35 925 XII Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar 2022

Nr. 14 NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 1 november 2021

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

A

De begrotingsstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar 2022 komt te luiden:

Tabel 1 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar 2022 (bedragen x € 1.000)

Art.	Omschrijving	Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten
	Totaal	10.451.367	10.689.648	45.011
	Beleidsartikelen
11	Integraal Waterbeleid	55.320	55.580	143
13	Bodem en Ondergrond	113.560	137.280	0
14	Wegen en Verkeersveiligheid	258.169	222.407	6.782
16	Openbaar Vervoer en Spoor	145.532	422.326	0
17	Luchtvaart	87.413	27.366	4.257
18	Scheepvaart en Havens	27.497	38.880	0
19	Uitvoering Milieubeleid en Internationaal	46.119	46.411	0
20	Lucht en Geluid	25.492	28.188	0
21	Duurzaamheid	52.076	62.770	0
22	Omgevingsveiligheid en Milieurisico’s	32.169	44.958	250
23	Meteorologie, Seismologie en Aardobservatie	63.904	62.818	0
24	Handhaving en Toezicht	182.359	182.359	24.700
25	Brede Doeluitkering	954.173	954.172	0
26	Bijdrage Investeringsfondsen	8.014.590	8.003.281	0
	Niet-beleidsartikelen
97	Algemeen Departement	31.075	44.908	1.101
98	Apparaatsuitgaven Kerndepartement	357.280	351.305	7.778
99	Nog Onverdeeld	4.639	4.639	0

TOELICHTING

Algemeen

Deze nota’s van wijziging hebben betrekking op de toevoeging van middelen uit het klimaatpakket waartoe deze zomer door het kabinet is besloten (kamerstuk 2021–2022, 35 925, nr. 1) en tevens wordt hiermee de financiële verwerking van de omvorming van ProRail in de begroting met een jaar doorgeschoven, zoals gemeld in antwoord op de schriftelijke vragen bij de ontwerpbegrotingen 2022. Tot slot wordt een deel van de middelen voor de beschikbaarheidsvergoeding 2021 en de compensatie van de vuurwerkbranche doorgeschoven naar 2022, omdat deze in dat jaar tot betaling komen.

Onderdeel A

Artikelsgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

Algemeen

Voor het jaar 2022 wordt de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verhoogd met middelen uit het klimaatpakket. In totaal gaat het om een bedrag van € 140,5 miljoen euro op artikel 14 voor elektrisch vervoer SEBA, elektrisch vervoer SEPP en gedrags- en communicatiemaatregelen duurzame mobiliteit.

Daarnaast wordt er op artikel 21 in totaal € 33 miljoen toegevoegd aan de begroting ten behoeve van de subsidieregeling circulaire ketenprojecten en de uitvoeringskosten milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil).

Verder worden de corona-middelen voor de beschikbaarheidsvergoeding 2021 (€ 270 miljoen) en compensatie vuurwerkbranche (€ 3,3 miljoen) doorgeschoven naar 2022.

Tot slot wordt de financiële verwerking van de omvorming van ProRail in de begroting met een jaar doorgeschoven ad € 7,6 miljard.

Artikel 14. Wegen en verkeersveiligheid

Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren (SEPP)

Om meer particulieren de kans te geven met subsidie over te stappen naar een elektrische auto, heeft het kabinet besloten meer en eerder subsidiebudget beschikbaar te stellen. De komende drie jaar komt er bij de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren (SEPP) € 90 miljoen bij. Hiervan is € 80 miljoen voor de subsidiëring van nieuwe en € 10 miljoen voor de subsidiëring van gebruikte elektrische personenauto’s. Daarnaast gaan de prijs- en aanbod ontwikkelingen sneller dan gedacht. Hierdoor wordt de noodzakelijke prijsprikkel om overgang naar elektrisch rijden te stimuleren ook kleiner. Het kabinet heeft daarom besloten dat ook het subsidiebedrag per nieuwe auto eerder omlaag gaat. Door meer en eerder budget en minder subsidie per elektrische auto kunnen veel meer particulieren gebruik maken van de subsidie voor elektrische personenauto’s dan met het Klimaatakkoord was becijferd.

De Subsidieregeling Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA)

Ook voor ondernemers die over willen stappen op een emissieloze bedrijfsauto (elektrisch of waterstof) komen er meer mogelijkheden. Deze aanschafprijs van een elektrisch (batterij/waterstof) aangedreven voertuig is momenteel nog veel hoger dan de aanschafprijs van een voertuig met een conventionele verbrandingsmotor. Het subsidiebudget voor emissieloze bedrijfsauto’s (SEBA) wordt met in totaal € 28 miljoen verhoogd om juist de MKB’ers, die de komende jaren een keuze maken voor een nieuwe bedrijfsauto handelingsperspectief te geven bij het natuurlijke vervangingsmoment.

Communicatie en gedragsmaatregelen

Dit betreft een aanvulling op de bestaande klimaatimpuls van totaal € 22,5 miljoen. Het gaat hierbij om de onderstaande vijf campanges:

• Spreiden en mijden: In de werkgeversaanpak wordt toegewerkt naar normeren van minder en anders (mijden en spreiden) reizen. Een extra (financiële) impuls van 1 miljoen per jaar (2022–2024) is nodig om werkgevers te faciliteren om het ander reisgedrag te bestendigen en blijvend te verankeren (2022–2024).

• Kies de beste band: Betere banden en bandenspanning hebben een positief effect op verbruik, verkeersveiligheid, geluid naar de omgeving en hoeveelheid microplastics. Voor dit bedrag kunnen jaarlijks twee multimediale (radio, online, outdoor) communicatieflights worden gevoerd en kunnen samen met branchepartijen enkele gerichte acties richting branche en consumenten worden opgezet.

• Elektrisch autodelen: Met autodelen is het mogelijk om lokaal beschikbare auto’s te huren op elk gewenst moment en voor elke tijdsduur. Hiervoor gaan we aan de slag met (1) stimuleren en versnellen elektrische deelauto’s (eenmalig € 5 miljoen, jaarlijks € 1 miljoen), (2) landelijke campagne autodelen zoals genoemd in Klimaatakkoord (€ 1 miljoen per campagnejaar), (3) ondersteuning van gemeenten bij uitrollen van deelauto’s, er is een toolkit (jaarlijks € 0,5 miljoen).

• Het Nieuwe Rijden: Het aanleren van energie efficiënter rijgedrag, ondersteund door het gebruik van brandstof besparende apparatuur heeft een positief effect op de CO₂- en stikstof uitstoot, de verkeersveiligheid en de doorstroming.

• Sportsector: Samen met ENGIE en Volkswagen werkt de KNVB aan minder CO₂-uitstoot in het voetbalverkeer. Binnen het slimme mobiliteitsprogramma GO worden verschillende oplossingen ontwikkeld: speelschema’s op reisafstand met behoud van gelijkwaardige wedstrijden, het vergroenen van de reiskilometers door het stimuleren van samen (elektrisch) rijden en fietsen.

Artikel 16. Openbaar Vervoer en Spoor

Beschikbaarheidsvergoeding 2021

De middelen voor de beschikbaarheidsvergoeding 2021 bedragen € 1.480 miljoen. Op basis van de huidige aanvragen voor het eerste voorschot van 80% wordt voorzien dat op kasbasis € 1.070 miljoen wordt uitgegeven. Circa € 270 miljoen van de regeling voor 2021 komt volgend jaar tot betaling en wordt daarom toegevoegd aan het jaar 2022. De Tweede Kamer wordt bij de 2e suppletoire begroting nader geïnformeerd over de mutaties in 2021.

Artikel 21. Duurzaamheid

Subsidie circulaire ketenprojecten

In een circulair ketenproject werken bedrijven in Nederland over de grenzen van het eigen bedrijf heen samen aan het circulair maken van een product- of materiaalketen. Een keten of een productgroep circulair maken zorgt voor besparing van grondstoffen en besparing van CO₂. Hiermee draagt deze maatregel bij aan de gestelde doelen voor het Urgenda-maatregelenpakket. Het doel van de subsidie circulaire ketenprojecten is dat er samenwerkingen ontstaan die leiden tot grondstoffen- en CO₂-besparing die anders niet of niet voldoende snel bereikt zouden worden. Het eindpunt van een succesvol circulair ketenproject is een circulaire werkwijze die door bedrijven in hun bedrijfsvoering kan worden toegepast of een circulair concept dat op de markt gebracht kan worden.

De subsidie bestaat uit verschillende onderdelen

de bestaande subsidieregeling circulaire ketenprojecten voor MKB (CKP)

• a. ondersteuning door het Versnellingshuis om ketenregie over de circulaire samenwerkingsprojecten heen te organiseren.

• b. subsidieregeling voor grote/productgroep-/doorbraak-ketenprojecten i.s.m. het Versnellingshuis

Het totale bedrag dat beschikbaar is voor de subsidie circulaire ketenprojecten voor de periode 2022–2027 bedraagt cumulatief € 30 miljoen.

Uitvoeringskosten milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil)

Voor de uitvoeringskosten milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) is voor de periode van 2022–2024 € 3 miljoen toegevoegd aan de IenW-begroting. MIA en Vamil zijn fiscale instrumenten om investeringen in milieuvriendelijke technieken te stimuleren, waar de RVO als uitvoerder bij betrokken is.

Artikel 22 Omgevingsveiligheid en Milieurisico’s

Compensatie vuurwerkbranche

In november 2020 is door het kabinet in het kader van de bestrijding van de corona-pandemie besloten tot een algeheel vuurwerk verkoop- en afsteekverbod voor de jaarwisseling 2020–2021. Door het kabinet is toen € 40 miljoen uitgetrokken voor compensatie van vuurwerkondernemers (verkopers en importeurs). Enerzijds betrof dit de verwachte uitgaven voor de generieke steunmaatregelen (€ 12,5 miljoen) en anderzijds (€ 27,5 miljoen) voor de begroting van IenW voor specifieke steunmaatregelen.

Als gevolg van vertraging loopt een deel van de betalingen door naar 2022. De voorziene onderuitputting (op de beschikbare € 27,5 miljoen) bedraagt € 5,9 miljoen. Hiervan is in 2022 € 3,3 miljoen benodigd voor de uiteindelijke afwikkeling en vaststelling van de subsidies en wordt daarom toegevoegd aan het jaar 2022. De Tweede Kamer wordt bij de 2e suppletoire begroting nader geïnformeerd over de mutaties in 2021.

Artikel 26: Bijdrage investeringsfondsen

Omvorming Prorail

Naar aanleiding van het controversieel verklaren van het wetsvoorstel voor de omvorming van ProRail tot zbo heeft mijn voorganger op 4 februari jl. uw Kamer geïnformeerd vooralsnog uit te gaan van inwerkingtreding per 1 januari 2022 (kamerstuk 2020–2021, 35 396, nr. 15). Gezien de voortgang van de kabinetsformatie is het niet meer realistisch te verwachten dat de behandeling door de Tweede Kamer en Eerste Kamer afgerond zal zijn vóór 1 januari 2022 en dat er daarna voldoende tijd voor een zorgvuldige implementatie en een beheerste overgang overblijft. Daarom wordt de financiële verwerking van de omvorming van ProRail in de begroting met een jaar doorgeschoven, zoals gemeld in antwoord op de schriftelijke vragen bij de ontwerpbegrotingen 2022. Definitieve bepaling van het moment van inwerkingtreding zal plaatsvinden na afronding van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel, waarbij met het oog op een zorgvuldige en beheerste start van het zbo voldoende implementatietijd in acht zal worden genomen.

Correctie eerste suppletoire begroting 2022

Bij het opstellen van de ontwerpbegroting 2022 is in de budgettaire tabel van artikel 14 «Wegen en verkeersveiligheid», binnen artikelonderdeel 3 «Slimme en duurzame mobiliteit», een fout geslopen in de onderverdeling van de subsidiebedragen. De uitgaven voor «duurzame mobiliteit en «overige subsidies» zijn omgewisseld. Dit zal worden gecorrigeerd in de 1e suppletoire begroting 2022. Deze correctie heeft geen invloed onderhavige nota van wijziging. Daarnaast zijn binnen het financieel instrument subsidies bij artikelonderdeel 3 voor de jaren 2023–2026 abusievelijk onjuiste bedragen opgenomen voor de regeling «bronmaatregelen stikstof». Hiervoor is in die jaren respectievelijk € 35 miljoen, € 40 miljoen, € 35 miljoen en € 35 miljoen beschikbaar. Ook deze correctie wordt uitgevoerd bij de 1e suppletoire begroting 2022 en heeft geen invloed op onderhavige nota van wijziging. Alle (sub)totalen in de betreffende budgettaire tabel zijn wel correct.

Meerjarige doorwerking

In de onderstaande tabellen zijn per artikel de standen ontwerpbegroting 2022 vóór nota van wijziging, de mutaties en de standen ontwerpbegroting 2022 na nota van wijziging meerjarig opgenomen.

Tabel 2 Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)

Art.	Omschrijving	2022	2023	2024	2025	2026
14	Wegen en Verkeersveiligheid
	Stand vóór nota van wijziging	181.069	254.039	239.883	176.853	113.983
	Elektrisch Vervoer SEBA	3.600	6.000	10.600	7.800	0
	Elektrisch Vervoer SEPP Nieuw en Gebruikt	62.000	47.000	22.000	– 41.000	0
	Gedrags- en communicatiemaatregelen duurzame mobiliteit	11.500	5.500	5.500	0	0
	Stand na nota van wijziging	258.169	312.539	277.983	143.653	113.983
21	Duurzaamheid
	Stand vóór nota van wijziging	45.076	38.540	38.719	33.711	32.957
	Subsidieregeling circulaire ketenprojecten	6.000	10.500	4.500	4.500	1.500
	Uitvoeringskosten MIA/VAMIL	1.000	1.000	1.000	0	0
	Stand na nota van wijziging	52.076	50.040	44.219	38.211	34.457
26	Bijdrage Investeringsfondsen
	Stand vóór nota van wijziging	15.310.590	8.766.031	7.776.979	7.907.827	7.999.479
	Omvorming ProRail	– 7.296.000	7.597.000	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	8.014.590	16.363.031	7.776.979	7.907.827	7.999.479
Totaal	Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
	Stand vóór nota van wijziging	17.663.267	11.036.644	9.979.470	10.019.487	10.040.771
	Elektrisch Vervoer SEBA	3.600	6.000	10.600	7.800	0
	Elektrisch Vervoer SEPP Nieuw en Gebruikt	62.000	47.000	22.000	– 41.000	0
	Gedrags- en communicatiemaatregelen duurzame mobiliteit	11.500	5.500	5.500	0	0
	Subsidieregeling circulaire ketenprojecten	6.000	10.500	4.500	4.500	1.500
	Uitvoeringskosten MIA/VAMIL	1.000	1.000	1.000	0	0
	Omvorming ProRail	– 7.296.000	7.597.000	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	10.451.367	18.703.644	10.023.070	9.990.787	10.042.271

Tabel 3 Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)

Art.	Omschrijving	2022	2023	2024	2025	2026
14	Wegen en Verkeersveiligheid
	Stand vóór nota van wijziging	178.907	237.666	257.142	218.882	139.165
	Elektrisch Vervoer SEBA	2.000	4.000	9.000	13.000	0
	Elektrisch Vervoer SEPP Nieuw en Gebruikt	30.000	12.000	7.000	– 12.000	30.000
	Gedrags- en communicatiemaatregelen duurzame mobiliteit	11.500	5.500	5.500	0	0
	Stand na nota van wijziging	222.407	259.166	278.642	219.882	169.165
16	Openbaar Vervoer en Spoor
	Stand vóór nota van wijziging	152.326	58.993	12.848	11.236	10.003
	Beschikbaarheidsvergoeding 2021	270.000	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	422.326	58.993	12.848	11.236	10.003
21	Duurzaamheid
	Stand vóór nota van wijziging	55.770	36.525	36.703	31.676	30.922
	Subsidieregeling circulaire ketenprojecten	6.000	10.500	4.500	4.500	1.500
	Uitvoeringskosten MIA/VAMIL	1.000	1.000	1.000	0	0
	Stand na nota van wijziging	62.770	48.025	42.203	36.176	32.422
22	Omgevingsveiligheid en Milieurisico’s
	Stand vóór nota van wijziging	41.658	55.711	55.847	60.901	61.059
	Compensatie vuurwerkbranche	3.300	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	44.958	55.711	55.847	60.901	61.059
26	Bijdrage Investeringsfondsen
	Stand vóór nota van wijziging	15.299.281	8.757.722	7.776.429	7.907.827	7.999.479
	Omvorming ProRail	– 7.296.000	7.597.000	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	8.003.281	16.354.722	7.776.429	7.907.827	7.999.479
Totaal	Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
	Stand vóór nota van wijziging	17.661.848	11.040.031	10.008.809	10.067.968	10.068.675
	Elektrisch Vervoer SEBA	2.000	4.000	9.000	13.000	0
	Elektrisch Vervoer SEPP Nieuw en Gebruikt	30.000	12.000	7.000	– 12.000	30.000
	Gedrags- en communicatiemaatregelen duurzame mobiliteit	11.500	5.500	5.500	0	0
	Beschikbaarheidsvergoeding 2021	270.000	0	0	0	0
	Subsidieregeling circulaire ketenprojecten	6.000	10.500	4.500	4.500	1.500
	Uitvoeringskosten MIA/VAMIL	1.000	1.000	1.000	0	0
	Compensatie vuurwerkbranche	3.300
	Omvorming ProRail	– 7.296.000	7.597.000	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	10.689.648	18.670.031	10.035.809	10.073.468	10.100.175

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, B. Visser