TOELICHTING
Inleiding
Met deze wijziging van de Regeling zorgverzekering is de sluis voor het geneesmiddel
tisagenlecleucel voor bepaalde behandelingen van acute lymfoblastaire leukemie gedeeltelijk
en tijdelijk opgeheven.
Sluis
Met het oog op het nemen van maatregelen die een beheerste instroom in het basispakket
mogelijk maken, is per 1 juli 2018 in artikel 2.4a van het Besluit zorgverzekering
(Bzv) de bevoegdheid om dure intramurale geneesmiddelen (tijdelijk) uit te sluiten
nadrukkelijk geregeld (Stb. 2018, 131). De toepassing van deze bevoegdheid wordt 'de sluis' genoemd. Zolang een geneesmiddel
in de sluis is geplaatst, is het uitgesloten van het basispakket en wordt het niet
vergoed uit hoofde van de zorgverzekering.
Een intramuraal geneesmiddel komt in aanmerking voor de sluis in de volgende twee
gevallen:
-
• het verwacht macrokostenbeslag van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling
van één nieuwe indicatie of van meerdere nieuwe (toekomstige) indicaties samen bedraagt
€ 40 miljoen of meer per jaar. Alle nieuwe indicaties worden in de sluis geplaatst;
-
• de verwachte kosten van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling van
een nieuwe indicatie zijn € 50.000 of meer per jaar en het verwachte macrokostenbeslag
van die verstrekkingen bedraagt € 10 miljoen of meer per jaar. Ook deze indicatie
wordt in de sluis geplaatst.
Onder een nieuwe indicatie valt niet alleen een indicatie waarvoor het geneesmiddel
wordt geregistreerd, maar ook 'off-label' gebruik van het geneesmiddel dat wordt geprotocolleerd
of gestandaardiseerd door de beroepsgroep. Plaatsing in de sluis geschiedt uiterlijk
binnen een maand na registratie respectievelijk vaststelling van het protocol of de
standaard voor de eerstvolgende nieuwe indicatie.
Terwijl het geneesmiddel in de sluis is geplaatst, kan eventuele opname in het basispakket
worden beoordeeld. Hierover kan Zorginstituut Nederland (hierna: Zorginstituut) adviseren.
De sluis maakt het mogelijk maatregelen te treffen om de verstrekking van het geneesmiddel
op betaalbare wijze via het basispakket toegankelijk te maken en te houden. Dit kunnen
financiële maatregelen zijn, in het bijzonder het sluiten van een financieel arrangement
met de leverancier van het geneesmiddel, alsmede maatregelen om gepast gebruik van
het geneesmiddel te bevorderen en te borgen.
In de sluis geplaatst
Eind juni 2018 heeft het Committee for Medicinal Products for Human Use (hierna: CHMP)
een positieve opinie afgegeven voor tisagenlecleucel (merknaam: Kymriah) voor de behandeling
van de volgende indicaties:
-
– pediatrische en jongvolwassen patiënten tot de leeftijd van 25 jaar met refractaire
B-cel acute lymfoblastaire leukemie (ALL), of met een recidief na stamceltransplantie
of met een tweede of later recidief van B-cel ALL;
-
– volwassen patiënten met een recidief of refractair diffuus grootcellig B-cellymfoom
(DLBCL) na twee of meer lijnen systemische therapie.
In juli 2018 is tisagenlecleucel, voor zover verstrekt in het kader van de behandeling
van kanker, in de sluis geplaatst (Stcrt. 2018, 40602). Dit is gedaan vanwege de verwachte kosten per behandeling van meer dan € 300.000
en het verwachte macrokostenbeslag van € 67,5 miljoen per jaar.
Advies Zorginstituut
Op 18 december 2018 heeft het Zorginstituut advies uitgebracht over tisagenlecleucel
voor de indicatie ALL. Het Zorginstituut concludeert dat tisagenlecleucel bij de behandeling
van ALL voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk en dat de budgetimpact,
ondanks de kosten per behandeling van € 320.000, à € 1,8 miljoen beperkt is. Tisagenlecleucel
komt daarmee volgens het Zorginstituut in aanmerking voor opname in het basispakket.
Het Zorginstituut zal een weesgeneesmiddelarrangement afsluiten en het gebruik bij
instroom in het basispakket evalueren.
Het Zorginstituut kondigt aan begin 2019 advies uit te brengen over tisagenlecleucel
voor de indicatie DLBCL. Verder signaleert het Zorginstituut dat er verschillende
studies lopen om de effectiviteit van tisagenlecleucel voor nieuwe indicaties te onderzoeken.
Op basis daarvan verwacht het Zorginstituut dat tisagenlecleucel in de toekomst breder
ingezet gaat worden en de budgetimpact van dit geneesmiddel aanzienlijk hoger kan
worden.
Gedeeltelijke en tijdelijke opheffing sluis
In vervolg op het advies van het Zorginstituut is met dit besluit tisagenlecleucel
voor de indicatie ALL voorlopig tot 1 januari 2020 opgenomen in het basispakket. Opname
in het basispakket vindt plaats gelet op de hoge behandelbehoefte van patiënten en
aangezien het macrokostenbeslag voor de indicatie ALL slechts een fractie is van het
totaal verwachte macrokostenbeslag (ca. € 2,8 mln van € 67,5 mln). Voor zover verstrekt
voor andere behandelingen dan ALL, blijft tisagenlecleucel in de sluis staan. De kosten
van tisagenlecleucel voor de indicatie ALL zullen betrokken worden bij toekomstige
onderhandelingen over een financieel arrangement met betrekking tot de inzet van het
geneesmiddel voor volgende indicaties, waaronder de indicatie DLBCL. De leverancier
van tisagenlecleucel is hiervan op de hoogte gebracht. Indien de uitkomst van de onderhandelingen
positief zijn, geldt het financieel arrangement eveneens voor de toepassing van tisagenlecleucel
bij de behandeling van ALL, zodat het geneesmiddel ook voor die indicatie gedurende
de looptijd van het arrangement deel zal uitmaken van het basispakket.
DLBCL is de eerstvolgende indicatie van tisagenlecleucel waarbij een financieel arrangement
aan de orde is. Na ommekomst van het advies van het Zorginstituut over deze indicatie
kunnen de onderhandelingen over een financieel arrangement voor tisagenlecleucel starten,
mits het Zorginstituut van oordeel is dat dit geneesmiddel voor de indicatie DLBCL
voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk. Vervolgens zal naar verwachting
uiterlijk in de herfst van 2019 uitsluitsel gegeven kunnen worden over de totstandkoming
van het financieel arrangement. Dan kan ook worden bezien wat dit betekent voor de
opname van tisagenlecleucel voor de indicatie ALL in het basispakket.
Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat met de leverancier van tisagenlecleucel gesproken
wordt om een regeling te treffen over het door de fabrikant beschikbaar stellen van
dit geneesmiddel zodat patiënten met DLBCL tijdens de hierboven geschetste procedure
toegang hebben tot tisagenlecleucel vooruitlopend op opname in het basispakket.
De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins