TOELICHTING
Algemeen
Deze regeling is de opvolger van de Regeling aanmelding en publicatie tabaksingrediënten
2007. De regeling uit 2007 was om diverse redenen aan herziening toe. Voornaamste
reden is dat inmiddels een digitaal systeem, het Electronic Model Tobacco Control
(hierna: EMTOC), beschikbaar is dat bijdraagt aan het beter functioneren van de regeling.
Bij de voormalige wijze van aanleveren was er een hoog risico op onvolkomenheden in
de aangeleverde data, omdat het mogelijk was handmatig wijzigingen aan te brengen
in de voorgeschreven tabellen. Door het gebruik van EMTOC is dat niet langer mogelijk
en zal het aantal onvolkomenheden in de aanlevering drastisch dalen. Daarnaast betekent
het digitale systeem een belangrijke modernisering in de wijze van aanlevering. Zo
voldeed de voormalige wijze van aanleveren, middels een CD-ROM of DVD die via de reguliere
post moest worden opgestuurd, niet meer aan de huidige eisen van beveiliging van data
en zorgvuldigheid. EMTOC zorgt voor een beter en soepeler verloop van de aanmelding
voor tabaksproducenten en -importeurs.
Het optioneel gebruiken van EMTOC was met de laatste aanpassing van de regeling al
mogelijk geworden.1 Inmiddels functioneert het systeem naar behoren en ook de industrie is grotendeels
positief over deze ontwikkeling. EMTOC betekent bovendien een grote stap in de verbetering
van de monitoring van de aangeleverde gegevens, omdat het RIVM hiermee de data sneller
en beter kan verwerken. Het systeem wordt door een groeiend aantal lidstaten gebruikt,
waardoor dit systeem een bijdrage levert aan de doelstelling van de Europese Unie
tot uniformering van het Europese beleid inzake tabaksingrediënten. Tenslotte wordt
hiermee de publicatie van de gegevens voor het algemeen publiek sterk vergemakkelijkt.
Aangeleverde data kunnen nu eenvoudiger worden overgezet naar de publieksinformatiewebsite
van het RIVM, www.tabakinfo.nl.
Het is, gelet op alle bovenstaande redenen, aangewezen dat alle tabaksproducenten
en -importeurs de overstap maken naar dit systeem, omdat het een belangrijke bijdrage
levert aan de doelstellingen van het tabaksingrediëntenbeleid. Daarom wordt het gebruik
van EMTOC vanaf 2013 verplicht gesteld. Daarvoor was een grondige herziening van de
regeling uit 2007 noodzakelijk, zodanig dat is gekozen voor het intrekken van de regeling
uit 2007. Daarnaast biedt het opnieuw vaststellen van de regeling de gelegenheid een
aantal onvolkomenheden te herstellen en een aantal inhoudelijke aanpassingen door
te voeren.
Wettelijk kader
Het wettelijk kader is onveranderd gebleven. Richtlijn 2001/37/EG2 (hierna: de richtlijn), blijft de grondslag voor deze regeling.
Artikel 6 van de richtlijn is geïmplementeerd in artikel 3b van de Tabakswet. Het
eerste lid van artikel 3b bepaalt dat tabaksproducenten en -importeurs jaarlijks bij
de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (verder: de minister) een lijst
moeten indienen van alle ingrediënten, met opgave van de hoeveelheden die voor de
productie van hun tabaksproducten worden gebruikt, opgesplitst naar merk en type per
eenheid product. Het tweede lid bepaalt dat bij de lijst een verklaring gaat, waarin
wordt uiteengezet waarom de ingrediënten aan de tabaksproducten worden toegevoegd.
Hierbij worden de functie en de categorie van de ingrediënten vermeld. Bij de lijst
gaan tevens de voor de producent of de importeur beschikbare toxicologische gegevens
betreffende de ingrediënten in verbrande en onverbrande vorm, naargelang van het geval,
waarbij in het bijzonder de gevolgen daarvan voor de gezondheid worden vermeld en
mogelijke verslavende effecten in aanmerking worden genomen. De lijst wordt opgesteld
in afnemende volgorde naar gewicht van de respectieve ingrediënten van het product.
Op basis van het derde lid kan de minister nadere regels stellen omtrent de lijst,
het tijdstip waarop de lijst moet worden ingediend, alsmede de bij te voegen bescheiden
en gegevens. Deze regeling strekt hiertoe.
EMTOC & Practical Guide
De in de regeling benoemde lijst is rechtstreeks ontleend aan de door de Europese
Commissie op haar website gepubliceerde bekendmaking d.d. 31 mei 2007, getiteld ‘Reporting
on tobacco product ingredients, Practical Guide’, hierna: de Practical Guide (http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/Tobacco/Documents/practical_guidance_en.pdf). De lijst bestaat uit de in de Practical Guide opgenomen:
-
– tabellen 1 en 2, bestemd voor overheden, en
-
– tabel 3, bestemd voor publieksvoorlichting.
De EMTOC tabellen zijn gebaseerd op de voorgeschreven tabellen uit de Practical Guide.
Strikt genomen zijn de tabellen van de Europese Commissie juridisch niet bindend,
omdat de Europese Commissie in de richtlijn die de grondslag vormt voor het beleid
inzake tabaksingrediënten geen daartoe strekkende bevoegdheden heeft gekregen. Nochtans
passen de tabellen goed in het kader van de genoemde richtlijn en de Tabakswet en
is het omwille van de uniformiteit binnen de EU, de herkenbaarheid voor alle Europese
consumenten en de eenduidigheid in de opgaven die de tabaksindustrie moet doen, gewenst
de bestaande veelheid aan uiteenlopende lijsten binnen de lidstaten te vervangen door
deze uniforme tabellen. Om die reden worden de EMTOC tabellen door middel van deze
regeling dwingend voorgeschreven.
De tabellen in de Practical Guide zijn ondergebracht in twee verschillende bijlagen.
Bijlage I beschrijft het geharmoniseerde format voor de informatie die aan de nationale
autoriteiten moet worden overgelegd zoals beschreven in artikel 6 van de richtlijn.
Het is een lijst met de gevraagde informatie per ingrediënt, inclusief de exacte hoeveelheden,
die aan het tabaksproduct per merk en type worden toegevoegd en tevens of toxicologische
data of data over verslavende eigenschappen beschikbaar zijn. Bijlage I verklaart
ook in detail hoe de gevraagde data moeten worden gepresenteerd, gebruikmakend van
gangbare definities, acroniemen en coderingen. De tabellen 1 en 2 zijn ondergebracht
in Bijlage I.
Bijlage II beschrijft het geharmoniseerde format voor openbaarmaking. Het is een voorlopig
format dat zal worden geëvalueerd en aangepast op basis van de ervaring die wordt
opgedaan en wetenschappelijke en juridische ontwikkelingen. Tabel 3 is ondergebracht
in Bijlage II.
De verplichtingen voor het invullen van de verschillende tabellen zijn als volgt:
Tabel 1: moet worden ingevuld voor alle tabaksproducten, per merk en type, en levert
een lijst van alle ingrediënten die in het betreffende product worden gebruikt.
In EMTOC wordt deze tabel aangeduid als lijst 1.
Tabel 2: moet worden gebruikt voor de indiening van beschikbare toxicologische informatie
van de ingrediënten in tabel 1. Tabel 2 is een lijst van de beschikbare toxicologische
data voor alle ingrediënten die worden gebruikt bij de productie of bereiding van
een tabaksproduct en aanwezig zijn in het eindproduct, ook als dat in veranderde vorm
is. Tabel 2 is bedoeld als een aankruis tabel waar producenten of importeurs specificeren
welk type toxicologische data voor hen beschikbaar is. Beschikbare informatie omvat
zowel informatie die publiek beschikbaar is als informatie van de producent zelf.
De staat kan te allen tijde de beschikbare toxicologische data opvragen bij de producenten
of importeurs. Deze data moeten dan binnen drie werkdagen vanaf de aanvraagdatum worden
toegezonden in een elektronisch format en voorzien van een samenvatting van de gebruikte
testmethoden en de resultaten.
In EMTOC wordt deze tabel aangeduid als toxicologisch rapport.
Tabel 3: Deze tabel bevat algemene productinformatie en de ingrediëntenlijst met naam,
exacte hoeveelheid en functie, per merk en type. Individuele smaakstoffen mogen hier
als groep worden gerapporteerd als zij gebruikt worden in hoeveelheden lager dan 0,1%
van het gewicht van het totale tabaksproduct voor sigaretten en shag. Voor pijptabak,
sigaren en pruimtabak geldt voorlopig een drempelwaarde van 0,5%. Voor het groeperen
van niet tabaksmaterialen (NTMs) worden dezelfde drempelwaarden gebruikt als voor
het groeperen van individuele smaakstoffen.
In EMTOC wordt deze tabel aangeduid als lijst 2.
Publicatie van gegevens
Op grond van artikel 3b, vierde lid, van de Tabakswet is de minister verplicht op
een door hem te bepalen wijze zorg te dragen voor de openbaarmaking van de informatie
die hij op grond van de eerste drie leden ontvangt. De minister geeft aan deze verplichting
invulling middels de website van het RIVM, www.tabakinfo.nl. Hier zal voortaan voor het einde van elk kalenderjaar de informatie uit alle ontvangen
tabellen 3 worden gepubliceerd.
De toxicologische informatie zoals door tabaksproducenten of -importeur aangeleverd
in tabel 2 is bedoeld voor regulatoren en wordt om die reden niet gepubliceerd voor
het algemene publiek.
Openbaarmaking van bedrijfs- en fabricagegegevens blijft evenwel achterwege, voor
zover in een belangenafweging het belang van openbaarmaking enerzijds niet opweegt
tegen de onevenredige benadeling van de verstrekker van die gegevens anderzijds. Tabel
1 bevat zodanige informatie dat het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen de
onevenredige benadeling van de tabaksproducent of -importeur. Tabel 1 is dan ook niet
bedoeld voor publicatie.
De Europese Commissie heeft via het EMTOC systeem toegang tot de complete lijst –
dus de tabellen 1, 2 en 3 – waarmee wordt voldaan aan het vijfde lid van artikel 3b
van de Tabakswet.
Toezicht en handhaving
De NVWA is belast met het toezicht op de naleving van de Tabakswet en de daaruit voortvloeiende
regelgeving. Ze is daarom bevoegd kennis te nemen van de tabaksingrediëntenlijst en
de overige stukken en deze te onderwerpen aan elke vorm van onderzoek die ze nodig
acht. Ze ziet erop toe dat alle tabaksproducenten en -importeurs die actief zijn op
de Nederlandse markt daadwerkelijk én tijdig de lijst bij de minister aanleveren.
De NVWA wordt bij haar toezicht op de naleving van deze regeling bijgestaan door het
RIVM, waar de tabaksproducenten en -importeurs de lijsten moeten indienen. Artikel
3 van de regeling bepaalt onder meer dat het RIVM beoordeelt of de lijst volledig
en adequaat is ingevuld en dat het deze beoordeling ter kennis van de minister en
de NVWA brengt. Wanneer de invulling van de lijsten onvolledig of inadequaat is, kan
de NVWA namens de minister een bestuurlijke boete opleggen van maximaal 4.500 euro.
Het opleggen van een bestuurlijke boete is geregeld in de bijlage bij de Tabakswet.
Daarnaast is er ook de mogelijkheid van strafrechtelijke handhaving op grond van de
Wet op de economische delicten.
Administratieve lasten en bedrijfseffecten
Deze regeling heeft geen gevolgen voor de administratieve lasten, maar er is wel sprake
van (zeer) geringe nalevingskosten.
In alle landen die deelnemen aan het EMTOC systeem wordt hetzelfde sjabloon gebruikt
voor indiening van de informatie. Dit is een groot voordeel voor de fabrikanten en
importeurs, omdat indiening hierdoor minder tijd zal vergen.
In de regeling is opgenomen dat gegeven via een beveiligde website aangeleverd dienen
te worden. Hiervoor dient jaarlijks € 200 aan administratiekosten betaald te worden.
Daarnaast dient een smartcard reader aangeschaft te worden voor circa € 50 om toegang
te krijgen tot het systeem.
Artikelsgewijs
Artikel 1
Informatie over EMTOC is te vinden op www.tabakinfo.nl.
Artikel 2
Artikel 3b, eerste lid, van de Tabakswet bepaalt dat tabaksproducenten en -importeurs
de lijst jaarlijks indienen bij de minister. Het derde lid van artikel 3b bepaalt
dat de minister nadere regels kan stellen omtrent het tijdstip waarop de lijst moet
worden ingediend. Dit tijdstip wordt bepaald op uiterlijk 30 september. Aanlevering
vóór 1 oktober van een jaar geeft het RIVM voldoende tijd om te beoordelen of de lijsten
volledig en adequaat zijn ingevuld.
Om te waarborgen dat de lijst volledig en naar waarheid wordt ingevuld is ervoor gekozen
de voorzitter van de Raad van Bestuur, of indien er geen Raad van Bestuur is de directeur,
van de onderneming van de tabaksproducent of -importeur in een begeleidende brief
te laten verklaren dat de lijst volledig en naar waarheid is ingevuld. Deze begeleidende
brief wordt ook door de voorzitter van de Raad van Bestuur of de directeur getekend.
Gekozen is voor de voorzitter van de Raad van Bestuur of de directeur van de onderneming
omdat deze, indien noodzakelijk, naar Nederlands recht aansprakelijk kan worden gesteld.
Dit is ook van toepassing op een importeur die buiten Nederland is gevestigd.
De volledige lijst (de tabellen 1, 2 en 3) moet door de minister worden doorgezonden
naar de Europese Commissie. Dit vereist dat de informatie in de Engelse taal wordt
aangeleverd.
Het vierde lid bepaalt dat het RIVM de ontvangst van de lijst aan de indiener bevestigt.
Indien de tabaksfabrikant- of importeur via het EMTOC systeem de lijst aan het RIVM
heeft verstrekt, genereert het EMTOC systeem automatisch een e-mail als ontvangstbevestiging.
Artikel 3
Het beoordelen of de lijst volledig en adequaat is ingevuld heeft mede te maken met
toezicht en handhaving. Daarnaast is sprake van het analyseren van de lijst. Dit heeft
te maken met het uiteindelijke doel van de onderhavige informatieverplichting van
de industrie aan de overheid (en de consument): het verwerven van kennis en inzicht
in de mogelijk verslavende en gezondheidsschadende effecten van ingrediënten in tabaksproducten.
Deze kennis en inzichten moeten bijdragen aan de voorgenomen regulering van ingrediënten
in tabaksproducten in het verband van de Europese Unie dan wel in nationaal verband.
Het tweede lid is nodig in verband met de besluitvorming ten aanzien van de regulering
van ingrediënten in tabaksproducten en de toezichthoudende taak van de NVWA.
De in het derde lid beschreven bevoegdheid van de NVWA is een logisch gevolg van het
feit dat de NVWA in het kader van haar toezichthoudende en signalerende taak zo volledig
mogelijk op de hoogte dient te zijn van kennis en inzichten die te maken hebben met
de regulering van tabaksproducten.
Artikel 4
De minister is, ingevolge artikel 3b, vierde lid, van de Tabakswet, verplicht tabel
3 van de Practical Guide actief openbaar te maken ten behoeve van de Nederlandse consument.
De minister voldoet aan zijn publicatieplicht door jaarlijks vóór 31 december de gegevens
uit de tabel van bijlage 1 in de Nederlandse taal te publiceren op de website van
het RIVM, www.tabakinfo.nl. De gegevens van tabel 3 uit het EMTOC systeem worden automatisch omgezet naar het
Nederlands. Voor sommige merkkarakteristieken bestaat geen standaard vertaling, waardoor
deze gegevens in het Engels worden aangegeven. Gestreefd wordt naar een lijst 3 die
zoveel mogelijk in het Nederlands is.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.I. Schippers.