TOELICHTING
I. Algemeen
1. Aanleiding
Deze wijzigingsregeling voorziet in wijziging en openstelling van de subsidiemodule
Internationaal innoveren voor Artificial Intelligence (AI)-innovatieprojecten en aanpassingen
ten aanzien van de openstelling van de subsidiemodule Seed capital technostarters
van de Regeling nationale EZK- en LNV-subsidies (hierna: RNES).
2. AI-innovatieprojecten
De subsidiemodule Internationaal innoveren, opgenomen in titel 3.8 van de RNES, bevat
een aantal programma’s die mogelijk worden gemaakt door het EUREKA-netwerk. EUREKA
is een intergouvernementeel programma van meer dan 40 landen en de Europese Unie die
de leden van het EUREKA-netwerk vormen. Het EUREKA-netwerk is verdeeld in clusters,
waar voormelde landen ook lid van kunnen worden.
Via deze wijzigingsregeling wordt het mogelijk gemaakt dat Nederlandse partijen in
het vervolg ook ondersteund worden voor hun deelname aan AI-innovatieprojecten. Het
AI-programma faciliteert innovatieprojecten die uitgevoerd worden door deelnemers
die gevestigd zijn in Nederland, aangevuld met andere deelnemers uit andere landen
die aangesloten zijn bij het EUREKA-netwerk. Voor iedere deelnemer geldt dat deze
de subsidie moet aanvragen in het land, waar die deelnemer gevestigd is. Het land
van herkomst ondersteunt de desbetreffende deelnemer als deze voldoet aan zowel de
voorwaarden die opgenomen zijn in de internationale AI-innovatiecall als aan de nationale
voorwaarden. AI-innovatieprojecten die ingediend worden bij een gezamenlijke AI-innovatiecall,
worden internationaal beoordeeld en bij voldoende kwaliteit voorzien van een EUREKA-label
door het EUREKA clusterprogramma dat het clusteroverstijgende AI project adopteert.
In de subsidiemodule Internationaal innoveren is een begripsomschrijving van AI-innovatieproject
opgenomen, waarbij het hebben van een EUREKA-label van het desbetreffende EUREKA-cluster
één van de doorslaggevende elementen is. Mede hiermee wordt voorzien in een specifieke
basis voor het verstrekken van subsidies aan deze AI-innovatieprojecten.
De nationale openstelling en beoordeling vindt plaats aansluitend op de toekenning
van het EUREKA-label. De Nederlandse beoordelingscommissie Internationaal innoveren
geeft advies omtrent de rangschikking van de voorstellen.
De subsidiemodule Internationaal innoveren wordt opengesteld voor AI-innovatieprojecten.
Hiertoe wordt de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies 2020 gewijzigd. De AI-innovatiecall
waar deze openstelling op ziet, betreft een cluster overkoepelende call. De openstelling
loopt van 21 oktober 2020 tot en met 19 november 2020. Het subsidieplafond dat vanuit
Nederland beschikbaar wordt gesteld, is voor deze AI-innovatieprojecten vastgesteld
op € 5.000.000. Bovenop deze nationale middelen komt een aanvullend budget van andere
deelnemende landen.
3. Seed capital technostarters
Met de subsidiemodule Seed capital technostarters, opgenomen in titel 3.10 van de
RNES, wordt beoogd de onderkant van de Nederlandse risicokapitaalmarkt te stimuleren
en te mobiliseren om investeringen te doen in technostarters. Om deze investeringen
te bevorderen, wordt met deze subsidiemodule de risicorendementsverhouding voor private
kapitaalverschaffers verbeterd, zodat zij profiteren van een verhoging van het rendement
in combinatie met een verlaging van het risico. De subsidiemodule biedt participatiefondsen
de mogelijkheid een renteloze lening van de Nederlandse Staat te verkrijgen voor het
verkrijgen van participaties. De subsidiemodule Seed capital technostarters kent twee
submodules: (a) Startersfondsen en (b) Seed Business Angel Fondsen. De openstelling
van deze submodules is opgenomen in de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies
2020.
Met de submodule Startersfondsen wordt kapitaal verstrekt aan investeringsfondsen
die met risicokapitaal investeren in innovatieve ondernemers uit de high tech-sector
en de creatieve sector. Deze submodule was opengesteld van 1 januari 2020 tot en met
31 maart 2020. Deze submodule wordt opnieuw opengesteld van 1 oktober 2020 tot en
met 31 oktober 2020. Het subsidieplafond is vastgesteld op € 20.000.000.
De submodule Seed Business Angel Fondsen bedient de vroege levensfase van startups
die ondersteund worden door de zogenaamde business angels. Business angels zijn partijen
die (via slim geld) ondersteuning leveren aan startups door actief betrokken te zijn
met hun kennis, netwerk en ervaring. De fondsen die bestaan uit twee business angels,
kunnen een lening krijgen van maximaal € 1.000.000. Daarbij geldt dat de business
angels gezamenlijk minimaal eenzelfde bedrag als de lening beschikbaar moeten stellen
voor investeringen. Met het totale investeringsbedrag kan vervolgens geïnvesteerd
worden in startups voor bedragen tussen de € 50.000 en € 500.000 volgens een opgesteld
fondsplan. Deze submodule was reeds opengesteld van 1 januari 2020 tot en met 30 juni
2020. Vanwege de verwachte vraag bij de gebruikers van deze submodule is deze via
een eerdere wijzigingsregeling1 aansluitend hierop voor de tweede keer in 2020 opengesteld. De openstellingsperiode
loopt van 1 juli 2020 tot en met 31 december 2020. Het subsidieplafond is op dit moment
vastgesteld op € 5.000.000. Omdat de vraag bij de gebruikers van deze submodule bij
deze tweede openstelling groter is dan bij de eerste openstelling in het voorjaar,
wordt het subsidieplafond opgehoogd van € 5.000.000 naar € 6.000.000. Op deze wijze
kan een groter aantal kwalitatief goede projecten gehonoreerd worden die voldoen aan
het doel van deze subsidiemodule.
4. Staatssteun
De subsidie die op grond van de subsidiemodule Internationaal innoveren voor AI-innovatieprojecten
en de subsidiemodule Seed capital technostarters verstrekt wordt, bevat staatsteun
die wordt gerechtvaardigd door artikel 25 respectievelijk artikel 21 van de algemene
groepsvrijstellingsverordening2 (zie de artikelen 3.8.14 en 3.10.13 van de RNES).
De gestelde eisen in titels 3.8 en 3.10 van de RNES, alsook de algemene eisen uit
het Kaderbesluit nationale EZ-subsidies, zorgen ervoor dat de subsidie verleend wordt
in overeenstemming met de eisen uit voormelde artikelen uit de algemene groepsvrijstellingsverordening
en eisen met betrekking tot transparantie, stimulerend effect en cumulatie. Ook blijven
deze subsidiemodules binnen de daarvoor geldende drempels voor aanmelding van de steun
en maximum steunintensiteiten. Er verandert niets in de staatsteunaspecten van deze
subsidiemodules, omdat aan de subsidiemodule Internationaal innoveren slechts een
nieuw soort project wordt toegevoegd en bij de subsidiemodule Seed capital technostarters
er slechts sprake is van een nieuwe openstelling en ophoging van het subsidieplafond
van de onderliggende submodule Startersfondsen respectievelijk Seed Business Angel
Fondsen.
De openstelling van de subsidiemodule Internationaal innoveren voor het uitvoeren
van AI-innovatieprojecten en de nieuwe openstelling en ophoging van het subsidieplafond
van de twee submodules van de subsidiemodule Seed capital technostarters zal separaat
ter kennisneming aan de Europese Commissie worden gemeld, conform artikel 11, onder
a, van de algemene groepsvrijstellingsverordening. Indien een subsidie die op grond
van deze subsidiemodules wordt verleend, staatssteun bevat die door de algemene groepsvrijstellingsverordening
wordt gerechtvaardigd, maakt de minister op grond van artikel 1.8 van de RNES binnen
zes maanden na de datum van subsidieverlening de volgende gegevens bekend:
-
a. de gegevens, bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdelen a en b, van de algemene
groepsvrijstellingsverordening (beknopte informatie over de subsidieregeling); en
-
b. de gegevens, bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel c, van de algemene groepsvrijstellingsverordening,
voor zover de individuele steun meer bedraagt dan € 500.000 (beknopte informatie over
het project).
5. Regeldruk
5.1 Internationaal Innoveren
Deze regeling heeft regeldrukeffecten. De totale regeldrukgevolgen bedragen € 141.550
voor AI-innovatieprojecten. De totale administratieve lasten voor de subsidiemodule
Internationaal innoveren voor AI-innovatieprojecten komen hierdoor naar verwachting
uit op 2,83 procent. Deze berekening is gebaseerd op de inschatting dat er twaalf
aanvragen worden ingediend, waarvan er drie gehonoreerd worden.
De administratieve lasten voor een aanvrager bestaan uit de kosten die worden gemaakt
voor de internationale aanvraag (het ‘EUREKA project form’) en de nationale aanvraag.
Het internationale aanvraagformulier wordt niet alleen gebruikt om te toetsen of het
project aan de EUREKA voorwaarden voldoet, maar ook bij de nationale beoordeling om
het project op inhoudelijke gronden te beoordelen.
5.2 Seed capital technostarters
De aanpassingen in de nieuwe openstelling en de ophoging van het subsidieplafond van
de submodule Startersfondsen respectievelijk Seed Business Angel Fondsen van de subsidiemodule
Seed capital technostarters leiden niet tot het wijzigen van informatieverplichtingen,
en daarom ook niet tot een toe- of afname van de regeldruk bij de gebruikers van deze
subsidiemodule.
II. Artikelen
Artikel I
Artikelen 3.8.1 en 3.8.2 (Begripsomschrijvingen en Subsidieverstrekking)
Voor de subsidiemodule Internationaal innoveren zijn in artikel 3.8.1 de begripsomschrijvingen
opgenomen en in artikel 3.8.2 de innovatieprojecten, waarvoor op grond van deze subsidiemodule
subsidie verleend kan worden.
Deze artikelen zijn aangepast, zodat in het vervolg ook AI-innovatieprojecten voor
subsidie in aanmerking kunnen komen. Net zoals de overige in deze subsidiemodule opgenomen
projecten is AI een programma dat (mede) mogelijk wordt gemaakt door het EUREKA-netwerk.
Nederland en ook andere landen die lid zijn van het EUREKA-netwerk), stellen één of
meerdere regelingen open. Ieder land ondersteunt de eigen deelnemers in een Internationaal
samenwerkingsverband of EUREKA-innovatiesamenwerkingsverband. AI-innovatieprojecten
worden uitgevoerd door een EUREKA-innovatiesamenwerkingsverband. Dit is een samenwerkingsverband
waarbij ten minste één van de partijen een in Nederland gevestigde ondernemer is en
ten minste één van de partijen een ondernemer of onderzoeksorganisatie is die is gevestigd
in een land dat deelneemt aan het EUREKA-netwerk. Het AI-innovatieproject wordt ingediend
naar aanleiding van een AI-innovatiecall. Daarbij doet de in Nederland gevestigde
deelnemer aan het AI-innovatieproject, tijdens de in de openstellingsregeling voor
de desbetreffende AI-innovatiecall genoemde openstellingsperiode, een aanvraag voor
subsidie voor de uitvoering van zijn aandeel in het AI-innovatieproject. Indien sprake
is van een samenwerkingsverband van in Nederland gevestigde deelnemers aan een AI-innovatieproject,
wordt de aanvraag ingediend door de penvoerder van dit samenwerkingsverband.
In bepaalde EUREKA-landen, zoals in Nederland, wordt de voorwaarde gesteld dat een
AI-innovatieproject voorzien moet zijn van een EUREKA-label. Dit EUREKA-label dat
afkomstig is van het desbetreffende EUREKA-cluster, wordt door het EUREKA-netwerk
pas afgegeven als voldaan is aan een aantal belangrijke voorwaarden. Het EUREKA-label
biedt de garantie dat het project in alle deelnemende landen kan worden gefinancierd,
alsook dat het project wordt uitgevoerd via industriële samenwerking en de resultaten
geen militaire toepassing zullen hebben. Voorbeelden van EUREKA-clusters waaraan een
EUREKA-label verbonden is, zijn PENTA en ITEA3. AI-innovatieprojecten zijn clusteroverstijgend
en daarom geldt hierbij de voorwaarde dat deze voorzien moeten zijn van een EUREKA-label
van één van de EUREKA clusters die het AI-innovatieproject adopteert.
De internationale call, de beoordeling en de toekenning van de EUREKA-labels vindt
plaats voordat de subsidiemodule Internationaal innoveren voor AI-innovatieprojecten
nationaal wordt opengesteld (via de Regeling openstelling EZK- en LNV subsidies 2020
of de opvolgende regeling).
Artikel 3.8.4. (Steunintensiteit)
Voor de subsidiemodule Internationaal innoveren zijn in artikel 3.8.4 de toepasselijke
steunintensiteiten en maximumsubsidiebedragen opgenomen. De in het eerste en tweede
lid van dit artikel opgenomen steunintensiteiten zijn in het vervolg ook van toepassing
op AI-innovatieprojecten. Indien voor de AI-innovatieprojecten binnen deze steunintensiteiten
gebleven wordt, is er sprake van staatssteun die gerechtvaardigd wordt door artikel
25 van de algemene groepsvrijstellingsverordening.
Verder is in het derde lid tot en met vijfde lid van artikel 3.8.4 voor elk type project
een maximum subsidiebedrag opgenomen. Het maximum subsidiebedrag voor een EUREKA-netwerkproject,
een ITEA3-innovatieproject, een PENTA-innovatieproject en een Global Stars-Innovatieproject
blijft ongewijzigd. Wel is een AI-innovatieproject in het derde lid toegevoegd.
Indien het totale subsidiebedrag voor de deelnemers in een EUREKA-innovatiesamenwerkingsverband
voor het uitvoeren van een AI-innovatieproject meer bedraagt dan € 4.000.000, wordt
het meerdere naar rato in mindering gebracht op de aan de betrokken aanvragers te
verstrekken subsidie. Er is gekozen voor dit subsidiebedrag, omdat dit passend is
bij de verwachte grootte van de projectvoorstellen.
Artikel 3.8.5. (Afwijzingsgrond)
In artikel 3.8.5 is voor de subsidiemodule Internationaal innoveren een afwijzingsgrond
opgenomen voor innovatieprojecten die voor subsidie in aanmerking komen. Artikel 3.8.5
bepaalt onder meer dat geen subsidie wordt verstrekt, indien de aanvrager vóór indiening
van de aanvraag om subsidie, bedoeld in artikel 3.8.2, al gestart is met zijn deel
van het desbetreffende innovatieproject. Dit artikel is aangepast, zodat deze bepaling
in het vervolg ook van toepassing is op AI-innovatieprojecten. Hiermee wordt nader
invulling gegeven aan de eisen betreffende het stimulerend effect van het toepasselijke
steunkader, bedoeld in artikel 22, eerste lid, onderdeel c, van het Kaderbesluit nationale
EZ-subsidies, dat in casu zo gelezen moet worden dat alle eisen betreffende het stimulerend
effect uit artikel 6 van de algemene groepsvrijstellingsverordening van toepassing
zijn op deze subsidiemodule.
Artikel II
In de tabel van artikel 1 van de Regeling openstelling EZK- en LNV-subsidies 2020
is aangegeven in welke periode de diverse subsidiemodules zijn opengesteld en wat
het subsidieplafond bedraagt. Deze tabel wordt gewijzigd in de lijn met de hierboven
beschreven aanpassingen in de subsidiemodules Internationaal innoveren en Seed capital
technostarters.
Artikel III
Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van
de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Met de datum van inwerkingtreding wordt
afgeweken van de systematiek van de vaste verandermomenten, inhoudende dat ministeriële
regelingen met ingang van de eerste dag van een kwartaal in werking treden en twee
maanden voordien bekend worden gemaakt. Dit kan voor de subsidiemodule Internationaal
innoveren worden gerechtvaardigd, omdat de doelgroep van AI-innovatieprojecten gebaat
is bij spoedige inwerkingtreding. Hierdoor sluit het begin van de openstellingsperiode
(vrijwel) aan op de afronding de internationale beoordeling en toekenning van EUREKA-labels
door een internationale jury. De Nederlandse organisaties die deelnemen aan projecten
die door deze jury positief zijn beoordeeld, zouden via deze subsidiemodule voor nationale
subsidie in aanmerking kunnen komen. Om ervoor te zorgen dat deze projecten spoedig
van start kunnen gaan, kunnen de subsidieaanvragen direct op 21 oktober 2020 worden
ingediend. Vasthouden aan de systematiek van de vaste verandermomenten zou hebben
betekend dat subsidieaanvragen pas zouden kunnen worden ingediend vanaf het eerstvolgende
vaste verandermoment van 1 oktober 2020.
Voor de subsidiemodule Seed capital technostarters is ook de doelgroep gebaat bij
spoedige inwerkingtreding. Met deze regeling is de submodule Startersfondsen opnieuw
opengesteld en is het subsidieplafond van de submodule Seed Business Angel Fondsen
opgehoogd. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de onverwacht hogere vraag bij de gebruikers
van deze submodules, zodat een groter aantal kwalitatief goede projecten gehonoreerd
kan worden. Ook hebben de gebruikers van de submodules Startersfondsen en Seed Business
Angel Fondsen voldoende tijd om aanvragen voor te bereiden en in te dienen, omdat
de desbetreffende openstellingsperiode loopt tot en met 31 oktober respectievelijk
31 december 2020.
De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer