; en

  • c. De Partij het Secretariaat in kennis heeft gesteld van haar voornemen gebruik te maken van deze uitzondering.

• 2. Tijdens de zesde gewone zitting en vervolgens na elke tweede gewone zitting beoordeelt de Conferentie van de Partijen de voortgang die de Partijen hebben geboekt met de verwezenlijking van het uiteindelijke doel van uitbanning van tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether in artikelen en toetst zij of deze specifieke uitzondering nog nodig is. In elk geval zal deze specifieke uitzondering uiterlijk in 2030 vervallen.

• 4. Besluit deel I van Bijlage A van het Verdrag te wijzigen door in noot iv. na de woorden „polychloorbifenylen in artikelen die in gebruik zijn in overeenstemming met de bepalingen van Deel II” een komma in te voegen alsmede de woorden „en het gebruik van tetrabroomdifenylether en pentabroomdifenylether in overeenstemming met de bepalingen van deel IV¹⁾ van deze Bijlage”.

---

D. PARLEMENT

Zie Trb. 2004, 169, Trb. 2007, 137 en Trb. 2010, 262.

E. PARTIJGEGEVENS

Zie rubriek E van Trb. 2001, 132, rubriek F van Trb. 2004, 169.

Partij	Onder tekening	Ratificatie	Type^*	In werking	Opzegging	Buiten werking
Albanië	05-12-01	04-10-04	R	02-01-05
Algerije	05-09-01	22-09-06	R	21-12-06
Angola		23-10-06	T	21-01-07
Antigua en Barbuda	23-05-01	10-09-03	R	17-05-04
Argentinië	23-05-01	25-01-05	R	25-04-05
Armenië	23-05-01	26-11-03	R	17-05-04
Australië	23-05-01	20-05-04	R	18-08-04
Azerbeidzjan		13-01-04	T	17-05-04
Bahama's	20-03-02	03-10-05	R	01-01-06
Bahrein	22-05-02	31-01-06	R	01-05-06
Bangladesh	23-05-01	12-03-07	R	10-06-07
Barbados		07-06-04	T	05-09-04
Belarus		03-02-04	T	17-05-04
België	23-05-01	25-05-06	R	23-08-06
Belize	14-05-02	25-01-10	R	25-04-10
Benin	23-05-01	05-01-04	R	17-05-04
Bolivia	23-05-01	03-06-03	R	17-05-04
Bosnië en Herzegovina	23-05-01	30-03-10	R	28-06-10
Botswana		28-10-02	T	17-05-04
Brazilië	23-05-01	16-06-04	R	14-09-04
Brunei	21-05-02
Bulgarije	23-05-01	20-12-04	R	20-03-05
Burkina Faso	23-05-01	31-12-04	R	31-03-05
Burundi	02-04-02	02-08-05	R	31-10-05
Cambodja	23-05-01	25-08-06	R	23-11-06
Canada	23-05-01	23-05-01	R	17-05-04
Centraal Afrikaanse Republiek	09-05-02	12-02-08	R	12-05-08
Chili	23-05-01	20-01-05	R	20-04-05
China	23-05-01	13-08-04	R	11-11-04
Colombia	23-05-01	22-10-08	R	20-01-09
Comoren, de	23-05-01	23-02-07	R	24-05-07
Congo, Democratische Republiek		23-03-05	T	21-06-05
Congo, Republiek	04-12-01	12-02-07	R	13-05-07
Cookeilanden		29-06-04	T	27-09-04
Costa Rica	16-04-02	06-02-07	R	07-05-07
Cuba	23-05-01	21-12-07	R	20-03-08
Cyprus		07-03-05	T	05-06-05
Denemarken	23-05-01	17-12-03	R	17-05-04
Djibouti	15-11-01	11-03-04	R	09-06-04
Dominica		08-08-03	T	17-05-04
Dominicaanse Republiek, de	23-05-01	04-05-07	R	02-08-07
Duitsland	23-05-01	25-04-02	R	17-05-04
Ecuador	28-08-01	07-06-04	R	05-09-04
Egypte	17-05-02	02-05-03	R	17-05-04
El Salvador	30-07-01	27-05-08	R	25-08-08
Eritrea		10-03-05	T	08-06-05
Estland		07-11-08	T	05-02-09
Ethiopië	17-05-02	09-01-03	R	17-05-04
EU (Europese Unie)	23-05-01	16-11-04	R	14-02-05
Fiji-eilanden	14-06-01	20-06-01	R	17-05-04
Filipijnen, de	23-05-01	27-02-04	R	27-05-04
Finland	23-05-01	03-09-02	R	17-05-04
Frankrijk	23-05-01	17-02-04	R	17-05-04
Gabon	21-05-02	07-05-07	R	05-08-07
Gambia	23-05-01	28-04-06	R	27-07-06
Georgië	23-05-01	04-10-06	R	02-01-07
Ghana	23-05-01	30-05-03	R	17-05-04
Griekenland	23-05-01	03-05-06	R	01-08-06
Guatemala	29-01-02	30-07-08	R	28-10-08
Guinee	23-05-01	11-12-07	R	10-03-08
Guinee-Bissau	24-04-02	06-08-08	R	04-11-08
Guyana		12-09-07	T	11-12-07
Haïti	23-05-01
Honduras	17-05-02	23-05-05	R	21-08-05
Hongarije	23-05-01	14-03-08	R	12-06-08
Ierland	23-05-01	05-08-10	R	03-11-10
IJsland	23-05-01	29-05-02	R	17-05-04
India	14-05-02	13-01-06	R	13-04-06
Indonesië	23-05-01	28-09-09	R	27-12-09
Iran	23-05-01	06-02-06	R	07-05-06
Israël	30-07-01
Italië	23-05-01
Ivoorkust	23-05-01	20-01-04	R	17-05-04
Jamaica	23-05-01	01-06-07	R	30-08-07
Japan		30-08-02	T	17-05-04
Jemen	05-12-01	09-01-04	R	17-05-04
Jordanië	18-01-02	08-11-04	R	06-02-05
Kaapverdië		01-03-06	T	30-05-06
Kameroen	05-10-01	19-05-09	R	17-08-09
Kazachstan	23-05-01	09-11-07	R	07-02-08
Kenia	23-05-01	24-09-04	R	23-12-04
Kiribati	04-04-02	07-09-04	R	06-12-04
Koeweit	23-05-01	12-06-06	R	10-09-06
Kroatië	23-05-01	30-01-07	R	30-04-07
Kyrgyzstan	16-05-02	12-12-06	R	12-03-07
Laos	05-03-02	28-06-06	R	26-09-06
Lesotho	23-01-02	23-01-02	R	17-05-04
Letland	23-05-01	28-10-04	R	26-01-05
Libanon	23-05-01	03-01-03	R	17-05-04
Liberia		23-05-02	T	17-05-04
Libië		14-06-05	T	12-09-05
Liechtenstein	23-05-01	03-12-04	R	03-03-05
Litouwen	17-05-02	05-12-06	R	05-03-07
Luxemburg	23-05-01	07-02-03	R	17-05-04
Macedonië, de voormalige Joegoslavische Republiek	23-05-01	27-05-04	R	25-08-04
Madagaskar	24-09-01	18-11-05	R	16-02-06
Malawi	22-05-02	27-02-09	R	28-05-09
Maldiven, de		17-10-06	T	15-01-07
Maleisië	16-05-02
Mali	23-05-01	05-09-03	R	17-05-04
Malta	23-05-01
Marokko	23-05-01	15-06-04	R	13-09-04
Marshalleilanden, de		27-01-03	T	17-05-04
Mauritanië	08-08-01	22-07-05	R	20-10-05
Mauritius	23-05-01	13-07-04	R	11-10-04
Mexico	23-05-01	10-02-03	R	17-05-04
Micronesia	31-07-01	15-07-05	R	13-10-05
Moldavië	23-05-01	07-04-04	R	06-07-04
Monaco	23-05-01	20-10-04	R	18-01-05
Mongolië	17-05-02	30-04-04	R	29-07-04
Montenegro	02-05-02	31-03-11	R	29-06-11
Mozambique	23-05-01	31-10-05	R	29-01-06
Myanmar		19-04-04	T	18-07-04
Namibië		24-06-05	T	22-09-05
Nauru	09-05-02	09-05-02	R	17-05-04
Nederlanden, het Koninkrijk der	23-05-01
– Nederland:
– in Europa		28-01-02	R	17-05-04
– Bonaire		–		–
– Sint Eustatius		–		–
– Saba		–		–
– Aruba		–		–
– Curaçao		–		–
– Sint Maarten		–		–
Nepal	05-04-02	06-03-07	R	04-06-07
Nicaragua	23-05-01	01-12-05	R	01-03-06
Nieuw-Zeeland	23-05-01	24-09-04	R	23-12-04
Niger	12-10-01	12-04-06	R	11-07-06
Nigeria	23-05-01	24-05-04	R	22-08-04
Niue	12-03-02	02-09-05	R	01-12-05
Noord-Korea		26-08-02	T	17-05-04
Noorwegen	23-05-01	11-07-02	R	17-05-04
Oekraïne	23-05-01	25-09-07	R	24-12-07
Oman	04-03-02	19-01-05	R	19-04-05
Oostenrijk	23-05-01	27-08-02	R	17-05-04
Pakistan	06-12-01	17-04-08	R	16-07-08
Palau	28-03-02
Panama	23-05-01	05-03-03	R	17-05-04
Papua-Nieuw Guinea	23-05-01	07-10-03	R	17-05-04
Paraguay	12-10-01	01-04-04	R	30-06-04
Peru	23-05-01	14-09-05	R	13-12-05
Polen	23-05-01	23-10-08	R	21-01-09
Portugal	23-05-01	15-07-04	R	13-10-04
Qatar		10-12-04	T	10-03-05
Roemenië	23-05-01	28-10-04	R	26-01-05
Russische Federatie	22-05-02	17-08-11	R	15-11-11
Rwanda		05-06-02	T	17-05-04
Saint Kitts en Nevis		21-05-04	T	19-08-04
Saint Lucia		04-10-02	T	17-05-04
Saint Vincent en de Grenadines		15-09-05	T	14-12-05
Salomonseilanden		28-07-04	T	26-10-04
Samoa	23-05-01	04-02-02	R	17-05-04
Sao Tomé en Principe	03-04-02	12-04-06	R	11-07-06
Saudi-Arabië	14-03-02
Senegal	23-05-01	08-10-03	R	17-05-04
Servië	02-05-02	31-07-09	R	29-10-09
Seychellen, de	25-03-02	03-06-08	T	01-09-08
Sierra Leone		26-09-03	T	17-05-04
Singapore	23-05-01	24-05-05	R	22-08-05
Slovenië	23-05-01	04-05-04	R	02-08-04
Slowakije	23-05-01	05-08-02	R	17-05-04
Soedan	23-05-01	29-08-06	R	27-11-06
Somalië		26-07-10	T	24-10-10
Spanje	23-05-01	28-05-04	R	26-08-04
Sri Lanka	05-09-01	22-12-05	R	22-03-06
Suriname	22-05-02
Swaziland		13-01-06	T	13-04-06
Syrië	15-02-02	05-08-05	R	03-11-05
Tadzjikistan	21-05-02	08-02-07	R	09-05-07
Tanzania	23-05-01	30-04-04	R	29-07-04
Thailand	22-05-02	31-01-05	R	01-05-05
Togo	23-05-01	22-07-04	R	20-10-04
Tonga	21-05-02	23-10-09	R	21-01-10
Trinidad en Tobago		13-12-02	T	17-05-04
Tsjaad	16-05-02	10-03-04	R	08-06-04
Tsjechië	23-05-01	06-08-02	R	17-05-04
Tunesië	23-05-01	17-06-04	R	15-09-04
Turkije	23-05-01	14-10-09	R	12-01-10
Tuvalu		19-01-04	T	17-05-04
Uganda		20-07-04	T	18-10-04
Uruguay	23-05-01	09-02-04	R	17-05-04
Vanuatu	21-05-02	16-09-05	R	15-12-05
Venezuela	23-05-01	19-04-05	R	18-07-05
Verenigd Koninkrijk, het	11-12-01	17-01-05	R	17-04-05
Verenigde Arabische Emiraten, de	23-05-01	11-07-02	R	17-05-04
Verenigde Staten van Amerika, de	23-05-01
Vietnam	23-05-01	22-07-02	R	17-05-04
Zambia	23-05-01	07-07-06	R	05-10-06
Zimbabwe	23-05-01
Zuid-Afrika	23-05-01	04-09-02	R	17-05-04
Zuid-Korea	04-10-01	25-01-07	R	25-04-07
Zweden	23-05-01	08-05-02	R	17-05-04
Zwitserland	23-05-01	30-07-03	R	17-05-04
^* O=Ondertekening zonder voorbehoud of vereiste van ratificatie, R=Bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring of kennisgeving, T=Toetreding, VG=Voortgezette gebonden heid, NB=Niet bekend

Uitbreidingen

China

Uitgebreid tot	In werking	Buiten werking
Hongkong SAR	11-11-2004
Macau SAR	11-11-2004

Verklaringen, voorbehouden en bezwaren

Argentinië, 25 januari 2005

In accordance with article 25, paragraph 4 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, the Republic of Argentina declares that any amendment to Annex A, B, or C shall enter into force for Argentina only after it has deposited its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Australië, 20 mei 2004

In accordance with article 25 (4) [of the Convention], the Government of Australia declares that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force only upon the deposit of Australia's instrument of ratification with respect thereto.

Bahrein, 31 januari 2006

• 1. Arbitration according to the procedures adopted by the Conference of States Parties is the only binding procedure for the Government of the Kingdom of Bahrain regarding resolving any dispute on the interpretation or implementation of the Convention.

• 2. Any amendment to the Convention annexes A, B and C will not be binding to the Kingdom of Bahrain unless it is ratified according to the constitutional rules.

Bangladesh, 12 maart 2007

Pursuant to Article 25, paragraph 4, of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, Bangladesh hereby declares that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for Bangladesh only upon the deposit by Bangladesh of its instrument of ratification, acceptance or approval with respect thereto.

België, 23 mei 2001

This signature engages also the Waloon region, the Flemish region, and the Brussels-Capital region.

Botswana, 28 oktober 2002

… the Republic of Botswana declares pursuant to article 25 (4) that, with respect to it, any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for it only after it has deposited an instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect to such amendment.

Canada, 23 mei 2001

Pursuant to Article 25, paragraph 4, of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, Canada hereby declares that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for Canada only upon the deposit by Canada of its instrument of ratification, acceptance or approval with respect thereto.

China, 13 augustus 2004

In accordance with the provisions of article 25, paragraph 4 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, with respect to the People's Republic of China, any amendment to Annex A, B or C shall enter into force only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Denemarken, 17 december 2003

With a territorial exclusion in respect of the Faroe Islands and Greenland.

El Salvador, 27 mei 2008

With respect to the provisions of article 18 of this Convention, the Republic of El Salvador does not consider itself bound by the provisions of paragraph 2 of that article in that it does not recognize the compulsory jurisdiction of the International Court of Justice

Estland, 7 november 2008

• 1) In accordance with Article 25, paragraph 4 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, any amendment to Annex A, B and C of the Convention shall enter into force for the Republic of Estonia only after the Republic of Estonia has deposited its instrument of approval to the amendment;

• 2) As a Member State of the European Community the Republic of Estonia has transferred its competence to the European Community in fields governed by this Convention and listed in the declaration annexed to the Council Decision of 14 October 2004 concerning the conclusion, on behalf of the European Community, of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (2006/507/EC).

EU (Europese Unie), 16 november 2004

Declaration in accordance with article 25 (3):

The Community declares that, in accordance with the Treaty establishing the European Community, and in particular article 175 thereof, it is competent for entering into international environmental agreements, and for implementing the obligations resulting therefrom, which contribute to the pursuit of the following objectives:

• Preserving, protecting and improving the quality of the environment,

• Protecting human health,

• Prudent and rational utilisation of natural resources,

• Promoting measures at international level to deal with regional or worldwide environmental problems.

Moreover, the Community declares that it has already adopted legal instruments, binding on its Member States, covering matters governed by this Convention, and will submit and update, as appropriate, a list of those legal instruments to the Conference of the Parties in accordance with article 15 (1) of the Convention.

The Community is responsible for the performance of those obligations resulting from the Convention which are covered by Community law in force.

The exercise of Community competence is, by its nature, subject to continuous development.

Guatemala, 30 juli 2008

In accordance with article 25, paragraph 4 of the aforementioned Convention, the Government of the Republic of Guatemala declares that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for

Guatemala only after it has deposited its instrument of accession or ratification.

India, 28 maart 2006

Any amendment to Annex A, B, C shall enter into force only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Liechtenstein, 3 december 2004

The Principality of Liechtenstein declares in accordance with Article 18 paragraph 2 of the Convention that it accepts both of the means of dispute settlement mentioned in this paragraph as compulsory in relation to any party accepting an obligation concerning one or both of these means of dispute settlement.

Mauritius, 13 juli 2004

Pursuant to Article 25, paragraph 4, of the Stockholm Convention on Persistant Organic Pollutants, the Republic of Mauritius declares that any amendments to Annex A, B or C shall enter into force for the Republic of Mauritius only upon the deposit by the Republic of Mauritius of its instrument of Ratification, Acceptance, Approval or Accession with respect thereto.

Micronesia, 15 juli 2005

• 1. The Federated States of Micronesia declares in accordance with the provisions of article 25, paragraph 4 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force only upon the deposit of the Federated States of Micronesia's instrument of ratification, acceptance, approval or accession thereto.

• 2. The Federated States of Micronesia declares in accordance with Article 18, paragraph 2 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants that it accepts both of the means of dispute settlement mentioned in this paragraph as compulsory in relation to any party accepting an obligation concerning one or both of these means of dispute settlement.

Moldavië, 7 april 2004

In accordance with article 18, paragraph 2 of the Convention, the Republic of Moldova accepts both of the means of dispute settlement mentioned in this paragraph as compulsory in relation to any party that accepts the same obligation.

Pursuant to article 25, paragraph 4, of the Convention, any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for the Republic of Moldova only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance or approval with respect thereto.

Nederlanden, het Koninkrijk der, 17 februari 2010

The Kingdom of the Netherlands declares, in accordance with paragraph 2 of Article 18 of the Convention on Persistent Organic Pollutants, that it accepts both means of dispute settlement referred to in that paragraph as compulsory in relation to any Party accepting one or both means of dispute settlement.

Nieuw-Zeeland, 24 september 2004

…consistent with the constitutional status of Tokelau and taking into account the commitment of the Government of New Zealand to the development of self-government for Tokelau through an act of self-determination under the Charter of the United Nations, this ratification shall not extend to Tokelau unless and until a Declaration to this effect is lodged by the Government of New Zealand with the Depositary on the basis of appropriate consultation with that territory.

Oostenrijk, 27 augustus 2002

The Republic of Austria declares in accordance with Article 18 paragraph 2 of the Convention that it accepts both of the means of dispute settlement mentioned in paragraph 2 as compulsory in relation to any party accepting an obligation concerning one or both of these means of dispute settlement.

Russische Federatie, 17 augustus 2011

• 1. The Russian Federation declares that in accordance with paragraph 2 of article 18 of the Convention, with respect to any dispute concerning the interpretation or application of the Convention, it recognizes the means of dispute settlement indicated in subparagraphs (a) and (b) of paragraph 2 of article 18 of the Convention as compulsory in relation to any Party accepting the same obligation;

• 2. The Russian Federation declares that in accordance with paragraph 4 of article 25 of the Convention any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for the Russian Federation only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Servië, 31 juli 2009

The Republic of Serbia declares in accordance with Article 18 of the Convention that it accepts both of the means of dispute settlement mentioned in paragraph 2.

Slovenië, 4 mei 2004

In accordance with article 25, paragraph 4 of the Convention, the Republic of Slovenia herewith declares, that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force only upon the deposit of its instrument of ratification with respect thereto.

Slowakije, 5 augustus 2002

Pursuant to article 25, paragraph 4, of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, the Slovak Republic hereby declares that any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for the Slovak Republic only upon the deposit by the Slovak Republic of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Spanje, 28 mei 2004

Any amendment to Annex A, B or C shall enter into force for Spain only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Spanje, 16 augustus 2011

In the event that the Convention on Persistent Organic Pollutants should in any way result in actions related to Gibraltar, Spain wishes to make the following declaration:

• 1. Gibraltar is a Non-Self-Governing Territory for whose international relations the United Kingdom is responsible and which is subject to a process of decolonization in accordance with the relevant decisions and resolutions of the United Nations General Assembly.

• 2. The Gibraltar authorities are local in character and exercise an exclusively domestic jurisdiction that originates in and is based on the powers allocated to and conferred on them by the United Kingdom, in accordance with its domestic law and in its capacity as the sovereign State upon which depends the said Non-Self-Governing Territory.

• 3. Consequently, any involvement by the Gibraltar authorities in the implementation of this Convention shall be understood to take place exclusively within the framework of the domestic jurisdiction of Gibraltar and shall not be considered to affect in any way the content of the two preceding paragraphs.

• 4. The procedure envisaged in the “Agreed Arrangements relating to Gibraltar Authorities in the Context of Certain International Treaties (2007)”, signed by Spain and the United Kingdom on 19 December 2007, together with the “Agreed Arrangements relating to Gibraltar Authorities in the Context of EU and EC Instruments and Related Treaties”, of 19 April 2000, shall be applicable to the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, adopted on 22 May 2001.

Syrië, 5 augustus 2005

The ratification of the Syrian Arab Republic to this Convention shall in no way signify the recognition of Israel or entail entry into any dealings with Israel in the context of the provisions of this Convention.

Vanuatu, 16 september 2005

That in relation to paragraph 4 of Article 25 of the Convention, any amendment to Annex A, B or C shall bind the Republic of Vanuatu only upon its deposit of an instrument of ratification or accession with respect to such amendments

Venezuela, 19 april 2005

In accordance with article 25, paragraph 4 of the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants, the Bolivarian Republic of Venezuela declares that any amendment to Annex A, B, or C shall enter into force for the Bolivarian Republic of Venezuela only after it has deposited its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

Zuid-Korea, 25 januari 2007

The Republic of Korea, in accordance with Article 25, paragraph 4 of the Convention, declares that, with respect to the Republic of Korea, any amendment to Annex A, B or C shall enter into force only upon the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession with respect thereto.

G. INWERKINGTREDING

Zie Trb. 2004, 169, Trb. 2007, 137 en Trb. 2010, 262.

J. VERWIJZINGEN

Zie Trb. 2001, 132, Trb. 2004, 169, Trb. 2007, 137 en Trb. 2010, 190.

Titel	:	Handvest van de Verenigde Naties; San Francisco, 26 juni 1945
Laatste Trb.	:	Trb. 2011, 176

Uitgegeven de vijfde oktober 2011.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

U. ROSENTHAL

---

1) UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.8 en UNEP/POPS/POPRC.4/15/Add.3.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.9 en UNEP/POPS/POPRC.4/15/Add.4.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add. 10 en UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.2.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.2/17/Add.3 en UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.3.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.6 en UNEP/POPS/POPRC.4/15/Add.l.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.2/17/Add.4 en UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.4.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add.7, UNEP/POPS/POPRC.4/15/Add.5 en UNEP/POPS/POPRC.4/15/Add.2.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPRC.2/17/Add.5, UNEP/POPRC.3/20/Add.5 en UNEP/POPRC.4/15/Add.6.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

1) UNEP/POPS/POPRC.2/17/Add. 1 en UNEP/POPS/POPRC.3/20/Add. 1.

2) UNEP/POPS/COP.4/17.

3) Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „een nieuw deel V” bedoeld.

1) Redactie Tractatenblad: kennelijk wordt hier „deel V” bedoeld.