Subsidiebeleidskader begeleiden van ex-gedetineerden voor wonen en werken voor 2016

1. Inleiding

Het Tweede Kamerlid Van der Staaij heeft bij de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het parlementaire jaar 2014-2015 op 21 november 2013 de volgende motie ingediend:

‘Overwegende dat trajecten voor begeleiding rond werken en wonen voor ex-gedetineerden noodzakelijk zijn voor een succesvolle re-integratie in de maatschappij en het beperken van recidive;

overwegende dat samenwerking tussen Rijk, gemeenten en maatschappelijke instellingen hierbij van groot belang is voor vrijwillige nazorg die naadloos aansluit op de justitiële titel;

verzoekt de regering structureel 2,5 miljoen euro ter beschikking te stellen voor trajecten voor begeleiding rond wonen en werken voor ex-gedetineerden alsmede voor vrijwillige nazorg in aansluiting op justitiële titel onder de voorwaarde dat aanvragende instellingen of gemeenten zorgen voor cofinanciering van 25% en dit in 2014 te dekken uit artikel 92 (nominaal en onvoorzien en structureel uit de beleidsbudgetten van artikel 34 (sanctietoepassing) ¹‘

Op basis van de motie gold in 2014 het subsidiebeleidskader begeleiden van ex-gedetineerden voor wonen en werken voor 2014² en in 2015 het subsidiebeleidskader begeleiden van ex-gedetineerden voor wonen en werken 2015³. Op grond hiervan is door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) aan respectievelijk 51 en 50 aanvragende gemeenten een subsidiebeschikking afgegeven. Aangezien gemeenten kunnen samenwerken met andere gemeenten vertegenwoordigden deze aanvragende gemeenten in totaal meer dan driekwart van alle gemeenten in Nederland. Deze gemeenten vertegenwoordigen 93% (2014)⁴ en 95% (2015) van de geregistreerde nazorgkandidaten in Nederland waarvan de postcode van terugkeer bekend was (in 2013). Tevens bestond 86% (2014) en 82% (2015) van de aanvragen uit een samenwerking met een Veiligheidshuis en/of een maatschappelijke instelling.

Het onderhavige subsidiebeleidskader betreft het jaar 2016.

Gelet op het hoge aantal gezamenlijke aanvragen van gemeenten onderling en met maatschappelijke instellingen is er voor gekozen om in 2016 eenzelfde opzet te hanteren en het subsidiebeleidskader slechts op onderdelen te wijzigen, verduidelijken en/of te vereenvoudigen.

In de jaren 2014 en 2015 bleek problematisch te zijn dat subsidiegelden gekoppeld werden aan de gedetineerden, uitgestroomd in 2014 dan wel 2015 en dat de gelden in het jaar daarop uitgegeven konden worden omdat trajecten vaak doorlopen. Voor de verantwoording leverde dat extra administratie op, omdat de subsidie dan niet gelijk loopt aan het kalenderjaar. Daarom heb ik besloten de subsidie wel op grond van de verwachte uitstroom in het subsidiejaar te verdelen, echter alleen de kosten van de activiteiten in het desbetreffende subsidiejaar te subsidiëren. Hiermee volgt gelijktrekking van subsidieverstrekking en kalenderjaar. Tevens is in dit subsidiebeleidskader de doelgroep verruimd.

Om deze reden en omdat het subsidiebeleidskader nog steeds in ontwikkeling is heb ik besloten in 2016 het subsidiebeleidskader in zijn huidige vorm te continueren. In 2016 zal ik bezien of het subsidiebeleidskader in een ministeriële regeling kan worden omgezet.

Belangrijke wijziging ten opzichte van de subsidiebeleidskaders 2014 en 2015 is dat de subsidieverstrekking op basis van twee ronden wordt losgelaten. Subsidieverstrekking vindt in 2016 in één ronde plaats. In de praktijk van de afgelopen twee jaar is gebleken dat het subsidieplafond bij de eerste ronde voor circa 95% wordt uitgeput. De baten van een tweede ronde, wegen hierdoor niet op tegen de administratieve lasten die dit met zich meebrengt.

Dit subsidiebeleidskader is van toepassing op trajecten voor (ex-)gedetineerden gestart of lopend in 2016. Onderstaand wordt het subsidiebeleidskader geschetst met daarin de trajecten die voor subsidie in aanmerking komen en de spelregels die gelden bij subsidieverstrekking. In paragraaf 2 komt de grondslag aan bod. Vervolgens wordt in paragraaf 3 aandacht geschonken aan de doelstelling en de uitgangspunten van het subsidiebeleidskader. Paragraaf 4 geeft de reikwijdte van het subsidiebeleidskader weer aan de hand van de beoordelingscriteria en in paragraaf 5 wordt helderheid geboden over de verdeelsleutel. Paragraaf 6 gaat over de toekenning en paragraaf 7 over de verantwoording.

2. De grondslag

Artikel 34 van de Wet Justitie-subsidies kent de bevoegdheid toe aan de Minister van Veiligheid en Justitie om subsidie te verstrekken voor activiteiten op het gebied van onder meer nazorg. Dit is de wettelijke basis van de subsidieverstrekking waaraan dit subsidiebeleidskader een nadere uitwerking geeft. Daarnaast vindt de subsidieverstrekking plaats conform de rijksbrede Aanwijzingen voor subsidieverstrekking⁵.

3. Doelstelling en uitgangspunten

Een veilige samenleving en het terugdringen van recidive zijn doelstellingen waarop dit kabinet zwaar inzet. Een goede opvang van ex-gedetineerden in de samenleving na de detentie vermindert de kans op recidive. In dit kader zijn wonen en werken van groot belang. Daarom is de motie Van der Staaij een stimulans voor het huidige beleid.

Doelstelling van dit subsidiebeleidskader is om trajecten op het terrein van wonen en werken voor ex-gedetineerden te stimuleren. Er is voor gekozen de gemeenten zoveel als mogelijk ruimte te bieden om te bepalen welke trajecten op het terrein van wonen en werken zij willen inzetten voor deze doelgroep. Uitgangspunt is immers de gemeentelijke (beleids)autonomie: zij bepalen welke trajecten passen binnen het gemeentelijk nazorgbeleid. De gemeente kan het beste beoordelen welke trajecten noodzakelijk zijn voor ex-gedetineerden die zich vestigen in de desbetreffende gemeente.

Het subsidiebeleidskader sluit aan bij het gemeentelijk beleid op het terrein van nazorg voor ex-gedetineerden en bevordert een integrale aanpak op de vijf basisvoorwaarden voor re-integratie: werk & inkomen, zorg, identiteitsbewijs, schuldhulpverlening en onderdak. De motie richt zich op trajecten voor begeleiding van ex-gedetineerden naar wonen en werken. Deze motie wordt zo opgevat dat zij een integrale aanpak op de vijf basisvoorwaarden voor re-integratie stimuleert met als uiteindelijk doel dat een duurzame oplossing voor de ex-gedetineerde wordt bewerkstelligd op het terrein van wonen en werken. Dit betekent dat te subsidiëren trajecten niet uitsluitend betrekking hebben op het terrein van wonen en werken. Het is onder andere mogelijk dat trajecten hun pijlen richten op andere basisvoorwaarden, bijvoorbeeld schuldhulpverlening, of trajecten die het sociale netwerk van de ex-gedetineerde versterken waardoor de kans van de ex-gedetineerde op een duurzame oplossing op het gebied van wonen en werken wordt verhoogd.

Bij dit subsidiebeleidskader spelen gemeenten een cruciale rol waarbij de mogelijkheid bestaat dat gemeenten de samenwerking, bijvoorbeeld binnen de regio van een Veiligheidshuis en/of met maatschappelijke organisaties, kunnen zoeken om een gezamenlijke aanvraag in te dienen. De Veiligheidshuizen waarin de partners in de strafrecht- en zorgketen samenwerken, kunnen op verzoek van de gemeenten een faciliterende rol op zich nemen bij de aanvraag.

Uitgangspunt is de administratieve lasten bij de verstrekking van de subsidie zo laag mogelijk te houden. Daarom is een minimaal aan te vragen subsidiebedrag van € 5.000,– opgenomen. Dit leidt ertoe dat gemeenten die onder dit bedrag uitkomen, de samenwerking met andere gemeenten zullen moeten opzoeken om in gezamenlijkheid met één gemeente als penvoerder een subsidieaanvraag in te dienen.

4. Beoordelingscriteria

In deze paragraaf wordt de reikwijdte van het subsidiebeleidskader geschetst. Aan de hand van de volgende criteria worden de aanvragen voor subsidie beoordeeld.

Doelgroep

Ex-gedetineerden worden gedefinieerd als legaal in Nederland verblijvende, justitiabelen van wie de detentie of de justitiële titel in 2015 of 2016 is beëindigd en die zich in 2015 of 2016 na detentie vestigen in een Nederlandse gemeente, behorende tot het Europese grondgebied van het Koninkrijk. Voor dit subsidiebeleidskader geldt dat uitsluitend een gedetineerde in de zin van de Penitentiaire beginselenwet in aanmerking komt voor een in dit subsidiebeleidskader gefinancierd traject⁶.

Traject

• Een traject bestaat uit activiteiten gericht op ex-gedetineerden voor begeleiding rond wonen en werken.

• Een ex-gedetineerde kan deelnemen aan verschillende trajecten en een traject kan betrekking hebben op meer dan één ex-gedetineerde.

• Een traject is een onderdeel van een integrale aanpak op de vijf basisvoorwaarden voor re-integratie – werk & inkomen, zorg, identiteitsbewijs, schuldhulpverlening en onderdak – teneinde een duurzame oplossing te bewerkstelligen op het gebied van wonen en werken. Daarbij kunnen als onderdeel van het traject ook activiteiten aangeboden worden die het sociale netwerk van de ex-gedetineerde versterken.

• Een traject kan starten tijdens de detentie. Alleen de activiteiten die in 2016 plaatsvinden zijn subsidiabel onder dit kader.

Kostensoorten

• Voor subsidie komen alleen trajectgebonden kosten in aanmerking: bijvoorbeeld de kosten voor begeleiding, cursus/scholing/training, re-integratieactiviteiten, sollicitatiebegeleiding voor ex-gedetineerden etc.

• Organisatiekosten – kosten die eventueel worden gemaakt om een traject mogelijk te maken, bijvoorbeeld personele kosten, administratie, overhead – komen niet voor subsidie in aanmerking. De aanvrager kan hiervoor de verplichte cofinanciering inzetten. De cofinanciering wordt verderop in hoofdstuk 4 toegelicht.

• De volgende kostensoorten komen eveneens niet voor subsidie in aanmerking:

  • huur (deze uitzondering ziet niet op trajectkosten voor begeleid wonen);

  • inkomensgerelateerde uitkeringen ter vervanging of ter verhoging van een Wajong, Bijstand, WW, WIA of andere uitkeringen;

  • (medische) zorgkosten;

  • en kosten voor aanschaf van een identiteitsbewijs.

• De kosten moeten in het kalenderjaar 2016 worden gemaakt.

Om de verantwoording gelijk te laten verlopen aan het subsidiejaar is besloten die kosten te subsidiëren, die in het kalenderjaar van de subsidie daadwerkelijk worden gemaakt. Ter illustratie: De kosten voor een traject dat in 2015 is gestart en in 2016 doorloopt mogen vanaf 1 januari 2016 met de subsidietoekenning 2016 gefinancierd worden, mits de kosten in 2016 zijn gemaakt. De kosten voor trajecten, die in 2016 starten en doorlopen in 2017 vallen tot 31 december 2016 onder de subsidietoekenning 2016, voor zover deze kosten daadwerkelijk in 2016 zijn gemaakt.

Aanvraag

• De aanvrager is één gemeente of één gemeente die ook namens andere gemeenten, bijvoorbeeld binnen de regio van een Veiligheidshuis, dan wel namens een maatschappelijke instelling, een subsidieaanvraag indient. Het totale subsidiebedrag wordt uitgekeerd aan de aanvragende gemeente die toeziet op een verantwoorde inzet van dit totale subsidiebedrag.

• Minimaal 25% van de totale kosten van de trajecten dient door de gemeente dan wel de maatschappelijke organisatie te worden gefinancierd (cofinanciering). Tot deze 25% kunnen bestaande activiteiten worden toegerekend, waaronder organisatiekosten als personele kosten van de aanvrager of de maatschappelijke instellingen. In bijlage 1 is per gemeente het minimum aan cofinanciering weergegeven.

• Ter illustratie: indien een gemeente trajecten wil inzetten waarvan de totale kosten € 10.000,– bedragen, dan dient de gemeente minimaal 25% ofwel € 2.500,– te cofinancieren. Voor subsidie komt dan een bedrag van maximaal € 7.500,– in aanmerking, met inachtneming van de verdeelsleutel die onder hoofdstuk 5 nader worden toegelicht.

• Het subsidieplafond bedraagt voor 2016 € 2.400.000,–;

• Het maximumbedrag per gemeente wordt bepaald door de verdeelsleutel, die onder hoofdstuk 5 nader wordt toegelicht.

• Het minimum aan te vragen subsidiebedrag bedraagt € 5.000,–.

• De aanvraag kan toezien op verschillende trajecten gericht op de vijf basisvoorwaarden voor re-integratie.

• De gemeente dient bij de aanvraag aan te geven hoeveel ex-gedetineerden zij beoogt te bereiken.

• Vanaf 1 oktober tot 15 november 2015 kunnen aanvragen conform bijlage 2 worden ingediend.

• De aanvraag dient voor sluitingsdatum bij DJI compleet te zijn aangeleverd ter attentie van de directie Financiën en Bedrijfsvoering Dienst Justitiële Inrichtingen, Postbus 30132, 2500 GC Den Haag, onder vermelding van ‘Subsidiebeleidskader begeleiden van ex-gedetineerden 2016’.

Subsidieverstrekking

• Een aanvrager kan een aanvraag indienen tot het maximum dat de gemeente(n) toekomt op grond van de onder hoofdstuk 5 toe te lichten verdeelsleutel.

• DJI stuurt een beschikking met daarin het toegekende subsidiebedrag.

• Voor dit subsidiebeleidskader is het subsidiariteitsbeginsel van toepassing: indien trajecten op andere wijze hetzij uit subsidie hetzij op grond van een uitkering te financieren zijn, komen deze trajecten niet voor subsidie op grond van dit subsidiebeleidskader in aanmerking.

5. Verdeelsleutel

De toekenning van de subsidie geschiedt als volgt:

Per gemeente wordt maximaal het volgende bedrag aan subsidie toegekend:

In bijlage 1 wordt een overzicht van het maximale subsidiebedrag per gemeente gegeven.⁷

6. Subsidiebeschikking

In de periode van 15 november 2015 tot 1 januari 2016 wordt bekend gemaakt welke aanvragen voor subsidie in aanmerking komen door middel van het toezenden van een beschikking. In het geval de afdeling Bedrijfsvoering Gevangeniswezen een incomplete en/of onjuiste subsidieaanvraag ontvangt, kan dit leiden tot verzending van de subsidiebeschikking na 1 januari 2016.

7. Verantwoording

7.1. De Aanwijzingen voor de subsidieverstrekking

Vanaf 1 januari 2010 gelden de rijksbrede Aanwijzingen voor subsidieverstrekking. Op grond van deze aanwijzingen zijn, afhankelijk van de omvang van de toe te kennen subsidies, voor de toekenning en verantwoording de navolgende bepalingen van toepassing. In deze paragraaf wordt verstaan onder aanvrager: de gemeente aan wie de subsidie is verleend.

7.1.1 Aanvragers waaraan een subsidie tot € 25.000,– wordt toegekend

Voor een aanvrager die een subsidie ontvangt tot € 25.000,– wordt de subsidie bij eenmalige beschikking vastgesteld.

De aanvrager is verplicht om:

• onverwijld een schriftelijke melding te doen zodra aannemelijk is dat de activiteiten waarvoor de subsidie is verstrekt niet, niet tijdig of niet geheel zullen worden verricht of dat niet, niet tijdig of niet geheel aan de aan de subsidie verbonden verplichtingen zal worden voldaan.

7.1.2. Aanvragers waaraan een subsidie boven de € 25.000,– wordt toegekend

Voor een aanvrager die een subsidie boven de € 25.000,– ontvangt, wordt de subsidie verleend en een voorschot van 90% uitbetaald.

De aanvrager is verplicht om:

• onverwijld een schriftelijke melding te doen zodra aannemelijk is dat de activiteiten waarvoor de subsidie is verleend niet, niet tijdig of niet geheel zullen worden verricht of dat niet, niet tijdig of niet geheel aan de aan de subsidie verbonden verplichtingen zal worden voldaan;

• een administratie van aan activiteiten verbonden uitgaven en inkomsten bij te houden;

• voor 1 april 2017 op basis van een verklaring inzake werkelijke kosten en opbrengsten aan te tonen dat de activiteiten zijn verricht. In deze verklaring wordt aangegeven:

  • dat de trajecten waarvoor de subsidie is verleend zijn verricht, voorzien van een korte toelichting en de geanonimiseerde lijst van de ex- gedetineerde die deelnemen aan de trajecten;

  • dat aan de aan de subsidie verbonden verplichtingen is voldaan;

  • wat het totale bedrag van de gerealiseerde subsidiabele kosten is uitgesplitst naar kostensoort;

• mee te werken aan een steekproefsgewijze controle indien daartoe aanleiding voor is.

Definitieve vaststelling van de subsidie vindt uiterlijk plaats op 1 juni 2017 op basis van de na afloop van het subsidiejaar afgelegde verantwoording over de uitgevoerde activiteiten op grond van artikel 4:46 Awb. De definitieve vaststelling geschiedt overeenkomstig de subsidieverlening. Een eventueel lagere toekenning wordt verrekend met het voorschot, dan wel van de aanvrager teruggevorderd.

De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, K.H.D.M. Dijkhoff

BIJLAGE 1. OVERZICHT SUBSIDIEGELDEN NAZORG PER GEMEENTE 2016

Aanvraag Subsidie begeleiden van ex-gedetineerden voor wonen en werken voor 2016

Horend bij: Subsidiebeleidskader begeleiden van ex-gedetineerden voor wonen en werken voor 2016

Instructies:

• Lees voor het invullen het bijbehorende subsidiebeleidskader 2016 met daarin de activiteiten die voor subsidie in aanmerking komen en de spelregels die gelden bij subsidieverstrekking.

• Lees voor het invullen eveneens bijlage 1 van het subsidiebeleidskader 2016 met daarin het maximale subsidiebedrag en de minimale cofinanciering per gemeente.

• Vul dit formulier digitaal in en print vervolgens.

• Het formulier dient volledig ingevuld te worden.

1	Gegevens aanvrager
1A	Aanvragende gemeente
1B	Overige gemeenten en/of maatschappelijke instellingen namens welke de aanvraag eveneens ingediend wordt (optioneel)

2	Gegevens contactpersoon
2A	Naam
2B	Functie
2C	Postadres, postcode en plaats
2D	Telefoonnummer
2E	Emailadres

3	Betaalgegevens
3A	IBAN bank- of gironummer (bij voorkeur BNG)
3B	Tenaamstelling van de rekening
3C	Te gebruiken kenmerk van de aanvrager bij uitbetaling (optioneel)

4	Subsidiebedrag
4A	Aangevraagd subsidiebedrag
4B	Hoogte van het bedrag aan cofinanciering (minimaal 25% van 4C)
4C	Totale kosten van de trajecten (4A + 4B) (gelijk aan 6C)

5	Trajecten
5A	Beoogd aantal in te zetten trajecten
5B	Geef van het beoogd aantal trajecten aan op welke basisvoorwaarden voor re-integratie zij zich richten (1 of meerdere mogelijk)	werk & inkomen
5C		zorg
5D		identiteitsbewijs
5E		schuldhulpverlening
5F		onderdak
5G	Geef in maximaal 10 zinnen een toelichting op de met behulp van de subsidie te starten trajecten als onderdeel van een integrale aanpak op de basisvoorwaarden voor re-integratie en de bijdrage hiervan aan de duurzame oplossing voor de ex-gedetineerde op het terrein van wonen en werken
5H	Beoogd aantal deelnemende (ex-)gedetineerden aan de trajecten

6	Kostensoorten
	Kostensoort	Bedrag in euro	Korte omschrijving
6A	Trajectgebonden kosten in 2016
6B	Organisatiekosten (kosten cofinanciering) (niet subsidiabel)
6C	Totale kosten van de trajecten (6A + 6B) (gelijk aan 4C)

Aanvrager verklaart kennis te hebben genomen van het Subsidiebeleidskader 2016 en verklaart dat de aanvraag voldoet aan de gestelde eisen. Daarnaast verklaart de aanvrager te zullen voldoen aan de gestelde eisen ten aanzien van verantwoording.

Datum:

Handtekening:

Het College van Burgemeester en Wethouders, namens deze,Datum indiening:

---

1 TK 2014-2015, nr. 33750 VI.

2 Stcrt 2014, 18378

3 Stcrt. 2014, 36759

4 In het subsidiebeleidskader voor 2014 is uitgegaan van een uitstroom van in totaal 35.229 gedetineerden. Hiervan was bij 28.129 gedetineerden de postcode van terugkeer bekend. De subsidiegelden zijn toegekend aan gemeenten die bijna 93% van deze 28.129 voor hun rekening namen.

5 Stcrt 2009, 20306

6 Op dit moment is er geen aanleiding om het subsidiebeleidskader op jeugdigen en tbs-gestelden van toepassing te verklaren.

7 De uitstroomgegevens van gedetineerden in 2015 zijn ten tijde van de vaststelling van het subsidiebeleidskader 2016 nog niet bekend. Voor het subsidiebeleidskader 2016 wordt het toekennen van subsidiegelden gebaseerd op de uitstroomgegevens 2014.