36 180 Doen waar Nederland goed in is – Strategie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

Nr. 60 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 mei 2023

In het notaoverleg over mijn beleidsnota «Doen waar Nederland goed in is»¹ op 28 september 2022 werd door het lid Klink een motie ingediend inzake kennishubs². De motie verzoekt om in de vormgeving van het nieuwe Beroeps- en Hoger Onderwijsprogramma (BHO) mogelijkheden te onderzoeken voor structurele kennishubs in combinatielanden. Mede namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) kan ik u daarop als volgt informeren. Hiermee voldoe ik tevens aan het verzoek van uw Kamer om een voortgangsbrief inzake deze motie.

Zoals in mijn beleidsnotitie «Doen waar Nederland goed in is» is beschreven zal de inzet van Nederlandse kennis en kunde bijdragen aan het oplossen van mondiale uitdagingen. Kennis, inclusief opbouw en uitwisseling daarvan, is ook in het huidige buitenlandbeleid een belangrijk onderwerp. Het koppelen van deze kennis en kunde aan lokale organisaties en netwerken is belangrijk voor het realiseren van duurzaamheids- en digitaliseringstransities. Er zijn vele samenwerkingsvormen waarin kennis wordt gedeeld en uitgewisseld.

In het nieuwe BHO-programma wordt onderzocht of aangesloten kan worden bij bestaande succesvolle initiatieven zoals het Orange Corners programma en PADEO (Programmatische Aanpak Duurzame Economische Ontwikkeling). De Orange Corners hubs ondersteunen jonge ondernemers en bieden een actief lokaal netwerk waar de Nederlandse ambassade samenwerkt met de private sector, kennisinstellingen uit Nederland, lokale actoren en maatschappelijk middenveld. Ook worden Nederlandse kennisinstellingen betrokken voor structurele kennisoverdracht. Het PADEO-initiatief voorziet in een brede programmatische benadering waarbij posten, RVO, uitvoeringsorganisaties, lokale partijen en kennisinstellingen samenwerken om bij te dragen aan systeemverandering op het gebied van private sector ontwikkeling. Deze benadering bevordert de synergie tussen BHOS-programma’s en biedt ruimte voor structurele kennisuitwisseling.

Het gebruikmaken van bestaande en bewezen samenwerkingsvormen op het vlak van kennis is een logische aanpak, waar zowel het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) als het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in gezamenlijkheid op inzetten. Dit gebeurt tevens in het kader van de door uw Kamer benadrukte samenhang tussen de Nederlandse kennisagenda en de internationale kennisagenda. Hierbij kunnen beide ministeries verder voortbouwen op hun reeds goede samenwerking.

In de nadere vormgeving en uitvoering van het BHO-programma, dat de opvolger wordt van het huidige Orange Knowledge Programme dat in 2024 zal eindigen, vindt geregeld overleg met OCW plaats. Eveneens wordt de samenwerking gezocht met het kennisveld daar waar dat passend en logisch is. Zo ontvingen wij op 8 maart Nederlandse kennisinstellingen. Dit overleg zal op reguliere basis worden voortgezet om zo kennis en ervaringen te delen. Mede hierdoor zorgen we voor samenhang met de Internationale Kennis- en Talentstrategie (IKT) en waar relevant met het netwerk van Onderwijs- en Wetenschapsattachés van OCW.

Kennishubs zoals genoemd in deze motie lijken te raken aan het door de Nederlandse kennisinstellingen onder eigen verantwoordelijkheid ontwikkelde concept van het Knowledge House, een nieuwe vorm van samenwerking tussen Nederlandse onderwijs- en kennisinstellingen in het buitenland. In juli 2022 werd en marge van de kennismissie onder leiding van de Minister van OCW naar Indonesië door de kennisinstellingen een pilot gestart voor een Knowledge House. Het Ministerie van OCW is via de onderwijs- en wetenschapsattache bij dit initiatief betrokkens. De pilot in Indonesië bevindt zich nog in de startfase. Eind 2023 wordt de pilot door de betrokken instellingen geëvalueerd. Wij wachten met interesse de evaluatie van deze pilot af. Als deze pilot positief wordt geëvalueerd, voorzie ik een actieve rol van BHOS met het oog op opschaling in combinatielanden.

Wij blijven in gesprek met het kennisveld over zowel de verdere vormgeving van het BHO-programma als de wijze waarop internationale kennissamenwerking kan worden versterkt en beter kan worden benut en ingezet. Voor BHOS is daarbij de vraag uit de desbetreffende landen alsmede de sturende rol van de ambassade daarin het uitgangspunt. BHOS neemt een actieve rol in het uitrollen van programma’s in de combinatielanden, waarbij het BHO-programma een goede aanjager is gebleken.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben over de uitvoering van deze motie, mede met het oog op het verzoek van uw commissie deze voortgangsbrief tijdig voor het commissiedebat Voedselzekerheid en water d.d. 23 mei 2023 te ontvangen.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.N.A.J. Schreinemacher

---

1 Kamerstuk 36 180, nr. 1.

2 Kamerstuk 36 180, nr. 12.