Wijziging van Leidraad Invordering 2008

Directoraat-generaal Belastingdienst/Corporate Dienst Vaktechniek

Besluit van 22 december 2023, nr. 2023-260897

De Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten.

Dit besluit wijzigt de Leidraad Invordering 2008. De wijzigingen zijn met name technische en redactionele wijzigingen, onder andere in verband met het afschaffen van schuldig nalatig verklaren en de naamswijziging van Belastingdienst/Toeslagen in Dienst Toeslagen. Ook wordt de maatregel, Toeslagverrekening zonder kosten, geïntroduceerd.

ARTIKEL I

Het besluit van 12 juni 2008, nr. CPP2008/1137M, laatstelijk gewijzigd bij besluit van 15 september 2023, nr. 2023-201914, wijzigt als volgt:

A

In de opsomming van artikel 1.1.2 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

B

In de laatste zin van artikel 19.3.1 wordt ‘betrekken .’ vervangen door ‘betrekken’.

C

Artikel 26.2.12 wijzigt als volgt:

1. In de eerste zin wordt ‘(WTOS VO-18+ )’ vervangen door ‘(WTOS VO-18+)’.

2. In sub A van de derde alinea wordt ‘67’ vervangen door: ‘86’.

3. In sub B van de derde alinea wordt ‘60’ vervangen door: ‘66’.

D

In artikel 26.2.19 wordt ‘3’ vervangen door ‘42’ en wordt ‘50’ vervangen door ‘95’.

E

Artikel 58.2 vervalt.

F

Het opschrift van artikel 63b.3 komt te luiden:

63b.3. Verzuimboete bij niet nakomen verplichting artikel 60, tweede lid van de wet

G

In artikel 73.2.2 vervalt de tweede zin.

H

In artikel 73.3a.4 vervalt de tweede alinea.

I

In artikel 73.5.3 wordt ‘( en’ vervangen door ‘(en’.

J

In artikel 73.6.8 vervalt de laatste alinea.

K

In artikel 73.7 vervalt de tweede zin.

L

In artikel 79 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

M

In artikel 79.1 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

N

In artikel 79.2 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

O

In artikel 79.3 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

P

In artikel 79.4a wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

Q

In artikel 79.5 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

R

Artikel 79.5a wijzigt als volgt:

1. Het opschrift komt te luiden:

79.5a. Verrekening en beslagvrije voet

2. ‘Belastingdienst/Toeslagen’ wordt telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

S

In artikel 79.5b wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

T

Na artikel 79.5b, wordt een nieuw artikel ingevoegd, luidende:

79.5c. Toeslagverrekening zonder kosten

• 1. Als belanghebbende een terugvordering niet of niet geheel betaalt en voor de terugvordering geen betalingsregeling als bedoeld in artikel 79.7 aangaat, of niet om een betalingsregeling als bedoeld in artikel 79.7 of 79.8 verzoekt, kan Dienst Toeslagen betaling van de terugvordering bewerkstelligen door middel van de maatregel Toeslagverrekening zonder kosten. Dienst Toeslagen verrekent dan de terugvordering met een aan belanghebbende maandelijks uit te keren voorschotbedrag.

• 2. Dienst Toeslagen zal gedurende het uitvoeren van de Toeslagverrekening zonder kosten in beginsel niet overgaan tot het nemen van aanvullende invorderingsmaatregelen voor de terugvordering waarvoor de maatregel wordt uitgevoerd. Als er aanwijzingen zijn dat de belangen van de Staat kunnen worden geschaad, kan Dienst Toeslagen ondanks het uitvoeren van de maatregel wel invorderingsmaatregelen treffen.

• 3. Belanghebbende kan voorafgaand aan of gedurende de uitvoering van de Toeslagverrekening zonder kosten een verzoek bij Dienst Toeslagen indienen om de maatregel niet uit te voeren of voor het stopzetten van de maatregel. Dienst Toeslagen kent dit verzoek alleen toe als belanghebbende het op dat moment openstaande bedrag van de terugvordering ineens betaalt of als belanghebbende verzoekt om een betalingsregeling om de terugvordering te betalen en Dienst Toeslagen geen aanleiding heeft die betalingsregeling niet toe te kennen. Gedurende de behandeling van het verzoek wordt de maatregel voortgezet.

• 4. Als de Toeslagverrekening zonder kosten wordt stopgezet, wordt deze niet opnieuw opgestart, ongeacht de reden waarom de maatregel is stopgezet.

U

Artikel 79.6 wijzigt als volgt:

1. ‘Belastingdienst/Toeslagen’ wordt vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

2. In de eerste zin van de laatste alinea wordt ‘de artikelen 79.7 en 79.8’ vervangen door ‘artikel 79.8’.

V

Artikel 79.7 wijzigt als volgt:

1. ‘Belastingdienst/Toeslagen’ wordt telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

2. Aan de tweede alinea wordt een zin toegevoegd:

De belanghebbende lost de toeslagschuld af door maandelijks het termijnbedrag over te maken naar de rekening van de Dienst Toeslagen.

3. De eerste zin na de tweede alinea en de daaropvolgende opsomming vervallen.

W

In artikel 79.8 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

X

In artikel 79.8a wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

Y

In artikel 79.9 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

Z

In artikel 79.9a wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

AA

In artikel 79.9b wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

BB

In artikel 79.11 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

CC

In artikel 79.12 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

DD

In artikel 79.13 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

EE

In artikel 79.14 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

FF

In artikel 79.15 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ telkens vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

GG

In artikel 79.16 wordt ‘Belastingdienst/Toeslagen’ vervangen door ‘Dienst Toeslagen’.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt op 1 januari 2024 in werking. Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Den Haag, 22 december 2023

De Staatssecretaris van Financiën, namens deze, H.G. Roodbeen hoofddirecteur Fiscale en Juridische zaken

TOELICHTING

Artikel I, onderdeel A, onderdelen L tot en met Q, subonderdeel 2 van onderdeel R, onderdeel S, subonderdeel 1 van onderdeel U, subonderdeel 1 van onderdeel V en de onderdelen W tot en met GG betreffen het wijzigen van de naam Belastingdienst/Toeslagen naar Dienst Toeslagen in artikel 1.1.2 en de artikelen 79 tot en met 79.16. Dit zijn technische wijzigingen als gevolg van de naamswijziging van Belastingdienst/Toeslagen in Dienst Toeslagen in de Algemene Wet inkomensafhankelijke regelingen per 1 januari 2024.¹ Hier is geen beleidswijziging mee beoogd.

Artikel I, onderdeel B, is een redactionele wijziging van artikel 19.3.1. Er is geen beleidswijziging beoogd.

Artikel I, onderdeel C, subonderdeel 1 betreft een redactionele wijziging van artikel 26.2.12 waarmee geen beleidswijziging is beoogd. Daarnaast wijzigen subonderdelen 2 en 3 de in artikel 26.2.12 opgenomen forfaitaire bedragen voor boeken en leermiddelen naar de per 1 januari 2024 geldende bedragen.

Artikel I, onderdeel D, wijzigt de in artikel 26.2.19 genoemde bedragen die zien op de normpremie zorgverzekering voor een alleenstaande of alleenstaande ouder, en de normpremie ziektekostenverzekering voor echtgenoten, naar de per 1 januari 2024 geldende bedragen.

Artikel I, onderdeel E betreft het vervallen van artikel 58.2. Door de wijziging van artikel 58 van de wet per 1 januari 2019 is inmiddels duidelijk dat belastingschuldigen gehouden zijn door de ontvanger gevraagde gegevens te verstrekken, zodat de ontvanger kan beoordelen of hij derden aansprakelijk kan stellen voor de betreffende belastingschuld. Het artikel heeft daarmee zijn belang verloren en is daarom vervallen.

Artikel I, onderdeel F, betreft een redactionele wijziging van artikel 63b.3 om het opschrift beter bij de inhoud van het artikel aan te laten sluiten. Er is geen beleidswijziging beoogd.

Artikel I, onderdelen G, H, J, en K zijn technische wijzigingen van de artikelen 73.2.2, 73.3a.4, 73.6.8 en 73.7 als gevolg van het afschaffen van de mogelijkheid om iemand schuldig nalatig te verklaren bij het niet of niet geheel betalen van de premie voor volksverzekeringen (hierna: schuldig nalatig verklaren) per 1 januari 2024.²

Door het geheel vervallen van het schuldig nalatig verklaren, zijn de bepalingen in de leidraad die daarmee verband houden niet meer relevant. Daarom zijn ze vervallen. De betreffende bepalingen blijven wel van toepassing voor zover het gaat om situaties die zijn ontstaan voordat het schuldig nalatig verklaren is afgeschaft en de bepalingen voor die situatie relevant zouden kunnen zijn.

Artikel I, onderdeel I, betreft een redactionele wijziging van artikel 73.5.3. Er is geen beleidswijziging beoogd.

Artikel I, onderdeel R, subonderdeel 1 betreft een redactionele wijziging van artikel 79.5a. Bij de vorige wijziging is per abuis het opschrift vervallen. Er is geen beleidswijziging beoogd.

Artikel I, onderdeel T, legt de nieuwe maatregel, Toeslagverrekening zonder kosten (hierna: TZK), vast in beleid met de introductie van artikel 79.5c. TZK vervangt de betalingsregeling die was opgenomen in artikel 7, derde lid van de Uitvoeringsregeling Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen³ en verder was uitgewerkt in artikel 79.7. TZK is echter uitdrukkelijk geen betalingsregeling.

Tot maart 2021 startte Dienst Toeslagen automatisch een betalingsregeling, waarbij een terugvordering ambtshalve werd verrekend met een voorschot als een belanghebbende niet reageerde op de terugvorderingsbeschikking (hierna: CBT-verrekening). Dienst Toeslagen paste bij deze CBT-verrekening de beslagvrije voet niet toe. Het gevolg was dat burgers onder het bestaansminimum terecht konden komen. Hierover zijn Kamervragen⁴ gesteld naar aanleiding van het bericht van de NOS op 9 maart 2021 met de titel “Schuldenbeleid van de Belastingdienst onder vuur’’. Omdat Dienst Toeslagen niet wil dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen, is de CBT-verrekening gestopt.

Het stoppen van de CBT-verrekening heeft er enerzijds voor gezorgd dat burgers niet meer als gevolg van de CBT-verrekening onder het bestaansminimum terecht kunnen komen. Tegelijkertijd heeft het er ook voor gezorgd dat dwanginvorderingsmaatregelen werden gestart wegens een openstaande terugvordering en daarbij invorderingskosten belopen werden bij burgers die wel wilden betalen, maar geen actie ondernamen. In de praktijk ontstond daarom de behoefte aan een maatregel die vergelijkbaar is met de CBT-verrekening, waarbij de beslagvrije voet wordt toegepast, zodat voorkomen wordt dat burgers onder het bestaansminimum terecht kunnen komen. Om aan deze behoefte tegemoet te komen is de maatregel TZK ontwikkeld.

De maatregel TZK wordt uitgevoerd als een belanghebbende een terugvordering niet binnen de wettelijke termijn betaalt, geen betalingsregeling aangaat of daar niet om verzoekt. Anders dan bij de CBT-verrekening wordt bij het uitvoeren van TZK vooraf rekening gehouden met de beslagvrije voet. Dienst Toeslagen zal TZK dan ook alleen uitvoeren als uit de berekening van de beslagvrije voet is gebleken dat er voldoende ruimte is om de terugvordering te verrekenen met zijn voorschot. Dienst Toeslagen zal daarnaast tijdens het uitvoeren van TZK in beginsel geen invorderingsmaatregelen nemen, tenzij er aanwijzingen zijn dat de belangen van de Staat kunnen worden geschaad als Dienst Toeslagen geen invorderingsmaatregelen neemt.

Als een belanghebbende niet of niet meer wil dat Dienst Toeslagen zijn voorschot verrekent met de terugvordering, kan hij Dienst Toeslagen verzoeken de maatregel te stoppen of niet langer uit te voeren. Dienst Toeslagen zal alleen instemmen met een dergelijk verzoek als de belanghebbende het nog openstaande bedrag aan terugvordering alsnog ineens betaalt of om een betalingsregeling verzoekt en Dienst Toeslagen geen aanleiding heeft het verzoek om een betalingsregeling af te wijzen. Als de maatregel eenmaal wordt stopgezet, wordt deze niet opnieuw opgestart, ongeacht de reden waarom de maatregel is stopgezet. Vanwege belemmeringen in de automatisering is dit niet mogelijk. Verder kan een belanghebbende na een verrekening Dienst Toeslagen verzoeken voor hem een andere beslagvrije voet te hanteren, als hij van mening is dat voor hem een andere beslagvrije voet geldt (artikel 79.5a).

Het doel van TZK is borgen dat burgers die een terugvordering willen en kunnen betalen maar niet tijdig actie ondernemen, niet met dwanginvorderingsmaatregelen en de daarbij behorende invorderingskosten worden geconfronteerd. Tegelijkertijd voorkomt deze maatregel dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen als Dienst Toeslagen door middel van verrekening betaling bewerkstelligt van de terugvordering. Daarnaast worden burgers beter geïnformeerd over de verrekening, omdat deze per brief wordt aangekondigd met daarbij een berekening van de voor hen geldende beslagvrije voet.

Artikel I, onderdeel U, subonderdeel 2, wijzigt artikel 79.6 in verband met het vervallen van de standaard betalingsregeling door middel van verrekening. Door het vervallen daarvan is de verwijzing naar die regeling niet meer relevant.

Artikel I, onderdeel V, subonderdelen 2 en 3 zijn technische wijzigingen van artikel 79.7 in verband met het vervallen van de standaard betalingsregeling door middel van verrekening in de Uitvoeringsregeling Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen.⁵ De maatregel die uitgewerkt is in het nieuwe artikel 79.5c vervangt de bedoelde betalingsregeling.

Artikel II regelt de datum van inwerkingtreding van de onderhavige wijzigingen. Deze datum is gesteld op 1 januari 2024. Dit besluit is na de inwerkingtreding terstond uitgewerkt en bevat daarom geen vervalbepaling.⁶

Den Haag,22 december 2023

De Staatssecretaris van Financiën, namens deze, H.G. Roodbeen hoofddirecteur Fiscale en Juridische zaken

---

1 Kamerstukken I, 2023/24, 36 342, A, Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Fiscale verzamelwet 2024).

2 Wet van 16 oktober 2023 tot wijziging van de Algemene Ouderdomswet, de Wet financiering sociale verzekeringen en de Invorderingswet 1990 in verband met het afschaffen van de mogelijkheid om schuldig nalatig te verklaren bij het niet of niet geheel betalen van de premie voor de volksverzekeringen, Stb. 2023, 381.

3 Regeling van de Staatssecretaris van Financiën van 13 december 2023 tot wijziging van onder meer enige uitvoeringsregelingen op het gebied van belastingen en toeslagen (Eindejaarsregeling 2023), Stcrt. 2023, 34571, Artikel XVII, onderdeel B.

4 Kamerstukken II, 2020/21, 31 066, nr. 874.

5 Zie noot 3.

6 Zie Aanwijzing 6.25 Aanwijzingen voor de regelgeving (Stcrt. 1992, 230).