Vragen van het lid Bamenga (D66) aan de Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van Asiel en Migratie en van Defensie over de plannen voor (intensievere) controles aan de landsgrenzen (ingezonden 4 december 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht van het NRC van 24 oktober 2024 «En zo moest Wilders toch inbinden: asielnoodwet is van de baan», de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 14 februari 2023 inzake etnisch profileren door de Koninklijke Marechaussee, de brief van de directeur-generaal Migratie aan de Commandant der Koninklijke Marechaussee van 17 februari 2023 inzake «Opvolging uitspraak gerechtshof d.d. 14 februari 2023 inzake gebruik etniciteit in selectiebeslissingen tijden MTV-controles», de brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid van 20 februari 2023 «Uitspraak gerechtshof verbiedt de Marechaussee ras en etniciteit te gebruiken als indicator in selectiebeslissingen t.b.v. MTV-controles», de brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 16 mei 2023 «Reactie op het verzoek van het lid Belhaj, gedaan tijdens de Regeling van Werkzaamheden van 14 februari 2023, over de uitspraak van het gerechtshof over etnisch profileren van de Marechaussee bij grenscontroles», de brief van Amnesy International aan het kabinet van 12 februari 2024 «Reactie Kamerbrief nr. 349, 16 mei 2023», het bericht van Vrij Nederland van 14 februari 2024 «Marechaussee blijft etnisch profileren», het bericht van NU.nl van 26 april 2024 «Ook marechaussee stopt met meewegen uiterlijk en afkomst bij controles» en met het position paper van de Koninklijke Marechaussee voor het rondetafelgesprek van 23 mei 2024 inzake risicoprofilering in het handhavingsbeleid?¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹

Vraag 2

Overwegende dat dit kabinet plannen heeft voor intensivering van grenscontroles, wordt er ook gecontroleerd als er geen concrete geïndividualiseerde aanwijzing is voor illegaal verblijf? Zo ja, hoe wordt dan gewaarborgd dat er niet mede op basis van uiterlijke kenmerken geselecteerd wordt?

Vraag 3

Kunt u de waarborgen puntsgewijs benoemen en verduidelijken wie toezicht houdt op de naleving van de waarborgen in de praktijk?

Vraag 4

Bent u van mening dat het doen stoppen van een voertuig, terwijl een ander voertuig kan doorrijden, te kwalificeren valt als een selectiebeslissing?

Vraag 5

Bent u van mening dat het de Koninklijke Marechaussee (KMar) is toegestaan om bij Mobiel toezicht veiligheid (MTV)-controles (waarbij er geen geïndividualiseerde verdenking is) aan de landsgrenzen van Nederland gebruik te maken van etnische kenmerken van inzittenden bij selectiebeslissingen?

Vraag 6

Bent u van mening dat het de Koninklijke Marechaussee is toegestaan om bij MTV-controles (waarbij er geen geïndividualiseerde verdenking is) aan de landsgrenzen van Nederland gebruik te maken van de herkomst van een kenteken als een van de indicatoren voor een selectiebeslissing?

Vraag 7

Bent u van mening dat het de Koninklijke Marechaussee is toegestaan om bij MTV-controles (waarbij er geen geïndividualiseerde verdenking is) aan de landsgrenzen van Nederland gebruik te maken van specifieke stad- of regiocodes op een kenteken als een van de indicatoren voor een selectiebeslissing?

Vraag 8

Bent u bekend met het item van Nieuwsuur over grenscontroles?¹⁰

Vraag 9

Bent u bekend met het statement van de vertegenwoordiger van de vakbond van de KMar in het Nieuwsuur-item, waarin wordt gezegd dat de KMar steekproefsgewijs gaan controleren?

Vraag 10

Kunt u bevestigen dat de KMar steekproefsgewijs gaat controleren en toelichten wat dat precies betekent?

Vraag 11

Overwegende dat in datzelfde publieke statement wordt gesteld door de vertegenwoordiger van de vakbond van de KMar dat de effectiviteit van controles met «goede sensoren» verhoogd worden, kunt u toelichten wat (voor type) deze sensoren zijn? Welke informatie wordt verzameld met deze sensoren en verwerkt? En hoe leidt dat tot selectie van (bepaalde) voertuigen/mensen die de grens passeren?

---

1 NRC, 24 oktober 2024, «En zo moest Wilders toch inbinden: asielnoodwet is van de baan» (https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/23/pvv-bindt-in-noodwet-is-van-de-baan-a4870436).

2 Gerechtshof Den Haag, 14 februari 2023 (ECLI:NL:GHDHA:2023:173, Gerechtshof Den Haag, 200.304.295).

3 Kamerstuk 30 950, nr. 328, bijlage 2023D07103, pagina 2.

4 Kamerstuk 30 950, nr. 328.

5 Kamerstuk 30 950, nr. 349, pagina 2.

6 Amnesty International, 12 februari 2024, «Reactie Kamerbrief nr. 349, 16 mei 2023» (https://actie.controlealtdelete.nl/wp-content/uploads/2024/02/2403-Brief-tav-Kabinet-reactie-kamerbrief-nr.-349-16-mei-2023-002.pdf).

7 Vrij Nederland, 14 februari 2024, «De Marechaussee blijft etnisch profileren, ondanks het rechterlijk verbod» (https://www.vn.nl/marechaussee-blijft-etnisch-profileren).

8 NU.nl, 26 april 2024, «Ook marechaussee stopt met meewegen uiterlijk en afkomst bij controles» (https://www.nu.nl/discriminatie/6310631/ook-marechaussee-stopt-met-meewegen-uiterlijk-en-afkomst-bij-controles.html).

9 Koninklijke Marechaussee, 23 mei 2024, «Position paper rondetafelgesprek over risicoprofilering in het handhavingsbeleid» (www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2024Z08409&did=2024D19649).

10 Nieuwsuur, 27 oktober 2024, «Grenscontroles aan Nederlandse grens» (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2542277-27-10-in-nieuwsuur-grenscontroles-aan-nederlandse-grens-immigratie-verdeelt-amerika).