Beleidsregel van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 8 juni 2021, nr. 2021-0000026520, tot vaststelling van beleidsregels op grond van de Wet arbeid vreemdelingen BES (Beleidsregel RCN-Unit SZW toepassing arbeidsmarkttoets Wav BES Bonaire)

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

Gelet op artikel 5, aanhef en zevende lid, onderdeel b, van de Wet arbeid vreemdelingen BES en de artikel 10, aanhef en onderdelen u en v, van het Organisatie-, mandaat- en volmachtbesluit SZW 2009;

Besluit:

Paragraaf 1. Inleiding

In de Wet arbeid vreemdelingen BES (Wav BES) is bepaald op welke wijze het toelatingsbeleid van vreemdelingen tot de lokale arbeidsmarkt plaatsvindt.

Doel van de Wav BES is de bescherming van de lokale arbeidsmarkt, het tegengaan van verdringing van lokale arbeidskrachten en het tegengaan van illegale tewerkstelling. Doordat een tewerkstellingsvergunning voor werknemers van buiten de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba alleen wordt afgegeven als geen lokaal aanbod aanwezig is, krijgen lokale arbeidskrachten de kans om te werken en in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Daarnaast moet de Wav BES de arbeidsverhoudingen beschermen en oneerlijke concurrentie tegengaan door te borgen dat arbeidsmigranten marktconform beloond worden en ten minste het minimumloon ontvangen.

Artikel 5, zevende lid, onderdeel b, van de Wav BES biedt de mogelijkheid een aanvraag voor tewerkstellingsvergunning onmiddellijk in behandeling te nemen, indien Onze Minister van oordeel is dat het vanwege het specifieke karakter van de werkzaamheden op voorhand duidelijk is dat voor de desbetreffende arbeidsplaats geen arbeidskrachten beschikbaar zijn op de lokale arbeidsmarkt.

Op basis van het ‘Advies omtrent beroepenlijst uitzonderingen arbeidsmarkttoets’ van de Raad Onderwijs en Arbeidsmarkt Caribisch Nederland (ROA CN) blijkt dat voor bepaalde categorieën functies op Bonaire geen opleiding aanwezig is en lokaal aanbod van arbeid ontbreekt. Daarnaast stelt ROA CN vast dat er ten aanzien van een aantal functies wel opleidingsmogelijkheden zijn op Bonaire, maar dat onwaarschijnlijk is dat vraag en aanbod van arbeid in de nabije toekomst in balans komt, omdat er weinig tot geen aanbod is van deze specifieke arbeid.

Ter onderkenning van de lokale werkelijkheid en het advies van de ROA CN wordt er afgeweken van de vacaturemeldingstermijn en wordt deze teruggebracht van vijf naar nul weken. Dit betekent dat de aanvraag voor een tewerkstellingsvergunning onmiddellijk ingediend kan worden. In beginsel is namelijk op voorhand duidelijk dat voor vastgestelde categorieën functies geen lokale arbeidskrachten aanwezig zijn op Bonaire.

In afwijking van onderdeel 12 van de Beleidsregels RCN-unit SZW uitvoering Wav BES blijft toetsing van voldoende inspanningen van de werkgever ter verwerving van lokaal aanbod als bedoeld in artikel 9, aanhef en onder a, Wav BES, achterwege.

Indien het Openbaar Lichaam Bonaire bij de vacaturemelding echter constateert dat er toch lokaal aanbod voor de betreffende functie aanwezig is en daarvan onverwijld mededeling doet aan de RCN-unit SZW, dan wordt de aanvraag voor een TWV (alsnog) geweigerd, op grond van artikel 8, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wav BES.

Paragraaf 2. Aanvraag TWV onmiddellijk volgend op vacaturemelding toegestaan

Voor de volgende categorieën functies geldt op grond van deze beleidsregel dat de aanvraag voor een TWV onmiddellijk volgend op de vacaturemelding bij het openbaar lichaam Bonaire kan plaatsvinden:

• 1. Autorijtuigspuiter;

• 2. Automonteur;

• 3. Autowerkplaatswerker;

• 4. Autotechnicus;

• 5. Timmerman;

• 6. Metselaar;

• 7. Metaalbewerker;

• 8. Koeltechnicus/koelmonteur;

• 9. Elektricien;

• 10. Elektrotechnicus/elektromonteur;

• 11. Duikinstructeur;

• 12. Arts en medisch specialist;

• 13. Grafisch ontwerper;

• 14. Docent en onderwijzer;

• 15. Luchtverkeersleider en aanverwante functies;

• 16. (Banket)bakker;

• 17. Zelfstandig werkend of gespecialiseerd kok;

• 18. Kapper.

De beleidsregel zal periodiek worden geëvalueerd door de RCN-Unit SZW in samenspraak met het Openbaar Lichaam Bonaire. Dit biedt de mogelijkheid om knelpunten te bespreken, en de lijst met de categorieën functies indien nodig te actualiseren.

Paragraaf 3. Voorwaarden

Alle overige voorwaarden neergelegd in de Wav BES, het Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen BES en de Beleidsregels RCN-unit SZW uitvoering Wav BES om voor een tewerkstellingsvergunning in aanmerking te komen, blijven onverkort van toepassing.

Zo blijft de toets, zoals opgenomen in artikel 8, eerste lid, onder a, van de Wav BES, van kracht. Gelet hierop dient het openbaar lichaam bij de vacaturemelding te toetsen of lokaal aanbod voor de betreffende functie aanwezig is. Indien dit het geval is en de RCN-unit SZW hierover wordt geïnformeerd, wordt de aanvraag voor een tewerkstellingsvergunning geweigerd. Gelet hierop komt de bescherming van de lokale arbeidsmarkt niet in het geding.

Paragraaf 4. Inwerkingtreding

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 juli 2021.

Paragraaf 5. Citeertitel

Dit besluit wordt aangehaald als: Beleidsregel RCN-unit SZW toepassing arbeidsmarkttoets Wav BES Bonaire.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Den Haag, 8 juni 2021

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, namens deze, C. Herstel Directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie

TOELICHTING

Uit artikel 5, zevende lid, onderdeel b Wav BES vloeit de bevoegdheid voort om in een beleidsregel af te wijken van de eis dat een tewerkstellingsvergunning pas kan worden aangevraagd nadat ten minste vijf weken na melding van de vacature bij het openbaar lichaam waar de arbeid uitsluitend of in hoofdzaak wordt of zal worden verricht, zijn verstreken.

Per brief van 3 december 2020 heeft de Centrale Dialoog Bonaire, bestaande uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, het Openbaar lichaam Bonaire en de Kamer van Koophandel een verzoek neergelegd bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de vacaturemeldingstermijn voor een aantal gespecificeerde functies op Bonaire waarvoor geen lokaal aanbod aanwezig is van 5 weken terug te brengen naar 0 weken. Dit betekent dat de aanvraag voor een tewerkstellingsvergunning gelijk in behandeling kan worden genomen en er geen wervingsinspanningen van de werkgever worden verwacht.

De lijst met gespecificeerde functies is gebaseerd op het ‘Advies omtrent beroepenlijst uitzonderingen arbeidsmarkttoets’ van de Raad Onderwijs en Arbeidsmarkt Caribisch Nederland (ROA CN). Voor deze lijst is gekeken naar het lokale opleidingsaanbod op Bonaire en het aanwezige aanbod van arbeid. In de lijst zijn functies opgenomen waarvoor in Bonaire geen lokaal opleidingsaanbod en geen lokaal aanbod van arbeid is. Ook zijn functies opgenomen waarvoor wel lokaal opleidingsaanbod aanwezig is op het eiland, maar er een structureel tekort is aan afgestudeerden en of het bestaande opleidingsniveau niet aansluit op de vraag van de werkgevers waardoor de tekorten voor deze functies niet door lokaal aanbod opgevuld kunnen worden

De beleidsregel zal periodiek worden geëvalueerd door de RCN-unit SZW in samenspraak met het Openbaar Lichaam Bonaire. Dit biedt de mogelijkheid om knelpunten te signaleren. De nieuwe studentenaantallen zullen ook worden meegenomen. Op basis hiervan kan een prognose worden gemaakt van het aantal studenten dat de arbeidsmarkt betreedt, om te zien of er voor bepaalde beroepen (waarvoor momenteel tewerkstellingsvergunningen worden verleend) inmiddels wel voldoende lokaal aanbod aanwezig is. Daarnaast zal er vanuit de invalshoek van o.a. de arbeidsbemiddeling in het jobcentrum (Plenchi di Trabou) gekeken worden hoe in de toekomst opleidingen beter kunnen aansluiten op de vraag van arbeidsmarkt.

De toetsing van voldoende inspanningen door de werkgever ter verwerving van lokaal aanbod, zoals vastgelegd in onderdeel 12 van de Beleidsregels RCN-unit SZW uitvoering Wav BES, blijft met de onderhavige beleidsregel feitelijk achterwege aangezien op voorhand duidelijk is dat er geen lokaal aanbod beschikbaar is.

Alle overige voorwaarden zoals neergelegd in de Wav BES, het Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen BES en de Beleidsregels RCN-unit SZW uitvoering Wav BES om voor een tewerkstellingsvergunning in aanmerking te komen, blijven onverkort van toepassing. Zo blijft de toets, zoals opgenomen in artikel 8, eerste lid, onder a, van de Wav BES, van kracht. Gelet hierop dient het openbaar lichaam bij de vacaturemelding te toetsen of lokaal aanbod voor de betreffende functie aanwezig is. Indien dit het geval is en de RCN-unit SZW hierover wordt geïnformeerd, wordt de aanvraag voor een tewerkstellingsvergunning geweigerd. Gelet hierop komt de bescherming van de lokale arbeidsmarkt niet in het geding.

Daarnaast dient de werkgever bij een aanvraag om een tewerkstellingsvergunning nog steeds de motivering van de noodzaak voor het aantrekken van de vreemdeling ter vervulling van de arbeidsplaats te verstrekken, zoals bepaald in artikel 3, onderdeel f, BuWav BES.

De tewerkstellingsvergunning kan worden geweigerd als de functie-eisen onredelijk zijn of kennelijk onjuist zijn op grond van artikel 11, onderdeel c, BuWav BES.

Voorts mogen in de arbeidsvoorwaarden, arbeidsverhoudingen of arbeidsomstandigheden geen beletselen zijn gelegen voor vervulling van de arbeidsplaats door arbeidskrachten die op de lokale arbeidsmarkt beschikbaar zijn zoals bedoeld in artikel 9, onderdeel b, Wav BES. Hieronder valt ook de voorwaarde dat de beloning marktconform dient te zijn.

De onderhavige beleidsregels zijn gebaseerd op het daartoe strekkende advies van de Centraal Dialoog Bonaire, waarvan het openbaar lichaam deel uitmaakt.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, namens deze, C. Herstel Directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie