Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 01-03-2023, nr. ZK-0000017036, houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bescherming van de biologische teelt van appel en peer tegen schurft. (Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de biologische teelt van appel en peer tegen schurft, 2023)

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

handelende in overeenstemming met de Minister voor Milieu en Wonen;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 wordt verleend voor het gebruik van Curatio (kalkzwavel, 380 g/L) ter bescherming van de biologische teelt van appel en peer tegen schurft.

Artikel 2

De vrijstelling is slechts van toepassing indien de gebruiksvoorschriften in de bijlage bij dit besluit worden nageleefd.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking op 1 maart 2023 en vervalt op 28 juni 2023.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de biologische teelt van appel en peer tegen schurft, 2023.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, P. Munters plv. Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via ‘mijn.rvo.nl’. Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, Postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. of bel: 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE: WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT CURATIO (WERKZAME STOF KALKZWAVEL, 380 G/L)

Wettelijk Gebruiksvoorschrift

Toegestaan is uitsluitend het professionele gebruik als schimmelbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in de volgende toepassingsgebieden onder de vermelde toepassingsvoorwaarden

Toepassings-

gebied

Type

toepassing

Te bestrijden organisme

Dosering (middel) per toepassing

Maximale dosering (middel) per toepassing

Maximaal aantal toepassingen per 12 maanden

Maximaal aantal liter/kg middel per ha per 12 maanden

Minimum interval tussen toepassingen in dagen

Veiligheidstermijn in dagen of uiterst gewasstadium waarop toegepast mag worden

Appel (biologische teelt)

Gewasbehandeling

Schurft1

0,8%

8 L

4

32 L

per 12 maanden

5

30

Peer (biologische teelt)

Gewasbehandeling

Schurft2

0,8%

8 L

4

32 L

per 12 maanden

5

30
X Noot
1

Venturia inaequalis

X Noot
2

Venturia pyrina

Toepassingsvoorwaarden

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Om in het water levende organismen en niet tot de doelsoorten behorende insecten/geleedpotigen te beschermen is toepassing van dit middel uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt van een techniek uit tenminste de klasse DRT99 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter (gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de insteek van de sloot of de perceelgrens).

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Tijdelijke vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een noodsituatie die op geen enkele andere redelijke manier te bestrijden is.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

Schurft geeft zowel kwalitatieve als kwantitatieve schade. Bij bladaantasting vermindert de fotosynthese en kan er zelfs bladval optreden. Dit gaat ten koste van de productie. De directe schade is hoger, doordat vruchten worden aangetast. Op de vruchten veroorzaakt schurft doffe vlekken, aangetaste vruchten vallen in een lagere kwaliteitsklasse (industriefruit).

Het niet kunnen bestrijden van een infectie zorgt niet alleen voor schade door aantasting, maar zorgt ook voor een hogere infectiedruk gedurende het seizoen door de vorming van conidiën op de aangetaste delen. Hierdoor wordt de periode waarin infectie kan ontstaan en de schade als gevolg van de infectie groter.

Met het huidige pakket aan maatregelen en middelen, waarin alleen zwavel beperkt beschikbaar is, is een schimmel infectie niet af te weren en is schade door schurft onvermijdelijk. Afhankelijk van de weersomstandigheden in 2023 is het mogelijk dat de economische schade kan oplopen tot meer dan 50%.

Alternatieven

Rassenkeuze en gezond uitgangsmateriaal zijn in de teelt methoden om aantasting zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast is er een aantal bedrijfshygiënische maatregelen die aantasting moeten tegengaan. Er zijn waarschuwingssystemen beschikbaar om het infectiemoment van de ascosporen vast te stellen. Telers passen dit toe om het juiste bestrijdingsmoment te bepalen.

Met de toepassing van deze maatregelen kan schurft niet afdoende beheerst worden.

Er zijn twee middelen op basis van zwavel toegestaan in de biologische teelt van appel en peer ter beheersing van schurft. Eén van de middelen mag twee keer per jaar tot eind mei worden ingezet en heeft een preventieve werking. Dit middel is toegelaten vóór de bloei en na de bloei. Het andere middel mag afhankelijk van de dosering twee, vijf, zes of tien keer per jaar tot eind juli ingezet worden. Een nieuw middel op basis van zwavel is sinds voorjaar 2022 toegelaten in de teelt van appel en peer maar (nog) niet toegelaten in de biologische teelt. Middelen op basis van zwavel zijn onder koude weersomstandigheden minder werkzaam, regenen gemakkelijk van het blad en kunnen onder warme weersomstandigheden schade veroorzaken aan de vruchten waardoor zij van de boom vallen.

Er is een middel op basis van kalium-waterstofcarbonaat toegestaan in de biologische teelt van appel. Dit middel heeft overwegend een curatieve werking tegen schurft. De inzet van dit middel kan onaanvaardbare gewasschade geven in meerdere appelrassen. De toelatinghouder onderschrijft dit. De aanvrager geeft aan dat dit middel ondanks dit feit twee keer per jaar ingezet kan worden.

Daarnaast is een tweede middel op basis van kalium-waterstofcarbonaat toegestaan in de biologische teelt van appel en peer. Dit middel is zachter voor het gewas, maar kan bij herhaaldelijk gebruik een lichtere bladstand geven. Dit middel werkt zowel preventief als curatief en regent ook makkelijk af.

Het middel op basis van laminarin is toegelaten als elicitor van het zelfverdedigingsmechanisme in de teelt van appel en peer. Het middel is toegestaan in de biologische teelt.

Het middel op basis van Bacillus amyloliquefaciens stam QST 713 is toegelaten in de teelt van appel en peer tegen bacterievuur. Het is toegelaten in de biologische teelt en heeft een nevenwerking op schurft. Deze nevenwerking geldt vooral in de zomerperiode, maar is beperkt.

Daarnaast zijn er een aantal basisstoffen toegestaan in de biologische teelt van appel en soms ook in die van peer. Hiermee is nog onvoldoende praktijkervaring.

Bijzondere omstandigheden

De aanvraag voldoet aan de eis van bijzondere omstandigheden. De toelatinghouder en sector leveren inspanningen om te komen tot een toelating. Er is perspectief voor de toelating van een middel op basis van kalkzwavel in de biologische teelt van appel en peer in Nederland.

NB: Sinds 1 juli 2017 geldt voor nieuwe vrijstellingsaanvragen dat er binnen drie jaar perspectief moet zijn op een oplossing. Voor vrijstellingsaanvragen die voor deze datum zijn ingediend, geldt deze termijn vooralsnog niet. De NVWA constateert dat sinds 2015 het verkrijgen van een reguliere toelating in Nederland van een middel op basis van kalkzwavel zicht gaf op concreet perspectief, maar dat er geen sprake meer is van een kortstondige overbrugging naar een reguliere oplossing. Vanuit het belang van de transitie naar een weerbaar teeltsysteem zoals beschreven in de Toekomstvisie gewasbescherming 2030 is het gewenst dat de aanvrager op korte termijn inzet op alternatieven. Binnen het BO-onderzoek Groene gewasbescherming vindt onderzoek plaats naar overkapping van de teelt met tot nu toe goede resultaten voor de beheersing van schurft in de teelt van appel.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

  • • Een landbouwtechnisch doelmatige biologische teelt van appel en peer in Nederland wordt bedreigd door onvoldoende mogelijkheden tot beheersing van schurft.

  • • Een landbouwtechnisch doelmatige biologische teelt van appel en peer is met het beschikbare pakket aan maatregelen en middelen niet mogelijk.

  • • Er is perspectief voor de toelating van een middel op basis van kalkzwavel in de biologische teelt van appel en peer.

De tijdelijke vrijstelling van Curatio voor het beheersing van schurft in de biologische teelt van appel en peer voldoet aan de criteria voor een noodsituatie.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Gedrag in het milieu

Voldoet aan de eisen.

Ecotoxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Om in het water levende organismen en niet tot de doelsoorten behorende insecten/geleedpotigen te beschermen is toepassing van dit middel uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik gemaakt wordt vaneen techniek uit tenminste de klasse DRT99 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter (gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij of de laatste boom in de rij tot aan de insteek van de sloot of de perceelgrens).

Conclusie

Het College constateert dat er na het nemen van risicoreducerende maatregelen / het inachtnemen van restrictiezinnen geen risico verbonden is aan de vrijstelling.

Advies

Gezien het risico adviseert het College een vrijstelling ex artikel 38 Wgb van het gewasbeschermingsmiddel Curatio [kalkzwavel] in de biologische teelt van appel en peer te verlenen onder vermelding van de bovenvermelde risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen.

3 Overwegingen

Een hernieuwde tijdelijke vrijstelling van het gewasbeschermingsmiddel Curatio is gewenst, omdat zonder deze vrijstelling de biologische teelt van appel en peer op geen enkele andere redelijke wijze te beschermen is tegen schurft. Hierdoor wordt de doelmatige biologische teelt van appel en peer bedreigd. Belanghebbenden spannen zich in om op korte termijn te beschikken over een regulier toegelaten gewasbeschermingsmiddel.

In het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risico reducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld.

Vrijstelling voor de toepassing van Curatio in de biologische teelt van appel en peer werd eerder verleend:

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik in overeenstemming met de Minister voor Milieu en Wonen, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel Curatio ter bescherming van de biologische teelt van appel en peer tegen schurft.

Dit besluit treedt in werking op 1 maart 2023 en vervalt op 28 juni 2023.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, P. Munters plv. Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Naar boven