Besluit van de Minister van Klimaat en Groene Groei van 20 augustus 2024, nr. WJZ/ 69777503, houdende wijziging van het Instellingsbesluit Burgerforum klimaat- en energiebeleid

De Minister van Klimaat en Groene Groei,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Minister van Infrastructuur en Waterstaat;

Op grond van artikel 8 van de Klimaatwet;

Besluit:

ARTIKEL I

Het Instellingsbesluit Burgerforum klimaat- en energiebeleid wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 4 komt te luiden:

Artikel 4

• 1. De Ministers dragen zorg voor de selectie van deelnemers van het Burgerforum. Zij streven naar een representatieve samenstelling daarvan.

• 2. Onverminderd het derde lid, komt voor selectie in aanmerking degene die:

  • a. de Nederlandse nationaliteit bezit;

  • b. ingezetene is van een provincie;

  • c. de leeftijd van zestien jaren heeft bereikt; en

  • d. niet bij rechterlijke uitspraak van het kiesrecht is ontzet.

• 3. Niet als deelnemer van het Burgerforum kan worden geselecteerd:

  • a. een Minister;

  • b. een Staatssecretaris;

  • c. een lid van de Staten-Generaal;

B

Na artikel 4 wordt een nieuw artikel 4a ingevoegd, dat luidt:

Artikel 4a

• 1. Deelname aan het Burgerforum kan op eigen verzoek van een deelnemer of wegens ongeschiktheid, onbekwaamheid of op andere zwaarwegende gronden worden beëindigd door de Ministers.

• 2. Bij een tussentijdse beëindiging van de deelname kunnen de Ministers tot de selectie van een nieuw lid overgaan.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 20 augustus 2024

De Minister van Klimaat en Groene Groei, S.Th.M. Hermans

TOELICHTING

Algemeen

In het coalitieakkoord van het kabinet Rutte-IV is aangekondigd dat het kabinet inwoners actief zal betrekken bij het klimaatbeleid. Maatschappelijke dialoog via gelote burgerfora in combinatie met (digitale) vormen om de bredere samenleving te betrekken ziet het kabinet als eigentijdse en kansrijke vorm om onze representatieve democratie op nationaal niveau te versterken (Kamerstukken II 2022/23, 30 184 nr. 38). De Minister voor Klimaat en Energie en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben daarom samen met de Tweede Kamer verkend of en onder welke voorwaarden een burgerforum over klimaat- en energiebeleid georganiseerd zou kunnen worden (Kamerstukken II 2021/2022, 32 813, nr. 1084).

Eerder is besloten tot het instellen van een Burgerforum klimaat- en energiebeleid (Staatscourant 2023, 20500). De Tweede Kamer is hierbij een besprekingsplicht aangegaan, bevestigd in de brief (Kamerstukken II 2022/23, 32 813, nr. 1232) en bekrachtigd in het Kamerdebat op 28 juni 2023. Dit houdt in dat de Kamer het advies en de kabinetsreactie daarop zal bespreken in een debat met het kabinet. Het kabinet gaat een motiveringsplicht aan, vastgelegd in het instellingsbesluit van het burgerforum.

Dit wijzigingsbesluit is vastgesteld omdat enkele zaken in het initiële instellingsbesluit aangevuld en verduidelijkt moesten worden. De belangrijkste verduidelijking betreft toevoeging van artikel 8 Klimaatwet als basis voor de verwerking van persoonsgegevens. Dit artikel regelt kortgezegd dat ten behoeve van de doelstellingen en de uitvoering van de Klimaatwet, de Minister van Klimaat en Groene Groei overleg voert met bestuursorganen van provincies, waterschappen, gemeenten en overige relevante partijen. Gegevens worden, niet meer dan nodig, verzameld, opgeslagen en verwerkt conform richtlijnen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de Baseline Informatiebeveiliging Overheid. Na het lotingsproces zoals beschreven in de artikelsgewijze toelichting, Artikel 4, worden de persoonsgegevens gewist van uitgenodigde deelnemers (genodigden) die hun interesse niet kenbaar hebben gemaakt.

Verder is het instellingsbesluit gewijzigd op het punt van 16-jarige deelnemers: het oude artikel 4, tweede lid, onderdeel b, over de deelname van 16-jarigen, bevatte een formulering waardoor deelnemers 16 moesten zijn op het moment van inwerkingtreding van het instellingsbesluit. Er werd dus feitelijk geen rekening gehouden met tijdsverloop tussen de inwerkingtreding van het besluit en de daadwerkelijke start van het lotingsproces. Daarom is de werking van artikel 4 nu onafhankelijk gemaakt van tijdsverloop. De wijziging die dit wijzigingsbesluit in artikel 4 aanbrengt, zorgt ervoor dat 16-jarigen ook daadwerkelijk deel kunnen nemen aan het burgerforum.

I. Artikelsgewijs

Artikel 4

Een burgerforum is gebaat bij een zo goed mogelijke representatie van de bevolking door de deelnemers. Enerzijds moet de bevolking zich herkennen in de groep deelnemers. Anderzijds leidt een grotere diversiteit aan deelnemers en standpunten tot een grotere kwaliteit en legitimiteit van adviezen voortkomend uit het burgerforum. De noodzaak van een zo representatief mogelijke samenstelling en het bijbehorende lotingsproces is gebaseerd op succesfactoren uit eerdere burgerfora in binnen- en buitenland (Kamerstuk 32 813 nr. 674).

Het lotingsproces bestaat uit meerdere stappen.

• 1. Uit de gehele populatie (zijnde de bepalingen volgens artikel 4, tweede en derde lid) wordt een groep geloot (ordegrootte 40.000 – 150.000).

• 2. Deze groep krijgt een uitnodiging voor het burgerforum.

• 3. De genodigden die geïnteresseerd zijn kunnen zich aanmelden voor deelname. Zij worden gevraagd hun gegevens door te geven en waar nodig te verifiëren. Het gaat om gegevens die nodig zijn om op de vastgestelde kenmerken te kunnen selecteren. Die kenmerken zijn: geslacht, opleiding, geografische spreiding (woonplaats), leeftijd en de mening over het klimaatbeleid. Verder wordt aan genodigden gevraagd om hun contactgegevens door te geven, zodat zij, als potentiële deelnemers, bereikt kunnen worden.

• 4. Uit alle aanmeldingen vindt op basis van de kenmerken een gestratificeerde loting plaats om deelnemers en reservedeelnemers te selecteren.

• 5. Als stap 3 niet voldoende diverse respons van genodigden oplevert, worden er mogelijk extra activiteiten uitgevoerd om deelnemers te bereiken met kenmerken die onvoldoende vertegenwoordigd zijn. Het lotingsproces als geheel zal in dit geval niet worden herhaald.

Het secretariaat van het OFL zal de definitieve stappen van de loting en selectie, wanneer die bekend zijn, publiek bekend maken via de website van het burgerforum.

Wanneer afmelding leidt tot een lager aantal dan 175 deelnemers vóór aanvang van de eerste bijeenkomst van het burgerforum, worden er reservekandidaten geselecteerd met vergelijkbare kenmerken. Het lotingsproces als geheel zal in dit geval niet worden herhaald.

Artikel 4a

Wanneer tussentijdse afmelding leidt tot een lager aantal dan 175 deelnemers van het burgerforum, worden er mogelijk reservekandidaten geselecteerd met vergelijkbare kenmerken. Het lotingsproces als geheel zal in dit geval niet worden herhaald.

De Minister van Klimaat en Groene Groei, S.Th.M. Hermans