Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 20 november 2023, 2023-0000755801, houdende wijziging van de Omgevingsregeling in verband met het aanwijzen van nieuwe versies van de Standaard Toepasbare Regels en de Standaard Aanvragen en Melden en van de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012 in verband met nieuwe versies van de standaarden ruimtelijke ordening

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

Gelet op artikel 20.29 van de Omgevingswet, artikel 6.14, tweede lid, van het Besluit omgevingsrecht en paragraaf 1.2 van het Besluit ruimtelijke ordening;

Besluit:

ARTIKEL I

Artikel 16.5 van de Omgevingsregeling wordt als volgt gewijzigd:

1. In onderdeel a wordt ‘versie 1.3’ vervangen door ‘versie 2.0’.

2. In onderdeel b wordt ‘versie 2.0’ vervangen door ‘versie 4.0’.

ARTIKEL II

De Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012 wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 1 vervallen de begripsbepalingen ‘IMRO2008’, ‘STRI2008’ en ‘SVBP2008’.

B

Artikel 2 wordt als volgt gewijzigd:

1. Onder vernummering van het derde en vierde lid tot tweede en derde lid vervalt het tweede lid.

2. In het tweede lid (nieuw) wordt ‘het eerste en tweede lid’ vervangen door ‘het eerste lid’.

C

De bijlagen 1, 2 en 3 vervallen.

D

Bijlage 4 wordt vervangen door de bijlage in bijlage 1 bij deze regeling.

E

Bijlage 5 wordt vervangen door de bijlage in bijlage 2 bij deze regeling.

F

Bijlage 6 wordt vervangen door de bijlage in bijlage 3 bij deze regeling.

G

Bijlage 7 wordt vervangen door de bijlage in bijlage 4 bij deze regeling.

ARTIKEL III

  • 1. Artikel I treedt in werking met ingang van 1 januari 2024.

  • 2. Artikel II treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin deze regeling wordt geplaatst.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge

BIJLAGE 1 BIJ ARTIKEL II, ONDERDEEL D

BIJLAGE 4. (IMRO2012 VERSIE 1.2)

IMRO2012 versie 1.2 kan worden ingezien en gedownload vanaf:

https://docs.geostandaarden.nl/ro/imro

BIJLAGE 2 BIJ ARTIKEL II, ONDERDEEL E

BIJLAGE 5. (SVBP2012 VERSIE 1.3)

SVBP2012 versie 1.3 kan worden ingezien en gedownload vanaf:

https://docs.geostandaarden.nl/ro/svbp

BIJLAGE 3 BIJ ARTIKEL II, ONDERDEEL F

BIJLAGE 6. (STRI2012 VERSIE 2.1)

STRI2012 versie 2.1 kan worden ingezien en gedownload vanaf:

https://docs.geostandaarden.nl/ro/stri

BIJLAGE 4 BIJ ARTIKEL II, ONDERDEEL G

BIJLAGE 7. (IMROPT2012 VERSIE 1.2)

IMROPT2012 versie 1.2 kan worden ingezien en gedownload vanaf:

https://docs.geostandaarden.nl/ro/imropt

TOELICHTING

I Algemeen deel

1. Inleiding

Deze regeling wijzigt de Omgevingsregeling om nieuwe versies van de Standaard Aanvragen en Meldingen (hierna: STAM) en de Standaard Toepasbare Regels (hierna: STTR) aan te wijzen ten behoeve van de werking van landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (hierna: DSO-LV). Deze wijziging houdt verband met de Web Content Accessibility Guidelines-eisen (hierna: WCAG) die bepalen waaraan een website moet voldoen om toegankelijk te zijn voor mensen met een beperking.

Daarnaast wijzigt deze regeling ook de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012 (hierna: Regeling standaarden ro), om de standaarden van de Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro) aan te passen aan de toegankelijkheidseisen uit de WCAG, ten behoeve van het gebruik hiervan onder het overgangsrecht van de Omgevingswet.

In de Eerste Kamer is op 14 maart 2023 de motie Janssen c.s. aangenomen die de regering verzoekt er zorg voor te dragen dat voor inwerkingtreding van de Omgevingswet alle betreffende websites, waaronder maar niet uitsluitend de websites van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, minimaal voldoen aan alle eisen op niveau A en AA van de norm WCAG 2.1.1 Bij brief van 9 november 2023 is aangegeven hoe hieraan invulling zal worden gegeven.2 Deze wijziging van de Omgevingsregeling zorgt voor de aanpassing van de geldende versies van de standaarden voor het DSO-LV vanaf de inwerkingtreding van het stelsel van de Omgevingswet en voor aanpassing van de geldende versies van de standaarden van het huidige omgevingsrecht. Deze wijzigingsregeling ziet niet op andere websites van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, enkel op de landelijke voorziening.

2. Inhoud van deze wijzigingsregeling

Wijziging Omgevingsregeling

Voor de werking van het DSO-LV is in afdeling 16.3 van de Omgevingsregeling een systeembeschrijving van het DSO-LV vastgelegd, op grond van artikel 20.29 van de Omgevingswet. Deze systeembeschrijving bevat een beschrijving van de wijze waarop elektronische informatie-uitwisseling op grond van de Omgevingswet plaatsvindt tussen het DSO-LV en bestuursorganen en rechtspersonen. Voor de invulling van deze systeembeschrijving worden in artikel 16.5 van Omgevingsregeling de STTR en de STAM aangewezen. In dit artikel wordt tevens de geldende versie van deze standaarden aangewezen. Deze standaarden bepalen daarnaast onder meer de vorm waarin bevoegd gezagen de elektronische informatie moeten aanleveren waarmee het DSO-LV formulieren voor aanvragen samenstelt (op grond van artikel 16.6 van de Omgevingsregeling) en informatie kunnen aanleveren waarmee het DSO-LV de mogelijkheid van vergunningcheck biedt (op grond van artikel 16.8 van de Omgevingsregeling). De bevoegd gezagen leveren dus de informatie aan waarmee het DSO-LV wordt gevuld. Om de toegankelijkheid van die informatie te vergroten, en dus de toegankelijkheid van de informatie in het DSO-LV te vergroten, zijn de standaarden aangepast. De aangepaste standaarden leiden tot een zodanige aanlevering van informatie, dat die informatie toegankelijk voor de bezoeker van het DSO-LV kan worden ontsloten.

Van deze standaarden zijn, in overleg met de bevoegd gezagen, nieuwe versies vastgesteld door het Opdracht Gevend Beraad Beheer (OGB-B) van het stelsel van de Omgevingswet. Het OGB-B fungeert als opdrachtgever voor het beheer van het DSO-LV. De leden van dit beraad zijn vertegenwoordigers namens de interbestuurlijke partijen de Vereniging Nederlandse Gemeenten (hierna: VNG), het Interprovinciaal Overleg (hierna; IPO), de Unie van Waterschappen (hierna:UvW) en het Rijk. Voor de STTR is dat versie 2.0 en voor de STAM is dat versie 4.0. Om te waarborgen dat deze nieuwe versies van de standaarden gebruikt worden door de bevoegd gezagen, is het noodzakelijk om de Omgevingsregeling te wijzigen. Via deze wijzigingsregeling worden in de Omgevingsregeling voor de STTR versie 2.0 en voor de STAM versie 4.0 is aangewezen als geldende versie.

De nieuwe versies voorzien in een enigszins aangepaste structuur van de informatie die wordt aangeleverd door de bevoegd gezagen, waarmee de vereiste toegankelijkheid van presentatie van informatie op de website van het DSO-LV wordt gerealiseerd.

Daarnaast bevatten de nieuwe standaarden op verzoek van vertegenwoordigers van het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen een beperkt aantal andere praktische aanpassingen.

In de nieuwe versies van de standaarden is een aantal aanpassingen gedaan op de volgende gebieden:

STTR:

  • 1. In de STTR wordt voorzien in een andere opmaak van de toelichtingen binnen vragenbomen. Er kan met een indeling worden gewerkt waarbij de essentie kort en bondig boven de toelichting kan worden gezet. Een dergelijke tekstkop moet aan bepaalde eisen voldoen zodat deze goed wordt herkend door hulpmiddelen voor mensen met een beperking (WCAG-eisen).

  • 2. Met de wijzigingen in de STTR wordt ook de toepassing van de standaarden strenger gecontroleerd door middel van verificaties van de aangeleverde data zodat er een hogere kwaliteit van data wordt bewerkstelligd. Alle bestaande aangeleverde informatie blijft werken op basis van eerder aangeleverde data.

  • 3. Introductie van concurrent versioning. Met de introductie van concurrent versioning is het voor bevoegd gezagen en hun leveranciers niet verplicht om direct over te stappen op de laatste versie van de STTR hetgeen de implementatie eenvoudiger maakt. In de standaard wordt aangegeven onder welke voorwaarden en gedurende welke termijn het gebruik van een specifieke eerdere versie van de standaard is toegestaan. Wanneer het een de wijziging van de standaard een wettelijke verplichting uitvoert, is deze implementatietermijn wel beperkt. Dit is het geval bij deze wijziging, gelet op de eisen uit de WCAG.

STAM:

  • 1. In het bestand wordt nu een veld ‘publiceerbaar’ meegestuurd dat aangeeft of bepaalde informatie openbaar kan worden gemaakt. Dit was in de toelichting op de standaard al zo beschreven, maar was niet goed geïmplementeerd in de standaard zelf waardoor de de bestanden die met de standaard worden meegeleverd (zogenaamde XSD-bestanden) incompleet waren. Deze wijziging in de STAM is dan ook een foutherstel, inhoudelijk is de standaard op dit punt niet gewijzigd.

  • 2. Verder is voorzien in de wijziging van twee termen. Het betreft de wijziging van ‘vooroverleg’ naar ‘conceptverzoek’ en de wijziging van de term ‘trigger’ in ‘verzoeknotificatie’.

Wijziging Regeling standaarden ro

De wijziging van de Regeling standaarden ro betreft een aanpassing van de aanwijzing van het versienummer van destandaarden en de vindplaats van deze standaarden. In de Regeling standaarden zijn vier standaarden opgenomen die verplicht zijn voor ruimtelijke plannen (op grond van paragraaf 1.2 van het Besluit ruimtelijke ordening). Deze regeling onder het huidige omgevingsrecht wordt nog gewijzigd in verband met het overgangsrecht onder de Omgevingswet. Aan het eind van deze paragraaf wordt dit toegelicht.

Het betreft het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening (hierna: IMRO), de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (hierna: SVBP), de Standaard Toegankelijkheid Ruimtelijke Instrumenten (hierna: STRI) en het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening Planteksten (hierna: IMROPT). Deze standaarden zijn omgezet van het formaat pdf naar html, om te voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Over de toepassing van deze standaarden zijn adviezen, zogeheten werkafspraken, opgesteld door Geonovum. Deze werkafspraken zijn nu verwerkt in de nieuwe versies van de standaarden; waar nodig zijn de teksten geactualiseerd. Concreet zijn de volgende aanpassingen gedaan:

IMRO:

  • 1. Omzetten van pdf naar html.

  • 2. Tekstcorrecties en actualiseren van verwijzingen naar andere normen.

  • 3. Verwerken van de werkafspraak Wijzigen reeds eerder gepubliceerde plannen (STRI/IMRO).

SVBO:

  • 1. Omzetten van pdf naar html.

  • 2. Tekstcorrecties in hoofdstuk 5.

STRI:

  • 1. Omzetten van pdf naar html.

  • 2. Verwerken van de werkafspraak Wijzigen reeds eerder gepubliceerde plannen (STRI/IMRO).

  • 3. Verwerken van de werkafspraak Discrepantie STRI norm en XML schema.

  • 4. Verwerken van de werkafspraak Beveiligingseisen beschikbaar stellen ruimtelijke instrumenten.

  • 5. Van versie 2.0 naar versie 2.1.

IMROPT:

  • 1. Omzetten van pdf naar html.

  • 2. Tekstcorrecties en actualiseren van verwijzingen naar andere normen.

  • 3. Verwerken van de werkafspraak Objectgerichte planteksten;

  • 4. IMROPT2012 toevoegen objecttype (sub)lid.

  • 5. Van versie 1.1 naar versie 1.2.

Daarnaast zijn in de Regeling standaarden ro voor het overzicht de standaarden uit 2008 komen te vervallen, omdat deze sinds 1 juli 2013 niet meer in gebruik zijn.

De Regeling standaarden ro wordt ingetrokken op 1 januari 2024, met de inwerkingtreding van de Omgevingswet. De inhoud van de regeling blijft echter in het kader van overgangsregelingen onder de Omgevingswet en de Bekendmakingswet nog in een aantal gevallen van toepassing, zoals in geval van het afwerken van een onder de Wet ruimtelijke ordening gestarte planprocedure of het bekendmaken van een volgens de IMRO-standaard vormgegeven omgevingsplan. Voor het gebruik van de standaarden uit de Regeling standaarden ro in deze overgangsperiode is deze wijziging nodig.

3. Gevolgen

Gevolgen wijziging Omgevingsregeling

De nieuwe versies van de standaarden die met deze regeling zijn aangewezen gelden voor de bestuursorganen onder de Omgevingswet. Dit betekent dat het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen hun software moeten (laten) aanpassen om de nieuwe versies van de standaarden te kunnen gebruiken. De bevoegd gezagen bouwen meestal geen eigen software, maar maken gebruik van software van softwareleveranciers. De betrokken softwareleveranciers moeten die aanpassing dus feitelijk in hun software voor de bevoegd gezagen aanbrengen. De koepels van de bevoegd gezagen en de softwareleveranciers zijn betrokken geweest bij de aanpassing van de standaarden en kunnen hun software hierop aanpassen waarbij de implementatie door de decentrale overheden zeer sterk verschilt per bevoegd gezag, omdat softwareleveranciers ieder andersoortige software aanbieden. De manier waarop de aanpassingen verwerkt moeten worden in de software, verschilt dus per softwareleverancier en daarmee per bevoegd gezag. Het betreft 20 à 30 softwareleveranciers en mogelijk twee gebruikers van het zogenaamde ‘Open stelsel’. Het DSO-LV wordt ontwikkeld als een open stelsel. Dat betekent dat het stelsel onder andere gebruik maakt van open standaarden en open data. ICT-leveranciers kunnen met hun systemen aansluiten op de diensten van het digitaal stelsel.

Voor burgers en bedrijven die gebruik maken van het DSO-LV (informatie vergaren, aanvragen/meldingen doen, contact opnemen met bevoegd gezag) heeft deze wijziging geen gevolgen, anders dan dat de informatie in het DSO-LV beter toegankelijk is geworden.

Gevolgen wijziging Regeling standaarden ro

De nieuwe versies van de standaarden die via deze wijzigingsregeling in de Regeling standaarden ro zijn aangewezen gelden voor de bestuursorganen onder de Wet ruimtelijke ordening. Dit betekent dat het Rijk, provincies, en gemeenten met de nieuwe versies van de standaarden moeten gaan werken voor zover zij nog geen gebruik (kunnen) maken de standaarden van de Omgevingswet. Concreet gaat het om het afronden van procedures die voor 1 januari 2024 zijn gestart en om het gebruik van de oude standaarden als tijdelijk alternatieve maatregel.Het verwerken van de werkafspraken en de omzetting van de standaarden van het formaat pdf naar html heeft geen impact op die praktijk. De standaarden en werkafspraken zijn namelijk al in de software van de leveranciers en op ruimtelijkeplannen.nl verwerkt en geïmplementeerd bij de bestuursorganen. De opname van de werkafspraken in de standaarden leidt dus niet tot aanpassing van software. De werkafspraken zijn ook al toegepast op alle ruimtelijke plannen van gemeenten, provincies en het Rijk op grond van paragraaf 1.2 van het Besluit ruimtelijke ordening op Ruimtelijkeplannen.nl; daarom zal dit niet leiden tot extra werk voor de bevoegd gezagen.

4. Inwerkingtreding

De wijziging van de Omgevingsregeling treedt in werking op 1 januari 2024. Dit is tegelijk met de inwerkingtreding van het stelsel van de Omgevingswet. Dit is in lijn met de vaste verandermomenten, maar niet in lijn met de minimuminvoeringstermijn. De bevoegd gezagen en hun softwareleveranciers hebben aangegeven dat uitvoering van deze regeling mogelijk is per 1 januari 2024. Bovendien voorzien de nieuwe versies van de standaarden in zogeheten concurrent versioning, de mogelijkheid om gebruik te blijven maken van de een-na-laatste versie. Gelet daarop is inwerkingtreding van de aanwijzing van de nieuwe versies van de STTR en de STAM mogelijk per 1 januari 2024.

De wijziging van de Regeling standaarden ro treedt in werking op de dag na publicatie van deze regeling in de Staatscourant. Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat de nieuwe standaarden de geldende standaarden zijn waar gedurende het overgangsrecht van de Omgevingswet gebruik van gemaakt kan worden (zie hiervoor ook paragraaf 2). Dit is niet in lijn met de vaste verandermomenten en de minimuminvoeringstermijn. Omdat de bevoegd gezagen en hun softwareleveranciers al werken met de nieuwe versies van de standaarden, leidt dit niet tot problemen.

5. Advies en consultatie

5.1 Internetconsultatie

De versie van deze regeling met de wijziging van de Omgevingsregeling heeft van 23 november 2023 tot en met 12 december 2023 op internetconsultatie.nl gestaan. Op 4 december is aan deze versie de wijziging van de Regeling standaarden ro toegevoegd. Het volledige concept van deze regeling stond dus vanaf dat moment open voor consultatie. De consultatie heeft geen inbreng opgeleverd.

5.2 Adviescollege toetsing regeldruk

Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft het dossier niet geselecteerd voor een formeel advies, omdat het naar verwachting geen omvangrijke gevolgen voor de regeldruk heeft.

5.3 Code interbestuurlijke verhoudingen

Op grond van de Code interbestuurlijke verhoudingen is het onderdeel van deze wijzigingsregeling dat ziet op de Omgevingsregeling gedurende de consultatie voorgelegd voor inbreng van de VNG, IPO en de UvW. Deze termijn was korter dan de termijn waar de koepels op grond van de Code interbestuurlijke verhoudingen recht op hebben. Gelet op de betrokkenheid die zij reeds hadden bij de totstandkoming en vaststelling van de nieuwe versies van de standaarden, hebben de koepels ingestemd met een kortere reactietermijn. De koepels hebben positief gereageerd op deze wijziging.

Het onderdeel van deze wijzigingsregeling dat ziet op de Regeling standaarden ro 2012 is daarna nog voorgelegd aan de VNG en IPO (de UvW is geen bevoegd gezag onder de Wro). Zij hebben niet gereageerd op dit wijzigingsonderdeel.

II Artikelsgewijs deel

Artikel I

Met dit artikel is in artikel 16.5 van de Omgevingsregeling in onderdeel a de nieuwste versie van de STTR aangewezen en in onderdeel b de nieuwste versie van de STAM.

Artikel II, onderdelen A, B en C

Met deze onderdelen zijn in de Regeling standaarden ro de standaarden uit 2008 komen te vervallen.

Artikel II, onderdelen D, E, F en G

Met deze onderdelen is in de Regeling standaarden ro voor de standaarden IMRO, SVBP, STRI en IMROPT een nieuwe versie en een nieuwe vindplaats opgenomen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge


X Noot
1

Kamerstukken I 2022/23, 33 118/34 986, FA.

X Noot
2

Kamerstukken I 2023/24, 33 118/34 986, FT.

Naar boven