36 410 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2024

Nr. 25 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 november 2023

Deze brief informeert uw Kamer over een belangrijke stap ten aanzien van mobiele telefoons in de klas. Vlak voor de zomer hebben vertegenwoordigers van docenten, bestuurders, ouders en leerlingen onder leiding van OCW de afspraak gemaakt dat het gebruik van mobiele telefoons niet langer is toegestaan in de klas in het voortgezet onderwijs per 1 januari 2024. Voor het gespecialiseerd onderwijs en het primair onderwijs zouden dit najaar heldere afspraken volgen.¹ Het is goed te kunnen melden dat het primair onderwijs en het gespecialiseerd onderwijs vanaf de start van het schooljaar 2024–2025 aansluiten bij deze afspraak waardoor deze voor alle leerlingen in het funderend onderwijs zal gelden.

Met deze afspraak willen de betrokken partijen bijdragen aan een leeromgeving, waarin leerlingen zich kunnen concentreren, betrokken kunnen zijn en docenten effectief kunnen lesgeven. Onderzoek heeft aangetoond dat niet-educatief gebruik van mobiele telefoons dit belemmert. Met name sociale media en andere niet-educatieve apps leiden af van de lesstof en verstoren de sociale interactie in de klas.²

Daarom ben ik blij dat de afgelopen periode een brede coalitie van vertegenwoordigers van besturen, schoolleiders, ouders, docenten en leerlingen gesprekken heeft gevoerd over verbreding van deze afspraak naar het primair en het gespecialiseerd onderwijs. De PO-Raad, de AVS, sectorraad GO, Siméa, VIVIS, de Stem van de vso-leerling en LBVSO, hebben besloten zich aan te sluiten bij de «Nee, tenzij» afspraak.³ Hiermee zorgen we ervoor dat alle leerlingen in het funderend onderwijs zich kunnen richten op wat belangrijk is, namelijk het goed volgen van de les.

De zorgbehoeften van sommige leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs en het regulier onderwijs vragen om individuele afspraken tussen de school en de betreffende leerling over telefoongebruik, bijvoorbeeld leerlingen met diabetes die een insuline-app op hun telefoon hebben geïnstalleerd. De hoofdlijn biedt voldoende ruimte voor dergelijke uitzonderingen. Omdat er met name in het gespecialiseerd onderwijs vaker sprake is van dit soort situaties, hebben de partijen uit het gespecialiseerd onderwijs de uitzondering op de «Nee, tenzij» afspraak verder vormgegeven in een addendum.⁴ Naast het gebruik voor deze doeleinden kunnen scholen blijven werken met educatieve applicaties, digitaal lesmateriaal en devices. In specifieke gevallen, wanneer deze ICT-toepassingen geïntegreerd worden in het lesprogramma, kunnen ze immers een waardevolle bijdrage leveren aan het leer- en ontwikkelproces van de leerling.

Het is aan scholen om samen met docenten, ouders en leerlingen invulling te geven aan de «Nee, tenzij» afspraak. De ontwikkeling en implementatie van beleid voor mobiele telefoongebruik zal op sommige scholen tijd en inspanning vragen, terwijl andere scholen hier al afspraken over hebben gemaakt. Scholen kunnen met eventuele vragen terecht op de website van Kennisnet en de VO-raad.⁵ Daar worden tal van goede en inspirerende voorbeelden gedeeld, net als stappenplannen en een lijst met veelgestelde vragen.

De afspraak zal voor sommige docenten, leerlingen en ouders even wennen zijn. We zijn er echter van overtuigd dat de leerlingen zich hierdoor beter concentreren en daardoor meer zullen leren. En daar draait het om.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, M.L.J. Paul

---

1 Brief over landelijke afspraken mobiele telefoons, Kamerstukken II 2022/23, nr. 36 200 VIII, nr. 250.

2 Zie: https://www.kennisrotonde.nl/vraag-en-antwoord/smartphones-in-de-les-en-effect-op-leerprestaties-leerlingen en https://www.kennisrotonde.nl/vraag-en-antwoord/smartphones-in-de-klas-en-effect-welbevinden-van-leerlingen.

3 De hoofdlijnenafspraak luidt: «geen mobiele telefoons of andere devices in de klas, tenzij sprake is van educatief gebruik in de les of medische noodzaak». Afgekort: «Nee, tenzij». Zie: Hoofdlijnenafspraak mobiele telefoons in de klas, Kamerstukken II 2022/23, nr. 36 200 VIII, nr. 250.

4 Zie: addendum hoofdlijnenafspraak gespecialiseerd onderwijs. In dit addendum is ook vermeld dat OCW nader onderzoek zal doen naar de inzet van mobieltjes in het leerproces van leerlingen met specifieke zorgbehoeften.

5 Zie: Smartphonebeleid op school: deze stappen helpen je op weg (kennisnet.nl) en Q&A smartphones in de klas (vo-raad.nl).