Gemeenschappelijke verklaring van Nederland, België, Vlaanderen en Wallonië inzake grensoverschrijdende samenwerking 2002

5 februari 2002

BW2002/461841

De minister van Binnenlandse Zaken van de federale regering van België en de minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Buitenlands Beleid van de Vlaamse regering en de minister-president en de minister van Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken van de Waalse regering en de minister en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van Nederland en de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken van Nederland,

in de overtuiging dat met de Europese eenwording het belang van intensivering van samenwerking in de grensstreek en de binationale samenwerking toeneemt;

zich ervan bewust zijnde dat intensivering van de contacten tussen de verschillende bestuurlijke niveaus van het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België de ontwikkeling van het gemeenschappelijk grensgebied op zinvolle wijze bevordert;

met de intentie de grensoverschrijdende samenwerking van de overheden in het algemeen en de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van politie, brandweer en rampenbestrijding te ondersteunen;

in de wetenschap dat daders van wanordelijkheden en misdrijven in landsgrenzen geen enkele belemmering zien en door een adequate internationale politiesamenwerking tussen beide landen de zekerheid op bescherming voor de burgers in beide landen derhalve dient te worden versterkt;

het erover eens zijnde dat de intensivering van de samenwerking in de grensstreek alsmede de binationale samenwerking niet beperkt kan blijven tot de in deze verklaring afgesproken terreinen en er dus inzet vereist is dat ook soortgelijke afspraken worden uitgewerkt voor problemen die tot de bevoegdheid van andere ministeries¹ behoren;

met de opmerking dat elk van de ondertekenaars de verantwoordelijkheid neemt voor de materies uit de gemeenschappelijke verklaring waarvoor hij bevoegd is;

beogen de samenwerking in de grensstreek alsmede de binationale samenwerking als volgt vorm te geven:

Algemeen

1. Gelet op het toenemende belang van grensoverschrijdende samenwerking tussen Nederland en België is intensivering van de contacten op het niveau van de respectievelijke regeringen opportuun. Om die reden zal regelmatig op hoog politiek niveau overleg plaatsvinden over ontwikkelingen op het terrein van grensoverschrijdende samenwerking.

2. De ondertekenaars verwelkomen de contacten op lokaal en bovenlokaal niveau ten behoeve van de intensivering van de grensoverschrijdende samenwerking alsmede de gemeenschappelijke werkzaamheden in de Euregio's in het Nederlands-Belgische grensgebied.

3. De ondertekenaars waarderen de inspanningen van het secretariaat-generaal van de Benelux ten behoeve van de grensoverschrijdende samenwerking. Zij onderstrepen het belang van de samenwerking in Beneluxverband, hetgeen overigens onverlet laat de eventuele bilaterale contacten en samenwerking tussen Nederland en België.

4. Met betrekking tot de onderlinge samenwerking van politie- en hulpverleningsdiensten ter handhaving van de openbare orde en veiligheid komen ondertekenaars overeen samen te zullen werken aan het oplossen van (dringende) knelpunten.

5. De ondertekenaars komen overeen de realisering van projecten van grensoverschrijdende aard ook na 2006 te stimuleren.

6. De ondertekenaars zijn zich bewust van het belang van voldoende inzicht in knelpunten voor burgers, bedrijven, politie- en hulpverleningsdiensten, overheden en andere organisaties in de grensstreek als gevolg van verschillen tussen respectievelijke wet- en regelgeving. Signalering door lokale en bovenlokale overheden aan de respectievelijke regeringen is daarbij van groot belang.

Politiesamenwerking

7. De ondertekenaars geven opdracht c.q. verzoeken de politiediensten in hun land alle medewerking te verlenen om te komen tot een volledig knelpuntenoverzicht op het gebied van de politiële samenwerking in de grensstreek alsmede met betrekking tot de binationale politiesamenwerking. Dit overzicht zal naar verwachting in april 2002 gereed zijn.

Voorts roepen de ondertekenaars een ambtelijke, bilaterale werkgroep in het leven en verzoeken deze werkgroep oplossingsrichtingen aan te dragen voor deze knelpunten (inclusief de rechten en plichten van de politieambtenaren aanwezig op het grondgebied van de andere partij) zoals deze door de betrokken Nederlandse en Belgische politiekorpsen zijn geïnventariseerd. Deze oplossingsrichtingen zullen naar verwachting in het vierde kwartaal van 2002 aan de betrokken bewindslieden in een binationaal overleg ter goedkeuring worden voorgelegd.

8. Het verdient aanbeveling te komen tot nadere afspraken rond de alarmering bij gijzelingen en ontvoeringen. Daarbij dient met name aandacht te worden besteed aan: (1) het tijdstip van alarmering, (2) de in het buurland te alarmeren dienst en (3) de vraag welke dienst van het buurland bij grensoverschrijding de zaak overneemt (overdrachtsafspraken). Voorstellen hiertoe zullen uiterlijk aan het einde van dit jaar aan de bewindslieden worden voorgelegd.

9. De ondertekenaars beschouwen de ontwikkeling van grensoverschrijdende radiocommunicatie als een belangrijk element van de samenwerking tussen politie- en hulpverleningsdiensten. Met de komst van nieuwe digitale radiocommunicatietechniek zal het gemakkelijker worden de nationale infrastructuren voor radiocommunicatie op elkaar af te stemmen. De ondertekenaars spreken daarom af nog in 2003 een operationele koppeling te realiseren tussen het Nederlandse C2000 en het Belgische ASTRID netwerk en deze koppeling in eerste instantie te beproeven in de Drie Landen Proef Aken-Luik-Maastricht.

10. Gelet op de gezamenlijke evaluatie (zie bijlage) van het Bergen op Zoomverdrag² geven de bewindslieden opdracht een verdrag inzake grensoverschrijdend politieoptreden en grensoverschrijdende politiesamenwerking op te stellen. Daarbij zal rekening worden gehouden met de resultaten van de bilaterale werkgroep die oplossingsrichtingen aan zal dragen voor deze knelpunten zoals deze door de betrokken Nederlandse en Belgische politiekorpsen zijn geïnventariseerd (zie artikel 7). De bewindslieden zal naar verwachting in het tweede kwartaal van 2003 een conceptverdrag worden voorgelegd.

Tevens geven de ondertekenaars opdracht c.q. verzoeken de politiediensten in hun land een binationale werkgroep van deskundigen te vormen om op basis van het (concept)verdrag een adequaat meerjarenplan inzake de politiële samenwerking tussen Nederland en België op te stellen. Het meerjarenplan dat de domeinen van de politiesamenwerking zal bevatten, inclusief de planning daarvan, zal naar verwachting eind 2003 aan de betrokken bewindslieden worden aangeboden.

11. De betrokken ondertekenaars geven de opdracht te bezien in hoeverre zorg kan worden gedragen voor beleidsontwikkelende vernieuwing in het kader van het Memorandum van Overeenstemming van 4 juni 1996 (Senningen)³, dit met het oog op een versterking van de politiesamenwerking in de Europese Unie. Voorstellen daartoe zullen aan het einde van dit jaar de betrokken bewindslieden worden voorgelegd.

Grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van hulpverlening bij rampen en ongevallen

12. De ondertekenaars zullen bevorderen dat gemeenten en provincies in het grensgebied zich op de hoogte stellen van wederzijdse alarmeringsprocedures en van gevaarzettende objecten die in het geval van een ramp of ongeval gevolgen kunnen hebben voor het buurland. Daarnaast is het van belang dat gemeenten en provincies in het grensgebied elkaar informeren als er een ramp of zwaar ongeval plaatsvindt of dreigt.

13. De ondertekenaars beschouwen de ontwikkeling van grensoverschrijdende satellietcommunicatie en het uitwisselen van frequenties ten behoeve van grensoverschrijdende communicatie van de respectievelijke overheden en het optreden van de hulpdiensten als een belangrijk element in de samenwerking.

De ondertekenaars streven er daarom naar om in goed overleg met de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in Nederland respectievelijk de minister van Overheidsbedrijven en Telecommunicatie in België satellietcommunicatie en het uitwisselen van frequenties ten behoeve van grensoverschrijdende communicatie bij rampen en ongevallen nog in 2002 te realiseren.

14. De ondertekenaars zullen meewerken aan de totstandkoming van een protocol voor het uitwisselen van informatie over inrichtingen die vallen onder het UN-ECE verdrag inzake de grensoverschrijdende gevolgen voor industriële ongevallen (verdrag van Helsinki).

15. De ondertekenaars bevorderen het totstandkomen van grensoverschrijdende plannen voor rampenbestrijding langs de gehele Nederlands-Belgische grens, zoals die momenteel in de Euregio Scheldemond (Zeeland, Oost- en West-Vlaanderen) worden uitgeprobeerd.

16. Het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal financieel bijdragen aan een grensoverschrijdende multidisciplinaire oefening op het gebied van rampenbestrijding, die in het gebied van Euregio Maas-Rijn wordt georganiseerd en in de tweede helft van 2002 zal plaatsvinden.

17. De ondertekenaars zullen gezamenlijk een elektronische brochure uitgeven waarin bevoegdheden worden omschreven van de autoriteiten en functionarissen in het gebied aan weerszijden van de grens, alsmede een overzicht wordt gegeven van de organisaties die taken hebben op het terrein van de bestrijding van rampen en ongevallen.

18. De ondertekenaars ondersteunen interministeriële afstemming door andere bevoegde ministeries, met betrekking tot het oplossen van vragen en problemen op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking bij rampen en ongevallen, waarbij aan spoedeisende medische hulpverlening bij ongevallen en rampen bijzondere betekenis wordt gegeven. In het kader van de ad hoc werkgroep Ambulancehulpverlening van de Benelux wordt hiervoor naar oplossingen gezocht. Van belang is met name:

- erkenning van Nederlandse ziekenhuizen, mits zij voldoen aan de Belgische criteria, in het Belgische 100-systeem;

- overleg van de Nederlandse ministeries van Binnenlandse Zaken en Verkeer en Waterstaat met Belgische counterparts om te komen tot een regeling voor de verbetering van grensoverschrijdende communicatie van ambulances. Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Belgische federale ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu worden bij deze activiteiten betrokken en waar nodig geïnformeerd;

- verschillen in tarifering en financiering van ambulancezorg;

- verbetering van de communicatie in de richting van betrokken diensten en burgers door middel van het inrichten van een helpdesk voor grensoverschrijdende ambulancezorg.

19. De ondertekenaars streven naar versteviging van de samenwerking in het kader van de rampen- en ongevallenbestrijding op de Noordzee en stellen daarvoor in overleg met andere bevoegde overheden en/of ministeries een gezamenlijke werkgroep in.

20. De ondertekenaars verwelkomen de contacten op het terrein van de rampen- en ongevallenbestrijding die reeds regelmatig plaatsvinden middels de Vlaams-Zuidnederlandse contactgroep rampenbestrijding.

Deze verklaring dient als volgt te worden aangehaald: `Gemeenschappelijke verklaring van Nederland, België, Vlaanderen en Wallonië inzake grensoverschrijdende samenwerking 2002'.

Deze gemeenschappelijke verklaring wordt in twee gelijkluidende versies in de Nederlandse en de Franse taal ondertekend.

Deze gemeenschappelijke verklaring wordt ondertekend, ieder voor wat betreft zijn bevoegdheid, op 5 februari 2002 te Baarle-Nassau, door

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van Nederland,K.G. de Vries.
De minister van Binnenlandse Zaken van België,A. Duquesne.
De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van Nederland,G.M. de Vries.
De minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Buitenlands Beleid van de Vlaamse regering,P. Van Grembergen.
De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken van Nederland,D.A. Benschop.
De minister-president en de minister van Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken van de Waalse regering,namens deze,
de adjunct-kabinetschef van de minister van Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken van de Waalse regering,
J. Van Espen.

¹ Behoudens toestemming van de hier nog bij te betrekken ministeries.

² Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België inzake grensoverschrijdend politie-optreden ter handhaving van de openbare orde en veiligheid tijdens het Europees Kampioenschap voetbal voor landenteams in het jaar 2000; Bergen op Zoom, 26 april 1999.

³ Memorandum van Overeenstemming inzake de samenwerking op het terrein van politie, justitie en immigratie tussen de ministers van Justitie van België, Nederland en Luxemburg, de ministers van Binnenlandse Zaken van België en Nederland en de minister van de Force Publique van Luxemburg.