36 600 K Vaststelling van de begrotingsstaat van het Defensiematerieelbegrotingsfonds voor het jaar 2025

Nr. 5 NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 14 november 2024

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

De begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (K) voor het jaar 2025 komt te luiden:

Vastgestelde begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (K) voor het jaar 2025 (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

Verplichtingen

Uitgaven

Ontvangsten
 

Totaal

10.537.742

9.775.495

96.583
         
 

Beleidsartikelen

      

1

Defensiebreed materieel

1.923.860

1.942.348

27.310

2

Maritiem materieel

1.330.211

1.262.052

9.684

3

Land materieel

2.883.755

2.361.006

2.500

4

Lucht materieel

1.666.905

2.154.958

12.080

5

Infrastructuur en vastgoed

1.373.366

826.758

28.240

6

IT

1.359.574

1.228.302

16.769

8

Overige uitgaven en ontvangsten

71

71

0

Toelichting

Algemeen

Het kabinet brengt de uitgaven aan Defensie in lijn met de NAVO-norm van tenminste 2% van het Nederlands bruto binnenlands product (bbp). Dit heeft het kabinet vastgelegd in het Hoofdlijnenakkoord en ook opgenomen in het regeerprogramma. Als gevolg van bijgestelde bbp-ramingen heeft het kabinet besloten aanvullend structureel € 716 miljoen te investeren in de verdere versterking van defensie, bovenop de investering van € 2,4 miljard uit het Hoofdlijnenakkoord en de Defensienota 2024. Deze nota van wijziging – samen met de nota van wijziging voor de Defensiebegroting (hoofdstuk X) – verwerkt hiervan € 565 miljoen voor de verdere versterking van Defensie. Het andere deel, € 151 miljoen, is bestemd voor het versterken van het grensproces en het vergroten van de nationale veiligheid, waaronder capaciteiten van de Koninklijke Marechaussee (KMar). Dit wordt in overleg met het Ministerie van Asiel & Migratie verder uitgewerkt.

Defensie leert van de huidige ontwikkelingen op het internationale gevechtsveld. Keuzes voor verdere versterking van onze krijgsmacht zijn gebaseerd op deze lessen. Daarom investeert Defensie aanvullend in lucht- en raketverdediging in het land-, lucht- en maritieme domein. Om de grondgebonden lucht- en raketverdediging te versterken investeert Defensie in aanvullende lanceerinstallaties met bijbehorende munitie, radarsystemen en vuurkracht. Daarnaast is besloten om extra lanceerinstallaties, langeafstands luchtdoelraketten en apparatuur voor elektronische oorlogsvoering aan te schaffen voor de multifunctionele ondersteuningsvaartuigen ter ondersteuning van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten. Daarnaast wordt de luchtverdediging in het Caribisch gebied versterkt, vanwege de dreigingen daar.

Innovatie vormt een integraal onderdeel van alle investeringsmaatregelen, maar daarnaast groeit ook het innovatiebudget mee met de begroting. Defensie blijft ten minste 1,3% besteden aan research & technology. Aanvullend op de Defensienota 2024 wordt hier daarom € 7,5 miljoen aan toegewezen. Hiermee vergroot Defensie haar vermogen om snel te leren van technologische en militaire ontwikkelingen en innovaties sneller toe te passen. Daarnaast investeert Defensie ook extra in de digitale transformatie en in capaciteiten om langer inzetbaar te zijn.

Voorts wordt in deze nota van wijziging het verplichtingenbudget meerjarig bijgesteld. Dit wordt veroorzaakt door het naar voren halen van verplichtingenruimte voor versnelde contractvastleggingen. Deze verplichtingen werden geraamd voor latere jaren en worden met deze Nota van Wijzigingen in de jaren 2025 en verder afgeboekt en met de tweede suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting 2024. De versnelling van de verplichtingen is nog wel met onzekerheden omgeven omdat Defensie voor een aantal grote projecten van derden afhankelijk is. Het gaat om projecten van aanzienlijke budgettaire omvang, zoals het project Vervanging Medium Utility Helicopters en Vervanging Medium Range Air Defence (MRAD) & Short Range Air Defence (SHORAD). Indien een van deze projecten vertraagt, leidt dat direct tot een aanzienlijke onderrealisatie op het verplichtingenbudget in 2024. Met de in deze Nota van Wijzigingen en de tweede suppletoire begroting voorgestelde verplichtingenbijstelling wordt vastgehouden aan een ambitieuze verplichtingenraming om zo mogelijkheden tot versnelling met beide handen aan te grijpen in plaats van deze af te moeten remmen a.g.v. het niet beschikbaar hebben van verplichtingenbudget.

In deze nota van wijziging zijn alleen uitgavenmutaties en verplichtingenmutaties weergegeven. Er worden geen meerjarige ontvangstenmutaties gedaan.

Artikelsgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

Art 1. De additionele middelen voor dit artikel zullen worden besteed aan extra munitie, Research en Technology en extra ruimte om te trainen, oefenen en werken.

Art 2. De additionele middelen worden besteed aan extra maritieme investeringen in IAMD en elektromagnetisch Spectrum (EMS). Moderne conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, laten zien hoe cruciaal elektronische oorlogsvoering en het elektromagnetisch spectrum (EMS) zijn voor het versterken van de gevechtskracht. Elektronische oorlogsvoering stelt strijdkrachten in staat om vijandelijke communicatie en sensorsystemen te verstoren, wat cruciaal is voor het behalen van strategische voordelen op het slagveld.

Art 3. De additionele middelen voor dit artikel zullen worden besteed aan extra land investeringen in IAMD en EMS.

De verplichtingen voor Land Materieel worden meerjarig bijgesteld voor het project Vervanging Medium Range Air Defence (MRAD) & Short Range Air Defence (SHORAD) (commercieel vertrouwelijk). Het afronden van de D-fase is voorzien in Q4-2024 met aansluitend contracttekening in december. Met de Voorjaarsnota 2024 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2023–2024, 36 550, nr. 1) zijn additionele financiële middelen beschikbaar gekomen voor prioritaire versterking in luchtverdediging en munitie.

Art 4. De verplichtingen voor Lucht Materieel worden meerjarig bijgesteld. Er zijn versnellingsopties doorgevoerd binnen de begroting voor het project Vervanging Medium Utility Helicopters (commercieel vertrouwelijk). Voor het project Anti-A2AD Capaciteit F-35 (commercieel vertrouwelijk) houdt het naar voren halen van verplichtingenbudget verband met de laatste fase van de aanbesteding voor de Advanced Anti-Radiation Guided Missile- Extended Range (AARGM-ER) aan het einde van dit jaar. Eerder dit jaar was niet duidelijk of de Letter of Offer and Acceptance (LOA) in 2024 gegund kon worden. Voor het project vervanging tactische luchttransport capaciteit (commercieel vertrouwelijk) is de verwachting dat contracten voor de training means en electronic warfare in 2024 nog getekend gaan worden. Tot slot wordt ook voor het project Bewapening MQ-9 (commercieel vertrouwelijk) verplichtingenbudget naar voren gehaald. Dit komt enerzijds doordat de opdracht tot bewapening is geaccepteerd, en anderzijds door de hoogte van de definitieve offerte prijs.

Art 5. De additionele middelen voor dit artikel zullen worden besteed aan extra Infrastructuur en Vastgoed investeringen in energieonafhankelijke en zelfvoorzienende kampementen en kazernes.

Art 6. De additionele middelen zullen worden besteed aan Command, Control, Communications, Computers and Intelligence (C4I). De integratie van nieuwe geavanceerde technologieën in elektronische oorlogsvoering (EOV) en C4I, stelt de krijgsmacht in staat om effectiever te opereren, realtime inlichtingen te verzamelen en sneller beslissingen te nemen op het gevechtsveld. Met de investering in de commandovoerings- en informatiesystemen (CIS) voor de middelzware infanteriebrigade (Medium Infantry Brigade) geeft Nederland beter invulling aan de NAVO priority target met betrekking tot deze brigade.

Art 8. De additionele middelen voor dit artikel worden gereserveerd voor het Defensie Lifecycle Plan (DLP). Deze middelen worden verwerkt met de Voorjaarsbesluitvorming.

Meerjarige doorwerking

In de onderstaande tabellen zijn per artikel de standen ontwerpbegroting 2025 vóór nota van wijziging, de mutaties en de standen ontwerpbegroting 2025 na nota van wijziging meerjarig opgenomen.

Tabel 2 Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

2025

2026

2027

2028

2029

1

Defensiebreed materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.923.860

2.156.431

2.859.245

1.957.736

1.461.921
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

50.498

39.999

407.318

284.175
 

Stand na nota van wijziging

1.923.860

2.206.929

2.899.244

2.365.054

1.746.096
             

2

Maritiem materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.330.211

1.656.791

1.177.199

1.516.016

2.780.325
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

296

20.521

102.962

87.424
 

Stand na nota van wijziging

1.330.211

1.657.087

1.197.720

1.618.978

2.867.749
             

3

Land materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

2.841.356

1.975.898

1.540.280

1.878.569

2.234.070
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

55.080

38.401

195.953

393.777
 

Aanpassen verplichtingenbudget

42.399

– 212.861

4.592

– 139.624

– 375.029
 

Stand na nota van wijziging

2.883.755

1.818.117

1.583.273

1.934.898

2.252.818
             

4

Lucht materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.869.945

1.814.718

2.116.740

1.993.358

2.141.600
 

Aanpassen verplichtingenbudget

– 203.040

– 269.069

– 217.784

– 206.566

– 151.021
 

Stand na nota van wijziging

1.666.905

1.545.649

1.898.956

1.786.792

1.990.579
             

5

Infrastructuur en vastgoed

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.373.366

2.274.483

2.070.320

1.968.742

1.799.823
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

5.000

10.000

15.000

20.000
 

Stand na nota van wijziging

1.373.366

2.279.483

2.080.320

1.983.742

1.819.823
             

6

IT

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.359.574

2.028.336

1.773.115

1.717.102

1.859.994
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

65.112

73.764

62.267

59.922
 

Stand na nota van wijziging

1.359.574

2.093.448

1.846.879

1.779.369

1.919.916
             

8

Overige uitgaven en ontvangsten

          
 

Stand vóór nota van wijziging

71

33

336.831

861.738

311.843
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

77.500

77.500

77.500

77.500
 

Stand na nota van wijziging

71

77.533

414.331

939.238

389.343
             

Totaal

Defensiematerieelbegrotingsfonds

          
 

Stand voor nota van wijziging

10.698.383

11.906.690

11.873.730

11.893.261

12.589.576
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

253.486

260.185

861.000

922.798
 

Aanpassen verplichtingenbudget

– 160.641

– 481.930

– 213.192

– 346.190

– 526.050
 

Stand na nota van wijziging

10.537.742

11.678.246

11.920.723

12.408.071

12.986.324
Tabel 3 Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

2025

2026

2027

2028

2029

1

Defensiebreed materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.942.348

2.222.035

1.678.067

1.611.545

1.740.833
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

211.790

110.039

75.850

1.587
 

Stand na nota van wijziging

1.942.348

2.433.825

1.788.106

1.687.395

1.742.420
             

2

Maritiem materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.262.052

2.099.947

1.892.232

2.240.557

2.299.626
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

17.876

28.155

68.986

56.623
 

Stand na nota van wijziging

1.262.052

2.117.823

1.920.387

2.309.543

2.356.249
             

3

Land materieel

          
 

Stand vóór nota van wijziging

2.361.006

2.379.714

2.686.746

2.711.542

2.689.285
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

124.030

68.343

62.699

272.973
 

Stand na nota van wijziging

2.361.006

2.503.744

2.755.089

2.774.241

2.962.258
             

5

Infrastructuur en vastgoed

          
 

Stand vóór nota van wijziging

826.758

1.615.774

1.389.361

1.380.221

1.599.253
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

15.223

14.439

15.000

2.089
 

Stand na nota van wijziging

826.758

1.630.997

1.403.800

1.395.221

1.601.342
             

6

IT

          
 

Stand vóór nota van wijziging

1.228.302

1.662.942

1.717.101

1.662.788

1.806.187
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

90.698

84.875

12.818

15.093
 

Stand na nota van wijziging

1.228.302

1.753.640

1.801.976

1.675.606

1.821.280
             

8

Overige uitgaven en ontvangsten

          
 

Stand vóór nota van wijziging

71

33

336.831

861.738

311.843
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

77.500

77.500

77.500

77.500
 

Stand na nota van wijziging

71

77.533

414.331

939.238

389.343
             

Totaal

Defensiematerieelbegrotingsfonds

          
 

Stand voor nota van wijziging

9.775.495

12.322.891

12.689.837

13.073.475

12.708.443
 

Aanvullende middelen Defensie Miljoenennota 2025

0

537.117

383.351

312.853

425.865
 

Stand na nota van wijziging

9.775.495

12.860.008

13.073.188

13.386.328

13.134.308

De Minister van Defensie, R.P. Brekelmans

Naar boven