Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat van 31 oktober 2024, nr. IENW/BSK-2024/210748 tot wijziging van de Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen en van de Regeling basisnet (aanpassing categorisering Heinenoordtunnel en enkele reparaties)

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,

Gelet op de artikelen 14, eerste lid, en tweede lid, aanhef en onder a, en 24, eerste lid, van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen en artikel 2, eerste lid, van het Besluit vervoer gevaarlijke stoffen;

BESLUIT:

ARTIKEL I

Artikel 3 in hoofdstuk II van bijlage 2 bij de Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen wordt als volgt gewijzigd:

1. In het eerste lid wordt onder verlettering van de onderdelen d tot en met p tot e tot en met q, na onderdeel c een onderdeel ingevoegd, luidende:

• d. de Heinenoordtunnel, gelegen in de A29 tussen Barendrecht en Oud-Beijerland;

2. In het tweede lid vervalt onderdeel b en worden de onderdelen c tot en met l, geletterd tot b tot en met k.

ARTIKEL II

De Regeling basisnet wordt als volgt gewijzigd:

1. In bijlage I. Tabel Basisnet weg komen de rijen B20, B93, Z182, Z88, Z133, B19, en Ze19 in de eerste kolom ‘Wegvak(nr.)’ te luiden:

1	2	3	4	5	6
Aanwijzing Basisnetroutes		Risicoplafonds		Brandvoorschriftengebied	Bijzonderheden
Wegvak (nr.)	Naam Basisnet (wegnummer: van – tot)	PR Plafond
		PR 10^-6 contour	PR 10^-7 contour		Tc= tunnelcategorie; Wt= wegtype indien afwijkend P-H = parallel- en hoofdrijbaan
		(afstand in meters)
	Rijksweg A4
B20	A4: Knp. Sabina – afrit 24 (Dinteloord)	25	88	JA
B93	A4: afrit 26 (Tholen) – Knp. Zoomland	24	92	JA
	Rijksweg A29
Z182	A29: Knp. Vaanplein – afrit 20 (Barendrecht)	26	80	JA
Z88	A29: afrit 20 (Barendrecht) – afrit 21 (Oud Beijerland) (incl. Heinenoordtunnel)	25	72	JA	Tc C
Z133	A29: afrit 21 (Oud Beijerland) – Knp. Hellegatsplein	24	86	NEE
B19	A4/A29/A59: Knp. Hellegatsplein – Knp. Sabina	28	100	NEE
	Rijksweg N61
Ze19	N290: afrit N61 (Terneuzen) – afrit N62 (Terneuzen)	0	73	NEE	Omleidingsroute tunnel; Wt buiten bebouwde kom

2. In bijlage III. Tabel Basisnet water vervalt bij de rij ‘Corridor Amsterdam – Rijn’ in de tweede kolom ‘Lek (vanaf Lekkanaal tot Nieuwe Maas)’.

ARTIKEL III

Deze regeling treedt in werking met ingang van 15 november 2024.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat – Openbaar Vervoer en Milieu, C.A. Jansen

TOELICHTING

Aanleiding en doelstelling

Deze regeling strekt tot wijziging van de Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen (hierna: VLG) in verband met de wijziging van de tunnelcategorisering van de Heinenoordtunnel.

Deze tunnel is gelegen in de A29 tussen Barendrecht en Oud-Beijerland en was ingedeeld in categorie D van randnummer 1.9.5.2.2 van de Overeenkomst voor het internationale vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (hierna: ADR) (bijlage 1 bij de VLG). Met deze wijziging wordt de tunnel ingedeeld in categorie C van dat randnummer. Daarnaast worden de plaatsgebonden risicoplafonds (PR10^-6 en PR10^-7) van het wegvak waarin de Heinenoordtunnel ligt en van de wegvakken waarover vervoer van en naar de Heinenoordtunnel plaatsvindt, in de Regeling basisnet gewijzigd. Aanleiding voor deze wijzigingen is de renovatie van de Heinenoordtunnel die in augustus 2024 is afgerond.

Tevens worden twee onjuiste wijzigingen bij een eerdere wijziging van de Regeling basisnet hersteld. Het gaat om een onjuiste wijziging van het plaatsgebonden risicoplafond 10^-6 van het wegvak Ze19 waarbij ook het in de tabel ontbrekende plaatsgebonden risicoplafond 10^-7 wordt toegevoegd, en het abusievelijk tweemaal voorkomen van dezelfde basisnetroute water ‘Lek (vanaf Lekkanaal tot Nieuwe Maas)’ onder twee corridors.

Wijziging VLG vanwege categorisering Heinenoordtunnel (Artikel I)

In bijlage 2 bij de VLG zijn lijsten met tunnels opgenomen waarvoor beperkingen van het vervoer van gevaarlijke stoffen gelden. Door een tunnel van categorie C mogen meer typen stoffen worden vervoerd. De wijziging van de categorisering van de Heinenoordtunnel houdt de verplaatsing in van de verwijzing naar de Heinenoordtunnel van het tweede lid naar het eerste lid van artikel 3 van hoofdstuk II van bijlage 2 bij de VLG.

Op basis van het ADR is de Minister van Infrastructuur en Waterstaat (hierna: Minister) bevoegd om beperkingen op te leggen aan het vervoer van gevaarlijke stoffen door een wegtunnel. Voor de indeling van wegtunnels in de categorieën van het ADR wordt de Circulaire vervoer gevaarlijke stoffen door wegtunnels toegepast¹. De uitgangspunten bij categorisering van tunnels zijn het toepassen van de voorschriften van de ADR en het zo min mogelijk beperken van vervoer van gevaarlijke stoffen. Voor essentiële oeververbindingen², zoals de Heinenoordtunnel, is het uitgangspunt dat deze worden ingedeeld in tunnelcategorie C. Dat wil niet zeggen dat alle gevaarlijke stoffen door tunnels van categorie C vervoerd mogen worden. In essentiële oeververbindingen wordt het vervoer van gevaarlijke stoffen die aanleiding kunnen geven tot een grote of zeer grote explosie beperkt. De redenen hiervoor zijn de gevolgen voor het vervoer en de moeilijke en kostbare (her)aanleg van de tunnel in het geval de tunnel verloren gaat.

Uit het ADR volgt dat bij de indeling van een tunnel rekening moet worden gehouden met de kenmerkende eigenschappen van de tunnel. De Heinenoordtunnel was ten tijde van de categorisering door de eigenschappen van de tunnel niet geschikt voor indeling in categorie C. Om die reden is de tunnel destijds in categorie D ingedeeld. De renovatie van de Heinenoordtunnel die in augustus 2024 is afgerond, gaf aanleiding tot het heroverwegen van de tunnelcategorisering. Met de renovatie is de Heinenoordtunnel voorzien van tunneltechnische installaties waarmee het ontwerp en de tunnel voldoen aan de Landelijke tunnelstandaard van Rijkswaterstaat³ en de tunnel daardoor geschikt is voor indeling in categorie C. Daarmee sluit de indeling van de tunnel aan op het uitgangspunt om het vervoer zo min mogelijk te beperken. Door de gewijzigde categorisering van de Heinenoordtunnel zullen meer typen goederen door de tunnel vervoerd kunnen worden. Zo zal na de wijziging vervoer van onder andere bulktransport van diesel en benzine door de Heinenoordtunnel kunnen plaatsvinden. Hiermee ontstaat een extra mogelijkheid voor dit type vervoer en kan het vervoer zich meer spreiden over de routes via de N57, de A16 en de A29/A4. De Heinenoordtunnel blijft gesloten voor het vervoer van gevaarlijke stoffen die aanleiding kunnen geven tot een grote of zeer grote explosie of het vrijkomen van een grote hoeveelheid giftige stoffen. Hieronder valt bijvoorbeeld het bulktransport van LPG.

Voor vervoer van gevaarlijke stoffen die niet via de Heinenoordtunnel vervoerd mogen worden of in het geval van een stremming van deze tunnel, kunnen de vervoerders gebruik blijven maken van de reeds bestaande alternatieve routes over het hoofdwegennet via de N57, de Moerdijkbrug in de A16, en de Haringvlietbrug.

Wijziging Regeling basisnet vanwege aanpassing plaatsgebonden risicoplafonds wegvakken en reparaties andere basisnetroutes (artikel II)

Bijlage I Tabel Basisnet weg bij de Regeling basisnet wordt naar aanleiding van de gewijzigde categorisering van de Heinenoordtunnel aangepast (artikel II, onder 1). Op 6 wegvakken, waaronder het vak waarin de Heinenoordtunnel ligt, worden de plaatsgebonden risicoplafonds aangepast. Het betreft zowel het plaatsgebonden risicoplafond 10^-6 als het plaatsgebonden risicoplafond 10^-7. De wijziging van de risicoplafonds op deze 6 baanvakken komt voort uit het ontstaan van een directere route via de A29/A4 tussen het Rotterdamse havengebied naar Antwerpen door de wijziging van de categorisering van de Heinenoordtunnel.

Daarnaast wordt het plaatsgebonden risicoplafond 10^-6 op wegvak Ze19 verlaagd en de afstand van het plaatsgebonden risicoplafond 10^-7 wordt in Bijlage I toegevoegd. Deze aanpassing betreft een correctie van de onjuiste wijziging van het plaatsgebonden risicoplafond 10^-6 en het ontbreken van de afstand van het plaatsgebonden risicoplafond 10^-7 van dit wegvak met de wijziging van bijlage I van 1 april 2024⁴.

Het doel van het huidige Basisnet is een balans te bewerkstelligen tussen het vervoer van gevaarlijke stoffen, de ruimtelijke ontwikkeling langs infrastructuur waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd en de veiligheid van de omgeving.

De risicoplafonds (in de Regeling basisnet) werden ingevoerd met als doel duidelijkheid te geven aan gemeenten over de locaties waarbinnen ruimtelijke beperkingen gelden voor kwetsbare objecten. Binnen de gewijzigde plaatsgebonden risicoplafonds 10^-6 bevinden zich geen kwetsbare objecten.

In bijlage III Tabel Basisnet water bij de Regeling basisnet is met de wijziging van de Regeling basisnet van 1 april 2024 (zie noot 4) een onjuistheid ontstaan. De basisnetroute Lek tussen Lekkanaal en Nieuwe Maas is tweemaal opgenomen. Eenmaal onder de corridor Amsterdam – Rijn en eenmaal onder de corridor Nederrijn. Elke basisnetroute dient éénmaal in de tabel in bijlage III voor te komen. Met deze wijziging wordt de verwijzing naar Lek (vanaf Lekkanaal tot Nieuwe Maas) onder corridor Amsterdam – Rijn verwijderd. De basisnetroute blijft in de tabel opgenomen onder de corridor Nederrijn onder de naam Lek tussen Nieuwe Maas en Lekkanaal (artikel II, onder 2).

Gevolgen

Administratieve lasten en bedrijfseffecten

Door de wijziging van de tunnelcategorisering kunnen meer typen vervoer van gevaarlijke stoffen door de Heinenoordtunnel plaatsvinden. Dit levert geen additionele administratieve lasten op voor het bedrijfsleven. Het geeft meer keuze in de routes voor het vervoer. Met de wijziging van de Regeling basisnet worden geen wegvakken aan basisnet weg of basisnetroutes water aan basisnet water toegevoegd. De bestaande plaatsgebonden risicoplafonds worden herzien. Daar waar de risicoplafonds vergroot worden, zullen decentrale overheden hier rekening mee moeten houden.

Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft het dossier niet geselecteerd voor een formeel advies, omdat het naar verwachting geen omvangrijke gevolgen voor de regeldruk heeft.

Consultatie

Rijkswaterstaat West Nederland Zuid is de beheerder van de in de A29 gelegen Heinenoordtunnel en heeft het voornemen om de categorisering van de Heinenoordtunnel aan te passen breed gecommuniceerd met alle belanghebbenden in de omgeving, waaronder gemeenten. In de communicatie is ingegaan op de wijziging van de tunnelcategorisering en de wijzigingen van de plaatsgebonden risicoplafonds. De wijzigingen zijn in de consultatie door Rijkswaterstaat in 2019–2020 en 2023 aan de gemeenten bekend gemaakt. Er zijn toen geen voorziene bouwplannen met kwetsbare objecten binnen de risicoplafonds 10^-6 gemeld. Hierdoor worden geen negatieve gevolgen voor decentrale overheden verwacht. Ook de belangenorganisaties Evofenedex, Transport en Logistiek Nederland, en de Commissie Transport Gevaarlijke Goederen zijn geconsulteerd. Door een aantal partijen zijn zorgen uitgesproken met betrekking tot de mogelijke verkeerstoename en veiligheid op de A4 en de wijziging van de risico’s voor de Externe Veiligheid. Deze zorgen zijn eerder gedeeld met de beheerder van de A4. Hierop is aangegeven dat er een minimale verkeerstoename wordt verwacht. De VLG en de Regeling basisnet zien niet op verkeersvolumes.

Er is afgezien van internetconsultatie omdat het ontwerp van deze regeling op grond van artikel 14, zesde lid, van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen met het oog op inspraakreacties, bekend is gemaakt in de Staatscourant (zie hierna onder Bekendmaking ontwerpregeling).

Bekendmaking ontwerpregeling

Op grond van artikel 14, zesde lid, van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen is het ontwerp van deze wijzigingsregeling bekend gemaakt in de Staatscourant, nr. 29203 van 12 september 2024 met het doel een ieder in de gelegenheid te stellen over het ontwerp wensen en bedenkingen ter kennis van de Minister te brengen tot uiterlijk 10 oktober 2024. Naar aanleiding van die bekendmaking heeft de Minister geen reacties ontvangen.

Op 16 september 2024 is conform artikel 18, eerste lid, in relatie tot artikel 14, eerste lid, van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen het voornemen voor deze regeling ten minste vier weken voor inwerkingtreding daarvan aan de Tweede Kamer kenbaar gemaakt.

Uitvoering en handhaving

De onderhavige wijziging is door de Inspectie leefomgeving en Transport (hierna: ILT) getoetst op uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en fraudegevoeligheid met als uitkomst dat deze wijziging de handhaafbaarheid, uitvoerbaarheid en fraudebestendigheid van de Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen voor de ILT niet verandert.

Inwerkingtreding (artikel III)

Er is afgeweken van de vaste verandermomenten en van de invoeringstermijn van ten minste twee maanden. In dit geval is het gerechtvaardigd omdat de wijziging van de Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen en van de Regeling basisnet, gelet op de doelgroep, aanmerkelijke ongewenste publieke en private nadelen voorkomt (aanwijzing 4.17, vijfde lid, onderdeel a, van de Aanwijzingen voor de regelgeving). De Heinenoordtunnel is met ingang van 9 augustus 2024 open en is vanaf dat moment geschikt voor vervoer dat is toegestaan onder tunnelcategorie C. Het vervoer is mogelijk vanaf het moment dat de categorisering in de VLG is aangepast. Het is daarom van belang dat deze regeling spoedig in werking treedt.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat – Openbaar Vervoer en Milieu, C.A. Jansen

---

1 Stcrt. 2013, 7028.

2 Dit zijn tunnels die, naar oordeel van de Minister van IenW, redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor de afwikkeling van het wegverkeer en die een oeververbinding is.

3 De Landelijke tunnelstandaard geeft de specificaties van het Rijkswaterstaat-tunnelsysteem waarin de functionele eisen, processen en het ontwerp en de inrichting van Rijkstunnels wordt beschreven. https://standaarden.rws.nl/link/standaard/6080.

4 Stcrt. 2024, 11143.