TOELICHTING
I. Algemeen
Deze regeling bevat de zogenaamde vierde tranche van de Regeling uitvoering Crisis-
en herstelwet (hierna: Ru Chw).
Met artikel I wordt de Ru Chw aangevuld.
II. Artikelsgewijs
In dit artikel wordt het gebied Transformatiegebied Noordelijke Stadsentree Meppel
in de gemeente Meppel toegevoegd aan het experiment met kostenverhaal in artikel 7v
van het Besluit uitvoering Crisis en herstelwet (hierna: Bu Chw). De gemeenteraad
kan op grond van dit experiment regels voor kostenverhaal opnemen in het bestemmingsplan
met verbrede reikwijdte.
De gemeente Meppel wil in het gebied Transformatiegebied Noordelijke Stadsentree een
nieuwe mix van functies mogelijk maken. Het gaat onder meer om duurzame en onderscheidende
nieuwe woningen, nieuwe bedrijvigheid, toeristisch-recreatieve functies en infrastructuur.
Meppel wil dit gebied op organische wijze transformeren. Het gebied is in de twaalfde
tranche van het Bu Chw1 toegevoegd aan artikel 7c van het Bu Chw, waarmee de gemeenteraad al een bestemmingsplan
met verbrede reikwijdte kan opstellen. Een van de belemmeringen voor organische gebiedsontwikkeling
is het systeem voor kostenverhaal dat in afdeling 6.4 van de Wet ruimtelijke ordening
(Wro) is opgenomen. De regeling in afdeling 6.4 van de Wro gaat ervan uit dat ten
tijde van de vaststelling van een bestemmingsplan de inkomsten en opbrengsten volledig
in beeld zijn. Dit betekent dat de ontwikkelingen in een bestemmingsplan nauwkeurig
moeten zijn vastgelegd. Dit past niet bij organische gebiedsontwikkeling.
Om voor deze problematiek een oplossing te bieden, is in artikel 7v van het Bu Chw
de mogelijkheid geboden om te experimenteren met een andere wijze van kostenverhaal
die beter aansluit bij organische gebiedsontwikkeling. Bij deze regeling wordt het
gebied Transformatiegebied Noordelijke Stadsentree toegevoegd aan het experiment met
kostenverhaal in artikel 7v van het Bu Chw.
Artikel 7v is gebaseerd op de regeling voor kostenverhaal zoals opgenomen in de consultatieversie
van het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet. Inmiddels heeft de
Tweede Kamer op 17 oktober 2019 ingestemd met dat wetsvoorstel2 en daarmee ook met de voorgestelde regeling voor kostenverhaal bij gebiedsontwikkeling.
Het wetsvoorstel bevat twee systemen voor kostenverhaal.3 Het ene systeem leent zich voor toepassing bij integrale gebiedsontwikkeling en komt
voor een groot deel overeen met het systeem zoals dat in afdeling 6.4 van de Wro is
opgenomen (artikel 13.14 van het wetsvoorstel). Bij dit systeem voor kostenverhaal
wordt in het omgevingsplan gewerkt met een tijdvak. Met het opnemen van tijdvak in
het omgevingsplan geeft de gemeenteraad aan zich te willen inspannen de gebiedsontwikkeling
binnen een bepaalde periode tot verwezenlijking te laten komen. Het andere systeem
is gericht op organische gebiedsontwikkeling (artikel 13.15 van het wetsvoorstel).
Bij dit systeem wordt in het omgevingsplan niet gewerkt met een tijdvak. Kenmerkend
voor organische gebiedsontwikkeling is immers dat niet bekend is of, en zo ja, wanneer
gebruik wordt gemaakt van de ontwikkelmogelijkheden die een bestemmingsplan biedt.
Bij de regeling voor organische gebiedsontwikkeling is het niet nodig dat alle kosten
en opbrengsten van een te ontwikkelen gebied in beeld zijn om de kosten te kunnen
verhalen die gemoeid zijn met een voorgenomen activiteit van een initiatiefnemer.
De raming van de kosten kan een globale raming van de kosten van een kostenverhaalsgebied
inhouden, terwijl per activiteit voor de kosten een maximum wordt gesteld. De opbrengsten
bestaan uit een waardevermeerdering van de locatie waar de activiteit wordt verricht.
Kostenverhaal is alleen mogelijk voor zover de waardevermeerdering van de locatie
dat toelaat.
Vanwege het feit dat de regeling voor kostenverhaal uit artikel 7v afwijkt van de
regeling uit het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet, waarmee de
Tweede Kamer heeft ingestemd, heeft de Raad van State in zijn advies op de 16e en 17e tranche Bu Chw geadviseerd artikel 7v niet in te voeren. Dit advies is niet opgevolgd
met de onderbouwing in het Nader Rapport dat er geen voornemen bestond om de toepassing
van artikel 7v uit te breiden tot extra gemeenten. Van dit voornemen wordt afgeweken
omdat verschillende nieuwe gemeenten hebben aangegeven, vooruitlopend op de Aanvullingswet
grondeigendom, al wel een regeling van kostenverhaal voor organische gebiedsontwikkeling
nodig te hebben en niet te kunnen wachten op de inwerkingtreding van de Omgevingswet.
Om die reden is enerzijds besloten om in het Bu Chw een nieuwe regeling kostenverhaal
op te nemen die volledig toegesneden is op het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom
Omgevingswet en anderzijds, indien gemeenten hier echt niet op kunnen wachten gebruik
van artikel 7v toe te staan. Dit laatste onder de voorwaarde dat de gemeente in kwestie
in zijn aanvraag aangeeft dat zij alleen dat deel van het experiment zal gebruiken,
dat overeenstemt met de regeling kostenverhaal uit het wetsvoorstel Aanvullingswet
grondeigendom Omgevingswet, in de versie die door de Tweede Kamer is aangenomen. In
lijn hiermee heeft de gemeente Meppel aangegeven in het bestemmingsplan met verbrede
reikwijdte een regeling voor kostenverhaal op te zullen nemen waarbij uitsluitend
gebruik gemaakt zal worden van de mogelijkheden die het wetsvoorstel Aanvullingswet
grondeigendom Omgevingswet biedt.
Uit de Beleidsregel aanmeldingen Regeling uitvoering Crisis- en herstelwet4 volgt dat de betrokkenheid van de gemeenteraad, provinciale staten, omwonenden en
andere belanghebbenden in de fase van nadere besluitvorming voldoende geborgd moet
zijn. Artikel 7v van het Bu Chw geeft de gemeenteraad de mogelijkheid om regels over
kostenverhaal op te nemen in het bestemmingsplan met verbrede reikwijdte of voorschriften
daaromtrent te verbinden aan een omgevingsvergunning als bedoeld in artikel 2.1, eerste
lid, onder c, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. De gemeente Meppel heeft
aangegeven in lijn te zullen handelen met het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom
Omgevingswet. In dit wetsvoorstel is geen mogelijkheid opgenomen om voorschriften
over kostenverhaal te verbinden aan de omgevingsvergunning als bedoeld in artikel
2.1, eerste lid, onder c, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Meppel zal
dus uitsluitend het bestemmingsplan met verbrede reikwijdte inzetten. De betrokkenheid
van de gemeenteraad, omwonenden en andere belanghebbenden is gewaarborgd omdat een
bestemmingsplan tot stand komt met gebruikmaking van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure,
bedoeld in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht, en de gemeenteraad van
Meppel het bestemmingsplan vaststelt.
Artikel II (inwerkingtreding)
In artikel II wordt de inwerkingtreding geregeld. Er wordt afgeweken van de systematiek
van vaste verandermomenten en een invoeringstermijn van drie maanden omdat door onmiddellijke
inwerkingtreding voor de doelgroep (de gemeente Meppel) aanmerkelijke publieke nadelen
worden voorkomen. De gemeente Meppel heeft zelf verzocht om bij regeling te worden
toegevoegd aan het experiment in artikel 7v van het Bu Chw. De gemeente is ook al
gestart met de procedure die moet leiden tot de vaststelling van het bestemmingsplan
waarin uitvoering wordt gegeven aan het experiment. De gemeente zal worden benadeeld
als de besluitvormingsprocedure voor deze projecten wordt vertraagd door toepassing
van de regeling inzake vaste verandermomenten en een invoeringstermijn van drie maanden.
De regeling bevat verder geen regels waaraan administratieve lasten verbonden zijn
voor burgers en bedrijven of andere nadelen als gevolg van de afwijking.
Artikel III (citeertitel)
In artikel III wordt de citeertitel gegeven. Aan de hand van de citeertitel kan duidelijk
worden aangegeven in welke tranche een project of gebied aan een experiment is toegevoegd:
de Regeling uitvoering Crisis- en herstelwet (vierde tranche).
De Minister voor Milieu en Wonen,
S. van Veldhoven-van der Meer