TOELICHTING
Inleiding
Met deze regeling wordt de Regeling beheer verpakkingen gewijzigd en worden bepalingen
omtrent statiegeld op metalen drankverpakkingen toegevoegd.
De regeling (hierna wijzigingsregeling) behelst:
-
1. het vastleggen van de minimale hoogte van statiegeld op metalen drankverpakkingen;
en
-
2. het vastleggen van de vorm en inhoud van de aanduiding die op een metalen drankverpakking
moet worden vermeld teneinde duidelijk te maken dat op die verpakking statiegeld is
geheven.
Statiegeldverplichting op metalen drankverpakkingen
Op 31 december 2022 wordt er statiegeld op metalen drankverpakkingen ingevoerd. Dit
geschiedt met het Besluit maatregelen metalen drankverpakkingen1.
Het Besluit maatregelen metalen drankverpakkingen wijzigt het Besluit beheer verpakkingen
2014 en omvat:
-
− het opnemen van een doelstelling voor gescheiden inzameling van metalen drankverpakkingen;
-
− het vastleggen van een statiegeldverplichting voor metalen drankverpakkingen met een
inhoud van 3 liter of minder;
-
− het opnemen van een grondslag om bij ministeriële regeling nadere regels te stellen
over de minimale hoogte van het statiegeld op metalen drankverpakkingen; en
-
− het opnemen van een grondslag om bij ministeriële regeling nadere regels te stellen
over de vorm en inhoud van de aanduiding die op een verpakking geplaatst moet worden
teneinde duidelijk te maken dat op deze verpakking statiegeld is geheven.
De statiegeldverplichting op metalen drankverpakkingen behelst dat een producent of
importeur die drank in een metalen drankverpakking met een inhoud van 3 liter of minder
in Nederland in de handel brengt, verplicht is om op die verpakking statiegeld in
rekening te brengen en dit statiegeld, na gebruik van de verpakking, bij inname weer
terug te betalen.
Deze statiegeldverplichting sluit aan op het statiegeldstelsel zoals dat met het Besluit
maatregelen kunststof drankflessen in het Besluit beheer verpakkingen 2014 is vastgelegd.
Dit statiegeldstelsel treedt op 1 juli 2021 in werking.
Inzameldoelstelling metalen drankverpakkingen
Met ingang van 2024 rust op producenten en importeurs die drank in een metalen drankverpakking
met een inhoud van 3 liter of minder in Nederland in de handel brengen, de verplichting
om per kalenderjaar ten minste 90 gewichtsprocent van het totaal van deze door hen
in dat kalenderjaar in de handel gebrachte metalen drankverpakkingen gescheiden in
te zamelen. Deze doelstelling is opgenomen in artikel 6b van het Besluit beheer verpakkingen
2014 zoals dat is gewijzigd met het Besluit maatregelen metalen drankverpakkingen.
De verwachting is dat het statiegeld op metalen drankverpakkingen dat op 31 december
2022 wordt ingevoerd in belangrijke mate zal bijdragen aan het verwezenlijken van
de inzameldoelstelling.
Mocht echter op enig moment blijken dat voor consumenten de met de wijzigingsregeling
in de Regeling beheer verpakkingen vastgelegde minimale hoogte van het statiegeld
van € 0,15 voor metalen drankverpakkingen een onvoldoende prikkel vormt om de metalen
drankverpakking in te leveren op de inleverpunten die producenten en importeurs daarvoor
beschikbaar stellen, dan kunnen deze laatste er voor kiezen het statiegeldbedrag zelfstandig
te verhogen. Een wijziging van de Regeling beheer verpakkingen is daarvoor niet nodig.
Het vaststellen van een lager bedrag aan statiegeld door producenten en importeurs
dan het in de Regeling beheer verpakkingen vastgelegde bedrag is niet mogelijk.
Minimale hoogte statiegeld
De minimale hoogte van het statiegeld op metalen drankverpakkingen wordt met de wijzigingsregeling
vastgelegd in artikel 6, tweede lid (nieuw) van de Regeling beheer verpakkingen en
vastgesteld op € 0,15.
Dit bedrag dient minimaal als statiegeld door producenten en importeurs in rekening
te worden gebracht op het moment dat zij een drank in een metalen drankverpakkingen
in de handel brengen. Hetzelfde bedrag dient door hen te worden terugbetaald op het
moment dat de metalen drankverpakking na gebruik wordt ingeleverd.
Het statiegeld op metalen drankverpakkingen wordt ingevoerd ter bestrijding van zwerfafval
dat veroorzaakt wordt door deze verpakkingen. Dat betekent dat de prikkel om de metalen
drankverpakkingen (blikjes) terug te brengen naar de innamepunten hoog genoeg moet
zijn om invloed te hebben op het gedrag van de consument. Tegelijkertijd moet het
een proportioneel bedrag zijn ten opzichte van de prijs van het product. Mede op basis
van analyses van buitenlandse systemen is daarom gekozen voor een minimale hoogte
van het statiegeldbedrag van € 0,15.
Vorm en inhoud aanduiding statiegeld
Met artikel 7, tweede lid, (nieuw) worden de vorm en inhoud vastgesteld van de aanduiding
omtrent het statiegeld waarmee producenten en importeurs de metalen drankverpakkingen,
waarop de statiegeldverplichtingen betrekking hebben, dienen te voorzien. Grondslag
voor deze bepaling is artikel 15, eerste lid, van het Besluit beheer verpakkingen
2014, zoals dat luidt na inwerkingtreding van artikel I, onderdeel G, van het Besluit
maatregelen metalen drankverpakkingen.
Op een metalen drankverpakkingen met een inhoud van 3 liter of minder dient het woord
‘Statiegeld’ te worden geplaatst in een lettergrootte van minimaal 1,2 millimeter
(mm). Deze minimale lettergrootte sluit aan bij de op de grond van de Verordening
voedselinformatie2 voorgeschreven lettergrootte voor ingrediënten van levensmiddelen op etiketten.
Overeenkomstig artikel 15, tweede lid, van het Besluit beheer verpakkingen 2014 dient
deze aanduiding duidelijk en onuitwisbaar op de metalen drankverpakkingen te worden
aangebracht. De hoogte van het statiegeld behoeft niet op de metalen drankverpakking
te worden vermeld.
Het woord ‘Statiegeld’ op de metalen drankverpakking maakt het voor de houder ervan
duidelijk dat het om een zogenaamde statiegeldverpakking gaat en dat bij inlevering
ervan door producenten en importeurs het door hen reeds geheven statiegeldbedrag moet
worden terugbetaald.
De verplichting tot het opnemen van de aanduiding ‘Statiegeld’ op metalen drankverpakkingen
die onder het statiegeldstelsel vallen, leidt ertoe dat de informatie op de metalen
drankverpakking moet worden aangepast. De kosten hiervan worden als gering ingeschat.
In paragraaf 5 van de toelichting bij het Besluit maatregelen metalen drankverpakkingen
wordt nader ingegaan op de nalevingskosten van de statiegeldverplichtingen op metalen
drankverpakkingen. Kortheidshalve wordt daar naar verwezen.
Voorbereiding van de regeling
Deze regeling is van 18 maart tot en met 15 april 2021 aangemeld voor internetconsultatie.
In het kader daarvan zijn 14 reacties ingediend. Indieners zijn particulieren en brancheorganisaties
(LTO Nederland, Nederlandse Melkveehouders Vakbond).
Algemeen beeld van de reacties is dat de meeste indieners aangeven de invoering van
statiegeld op metalen drankverpakkingen in principe te verwelkomen. Wel worden door
veel indieners nog kanttekeningen geplaatst bij de randvoorwaarden van de invoering,
met name de hoogte van het statiegeldbedrag. Tevens wordt er door een aantal indieners
aandacht gevraagd voor andere milieukwesties waaraan aandacht zou moeten worden geschonken.
Naar aanleiding van de reacties die betrekking hedden op datgene wat met deze regeling
wordt vastgelegd – de hoogte van het statiegeld – wordt aangegeven dat het statiegeldbedrag
van € 0,15 per metalen drankverpakking tot en met 3 liter, de minimale hoogte van
het statiegeld betreft. Verwacht wordt dat met een dergelijk bedrag de gestelde inzameldoelen
van 90% worden behaald en het zwerfafvalprobleem, veroorzaakt door metalen drankverpakkingen,
afdoende wordt aangepakt. Mocht dit eerste niet het geval zijn dan kunnen producenten
en importeurs besluiten het statiegeldbedrag te verhogen, ten einde hun wettelijke
doelstelling van 90% wel te halen.
Voor een reactie op de overige onderdelen van de ingekomen reacties die buiten de
reikwijdte van deze regeling vallen wordt verwezen naar de desbetreffende pagina op
www.internetconsultatie.nl.
MKB-toets
Er is in het kader van de voorbereiding van deze regeling afgezien van een MKB-toets.
Reden hiervoor is dat met deze regeling geen sprake is van een stelselwijziging die
een dergelijke toets zou rechtsvaardigen. De stelselwijziging die met de invoering
van een statiegeldverplichting plaatsvindt, vindt haar grondslag in het Besluit maatregelen
metalen drankverpakkingen en niet op grond van deze wijzigingsregeling.
Adviescollege Toetsing Regeldruk
Een conceptversie van deze regeling is ter advisering aangeboden aan het Adviescollege
toetsing regeldruk (ATR). De ATR heeft het dossier niet geselecteerd voor een formeel
advies, omdat het naar verwachting geen omvangrijke gevolgen voor de regeldruk heeft.
Inwerkingtreding
Deze regeling treedt in werking op 31 december 2022, zijnde het moment waarop het
statiegeldstelsel voor metalen drankverpakkingen in werking treedt. Dat laatste gebeurt
met de inwerkingtreding van artikel I, onderdelen A, E, F en G, van het Besluit maatregelen
metalen drankverpakkingen. Gegeven het feit dat in de onderdelen F en G van artikel
I van dat besluit de grondslag voor hetgeen met deze wijzigingsregeling wordt geregeld,
is opgenomen, treedt deze wijzigingsregeling tevens op 31 december 2022 in werking,
maar pas nadat deze onderdelen van artikel I van het Besluit maatregelen metalen drankverpakkingen
in werking zijn getreden.
De datum van inwerkingtreding van het statiegeldstelsel op metalen drankverpakkingen
en daarmee samenhangend de inwerkingtreding van deze wijzigingsregeling op 31 december
2022, is de uitkomst van een politieke afweging na consultatie van het verpakkende
bedrijfsleven. Daarbij is onderkend dat de datum van inwerkingtreding van het statiegeldstelsel
afwijkt van de vaste verandermomenten voor regelgeving.
De regeling zal ruim voor inwerkingtreding van het statiegeldstelsel op metalen drankverpakkingen
op 31 december 2022 in de Staatscourant worden geplaatst. Dit geeft de producenten
en importeurs van metalen drankverpakkingen voldoende de tijd om de invoering van
statiegeld op metalen drankverpakkingen voor te bereiden.
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
S. van Veldhoven-van der Meer