TOELICHTING
1. Aanleiding
Met deze wijziging van de Regeling zorgverzekering (Rzv) zijn twee geneesmiddelen
in de sluis geplaatst. Het betreft:
-
− Trastuzumab deruxtecan (merknaam: Enhertu) voor zover verstrekt in het kader van de
behandeling van kanker.
-
− Tucatinib (merknaam: Tukysa) voor zover verstrekt in combinatie met trastuzumab en
capecitabine voor de behandeling van volwassen patiënten met HER2-positieve, lokaal
gevorderde of uitgezaaide borstkanker die voorafgaand twee of meer behandelschema’s
op basis van anti-HER2-therapieën hebben gekregen
Van de gelegenheid wordt gebruik gemaakt om drie jaartallen te corrigeren. Zoals uit
de toelichting blijkt, loopt het nieuwe financiële arrangement voor de geneesmiddelen
palbociclib, ribociclib en abemaciclib tot 1 januari 2025, en niet tot 1 januari 2024
(Stcrt. 2020, nr. 66967). De regeling is hiermee in lijn gebracht. Tot slot is middels deze regeling een
redactionele verbetering doorgevoerd in bijlage 0 die inhoudt dat er weer sprake is
van een opvolgende vernummering van de geneesmiddelen waarop de sluis van toepassing.
2. Sluis
Met het oog op het nemen van maatregelen die een beheerste instroom in het basispakket
mogelijk maken, is in artikel 2.4a van het Besluit zorgverzekering de bevoegdheid
om dure intramurale geneesmiddelen (tijdelijk) uit te sluiten nadrukkelijk geregeld.
De toepassing van deze bevoegdheid wordt ‘de sluis’ genoemd. Zolang een geneesmiddel
in de sluis is geplaatst, is het uitgesloten van het basispakket en wordt het niet
vergoed uit hoofde van de zorgverzekering.
Een intramuraal geneesmiddel komt in aanmerking voor de sluis in de volgende twee
gevallen:
-
• het verwacht macrokostenbeslag van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling
van één nieuwe indicatie of van meerdere nieuwe indicaties samen bedraagt € 40 miljoen
of meer per jaar. Alle nieuwe indicaties worden in de sluis geplaatst. Op het moment
van plaatsing in de sluis worden bestaande indicaties uitgezonderd van de toepassing
van de sluis. Het geneesmiddel is voor bestaande indicaties derhalve niet uitgesloten
van het basispakket;
-
• de verwachte kosten van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling van
een nieuwe indicatie zijn € 50.000 of meer per jaar en het verwachte macrokostenbeslag
van die verstrekkingen bedraagt € 10 miljoen of meer per jaar. Deze nieuwe indicatie
wordt in de sluis geplaatst.
Onder een indicatie valt niet alleen een indicatie waarvoor het geneesmiddel is of
wordt geregistreerd, maar ook ‘off-label’ gebruik van het geneesmiddel dat is of wordt
geprotocolleerd of gestandaardiseerd door de beroepsgroep. Plaatsing in de sluis geschiedt
binnen vier weken na registratie respectievelijk vaststelling van het protocol of
de standaard voor de nieuwe indicatie.
Terwijl het geneesmiddel in de sluis is geplaatst, kan eventuele opname in het basispakket
worden beoordeeld. Hierover kan Zorginstituut Nederland (hierna: Zorginstituut) advies
worden gevraagd. De sluis maakt het mogelijk maatregelen te treffen om de verstrekking
van het geneesmiddel op betaalbare wijze via het basispakket toegankelijk te maken
en te houden. Dit kunnen financiële maatregelen zijn, in het bijzonder het sluiten
van een financieel arrangement met de leverancier van het geneesmiddel, alsmede maatregelen
om gepast gebruik van het geneesmiddel te bevorderen en te borgen.
Als, voor zover van toepassing, het Zorginstituut advies heeft uitgebracht en er voldoende
maatregelen zijn getroffen voor gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken
van financiële risico’s, kan besloten worden over opname van het geneesmiddel in het
basispakket.
De opname in het basispakket kan tijdelijk of onder voorwaarden geschieden. De tijdelijkheid
of de voorwaarden zijn dan afgeleid van de maatregelen die zijn geïnitieerd of getroffen
voor het realiseren van gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken van
financiële risico’s. Wanneer de opname tijdelijk is, bijvoorbeeld gedurende de looptijd
van een financieel arrangement, dient rekening gehouden te worden met de mogelijkheid
dat het geneesmiddel daarna geen deel meer uitmaakt van het basispakket.
3. Trastuzumab deruxtecan
Nieuw geneesmiddel
Trastuzumab deruxtecan is een nieuw intramuraal geneesmiddel. Op 18 januari 2021 heeft
de Europese Commissie een handelsvergunning afgegeven voor trastuzumab deruxtecan
als monotherapie voor de behandeling van volwassen patiënten met niet-reseceerbare
of gemetastaseerde HER2-positieve borstkanker die voorafgaand twee of meer behandelschema’s
op basis van anti-HER2-therapieën hebben gekregen.
Toepassing sluis
De verstrekking van het geneesmiddel trastuzumab deruxtecan voor bovengenoemde indicatie
komt in aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dit geneesmiddel is nog niet eerder
aangekondigd in een Kamerbrief met sluiskandidaten. De verwachting was dat trastuzumab
deruxtecan rond augustus 2021 tot de Europese markt zou worden toegelaten, en daarmee
viel het product buiten de scope van de laatste Kamerbrief met sluiskandidaten voor
de eerste helft van 2021. Het geneesmiddel is echter sneller toegelaten tot de Europese
markt omdat gebruik gemaakt is van de zogenaamde accelerated assessment procedure
van het Europees Medicijn Agentschap, waarmee de toelating aanzienlijk is versneld.
De raming van het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor behandeling met trastuzumab
deruxtecan voor deze indicatie is gebaseerd op het aantal patiënten dat in 2019 behandeld
werd in de tweede behandellijn binnen deze indicatie, te weten 287 patiënten. Op basis
van gegevens uit de Horizonscan wordt verwacht dat ongeveer 80% van deze patiënten,
dus maximaal 230 patiënten, in aanmerking zullen komen voor een behandeling in de
derde lijn. Uit een recente wetenschappelijke publicatie blijkt dat de mediane behandelduur
voor de nieuwe behandeling ten minste 10 maanden bedraagt. De prijs van het geneesmiddel
in Nederland is op dit moment onbekend. Gerekend met de actuele Amerikaanse prijs
worden de kosten geraamd op ongeveer € 121.871 per behandeling. Rekening houdend met
het aantal van 230 patiënten per jaar leidt dat tot een verwacht macrokostenbeslag
van € 28 miljoen per jaar. In deze berekening wordt uitgegaan van een Amerikaanse
prijs van, omgerekend, € 2.031 per flacon van 100 mg, waarbij een patiënt gedurende
de behandelperiode elke drie weken, afhankelijk van het lichaamsgewicht, gemiddeld
vier flacons verbruikt.
Daarnaast wordt op basis van de Horizonscan verwacht dat trastuzumab deruxtecan in
2022 nog geregistreerd zal worden voor drie andere indicaties. Dit betreft onder andere
de behandeling van borstkanker voor dezelfde indicatie, maar in een eerdere behandellijn.
Gebaseerd op de hierboven genoemde verwachting zullen in totaal 287 patiënten in aanmerking
komen voor behandeling met trastuzumab deruxtecan in de tweede en derde behandellijn.
Hierbij dient aangetekend te worden dat de toelating van deze toekomstige indicatie
naar verwachting het gebruik van de nu toegelaten indicatie sterk zal doen afnemen.
De verwachting is dat de behandelduur en dosering van trastuzumab deruxtecan in de
tweede lijn ten minste gelijk zal zijn aan die van trastuzumab deruxtecan in de derde
behandellijn. Op basis van de bovengemelde gegevens zal het macrokostenbeslag, na
toelating van de indicatie uitbreiding, voor beide indicaties naar verwachting stijgen
tot € 35 miljoen per jaar.
Ook wordt een indicatie uitbreiding verwacht voor de behandeling van maagkanker. Daarbij
wordt op basis van het patiënten aantal zoals weergegeven in de Horizonscan (maximaal
78 patiënten per jaar) en de mediane behandelduur (4,6 maanden) zoals gerapporteerd
in een recente wetenschappelijke publicatie, het macrokostenbeslag geschat op € 5,5
miljoen. Tot slot wordt er een indicatie uitbreiding verwacht voor de behandeling
van borstkanker bij patiënten met lage HER2-expressie. Op dit moment valt nog niet
vast te stellen hoeveel patiënten er binnen deze indicatie voor behandeling met trastuzumab
deruxtecan in aanmerking komen. Maar aangenomen wordt dat met de komst van deze drie
toekomstige indicaties het totale kostenbeslag van trastuzumab deruxtecan meer dan
€ 40 miljoen per jaar zal bedragen.
Daarmee voldoet de verstrekking van trastuzumab deruxtecan voor deze nieuwe behandeling
en de toekomstige behandelingen aan de criteria voor toepassing van de sluis, aangezien
het verwacht macrokostenbeslag van het geneesmiddel voor deze behandelingen meer dan
€ 40 miljoen per jaar bedraagt. Consequentie van de toepassing van de sluis op deze
behandelingen is dat deze en alle toekomstige indicaties van trastuzumab deruxtecan
niet zonder meer deel zullen uitmaken van het basispakket. Trastuzumab deruxtecan
wordt met deze regeling daarom uitgesloten van het basispakket voor de behandeling
van kanker.
4. Tucatinib
Positieve opinie CHMP
Tucatinib is een nieuw intramuraal geneesmiddel. Op 10 december 2020 heeft het Committee
for Medicinal Products for Human Use (hierna: CHMP) een positieve opinie afgegeven
over het gebruik van tucatinib, in combinatie met trastuzumab en capecitabine, voor
de behandeling van volwassen patiënten met HER2-positieve lokaal gevorderde of uitgezaaide
borstkanker die voorafgaand twee of meer behandelschema’s op basis van anti-HER2-therapieën
hebben gekregen. Het oordeel van de CHMP is aan de Europese Commissie voorgelegd in
het kader van toelating tot de Europese markt.
Toepassing sluis
De verstrekking van tucatinib bij de behandeling van bovengenoemde indicatie komt
in aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dat was reeds aangekondigd in de brief aan
de Tweede Kamer van 8 oktober 2020 (Kamerstukken II 2020/21, 29 477, nr. 664).
Voor behandeling met tucatinib voor bovengenoemde indicatie komen maximaal 230 patiënten
in aanmerking. Dit aantal is gebaseerd op de 287 patiënten dat in 2019 de behandeling
heeft ontvangen die volgens de richtlijn voor deze indicatie in de tweede behandellijn
voorgeschreven kan worden. Het is aannemelijk dat 80% van deze patiënten, te weten
230 patiënten, in aanmerking komt voor de behandeling met tucatinib in de derde lijn.
Uit de Horizonscan blijkt dat de mediane behandelduur voor tucatinib ten minste 7,3 maanden
bedraagt, de gemiddelde behandelduur is niet bekend. Ook de prijs van het geneesmiddel
in Nederland is op dit moment nog onbekend. Uitgaande van de mediane behandelduur
en de Amerikaanse prijs van omgerekend € 8.594 per verpakking van 60 tabletten, zal
een behandeling ongeveer € 128.910 per patiënt bedragen. Rekening houdend met maximaal
230 patiënten per jaar leidt dat tot een verwacht macrokostenbeslag van ongeveer € 29,6230
miljoen per jaar.
De verstrekking van het product voor bovengenoemde behandeling voldoet daarmee aan
de criteria voor toepassing van de sluis aangezien de verwachte kosten van de verstrekking
van het geneesmiddel voor de behandeling van deze indicatie € 50.000 of meer per jaar
zijn en het verwachte macrokostenbeslag van deze verstrekking € 10 miljoen of meer
per jaar bedraagt.
Consequentie van de toepassing van de sluis is dat de verstrekking van het product
voor de bovengenoemde behandeling in de sluis wordt geplaatst en vooralsnog geen deel
uitmaakt van het basispakket.
5. Vervolg
De leveranciers van bovengenoemde geneesmiddelen zijn reeds geïnformeerd over de toepassing
van de sluis op de betreffende geneesmiddelen. De volgende stap is advisering door
het Zorginstituut over opname in het basispakket. Ten behoeve van de advisering worden
de leveranciers verzocht een dossier in te dienen bij het Zorginstituut.
In het advies kan het Zorginstituut ingaan op het sluiten van een financieel arrangement
of het bevorderen van gepast gebruik. Wanneer advies is uitgebracht en er – voor zover
van toepassing – sprake is van succesvolle onderhandelingen over een financieel arrangement
en van waarborgen voor gepast gebruik, kan besloten worden over opname in het basispakket
van het geneesmiddel.
De Minister voor Medische Zorg,
T. van Ark