2024D13608 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking hebben de onderstaande fracties de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over onder meer de Geannoteerde agenda met de inzet voor de Wereldbank Voorjaarsvergadering 2024 (Kamerstuk 26 234, nr. 286).

De fungerend voorzitter van de commissie,

Thijssen

Adjunct-griffier van de commissie,

Prenger

Inhoudsopgave

• I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

  Inbreng PVV-fractie

  Inbreng GroenLinks-PvdA-fractie

  Inbreng VVD-fractie

  Inbreng NSC-fractie

  Inbreng BBB-fractie

  Inbreng CDA-fractie

  Inbreng SGP-fractie

• II. Antwoord / Reactie van de Minister

• III. Volledige agenda

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Inbreng leden van de PVV-fractie

Hierbij brengen de leden van de PVV-fractie hun vragen en opmerkingen in na zorgvuldige bestudering van de verslagen van de Jaarvergadering van de Wereldbank in Marrakesh en de bijeenkomst van het Development Committee op 12 oktober 2023, met een speciale focus op de rol van China binnen de Wereldbank en de visie van de president, de heer Ajay Banga. Er is aandacht besteed aan de uitspraken van de heer Banga¹ die werden uitgelicht in de Wall Street Journal², over het Chinese economische model. Dit biedt een gelegenheid om de perceptie van de Nederlandse regering over de invloed van China binnen de Wereldbank te verkennen.

De leden van de PVV-fractie zijn geïnteresseerd hoe de Minister aankijkt tegen de positieve appreciatie van het Chinese economische model door de president Banga en hoe dit van invloed is op de benaderingen en strategieën van de Wereldbank? Is de Minister het eens met de lovende woorden van president Banga over het Chinese economische model? Deze leden zoeken verheldering over het standpunt van de Nederlandse regering hieromtrent. Graag een toelichting van de Minister.

De leden van de PVV-fractie zijn daarbij geïnteresseerd hoe de Minister aankijkt tegen de vraag van President Banga voor een extra donatie aan de IDA van de Wereldbank in het licht van deze positieve beoordeling van het Chinese economische model? En op welke manier dit extra geld wordt ingezet en dit nog wel in het belang is van de geopolitieke belangen van Nederland?

Deze leden van de PVV-fractie wensen transparantie over de beleidswijzigingen binnen de Wereldbank. Ook over of die beleidswijzigingen potentieel bijdragen aan de ontwikkelingsdoelstellingen, waarbij ze kritisch bevragen in hoeverre deze aanpassingen niet louter een afspiegeling zijn van China's belangen? Het is essentieel om kritisch te onderzoeken hoe de Wereldbank de belangen van haar diverse lidstaten niet alleen balanceert, maar ook daadwerkelijk incorporeert in haar beleidsvorming, zonder te verzanden in een eenzijdige beïnvloeding. Hoe wordt de neutraliteit gewaarborgd binnen de Wereldbank en hoe wil de Minister de neutraliteit bevorderen?

Daarbij informeren de leden van de PVV-fractie naar de stappen die de Wereldbank onderneemt om te waarborgen dat haar projecten niet onbedoeld geopolitieke invloeden vergroten. In het bijzonder die van China, vooral in ontwikkelingslanden en andere strategisch belangrijke regio's. Deze leden zijn benieuwd naar de procedures die zijn ingesteld om belangenconflicten te voorkomen en het idee van voorkeursbehandeling te vermijden.

De leden van de PVV-fractie tonen interesse in de visie van de Nederlandse regering op de dynamiek tussen China's Belt and Road Initiative en de projecten van de Wereldbank. Deze leden zijn nieuwsgierig naar de overwegingen van de Minister rond de mogelijk noodzakelijke strategieën om deze interactie te sturen, zonder impliciet te suggereren dat de Wereldbank hierdoor in haar functioneren wordt beïnvloed.

De vraag rijst in hoeverre de Nederlandse regering kritisch toeziet op de transparantie en de verantwoordingsplicht van Wereldbankprojecten, met name in landen waar China aanzienlijke investeringen doet. Het is essentieel om te overwegen of deze Wereldbankprojecten onbedoeld bijdragen aan het versterken van politieke of economische invloeden, zonder directe implicaties te suggereren. Er moet een kritische dialoog worden geopend over de verantwoordelijkheid van dergelijke internationale projecten en de mogelijke indirecte gevolgen van grootschalige buitenlandse investeringen. Is de Minister bereid dit punt aan de orde te stellen bij de volgende vergadering?

Tenslotte uiten de leden van de PVV-fractie hun zorgen over de mogelijke financiering van Wereldbankprojecten in gebieden met ondemocratische regimes of terroristische groeperingen. Ter illustratie, bij het terugtrekken van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan, was de mogelijkheid dat geld van de Wereldbank terechtkwam bij de Taliban. Is hier sprake van geweest en ook vragen wij naar de voorzorgsmaatregelen die worden genomen om dit te voorkomen? Zowel in dit specifieke voorbeeld als in algemene zin graag een toelichting van de Minister.

De leden van de PVV-fractie besluiten met vragen over de toekomstige structuur en governance van de Wereldbank, rekening houdend met de veranderende geopolitieke dynamiek. Wij zijn geïnteresseerd in de stappen die nodig zijn om een evenwichtige vertegenwoordiging van alle lidstaten te waarborgen. Graag een toelichting van de Minister.

De leden van de PVV-fractie kijken uit naar de gedachten van de Minister over deze belangrijke onderwerpen.

Inbreng leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de agenda van de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank. Zij hebben hier nog enkele opmerkingen en vragen bij.

Over drie weken is Nederland, als een van de grotere donoren, aanwezig bij de Spring Meetings van de Wereldbank. Tijdens die bijeenkomst zal gesproken worden over de uitvoering van de afgesproken hervormingen en over de nieuwe financieringsronde van de International Development Association (IDA). Voor de leden van de GL-PvdA-fractie is het van belang een helder beeld te krijgen bij de overwegingen van de Minister bij zijn inzet in de gesprekken over de hervormingen en de replenishments van de Wereldbank. Vanwege de opeenstapeling van crises die de allerarmsten het hardst raken, de schaarste van middelen en tegelijkertijd de snelle toename van tal van multilaterale initiatieven, zouden deze leden graag een beter beeld hebben van de samenhang tussen de bijdragen van Nederland aan internationale financiële instellingen en internationale fondsen. Is er samenhang tussen de inzet van de Minister op multilaterale financiële instellingen en mondiale fondsen? Hoe verhouden de inspanningen van de Minister op deze elementen zich tot elkaar? Is het mogelijk de Kamer hierover te informeren voordat de Kamer debatteert over de beslissing over de replenishment van het IDA?

Deze leden zouden ook meer inzicht willen krijgen in de stand van zaken van de hervormingen van de Wereldbank en in wat de prioriteiten zijn waar Nederland als donor het succes van deze hervormingen aan gaat afmeten. Hoe beziet de Minister de effectiviteit en efficiëntie van de ingezette hervormingen van de Wereldbank? Wat zijn voor de Minister centrale aandachtspunten in de monitoring van het verloop van de hervormingen?

Een veelbesproken element van de hervormingen die de Wereldbank heeft ingezet, is de toevoeging van «een leefbare planeet» aan haar centrale doelstelling. De leden van de GL-PvdA -fractie vinden het spijtig dat daarover nog niets terug te vinden is in de scorecard van de Multilateral Organization Performance Assessment Network (MOPAN). Is er een reden waarom deze inzet niet als zodanig wordt meegenomen in de MOPAN scorecard? Kan de Minister aangeven welke invloed deze toevoeging heeft gehad op de uitgezette financiering? Financiert de Bank nog steeds fossiele projecten – van exploratie en winning, verwerking en transport? Hoe zorgt de Bank ervoor dat de aantasting van ecosystemen zoals kustgebieden en tropische bossen binnen haar eigen financieringspraktijken wordt voorkomen? Hoe wordt dat gemonitord?

Een hervorming die reeds vijf jaar geleden is doorgevoerd, is de modernisering van het ESG-mechanisme van de Bank zoals vastgelegd in het Environmental and Social Framework. Tegelijkertijd streeft de Bank voortdurend naar een groter volume in uitgezette financiering, meer samenwerking met de private financiële sector, een sneller doorloopproces en meer flexibiliteit. De leden van de GroenLinks-PvdA fractie achten de ESG-aanpak van groot belang, maar hebben enkele vragen over de monitoring hiervan. Kan de Minister aangeven hoe hij de kwaliteit van de ESG-toetsing monitort? Is er al een evaluatie van de nieuwe ESG aanpak? Kan de Minister pleiten voor een onafhankelijke evaluatie van de modernisering van het Environmental and Social Framework, met specifieke aandacht voor de geleerde lessen en de resultaten die de afgelopen vijf jaren zijn behaald?

Een van de doelen van de hervormingen is dat de Wereldbank meer private middelen gaat aantrekken voor projecten in midden-inkomenslanden en in de 75 IDA-landen, via het zogenaamde Cascade-model. Dat proces is zo’n vijf jaar geleden ingezet. De leden van de GL-PvdA-fractie vragen de Minister om aan te geven hoe hij het functioneren van deze aanpak evalueert? Hoe is de verhouding tussen investeringen in opkomende economieën en die in de minst ontwikkelde landen? Heeft deze inzet tot aantoonbaar meer cofinanciering van private partijen voor initiatieven in de IDA-landen geleid?

De landen waar de Wereldbank mee werkt hebben, door de verschillende crises van de afgelopen 15 jaar, te kampen met een toenemende schuldenlast. De leden van de GroenLinks-PvdA fractie vinden dit zeer ongewenst. Is bekend welk aandeel de financiering via alle Internationale Financiële Instellingen (IFIs) bijdraagt aan de schuldenlast van de landen waar de Wereldbank actief is? Hoe ziet de Minister de groeiende schuldencrisis in verhouding tot een van de centrale doelen van de Wereldbank, namelijk het versterken van Domestic Resource Mobilisation? Neemt de Minister de schuldenproblematiek mee in de gesprekken met de Wereldbank en de toezichthouders van de bank?

Landen als China en India hebben aanzienlijke invloed binnen de bank. China behoort tot de top vijf van ontvangers van Wereldbank-leningen, met een totaal van $ 67 miljard voor 443 projecten. 30% van alle aan te besteden contracten gaan naar China. Tegelijkertijd zien de leden van de GL-PvdA-fractie dat het Nederlandse ontwikkelingsbudget onder grote druk staat en geven de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) en een divers gezelschap wetenschappers aan dat het voor de relatie tussen Nederland en landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, van groot belang is dat ingezette processen en programma’s binnen internationale samenwerking, doorgang kunnen vinden. Door de druk van de kosten van eerstejaars asielopvang maakt de Minister nu al pijnlijke keuzes en de verwachting is dat de schaarste in het budget alleen maar toe gaat nemen.

Kan de Minister aangeven welke meerwaarde hij ziet van de Wereldbank voor het behalen van de doelen van Nederlands OS-beleid, met name op het gebied van voedselzekerheid, klimaatadaptatie en het versterken van de positie van vrouwen – van SRGR tot vrouwen werkzaam in de informele sector? Kan de Minister dat specifiek aangeven voor de acht door Nederland gefinancierde trust funds?

De Wereldbank wordt, ook door Nederland, gezien als thought leader op het gebied van armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling. Tegelijkertijd moeten we constateren dat veel van de doelen waar de Bank voor staat, verder uit zicht verdwijnen. De constatering dat de wereld met meerdere crises te kampen heeft, is helaas niet nieuw – ook de analyses van de Wereldbank van eind vorige eeuw begonnen al met dergelijke observaties. Voor de leden van de GL-PvdA-fractie is duidelijk dat alleen via multilaterale samenwerkingsverbanden een antwoord gegeven kan worden op deze crises. Toch vragen deze leden zich ook af welke onderbouwing de Bank zelf heeft voor de keuzes die ze maakt, omdat deze niet wezenlijk een andere economische of financiële logica lijken te volgen dan die van de afgelopen decennia, terwijl de problemen er niet minder door geworden zijn.

Kan de Minister aangeven hoe de Bank als thought leader reflecteert op haar eigen rol in armoedebestrijding wereldwijd? Welke verantwoordelijkheid ziet de Wereldbank voor zichzelf wat betreft de constatering dat kwetsbaarheden van mensen in ontwikkelingslanden zijn toegenomen in de afgelopen tien jaar? Hoe zijn de ingezette hervormingen ingegeven door die reflecties?

Naar aanleiding van de aanbiedingsbrief bij de geannoteerde agenda willen de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie graag meer informatie over de IMF Resilience and Sustainability Trust (RST) ontvangen. Klopt het dat de RST concessionele leningen geeft aan lage inkomenslanden zodat ze de fiscale ruimte krijgen om groene investeringen te doen? Klopt het dat deze leningen gepaard gaan met bepaalde voorwaarden over het economisch beleid van het ontvangende land? Kan de Minister aangeven hoe hij verzekert dat deze financiering via de Trust niet bijdraagt aan het verder verergeren van de schuldencrisis?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie roepen in herinnering dat in het verleden is gebleken dat dit type leningen en de daaraan verbonden voorwaarden de financiële en beleidsruimte van de ontvangende landen inperkt. De RST wordt op dit moment geëvalueerd. Kan de Minister toezeggen de evaluatie met de Kamer te delen, inclusief zijn reflectie op de conclusies en aanbevelingen?

Inbreng leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde agenda met inzet voor de Wereldbank Voorjaarsvergadering 2024, het verslag van de Wereldbank jaarvergadering 2023 en de publicatie scorekaarten ter evaluatie van multilaterale organisaties waar Nederland mee samenwerkt. Zij bedanken de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor de toezending hiervan. De leden van de VVD-fractie hebben hierover nog enkele vragen.

Geannoteerde Agenda

Hervormingsagenda van de Wereldbank

De leden van de VVD-fractie lezen in de geannoteerde agenda voor de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank dat tijdens de jaarvergadering van oktober de gouverneurs hebben ingestemd met de toevoeging van een «leefbare planeet» aan het oorspronkelijke mandaat van de Bank. Kan de Minister nader toelichten hoe dit wordt geoperationaliseerd en wat de betekenis is voor de prioriteitsstelling? Daarnaast lezen de leden van de VVD-fractie dat nu vooral hervormingen aan het bedrijfsmodel en aan de financiële slagkracht van de Wereldbank op de agenda staan. Kan de Minister nader toelichten waar deze hervormingen precies uit bestaan en voor wanneer deze hervormingen zijn gepland? Ook lezen de leden van de VVD-fractie dat een van de prioriteiten van de President van de Bank de inzet van kunstmatige intelligentie is om sociale en economische ontwikkeling in klantlanden te versnellen. Dit lijkt veelbelovend. Kan de Minister nader toelichten welke kansen hij hiertoe ziet en op welke wijze Nederland of Nederlandse bedrijven hieraan kunnen bijdragen?

Inzet van het Koninkrijk

De leden van de VVD-fractie zijn blij om te lezen dat het voornemen van het kabinet is dat het management bij de Bank wordt beoordeeld op langetermijnresultaten in plaats van op basis van kortetermijn volumedoelstellingen. Kunt u toelichten op welke manier deze cultuuromslag verwezenlijkt kan worden en hoe andere lidstaten hiernaar kijken? De leden van de VVD-fractie ondersteunen voorts de inzet van het kabinet dat medewerkers van de Bank gestimuleerd moeten worden om meer samen te werken met de private sector, andere ontwikkelingsbanken en VN-instellingen. Door samenwerking en afstemming kunnen immers betere resultaten worden geboekt. Zijn hier bij de Wereldbank zelf al plannen voor? Op welke wijze gaat het kabinet zich hiervoor inzetten?

Daarnaast lezen de leden van de VVD-fractie dat het kabinet graag zou zien dat de Bank een grotere rol krijgt bij de coördinatie van investeringen in een sector binnen een bepaald land. Kunt u aangeven op welke wijze dit geïmplementeerd kan worden en aan welke sectoren gedacht wordt? Kan de Minister daarnaast aangeven voor welke lidstaten dit met name van toegevoegde waarde kan zijn en welke sectoren hierbij voor Nederland van belang zijn?

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van het feit dat de gouverneurs van de Bank tijdens de Jaarvergadering in Marrakesh twee pilots hebben goedgekeurd die zien op hybride kapitaal en portfoliogaranties. Wat is momenteel de status van deze pilots? Wanneer starten deze pilots en wanneer zal een evaluatie van deze pilots plaatsvinden? De leden van de VVD-fractie lezen verder dat op dit moment de aandeelhouders de procedures rondom garantiekapitaal verduidelijken. Kan de Minister dit nader toelichten?

Oekraïne

De leden van de VVD-fractie willen ook hier het belang van het continueren van de steun aan Oekraïne benadrukken, zowel voor Oekraïne zelf, maar ook voor de bredere veiligheid en welvaart op het Europese continent. Zij lezen dat het kabinet conform staand beleid ernaar zal streven dat Nederland zijn fair share aan steun aan Oekraïne zal bijdragen, maar dat het kabinet nog nader moet bepalen welk deel hiervan via de Wereldbank geleid zal worden. Kan de Minister nader toelichten op welke basis het kabinet deze weging zal maken? Kan de Minister daarnaast toelichten welke mogelijkheden het kabinet ziet voor het verbeteren van de coördinatie betreffende de steun aan Oekraïne?

Gaza

De leden van de VVD-fractie lezen dat het voornemen is om een Rapid Damage and Needs Assessment (RDNA) te starten en dat het kabinet graag wil verkennen wat de Wereldbank verder kan doen voor Gaza binnen haar mandaat en middelen. Welke instrumenten heeft het kabinet hiervoor en wanneer verwacht de Minister met deze verkenning te starten?

IDA21 Inzet van het Koninkrijk

De leden van de VVD-fractie verwelkomen de Nederlandse inzet om de IDA zoveel mogelijk aan te laten sluiten op de BHOS-prioriteiten en de bijdrage die IDA levert aan de aanpak van klimaatverandering, bevordering van voedselzekerheid, toegang tot schoon water en bestrijding van fragiliteit. Zij lezen dat er ook wordt gekeken naar mogelijkheden voor een verdere balansoptimalisatie zodat donormiddelen een maximale ontwikkelingsimpact hebben. Hoe kan deze balansoptimalisatie worden bereikt?

Verslag jaarvergadering 2023 Wereldbank

Evolving World, evolving MDBs

De leden van de VVD-fractie achten de rondetafelconferentie Oekraïne van groot belang. Kunt u toelichten wat de rol van de Wereldbank hierbij precies is? De leden van de VVD-fractie lezen ook dat meer dan 40% van de financiering van de Wereldbank naar Afrika gaat en dat dit naar verwachting zal toenemen. Zijn er ramingen bekend over hoeveel deze toename de komende jaren zal bedragen en wat dit betekent voor het totale budget van de Bank en de financiële bijdrage vanuit Nederland?

Publicatie scorekaarten ter evaluatie van multilaterale organisaties waar Nederland mee samenwerkt

De leden van de VVD-fractie lezen dat de MOPAN-beoordeling op landenniveau constateert dat er ruimte is voor meer geïnstitutionaliseerde samenwerking met andere ontwikkelingsorganisaties en partners. Nederland onderschrijft deze aanbeveling en er is besloten dat de Wereldbank meer via partnerschappen zal gaan werken, waartoe een Partnership Council en een Partnership Charter worden ingesteld. Kan de Minister aangeven hoe de voortgang hierop loopt? Daarnaast lezen de leden van de VVD-fractie dat de MOPAN-beoordeling handvatten biedt voor verbeteringen op het gebied van conflictsensitiviteit en een langetermijnvisie met betrekking tot mobilisatie van privaat kapitaal. Kan de Minister aangeven wat hier de stand van zaken is?

Voorts lezen de leden van de VVD-fractie dat de Wereldbank met haar strategie «Forward Look- A vision for the World Bank Group in 2030» goed is uitgerust om een significante bijdrage te leveren aan het behalen van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en de klimaatafspraken van Parijs en dat de Wereldbank vooroploopt op het terrein van resultaatgerichtheid en transparantie en zich hierin ook blijft verbeteren. Kan nader worden toegelicht op welke wijze de Wereldbank zich hierin verbetert?

De leden van de VVD-fractie verwelkomen de herziene versie van de Corporate Scorecard in 2024, waarin meer inzicht kan worden gegeven in de aansluiting van resultaten op de SDG’s en klimaatdoelen, alsmede thema’s als gender, fragiliteit en klimaat. Kan nader worden toegelicht of dit nog op schema ligt en wanneer zij deze Corporate Scorecard kunnen verwachten?

Inbreng leden van de NSC-fractie

De leden van de NSC-fractie danken de Minister voor de geannoteerde agenda voor de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank. De leden van de NSC-fractie hechten aan het belang van de internationale financiële instellingen (IFI’s), mede gezien het multiplier-effect van hun financiële leverage en de betrouwbaarheid als kanaal voor steun aan ontwikkeling van landen en ten behoeven van mondiale uitdagingen. Tevens vormen zij belangrijke centra van expertise, hetgeen onder meer blijkt uit de diverse Rapid Damage & Needs Asssesments zoals in de geannoteerde agenda genoemd.

Wat betreft de aanbiedingsbrief staan de leden van de NSC-fractie in beginsel positief jegens het doorlenen van speciale trekkingsrechten van het IMF aan de Resilience & Sustainability Trust met een tegenwaarde van omstreeks 1,7 miljard euro, maar vernemen zij graag of naast de genoemde circa 34 miljoen euro vanuit de BHOS-begroting, nog andere bedragen hiervoor zullen moeten worden voorzien en uit welke begroting deze zouden worden gefinancierd.

Wat betreft de geannoteerde agenda het volgende. De leden van de NSC-fractie staan in beginsel positief jegens de inzet met betrekking tot de hervormingsagenda van de Wereldbank (Evolution Process) qua mandaat, bedrijfsmodel en financiële slagkracht. De leden van de NSC-fractie verzoeken graag om meer uitleg bij het proefproject met betrekking tot hybride kapitaal. Zijn er andere IFI’s die reeds nieuw beleid hebben goedgekeurd met betrekking tot hybride kapitaal en kan daaruit al lering worden getrokken?

Wat betreft de mogelijkheden voor balansoptimalisatie via de G20-geleide Capital Adequacy Framework Review (CAF) hebben de leden van de NSC-fractie de vraag welke CAF-aanbevelingen niet zijn opgevolgd en waarom niet. Wat wordt overigens bedoeld met een «hogere kredietrating tegen dezelfde kapitaalbasis»: dat met gelijkblijvend kapitaal meer volume kan worden uitgezet? Want de vraag is of de kredietrating nog hoger kan.

De leden van de NSC-fractie juichen de actieve inzet van de Wereldbank inzake Oekraïne toe. Zaak is het te blijven aandringen op een positieve houding van de Wereldbank inzake coördinatie en afstemming met andere betrokken instanties, zoals via het G7-geleide multi-donor coördinatie platform. Overigens steunen deze leden ook een proactieve houding van de Wereldbank jegens het kwetsbare Moldavië.

Tot slot vragen de leden van de NSC-fractie aandacht voor een actief beheer van de zogenaamde kiesgroeprelaties met betrekking tot de door Nederlandse bewindvoerder geleide kiesgroepen in diverse IFI’s, waar landen als Oekraïne, Moldavië, Armenië en Noord-Macedonië deel van uitmaken. Deze relaties worden momenteel grotendeels door het Ministerie van Financiën beheerd via kiesgroepsteun en diverse. De vraag is wat ook via het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het postennet proactief aan deze relaties momenteel gebeurt en in hoeverre ze in regiobeleid en bilaterale betrekkingen aandacht krijgen.

Inbreng leden van de BBB-fractie

De leden van de BBB-fractie nemen kennis van de summiere geannoteerde agenda voor de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank. Deze leden hebben vragen over de zogenaamde doorlening van «aanvullende Speciale Trekkingsrechten», waarbij het volgens de geannoteerde agenda zou gaan om «een bedrag van SDR 1,2 miljard met een tegenwaarde van ongeveer EUR 1,7 miljard». Is dit bedrag bijkomstig op de kostenpost 2024 voor internationale uitgaven van Nederland aan het IMF, of blijft dit gedekt binnen de huidige begroting? En wat is de dekking voor de «ongeveer EUR 34 miljoen» die vereist is om deze Trekkingsrechten mogelijk te maken»?

Inbreng leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank en hebben hier nog enkele vragen over.

Op de agenda van de Voorjaarsvergadering van de Wereldbankgroep in april staat onder andere de hervormingsagenda. De Minister geeft in de geannoteerde agenda onder meer aan in te willen zetten op optimalisering van de bedrijfsvoering en ambitieuzere doelen voor klimaatfinanciering. Maatschappelijke organisaties, politiek leiders in het mondiale Zuiden³, denktanks⁴ en de vice secretaris-generaal van de VN, Amina Mohammed⁵, pleiten voor een verregaande hervorming van het internationale monetaire systeem, en voor een betere representatie van de belangen van lage- en middeninkomenslanden in financiële instituties als de Wereldbank en het IMF («Bretton Woods 2.0»⁶).

De leden van de CDA-fractie vragen of het kabinet dit pleidooi in algemene zin onderschrijft, alsook in relatie tot klimaatweerbaarheid en effectieve financiering hiervan, zoals verwoord in de Nairobiverklaring. Zo nee, waarom niet?

De leden van de CDA-fractie vragen daarnaast of de Minister bereid is om tijdens de Voorjaarsvergadering aandacht te vragen voor de noodzaak om belangen van lage- en middeninkomenslanden nadrukkelijker mee te wegen in besluitvorming en het mondiale zuiden een stevigere stem te geven in besluitvormingsprocessen binnen de financiële instituties.

Is de Minister, mede gelet op het bevorderen van gelijkwaardigheid en wederkerigheid zoals verwoord in de Afrikastrategie, bereid om op dit punt een voortrekkersrol in te nemen binnen de Europese Unie en brede steun te verzamelen voor grondige institutionele hervormingen?

De leden van de CDA-fractie vragen verder of de Minister een overzicht kan geven van de uitvoering van de hervormingen die afgelopen jaar zijn doorgevoerd bij de Bank. Hebben deze hervormingen tot nu toe tot het gewenste resultaat geleid volgens de Minister?

Inbreng leden van de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie hebben de stukken ten behoeve van de jaarvergadering van de Wereldbank gelezen en hebben de volgende vragen en opmerkingen.

Scorekaart The Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria (MOPAN)

De leden van de SGP-fractie zijn blij dat de interventies van het Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria (hierna: Global Fund) aansluiten bij de prioriteiten van partnerlanden en doelgroepen. Op basis waarvan wordt dit geconcludeerd, kan het kabinet dat toelichten?

Hoe beoogt het kabinet aan de vereenvoudiging van subsidies en werkdruk te werken voor het Global Fund, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

Zijn er geplande stappen om de verantwoordingsplicht van het Global Fund explicieter vast te leggen, of is de regering van plan om daarom te vragen, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

De leden van de SGP-fractie vragen ook wat de Key Performance Indicator (KPI) streefcijfers van het Global Fund op het gebied van gendergelijkheid zijn. Welke criteria worden gemeten en wat zijn de beoogde resultaten?

Ziet de regering mogelijkheden om meer te sturen op Resilient and Sustainable Systems for Health (RSSH) fondsen, specifieker door meer in te zetten op daadwerkelijke zorg en uitvoering in plaats van kosten van ministeries, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

Scorekaart Wereldbank (MOPAN)

De leden van de SGP-fractie zijn blij met de decentralisatieambitie en het meer samenwerken via partnerschappen. Hoe doet de Wereldbank hierbij aan lokalisatie? En wat heeft dit voor implicaties voor de prioriteiten van de verleende leningen en hulp, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

Wat verstaat de regering onder mainstreamen van gender, en in hoeverre is dat in lijn met lokale prioriteiten in landen waar de International Bank for Reconstruction and Development (IBRD) werkt, zo vragen de leden van de SGP-fractie. Worden er via de Global Financing Facility (GFF), in het kader van SRGR, ook abortussen of enig deel van de abortusvoorzieningen betaald in landen waar de IBRD actief is, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

Naar welke gender gaps kijkt de IBRD vooral en wat voor interventies pleegt zij? Zijn deze interventies ook gelokaliseerd, in de zin dat zij gedragen worden door lokale partners en geaccepteerd en uitgevoerd, zo vragen de leden van de SGP-fractie.

Wat wordt er bedoeld met de zinsnede dat de vraag vanuit klantlanden naar genderresultaten niet consistent is, zo vragen de leden van de SGP-fractie. Welke landen hebben wat voor soort vraag, of juist enig voorbehoud bij wat de Bank c.q. haar stakeholders aandragen?

Geannoteerde agenda

De leden van de SGP-fractie merken op dat met klimaatverandering, pandemieparaatheid en fragiliteit als uitdagingen er behoorlijk veel uitdagingen bijkomen voor de IBRD en ook lenende landen. Komt deze vermenigvuldiging van prioriteiten en invalshoeken de effectiviteit nog ten goede, zo vragen voorgenoemde leden.

II. Antwoord / Reactie van de Minister

III. Volledige agenda

Geannoteerde agenda met inzet voor de Wereldbank Voorjaarsvergadering 2024. 26 234, nr. 286 – Brief regering d.d. 03-04-2024, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, G.E.W. van Leeuwen

Verslag jaarvergadering 2023 Wereldbank. 26 234, nr. 285 – Brief regering d.d. 06-12-2023 Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, G.E.W. van Leeuwen

Publicatie scorekaarten ter evaluatie van multilaterale organisaties waar Nederland mee samenwerkt. 36 180, nr. 91 – Brief regering d.d. 20-12-2023 Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, G.E.W. van Leeuwen

---

1 Wereldbankgroep, 24 maart 2024, Opmerkingen van Ajay Banga, president van de Wereldbankgroep, op het China Development Forum.

2 Wall Street Journal, 25 maart 2024, Opinion A Propaganda Coup for Commies – WSJ

3 Africa Climate Summit 2023, 8 september 2023, The African leaders Nairobi Declaration on Climate Change and call to action, https://africaclimatesummit.org/resources

4 Zie onder meer deze bijdrage van het Danish Institute for International Studies tijdens een event over hervorming van de global financial architecture in het Europees Parlement op 19 maart jl. https://www.cgdev.org/event/confronting-debt-climate-change-and-poverty-global-financial-architecture-reform-and-fiscal

5 VN, 13 april 2023, With Multiple Crises Battering Developing Countries, Global Economic Governance Reform Key for Sustainable Development, Deputy Secretary-General Tells Bretton Woods Meeting, https://press.un.org/en/2023/dsgsm1842.doc.htm

6 Atlantic Council, januari 2024, Governance Reforms of the Bretton Woods Institutions, https://issuu.com/atlanticcouncil/docs/governance_reform_of_the_bretton_woods_institution