Vragen van het lid Pechtold (D66) aan de Minister voor Wonen en Rijksdienst over een nieuwe bestemming van landgoed en paleis Soestdijk (ingezonden 14 juli 2015).

Antwoord van Minister Blok (Wonen en Rijksdienst) (ontvangen 24 augustus 2015)

Vraag 1

Heeft de Rijksbouwmeester of het Rijksvastgoedbedrijf een (contra)advies uitgebracht over het advies van de Ronde Tafel Paleis Soestdijk? Zo ja, hoe luidt dat advies c.q. luiden die adviezen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 1

Nee, de Rijksbouwmeester heeft geen (contra)advies uitgebracht op het advies van de Ronde Tafel. De Rijksbouwmeester is actief betrokken bij de formulering van de zogenaamde Procedureleidraad inclusief de beoordelingscriteria voor selectie van voorstellen die worden ingediend. De Rijksbouwmeester zal lid zijn van een onafhankelijke beoordelingscommissie die het Rijksvastgoedbedrijf adviseert over de selectie van de in te dienen voorstellen.

Vraag 2

Aan de hand van welke objectieve criteria zullen de meest geschikte herbestemmingsvoorstellen geselecteerd worden voor nadere uitwerking?

Antwoord 2

De selectiecriteria zijn uitgewerkt in de procedureleidraad en gepubliceerd op www.biedboek.nl. Dit is de website die wordt gebruikt voor de vervreemding van vastgoed door het Rijksvastgoedbedrijf. In de procedureleidraad is onder meer uitgewerkt en toegelicht dat bij de selectie van de herbestemmingsvoorstellen zal worden gekeken naar in hoeverre een voorstel:

• aansprekend en inpasbaar is;

• valide en proportioneel is;

• haalbaar en houdbaar is;

• samenhangend en disciplinerend is.

Vraag 3

Welke expertise hebben de leden van de Ronde Tafel Paleis Soestdijk met betrekking tot het herbestemmen van Rijksmonumenten en/of landgoederen?

Antwoord 3

De Ronde Tafel is een groep van betrokken Nederlanders die mij ongevraagd van een advies hebben voorzien. Zoals eerder aan uw Kamer is gemeld (Kamerstuk 34 000-XVIII, nr. 24), kan ik mij vinden in de inhoud van dat advies. Paleis Soestdijk heeft een culturele, historische, maatschappelijke en ecologische betekenis. Ik constateer dat de initiatiefnemers van de Ronde Tafel hebben gekozen voor een qua expertise en achtergrond breed samengestelde groep.

Vraag 4

Is het doel van het herbestemmingsproces om van de kosten voor het landgoed en paleis Soestdijk af te komen, door bijvoorbeeld verkoop aan een private partij, of worden voorstellen waarbij er exploitatiekosten ten laste van de Rijksbegroting blijven bestaan ook meegenomen in de selectie?

Antwoord 4

Het doel van het ingezette proces is te komen tot een economisch duurzame bestemming voor het landgoed en Paleis Soestdijk die niet leidt tot exploitatiekosten ten laste van de Rijksbegroting

Vraag 5

Wat is het profiel voor de onafhankelijke deskundigen in de adviseringscommissie die u in die selectie adviseren?

Antwoord 5

Het profiel voor de onafhankelijke deskundigen wordt de komende tijd in overleg met provincie en gemeenten uitgewerkt. De beoordelingscommissie zal tijdig zijn samengesteld en bekend worden gemaakt. De Rijksbouwmeester zal in ieder geval hier deel van uitmaken.

Vraag 6

Wat is het voorgenomen tijdspad om tot herbestemming te komen?

Antwoord 6

Om tot een herbestemming van Paleis Soestdijk te komen, worden verschillende stappen doorlopen. De verschillende stappen staan uitgewerkt en toegelicht in de procedureleidraad die is gepubliceerd op www.biedboek.nl.

De stappen bestaan uit:

• 1. Het doen van een formele voorselectie op basis van visies;

• 2. Het uitwerken een business case;

• 3. Het uitbrengen van een bieding;

• 4. Het realiseren van een onvoorwaardelijke levering.

De stappen 3 en 4 worden in een later stadium verder uitgewerkt. De planning gaat er vanuit dat een onvoorwaardelijke levering in het tweede kwartaal 2017 zal plaats vinden.

Vraag 7

Waarop is de verwachting gebaseerd dat na ruim tien jaar leegstand zonder levensvatbare herbestemmingsideeën uit deze procedure wel dergelijke voorstellen zullen volgen?

Antwoord 7

In het afgelopen jaar is de interesse in Paleis Soestdijk toegenomen. Zo hebben meerdere partijen informatie gevraagd bij het Rijksvastgoedbedrijf over Paleis Soestdijk. Daarnaast zullen in de nabije toekomst, zoals de Ronde Tafel ook constateert, nadere besluiten moeten worden genomen over het beheer en onderhoud van installaties in Paleis Soestdijk en het landgoed. Deze twee factoren zijn van invloed geweest op de keuze om nu te starten met een openbare inschrijving naar concrete ideeën.

Vraag 8

Waarom lijkt te worden afgeweken van de procedure voor vervreemding van een Rijksmonument zoals door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen beschreven op 5 februari 2013 in antwoord op eerdere vragen?¹

Antwoord 8

Er wordt niet afgeweken van de procedure voor vervreemding van Rijksmonumenten. Bij het uitvoeren van de reallocatieprocedure hebben andere departementen, provincies en gemeenten geen gebruik gemaakt van hun voorkeurspositie om het object onderhands aan te kopen. Om die reden komt vervreemding naar andere partijen in aanmerking. Het Kabinet is van mening dat het behoud van de erfgoedfunctie van een rijksmonument ook door andere partijen dan de overheid kan worden gewaarborgd.

Vraag 9

Kunt u voorbeelden noemen waarbij eerder meerdere beloningen in de orde van grootte van een ton zijn uitgeloofd voor herbestemmingsideeën van Rijksvastgoed? Zo nee, waarom is een dergelijke beloning nu wel uitgeloofd en niet bij andere te vervreemden Rijksmonumenten zoals de Vesting Naarden en het Slot Teylingen?

Antwoord 9

In bijzondere situaties van aanbestedingen en vervreemdingen zijn in het verleden (reken-)vergoedingen verstrekt om de investeringen die partijen moeten doen in gevraagde planvorming binnen het redelijke te houden. Zo is in het verleden bijvoorbeeld bij de verkoop van gevangeniscomplex Noordsingel in Rotterdam een reken- en tekenvergoeding toegekend aan drie partijen.

Vraag 10

Klopt het gerucht dat de Koninklijke familie geen huur betaald heeft voor het gebruik van Paleis Soestdijk, al dan niet in weerwil van afspraken daarover? Welke afspraken zijn daar door de jaren heen met de Koninklijke familie over gemaakt? Voor zover er geen of te weinig huur betaald is, welke pogingen zijn door wie gedaan de huur te innen? Heeft het al dan niet betalen van huur invloed gehad op de opbouw van onderhoudsfondsen? Kunt u de afrekening daarvan overleggen? Zo nee, waarom niet? Gaarne uitgebreide toelichting.

Antwoord 10

Tot de abdicatie van Koningin Juliana was Paleis Soestdijk een paleis dat aan de Koning ter beschikking was gesteld. Destijds is met instemming van het parlement bij wet bepaald (Kamerstuk 16 183, nrs. 1–4) dat het, mede gelet op de zeer lange staat van dienst van het Koninklijk paar, in de rede lag dat Paleis Soestdijk ook na de troonswisseling ten laste van het Rijk tot gebruik ter beschikking werd gesteld aan Prinses Juliana en Prins Bernhard.

Vraag 11

Kunt u aangeven wat de kosten van de reclamecampagne van zaterdag 18 juli 2015 in in ieder geval Telegraaf en de Volkskrant bedragen? Hoort zo'n advertentie tot de standaard procedure bij de vervreemding van Rijksmonumenten? Zo ja, kunt u die aan de Kamer zenden? En hoe vaak is de afgelopen tien jaar een advertentie in de krant geplaatst voor herbestemming van Rijksvastgoed?

Antwoord 11

Wanneer er sprake is van een openbare verkoop wordt afhankelijk van de aard van het object en de mogelijke belangstelling daarvoor geadverteerd in een of meer al dan niet landelijk verschijnende dagbladen. Deze procedure is in de afgelopen tien jaar meerdere keren gevolgd. De kosten van de advertenties voor Soestdijk bedroegen € 50.000,–.

---

1 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 1224