34 960 XIII Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII), de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2018 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2018 wijzigingen aan te brengen in:

  • 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat;

  • 2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van het Ministerie Economische Zaken en Klimaat;

  • 3. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

  • 4. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

  • 5. de begrotingsstaat inzake het Diergezondheidsfonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten

Memorie van toelichting

Inhoudsopgave

A.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

1

B.

BEGROTINGSTOELICHTING

3

1.

Leeswijzer

3

2.

Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties

3
 

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Eerste suppletoire begroting)

3
 

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Eerste suppletoire begroting)

5
 

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2018 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Eerste suppletoire begroting)

6
 

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2018 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Eerste suppletoire begroting)

8

3.

De beleidsartikelen

9
 

1. Goed functionerende economie en markten

9
 

2. Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen

11
 

3. Toekomstfonds

16
 

4. Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

21
 

5. Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen

26
 

6. Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens

27
 

7. Groen onderwijs van hoge kwaliteit

34
 

8. Natuur en biodiversiteit

35

4.

De niet-beleidsartikelen

37
 

40. Apparaat EZK

37
 

41. Nominaal en Onvoorzien EZK

39
 

42. Apparaat LNV

41
 

43. Nominaal en Onvoorzien LNV

42

5.

De agentschappen

43
 

Agentschap Telecom (AT)

43
 

Dienst ICT Uitvoering (DICTU)

45
 

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl)

47

6.

Het Diergezondheidsfonds (DGF)

50

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Opbouw 1e suppletoire begroting 2018

Deze 1e suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2018. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

  • 1) Leeswijzer.

  • 2) Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.

  • 3) De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.

  • 4) De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.

  • 5) De agentschappen. In deze 1e suppletoire begroting zijn de aanpassingen in de agentschapsparagrafen van het Agentschap Telecom (AT), de Dienst ICT Uitvoering (DICTU) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) opgenomen.

  • 6) Het Diergezondheidsfonds (DGF).

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze eerste suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel

(stand ontwerpbegroting)

in € mln

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € mln)

Technische mutaties

(ondergrens in € mln)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 en < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000
 

Art. nr.

Uitgaven 2018

Stand begroting 2018 na ISB

  

3.860.285
     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

    

Agentschap Telecom

1

6.887

TNO

2

19.000

TKI-Toeslag

2

15.000

Innovatiekredieten

3

8.500

Eindejaarsmarge Toekomstfonds

3

105.199

ETS-compensatie

4

– 17.000

Regeling sportaccommodaties

4

8.000

Pallas

4

19.800

Garantieregeling geothermie

4

6.000

Eindejaarsmarge meerjarenprogramma NCG

5

20.481

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

40

5.000

ICT

40

22.600

Loon- en prijsbijstelling

41

48.946
     

Overige mutaties

Div.

– 2.822

Totaal

  

265.591
     

Stand na 1e suppletoire begroting 2018

  

4.125.876

Toelichting

Agentschap telecom

Het budget voor het Agentschap Telecom is met € 6,887 mln verhoogd voor o.a. het zaakgericht werkensysteem (Digi-AT) en voor de uitvoering van de richtlijn «netwerk- en informatiebeveiliging» die in 2018 van kracht is geworden.

TNO

Dit betreft een toevoeging van € 19 mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord ter versterking van de kennisbasis (Kamerstuk 33 009, nr. 49).

TKI-Toeslag

Dit betreft de toevoeging van € 15 mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe toegepast onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49) voor de versterking van de PPS-toeslag regeling en de verhoging van het toeslagpercentage van 25% naar 30%.

Innovatiekredieten

Dit betreft een toevoeging vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe voor Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49) om de verplichtingenruimte voor kredietverlening te laten stijgen van € 60 mln naar € 70 mln.

Eindejaarsmarge Toekomstfonds

De niet benutte middelen en de hoger dan geraamde ontvangsten van het Toekomstfonds in 2017 worden conform de fondsconstructie toegevoegd aan het budget voor 2018. Het betreft voornamelijk middelen voor de regelingen Dutch Venture Initiative, Seed-regeling, Innovatiekrediet, Fundamenteel en toegepast onderzoek en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen.

ETS-compensatie

Het in 2017 niet-gebruikte budget (€ 8,8 mln) is toegevoegd aan het budget 2018. Het budget 2018 wordt vervolgens verlaagd met € 25,8 mln door een kasschuif naar de jaren 2020 en 2021, omdat in die jaren hogere ETS-uitgaven worden verwacht. Per saldo is voor 2018 sprake van een verlaging van de raming met € 17 mln.

Regeling sportaccommodaties

Het voor de openstelling 2018 van de regeling energiebesparing sportaccommodaties benodigde budget (€ 8 mln) wordt van de begroting van het Ministerie van VWS overgeheveld naar het Ministerie van EZK.

Pallas

In 2014 is door het toenmalige EZ aan de Stichting Pallas een lening verstrekt van € 40 mln, waarvan inmiddels € 20,2 mln is betaald. Naar verwachting wordt in 2018 het restant van de lening van € 19,8 mln door Pallas opgevraagd. Omdat hiervoor geen budget beschikbaar was op de begroting is het Pallas-budget met dit bedrag opgehoogd.

Garantieregeling geothermie

RVO verwacht in 2018 verliesdeclaraties uit te moeten keren op basis van de garantieregeling geothermie. Het hiervoor benodigd budget wordt onttrokken aan de reserve geothermie.

Eindejaarsmarge meerjarenprogramma NCG

De niet benutte middelen van het meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen worden toegevoegd aan de begroting 2018. Het betreft de regelingen Verduurzaming (€ 11,7 mln), Fonds achterstallig onderhoud (€ 5,0 mln), onderzoeksbudget (€ 1,8 mln) en inzet woningmarkt en het werkbudget van de NCG (€ 2,0 mln).

Algemene verordening gegevensbescherming

Het budget voor ICT-uitgaven is opgehoogd als dekking voor uitgaven inzake de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

ICT

Er is in 2018 een extra bijdrage nodig aan het agentschap DICTU van € 22,6 mln ten behoeve van diverse ICT-ontwikkelingen bij de organisatieonderdelen van EZK en LNV. Dit wordt onder meer ingezet voor additionele capaciteit voor informatiebeveiliging (€ 7,4 mln), hogere projectkosten van de Cloudwerkplek (€ 5,8 mln), het beheer van de ToegangsVerleningsService (€ 3,3 mln) en kosten van softwarelicenties (€ 2,5 mln).

Loon- en prijsbijstelling

Bij Voorjaarsnota 2018 is loon- en prijsbijstellingstranche 2018 voor EZK en LNV uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten en pensioenpremies voor de overheidswerkgevers. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen.

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000
 

Art. nr.

Ontvangsten 2018

Stand begroting 2018 na ISB

  

3.664.301
     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

    

Terugontvangen bedragen Interreg

2

4.067

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen

3

4.500

Aardgasbaten

4

– 150.000

Onttrekking reserve geothermie

4

6.000

Kasschuif egalisatieschuld NVWA

40

6.600
     

Overige mutaties

Div.

3.569

Totaal

  

– 125.264
     

Stand na 1e suppletoire begroting 2018

  

3.539.037

Toelichting

Terug ontvangen bedragen Interreg

Deze cofinancieringsmiddelen konden niet via de Managementautoriteit worden uitbetaald en zijn derhalve teruggestort naar EZK. De cofinanciering van goedgekeurde projecten zal nu via maatwerkbeschikkingen en een regeling ter beschikking worden gesteld.

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM)

Dit betreft terugontvangen bedragen van dividendbelasting (€ 1,5 mln) en hogere verwachte ontvangsten als gevolg van de van aandelenverkoop NOM (€ 3 mln), die aanvankelijk voor 2017 waren geraamd, maar bij Najaarsnota 2017 werden doorgeschoven naar 2018.

Aardgasbaten

De aardgasbaten worden naar beneden bijgesteld op basis van het besluit van het Kabinet tot beperking van de aardgaswinning in Groningen.

Onttrekking reserve geothermie

RVO verwacht in 2018 verliesdeclaraties uit te moeten keren op basis van de garantieregeling geothermie. Het hiervoor benodigde budget wordt onttrokken aan de reserve geothermie (= ontvangst).

Kasschuif egalisatieschuld NVWA

NVWA lost de egalisatieschuld voor specialties (huisvestingskosten voor o.a. laboratoria) in 2018 in één keer aan het moederdepartement af. Hierdoor zijn de ontvangsten in 2018 hoger en in de jaren na 2018 lager dan geraamd.

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2018 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000
 

Art. nr.

Uitgaven 2018

Stand begroting 2018 na ISB

  

739.546
     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

    

Herinrichting EZK/LNV

43

50.000

LNV eindejaarsmarge

43

14.755

Brexit/NVWA en ZBO’s LNV

6

14.600

TO2 middelen toegepast onderzoek

6

13.200

LNV enveloppe Natuur en Waterkwaliteit

6

10.700

Van TNO naar Wageningen Research

6

3.890

Overige mutaties

Div

7.156

Totaal

  

114.301
     

Stand na 1e suppletoire begroting 2018

  

853.847

Toelichting

Herinrichting EZK/LNV

Voor de (her)inrichting van de Ministeries van EZK en LNV wordt voor het jaar 2018 een bedrag van € 50 mln gereserveerd ten behoeve van extra personele en materiele kosten, waaronder voor ICT.

LNV eindejaarsmarge

Deze mutatie betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2017 voor de programma-uitgaven van LNV.

Brexit/NVWA en ZBO’s LNV

Als gevolg van de Brexit zullen de NVWA en andere landbouw gerelateerde keuringsdiensten op grond van (Europese) regelgeving extra keuringen moeten uitvoeren. Voor deze extra inzet geraamd op € 14,6 mln in 2018 moeten de keuringsdiensten extra personeel werven en opleiden.

TO2 middelen toegepast onderzoek

Betreft de toevoeging van € 13,2 mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord voor onderzoek bij de TO2 instelling Wageningen Research (Kamerstuk 33 009, nr.49).

LNV enveloppe Natuur en Waterkwaliteit

Toevoeging voor LNV van de middelen uit de Regeerakkoord enveloppe «Natuur en Waterkwaliteit» ten behoeve van het 6e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Het 6e actieprogramma definieert maatregelen die de standaard vormen voor duurzaam en landbouwkundig doelmatig gebruik van stikstof en fosfaat in de Nederlandse landbouw. Het 6e actieprogramma Nitraatrichtlijn is nodig om voor de periode 2018–2021 opnieuw een uitzondering («derogatie») van de Nitraatrichtlijn van de EU te krijgen.

Van TNO naar Wageningen Research

Het betreft het overboeken van kasmiddelen voor het jaar 2018 van middelen van TNO (geraamd op beleidsartikel 2) naar Wageningen Research ten behoeve van de oprichting van het Dutch Food Initiative (versterking van het voedingsonderzoek bij Wageningen Research).

Overige mutaties

Betreft diverse mutaties op de terreinen van art 6 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens en art 8 Natuur en Biodiversiteit onder andere het programma klimaat, de HGIS attaches en koerscorrecties, de High Containment Unit (HCU), de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) en de publieke dienstverlening op de kaart (PDOK).

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2018 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000
 

Art. nr.

Ontvangsten 2018

Stand begroting 2018 na ISB

  

99.706
     

Belangrijkste suppletoire mutaties:

    
     

Overige mutaties

Div.

2.809

Totaal

  

2.809
     

Stand na 1e suppletoire begroting 2018

  

102.515

Toelichting

Overige mutaties

Betreft diverse ontvangsten die verband houden met onder andere de High Containment Unit (HCU), de Centrale Commissie Dierproeven (CCD), de Rijksrederij en leges fosfaathandel.

3. De beleidsartikelen

Budgettaire gevolgen van beleid,

1. Goed functionerende economie en markten

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

188.396

– 145

188.251

188.251

8.932

197.183

6.032

6.982

9.857

9.732

UITGAVEN

186.299

– 145

186.154

186.154

9.278

195.432

6.378

7.328

10.203

10.078

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

96%

  

96%

96%

  

96%

        
                     

Subsidies

        

512

512

400

200

    

Digitalisering regionale radio

        

112

112

        

Cybersecurity

        

400

400

400

200

    
                     

Opdrachten

7.503

  

7.503

7.503

1.664

9.167

2.541

2.991

6.076

5.951

Onderzoek en Opdrachten

2.021

  

2.021

2.021

– 17

2.004

6

6

6

6

PIANOo/TenderNed

0

  

0

0

            

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid

5.482

  

5.482

5.482

187

5.669

– 55

– 55

– 55

– 55

Digital trust centre

        

1.494

1.494

1.090

1.290

2.500

2.500

Cybersecurity

            

1.500

1.750

3.625

3.500
                     

Bijdragen aan agentschappen

25.732

  

25.732

25.732

7.032

32.764

3.365

4.065

4.055

4.055

Agentschap Telecom

14.544

  

14.544

14.544

6.887

21.431

3.300

4.000

4.000

4.000

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

11.188

  

11.188

11.188

120

11.308

65

65

55

55

DICTU

        

25

25

        
                     

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

149.358

– 145

149.213

149.213

  

149.213

        

Metrologie

9.134

  

9.134

9.134

  

9.134

        

Raad voor Accreditatie

190

  

190

190

  

190

        

ACM

696

  

696

696

  

696

        

CBS

139.338

– 145

139.193

139.193

  

139.193

        
                     

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

3.706

  

3.706

3.706

70

3.776

72

72

72

72

Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

1.106

  

1.106

1.106

  

1.106

        

Internationale organisaties

2.600

  

2.600

2.600

70

2.670

72

72

72

72
                     

ONTVANGSTEN

31.062

  

31.062

31.062

  

31.062

        

Ontvangsten ACM

162

  

162

162

  

162

        

High Trust

30.200

  

30.200

30.200

  

30.200

        

Diverse ontvangsten

700

  

700

700

  

700

        

Toelichting op de verplichtingen

  • – Het kabinet heeft in 2017 totaal € 26 mln beschikbaar gesteld voor het aanpakken van cyberspionage en -sabotage, de bestrijding van cybercrime, en het opzetten van een Digital Trust Centre (DTC) om MKB-bedrijven in staat te stellen hun eigen cybersecurity te organiseren. Hiervan is nu € 2,5 mln structureel beschikbaar op de EZ-begroting.

    Bij artikel 1 is nu de volgende reeks opgenomen: € 1,5 mln voor 2018, € 1,1 mln voor 2019, € 1,3 mln voor 2020 en voor de verdere jaren € 2,5 mln. Voor de jaren 2018 t/m 2020 is een deel van het budget geboekt op het subsidie instrument Cybersecurity:€ 0,4 mln voor 2018, € 0,4 mln voor 2019 en € 0,2 mln voor 2020. Met ingang van 2019 is op dit artikel een nieuwe begrotingsreeks toegevoegd voor Cybersecurity. De reeks start in 2019 met een budget van € 1,5 mln oplopend tot € 3,5 mln structureel vanaf 2022. Dit budget is voor werkzaamheden op het gebied van Cybersecurity campagnes, en veilige ICT producten.

  • – De bijdrage aan het Agentschap Telecom is met € 6,9 mln. verhoogd. Dit betreft onder meer het budget (€ 4,3 mln) voor het zaakgericht werkensysteem (Digi-AT). Ook is budget uitgetrokken voor de uitvoering van de richtlijn voor netwerk- en informatiebeveiliging die in 2018 van kracht wordt (€ 2,4 mln). De verhoging voor 2019 bedraagt € 3,3 mln en € 4,0 mln voor de volgende jaren. Het Agentschap is aangewezen als toezichthouder inzake de richtlijn voor netwerk- en informatiebeveiliging.

Toelichting op de uitgaven

Zie toelichting bij verplichtingen.

Budgettaire gevolgen van beleid,

2. Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

2.023.586

– 28.825

1.994.761

2.024.761

256.235

2.280.996

6.733

13.131

8.824

5.262

Waarvan garantieverplichtingen

1.300.000

  

1.300.000

1.300.000

200.000

1.500.000

        
                     

UITGAVEN

854.865

– 28.825

826.040

856.040

56.992

913.032

6.980

7.847

8.695

4.578

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

87%

  

87%

87%

  

87%

        
                     

Garanties

57.269

  

57.269

57.269

– 99

57.170

        

BMKB

41.674

  

41.674

41.674

  

41.674

        

Storting reserve BMKB

                    

Groeifaciliteit

8.850

  

8.850

8.850

  

8.850

        

Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

6.745

  

6.745

6.745

– 99

6.646

        

Garanties MKB Financiering

                    
                     

Subsidies

95.007

– 1.861

93.146

119.146

5.886

125.032

– 100

1.018

866

351

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

29.493

  

29.493

29.493

– 1.692

27.801

        

Eurostars

17.808

  

17.808

17.808

  

17.808

        

Bevorderen Ondernemerschap

5.707

  

5.707

5.707

4.155

9.862

– 182

– 200

– 40

  

Groene Groei en Biobased Economy

300

– 300

    

1.000

1.000

        

Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG

31.373

  

31.373

31.373

2.430

33.803

89

1.225

913

358

Bijdrage aan ROM's

5.380

  

5.380

5.380

  

5.380

        

Verduurzaming industrie

      

26.000

  

26.000

        

Overige subsidies

4.946

– 1.561

3.385

3.385

– 7

3.378

– 7

– 7

– 7

– 7
                     

Opdrachten

46.063

– 13.760

32.303

32.303

12.242

44.545

3.147

5.000

5.125

5.500

Onderzoek en opdrachten

4.835

  

4.835

4.835

2.297

7.132

– 30

      

Caribisch Nederland

1.221

  

1.221

1.221

2.335

3.556

        

ICT beleid

19.735

– 13.760

5.975

5.975

2.831

8.806

– 323

– 250

– 250

  

Regeldruk

1.731

  

1.731

1.731

– 325

1.406

        

Mainport Rotterdam

7.868

  

7.868

7.868

  

7.868

        

Regiekosten regionale functie

1.016

  

1.016

1.016

– 20

996

        

Invest-NL i.o.

9.657

  

9.657

9.657

5.124

14.781

        

Cybersecurity

            

3.500

5.250

5.375

5.500
                     

Bijdragen aan agentschappen

112.631

– 8.504

104.127

108.127

– 158

107.969

3.597

4.203

2.753

2.504

Bijdrage RVO.nl

85.789

– 5.860

79.929

83.929

9.653

93.582

3.524

4.203

2.753

2.504

Bijdrage Agentschap Telecom

2.873

– 1.244

1.629

1.629

73

1.702

73

      

Bijdrage Logius

2.269

– 1.400

869

869

            

Invest-NL i.o.

21.700

  

21.700

21.700

– 9.884

11.816

        
                     

Bijdragen aan ZBO's/RWT’s

277.570

– 4.700

272.870

272.870

28.148

301.018

– 38

– 2.284

148

148

Bijdrage aan TNO

132.685

  

132.685

132.685

17.601

150.286

– 3.325

– 3.850

    

Kamer van Koophandel

119.916

– 4.700

115.216

115.216

10.547

125.763

3.287

1.566

148

148

Bijdrage aan NWO-TTW

24.969

  

24.969

24.969

  

24.969

        
                     

Bijdragen aan medeoverheden

1.630

  

1.630

1.630

  

1.630

        

Sterke Regio's en Nota Ruimte

1.630

  

1.630

1.630

  

1.630

        
                     

Bijdragen aan (inter-) nationale organisaties

264.695

  

264.695

264.695

10.973

275.668

374

– 90

– 197

– 3.925

Internationaal Innoveren

40.022

  

40.022

40.022

– 150

39.872

– 50

– 50

– 50

– 50

PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag)

107.806

  

107.806

107.806

15.485

123.291

54

      

TO2 (Deltares, MARIN en NLR)

31.415

  

31.415

31.415

9.800

41.215

        

Topsectoren overig

4.070

  

4.070

4.070

– 832

3.238

272

– 105

– 212

– 3.942

Ruimtevaart (ESA)

67.061

  

67.061

67.061

– 13.400

53.661

        

Bijdrage NBTC

8.694

  

8.694

8.694

  

8.694

        

Bijdragen organisaties

5.627

  

5.627

5.627

70

5.697

98

65

65

67
                     

ONTVANGSTEN

109.547

  

109.547

109.547

15.872

125.419

3.148

3.148

3.148

148

BMKB

33.000

  

33.000

33.000

  

33.000

        

Groeifaciliteit

8.000

  

8.000

8.000

  

8.000

        

Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

13.000

  

13.000

13.000

  

13.000

        

Luchtvaartkredietregeling

9.046

  

9.046

9.046

  

9.046

        

Rijksoctrooiwet

35.099

  

35.099

35.099

5.176

40.275

3.000

3.000

3.000

  

Eurostars

4.821

  

4.821

4.821

  

4.821

        

Joint Strike Fighter

3.750

  

3.750

3.750

  

3.750

        

Diverse ontvangsten

2.831

  

2.831

2.831

10.696

13.527

148

148

148

148

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is toegenomen met € 256,2 mln. De belangrijkste wijzigingen betreffen:

  • – Een verhoging van het garantieverplichtingenbudget van € 200 mln voor NESEC in het kader van de afwikkeling van garanties voortvloeiend uit het aanvullend actieplan MKB-financiering uit 2014. Dit betreft een deel van de niet benutte garantieruimte uit 2017.

  • – Een toevoeging van € 53,3 mln mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe Toegepast Onderzoek uit het regeerakkoord (zie Kamerstuk 33 009, nr.49). Dit betreft bijdragen voor TNO (€ 19 mln), TO2 instituten Marin, Deltares en NLR (€ 9,8 mln), PPS-toeslag regeling (€ 15 mln), de regeling MKB innovatiestimulering topsectoren (€ 2 mln) en Startups, SBIR, Techniekpact en Valorisatie (€ 7,5 mln).

  • – Een overheveling van € 9 mln naar het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor de internationale ontwikkelactiviteiten in het kader van de oprichting van Invest-NL.

  • – Een bijdrage van het Ministerie van Financiën (€ 7 mln) en het Ministerie van Jusititie (€ 2 mln) voor de bouw en vulling van het UBO-register (Ultimate Beneficial Owner-register).

  • – Een toevoeging aan de begroting van EZK vanaf de aanvullende post bij Financiën van € 2,6 mln ten behoeve van de tegemoetkoming stormschade BES-eilanden. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat in afstemming met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stelt namens het kabinet eenmalig € 2,6 mln. (waarvan € 0,125 mln. uitvoeringskosten) beschikbaar als compensatie voor inkomstenderving voor ondernemers in de toeristische sector.

Toelichting op de uitgaven

Opdrachten

Invest-NL i.o. (€ 5,1 mln): Dit betreft met name de toevoeging van de niet benutten middelen uit 2017 (€ 4,6 mln). Met ingang van 2019 is op dit artikel een nieuwe begrotingsreeks toegevoegd voor Cybersecurity. De reeks start in 2019 met een budget van € 3,5 mln oplopend tot € 5,5 mln structureel vanaf 2022. Dit budget is voor werkzaamheden op het gebied van Cybersecurity kennis en Innovatie.

Bijdragen aan agentschappen

Bijdrage RVO.nl (€ 9,7 mln): Dit betreft overhevelingen van budget ten behoeve van de opdracht aan RVO.nl in 2018 voor het uitvoeren van diverse regelingen en activiteiten. Dit betreft onder meer: werkzaamheden van het octrooicentrum (€ 1,1 mln); werkzaamheden van het Nederlands Investeringsagentschap (€ 4,1 mln); werkzaamheden van de NFIA in het kader van het aantrekken van bedrijven naar aanleiding van de Brexit en de komst van het EMA (€ 1,1 mln); loon en prijsbijstelling en compensatie voor de euro/dollar-koers ten behoeve van de NFIA en het Innovatie Attaché-netwerk(€ 1 mln); het toevoegen van de eindejaarsmarge voor het Innovatie Attaché-netwerk (€ 0,4 mln); werkzaamheden voor Ruimte in Regels, Digital Gateway en de Hannover Messe (€ 0,7 mln); werkzaamheden voor het Nationaal Landingspunt (€ 0,3 mln), Ideas from Europe (€ 0,2 mln), de Energietransitiefaciliteit (€ 0,1 mln) en Caribisch Nederland (€ 0,1 mln); de uitvoering van de regeling MKB-stimulering Topsectoren, Global Stars en SBIR (€ 0,3 mln) en werkzaamheden ten behoeve van HTSM internationalisering en Interreg (€ 0,1 mln).

Invest-NL i.o. (– € 9,9 mln): Dit betreft in het bijzonder de overheveling van € 9 mln naar het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor de internationale ontwikkelactiviteiten in het kader van de oprichting van Invest-NL.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

TNO (€ 17,6 mln): Dit betreft een toevoeging van € 19 mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord ter versterking van de kennisbasis (Kamerstuk 33 009, nr. 49). Daarnaast is het budget van TNO gecorrigeerd voor het Dutch Food Initiative dat is overgeheveld naar beleidsartikel 6 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Kamer van Koophandel (€ 10,5 mln): Dit betreft de bijdragen van het Ministerie van Financiën (€ 7 mln) en het Ministerie van Veiligheid en Justitie (€ 2 mln) voor de bouw en vulling van het UBO-register. Daarnaast is budget toegevoegd voor het programma NL-groeit (€ 0,8 mln) dat door de KvK wordt uitgevoerd. Voor de inputfinanciering van het handelsregister, beheerd door KvK, is € 0,8 mln bijdrage van de gemeenten aan het budget toegevoegd.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

PPS-toeslag (€ 15,5 mln): Dit betreft in het bijzonder de toevoeging van € 15 mln vanuit de middelen op de aanvullende post in het kader van de enveloppe toegepast onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49) voor de versterking van de PPS-toeslag regeling en de verhoging van het toeslagpercentage van 25% naar 30%.

TO2 (€ 9,8 mln): Dit betreft de toevoeging van € 9,8 mln vanuit de middelen op de aanvullende post in het kader van de enveloppe toegepast onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49) voor de versterking van de kennisbasis van de TO2-instituten (MARIN (€ 2,7 mln, Deltares € 4,2 mln, NLR € 2,9 mln).

Ruimtevaart ESA (– € 13,4 mln): De bijdrage voor het General budget en Kourou ten behoeve van 2018 (€ 13,8 mln) is reeds eind 2017 verstrekt. Als gevolg daarvan kan de uitgavenraming voor Ruimtevaart in 2018 verlaagd worden.

Toelichting op de ontvangsten

Rijksoctrooiwet (€ 5,2 mln): Dit betreft een verhoging van de raming van de octrooiontvangsten op basis van de gerealiseerde ontvangsten in de afgelopen jaren.

Diverse ontvangsten (€ 10,7 mln): De belangrijkste mutaties betreffen:

  • – een bijstelling van de ontvangsten voor Interreg met € 4,1 mln. Deze cofinancieringsmiddelen konden niet via de Managementautoriteit worden uitbetaald en zijn derhalve teruggestort naar EZK. De cofinanciering van goedgekeurde projecten zal nu via maatwerkbeschikkingen en een regeling ter beschikking worden gesteld.

  • – een terugontvangst van € 2 mln als gevolg van vaststellingen van de subsidiebeschikkingen over de periode 2007–2013 in het kader van het Interreg IVa programma Duitsland-Nederland. Er werden minder middelen ingezet voor deze programma’s dan oorspronkelijk toegekend.

  • – een terugontvangst van € 1,4 mln in het kader van verstrekte opdrachten aan Logius. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de kosten voor beheer en de exploitatie e-herkenning lager uitvielen dan de oorspronkelijke opdracht.

  • – een terugontvangst van € 2,8 mln in het kader van het afsluiten van de opdracht aan RVO.nl ten behoeve van het reeds beëindigde programma Pieken in de Delta. De met het programma gemoeide uitvoeringskosten vielen lager uit dan oorspronkelijk was geraamd.

Toelichting op de begrotingsreserves

Voor de begrotingsreserves worden nu nog geen stortingen en onttrekkingen voorzien.

Begrotingsreserve Borgstelling MKB-kredieten (BMKB)

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

69.780

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

69.780

Begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

65.052

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

65.052

Begrotingsreserve Groeifaciliteit

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

18.313

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

18.313

Begrotingsreserve Garantie MKB-faciliteiten

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

9.041

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

9.041

Budgettaire gevolgen van beleid,

3. Toekomstfonds

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

109.897

  

109.897

109.897

131.102

240.999

3.600

3.600

4.000

  

UITGAVEN

189.595

  

189.595

189.595

102.976

292.571

– 12.253

1.945

4.328

17.761

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

67%

  

67%

67%

  

58%

        
                     

Leningen

182.001

  

182.001

182.001

98.312

280.313

– 12.253

1.945

4.328

17.761

I Startups/MKB-FINANCIERING

                    

Volledig revolverend

                    

Dutch Venture Initiative/Fund of Funds

30.792

  

30.792

30.792

22.400

53.192

        

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen

4.500

  

4.500

4.500

4.321

8.821

        

Co-investment venture capital instrument/EIF

10.000

  

10.000

10.000

  

10.000

        
                     

Gedeeltelijk revolverend

                    

Innovatiekrediet

47.553

  

47.553

47.553

19.926

67.479

        

Risicokapitaal (seed capital)

40.297

  

40.297

40.297

25.976

66.273

– 12.253

1.945

4.328

17.761

Vroege fasefinanciering

16.682

  

16.682

16.682

779

17.461

        

Start ups/MKB

2.177

  

2.177

2.177

177

2.354

        

NL-Californië Duurzaam E-mobility fund

2.500

  

2.500

2.500

1.000

3.500

        
                     

II INVESTERINGEN IN FUNDAMENTEEL EN TOEGEPAST ONDERZOEK

Met vermogensbehoud

                    

Fundamenteel en toegepast onderzoek

20.000

  

20.000

20.000

23.959

43.959

5.000

      

Onco Research

2.500

  

2.500

2.500

2.500

5.000

        

Smart Industry

5.000

  

5.000

5.000

– 2.726

2.274

– 5.000

      
                     

III Staatsobligaties Toekomstfonds

                    
                     

Subsidies

800

  

800

800

4.054

4.854

        

IV Reëel rendement voor onderzoek

                    

V Overige subsidies

                    

Smart Industry

        

3.310

3.310

        

Haalbaarheidsstudies TO2 innovatieve starters

800

  

800

800

744

1.544

        
                     

Bijdragen aan agentschappen

6.794

  

6.794

6.794

610

7.404

        

Bijdrage Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

6.794

  

6.794

6.794

610

7.404

        
                     

ONTVANGSTEN

40.588

  

40.588

40.588

6.346

46.934

        

MKB-FINANCIERING BESTAAND INSTRUMENTARIUM

                    

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen

        

4.500

4.500

        

Fund of Funds (DVI I/Business Angels)

800

  

800

800

  

800

        

Innovatiekredieten

30.688

  

30.688

30.688

  

30.688

        

Seed

9.100

  

9.100

9.100

  

9.100

        

Vroege fasefinanciering

                    
                     

MKB-FINANCIERING INCIDENTELE MIDDELEN

                    

Ontvangsten DVI II

                    
                     

Ontvangsten fundamenteel en toegepast onderzoek

                    

Fundamenteel en toegepast onderzoek

        

1.846

1.846

        
                     

Renteontvangsten Toekomstfonds

                    

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is toegenomen met € 131,1 mln. Dit wordt veroorzaakt door in het bijzonder de volgende bijstellingen:

  • – Het opvragen van de eindejaarsmarge 2017 en de hoger dan geraamde ontvangsten in 2017 (in totaal ruim € 90 mln). Dit betrof verschillende regelingen: Innovatiekrediet (€ 1,9 mln), Vroegefasefinanciering (€ 2,1 mln), Seed (€ 21,6 mln), Kapitaalverstrekking in Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (€ 2 mln), Startups/mkb (€ 12,2 mln) Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek (16,8 mln), Onco research (€ 12,5 mln), Smart Industry leningen (€ 7,6 mln), Smart Industry subsidies (€ 3,7 mln), NL-Californie Duurzaam E-mobility fund (€ 10 mln).

  • – Het verplichtingenbudget van het Innovatiekrediet is met € 33,9 mln verhoogd. € 23,9 mln hiervan betreft een technische correctie om het verplichtingenbudget in lijn te brengen met het beschikbare kasbudget. Daarnaast is in 2018 € 10 mln verplichtingenbudget toegevoegd vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe voor Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49) om de ruimte voor kredietverlening te laten stijgen van € 60 mln naar € 70 mln.

  • – Het verplichtingenbudget voor Vroegefasefinanciering en voor Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek is technisch gecorrigeerd om de verplichtingen in lijn te brengen met het beschikbare kasbudget (€ 1,6 mln respectievelijk € 4,9 mln). Daarnaast vond een desaldering van het budget voor Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek plaats, omdat twee projecten van de regeling Toekomstfondskrediet Onderzoeksfaciliteiten, waarvoor reeds voorschotten waren verstrekt, niet zijn doorgegaan. De terug ontvangen middelen (€ 1,8 mln) zijn via een desaldering van de ontvangsten en uitgaven verwerkt in de begroting.

  • – Vanuit het budget voor Smart Industry (subsidies) is € 1,35 mln via het Provinciefonds beschikbaar gesteld aan de provincies Zuid-Holland, Overijssel en Gelderland voor de opzet van een Smart Industry Hub.

Toelichting op de uitgaven

De uitgaven zijn in totaal met circa € 103 mln toegenomen. De belangrijkste mutaties betreffen:

Volledig revolverend

Dutch Venture Initiative/Fund of funds (€ 22,4 mln): Dit betreffen de niet benutte middelen uit 2017. Deze worden toegevoegd aan het budget voor 2018 voor de uitfinanciering van de aangegane verplichtingen.

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (€ 4,3 mln): Dit betreft de niet benutte middelen van 2017 die worden toegevoegd aan het budget van 2018. Hiervan wordt € 2 mln ingezet voor het Investeringsprogramma Zeeland in Stroomversnelling. De uitwerking van het Zeeuwse Innovatiefonds, waarin EZK zal participeren, wordt in 2018 afgerond.

Gedeeltelijk revolverend

Innovatiekrediet (€ 19,9 mln): De niet benutte middelen uit 2017 (€ 10 mln) en de hoger dan geraamde ontvangst (€ 1,5 mln) zijn aan het budget van 2018 toegevoegd. Daarnaast is € 8,5 mln beschikbaar gesteld vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe voor Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord (Kamerstuk 33 009, nr. 49)

Risicokaptiaal (seed capital) (€ 26 mln): De niet benutte middelen in 2017 (€ 33,3 mln) en de hoger dan geraamde ontvangsten in 2017 (€ 4,4 mln) zijn toegevoegd aan het budget van 2018. Daarnaast is ruim € 11 mln kasbudget doorgeschoven naar latere jaren en is € 0,5 mln beschikbaar gesteld voor de uitvoeringskosten van RVO voor deze regeling.

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek (met vermogensbehoud)

Fundamenteel en toegepast onderzoek (€ 24 mln): De niet benutte middelen in 2017 (€ 19,7 mln) zijn toegevoegd aan het budget voor 2018. Deze middelen worden aangewend voor de uitfinanciering van de regeling Toekomstfondskrediet Onderzoeksfaciliteiten en de regeling Thematische Technology Transfer. Daarnaast is € 2,4 mln toegevoegd vanuit het budget voor Smart Industry (leningen). Deze middelen worden ingezet voor de regeling Thematische Technology Transfer. Tot slot heeft voor € 1,8 mln een desaldering van het budget plaatsgevonden (zie toelichting bij de verplichtingen)

Onco Research (€ 2,5 mln): Voor Onco Research werden in 2017 nog geen committeringen aangegaan waardoor ook het bijbehorende kasbudget doorschuift naar 2018. Naar verwachting zullen de committeringen in het kader van Onco Research in 2018 plaatsvinden.

Smart Industry (leningen) (– € 2,7 mln): Dit betreft in het bijzonder een overheveling van € 2,4 mln ten behoeve van de regeling Thematische Technology Transfer.

Subsidies

Smart Industry (€ 3,3 mln): Uit de eindejaarsmarge 2017 is € 4,7 mln aan het budget van 2018 toegevoegd. Hiervan is € 1,2 mln bestemd voor de uitfinanciering en de uitvoeringskosten van de regeling Smart Industry Fieldlabs die in 2017 is opengesteld. De overige € 3,5 mln is gereserveerd voor de uitvoering van de Implementatieagenda Smart Industry. Ten behoeve hiervan is reeds € 1,35 mln via het Provinciefonds beschikbaar gesteld aan de provincies Zuid-Holland, Overijssel en Gelderland voor de opzet van een Smart Industry Hub.

Toelichting op de ontvangsten

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (€ 4,5 mln): Dit betreft terugontvangsten van dividendbelasting (€ 1,5 mln.) en hogere verwachte ontvangsten als gevolg van de aandelenverkoop NOM (€ 3 mln), die aanvankelijk voor 2017 waren geraamd, maar bij Najaarsnota 2017 werden doorgeschoven naar 2018.

Toelichting ijklijn gasbaten

Het Toekomstfonds wordt mede gevoed met eventuele meevallers uit de aardgasbaten. Er is sprake van meevallers wanneer de gerealiseerde aardgasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de aardgasbaten zoals die voor dat betreffende jaar geraamd zijn in de Miljoenennota 2015. Deze raming wordt herijkt als er beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie plaatsvinden (Kamerstuk 34 000 XIII, nr. 5).

De relevante ijklijn die van invloed is voor de bepaling van de voeding van het Toekomstfonds is vastgelegd en toegelicht in de EZK-begroting 2018 (p. 72).

In de kamerbrief van 29 maart jl. heeft het kabinet toegelicht de gaswinning uit het Groningenveld op zo kort mogelijke termijn volledig te beëindigen (Kamerstuk 33 529, nr. 457). Hierdoor vallen de aardgasbaten lager uit dan eerder bij de Miljoenennota 2018 werd verwacht. Deze beleidsmatige aanpassing van de gasproductie heeft effect op de ijklijn die van invloed is voor de bepaling van de voeding van het Toekomstfonds.

Naar aanleiding van de bovengenoemde wijziging bij Voorjaarsnota 2018 is er sprake van meevallers voor het Toekomstfonds wanneer de gerealiseerde gasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de gasbaten zoals in onderstaande tabel is opgenomen (stand actuele ijklijn aardgasbaten Voorjaarsnota 2018).

Bedragen x € 1 mln
 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Ijklijn aardgasbasten Miljoenennota 2018

6.300

5.750

5.950

4.950

1.550

2.100

Bijstelling n.a.v. beleidsmatige aanpassingen (volume-effect) bij Voorjaarsnota 2018

  

– 150

– 200

– 300

– 350

– 900

Actuele ijklijn aardgasbaten Voorjaarsnota 2018

  

5.600

5.750

4.650

1.200

1.200

Deze actuele ijklijn wijkt af van de raming van de aardgasbaten op beleidsartikel 4 omdat voor het Toekomstfonds alleen de beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie van toepassing zijn. Bij het vaststellen van de gasbatenraming op beleidsartikel 4 spelen onder andere de beursprijs van TTF-gas, de euro/dollar koers en de olieprijs een rol. Deze blijven bij de berekening van de ijklijn voor het Toekomstfonds buiten beschouwing.

Budgettaire gevolgen van beleid,

4. Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

17.006.273

12.489

17.018.762

17.104.762

1.313

17.106.075

– 1.213

– 1.213

– 498

– 498

Waarvan garantieverplichtingen

66.600

                  

UITGAVEN

2.187.002

13.113

2.200.115

2.286.115

1.318

2.287.433

– 1.213

10.587

13.497

– 498

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

86%

  

86%

86%

  

86%

        
                     

Subsidies

1.940.103

– 2.776

1.937.327

1.996.160

– 18.484

1.977.676

– 150

11.650

13.845

– 150

Topsectoren Energie

75.090

  

75.090

108.723

835

109.558

        

– Tenderregeling Energie-innovatie

26.770

  

26.770

60.403

13.835

74.238

        

– SDE+projecten (Hernieuwbare Energie Regeling)

48.320

  

48.320

48.320

– 13.000

35.320

        

Energie-innovatie (IA)

2.368

  

2.368

2.368

1.540

3.908

        

Green Deal

1.500

  

1.500

1.500

  

1.500

        

Energieakkoord

53.800

– 400

53.400

57.600

– 15.000

42.600

        

– Demonstratie-regeling Energie Innovatie (DEI)

48.000

– 6.000

42.000

42.000

– 15.000

27.000

        

– Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw

1.000

5.600

6.600

6.600

  

6.600

        

– Projecten Energieakkoord SER

4.800

  

4.800

9.000

  

9.000

        

MEP

54.991

  

54.991

54.991

– 35.235

19.756

        

SDE

616.059

  

616.059

616.059

14.337

630.396

        

SDE+

1.058.564

  

1.058.564

1.058.564

– 49.383

1.009.181

– 150

– 150

– 150

– 150

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

                    

Aardwarmte

0

  

0

21.000

  

21.000

        

Bijdrage ECN

                    

ISDE-regeling

      

0

75.000

75.000

        

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

62.000

  

62.000

62.000

– 17.000

45.000

  

11.800

13.995

  

CCS

5.080

– 3.000

2.080

2.080

– 550

1.530

        

Subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS)

      

0

8.000

8.000

        

Hoge Flux Reactor

7.651

  

7.651

7.651

– 450

7.201

        

Elektrisch rijden

      

0

200

200

        

Caribisch Nederland

3.000

  

3.000

3.000

– 778

2.222

        

Overige subsidies

0

624

624

624

  

624

        
                     

Leningen

      

0

19.800

19.800

        

Pallas

      

0

19.800

19.800

        
                     

Garanties

4.700

  

4.700

4.700

3.591

8.291

        

Aardwarmte

      

0

6.000

6.000

        

Storting in begrotingsreserve Aardwarmte

4.700

  

4.700

4.700

– 2.409

2.291

        
                     

Opdrachten

14.268

3.923

18.191

18.191

– 2.646

15.545

– 1.352

– 1.352

– 638

– 638

O&O bodembeheer

4.917

  

4.917

4.917

– 1.589

3.328

– 1.361

– 1.361

– 647

– 647

SodM onderzoek

2.500

  

2.500

2.500

  

2.500

        

Joint implementation

                    

Pallas

                    

Uitvoeringsagenda Klimaat

0

573

573

573

  

573

        

Klimaat mondiaal

0

350

350

350

– 7

343

9

9

9

9

Onderzoek en opdrachten

6.851

3.000

9.851

9.851

– 1.050

8.801

        
                     

Bijdragen aan agentschappen

48.727

11.235

59.962

61.129

1.515

62.644

247

247

247

247

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

46.968

842

47.810

48.977

2.636

51.613

        

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

703

  

703

703

  

703

        

KNMI

1.056

220

1.276

1.276

  

1.276

        

NEA

0

7.528

7.528

7.528

247

7.775

247

247

247

247

Rijkswaterstaat

0

1.215

1.215

1.215

  

1.215

        

RIVM

0

1.430

1.430

1.430

– 1.368

62

        
                     

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

115.680

  

115.680

141.680

  

141.680

        

Doorsluis COVA heffing

111.000

  

111.000

111.000

  

111.000

        

TNO Kerndepartement

2.980

  

2.980

28.980

  

28.980

        

TNO SodM

1.700

  

1.700

1.700

  

1.700

        
                     

Bijdragen aan mede-overheden

36.440

  

36.440

36.440

  

36.440

        
                     

Uitkoopregeling

36.440

  

36.440

36.440

  

36.440

        
                     

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

27.084

731

27.815

27.815

– 2.458

25.357

42

42

43

43

ECN/NRG

26.003

355

26.358

26.358

– 2.700

23.658

        

Diverse instituten

1.081

376

1.457

1.457

242

1.699

42

42

43

43
                     

ONTVANGSTEN

3.221.211

224.000

3.445.211

3.445.211

– 147.159

3.298.052

– 200.000

– 300.000

– 350.000

– 900.000

COVA

111.000

  

111.000

111.000

  

111.000

        

Opbrengst heffing ODE (SDE+)

1.074.000

  

1.074.000

1.074.000

  

1.074.000

        

Onttrekking begrotingsreserve duurzame energie

73.000

  

73.000

73.000

  

73.000

        

Aardgasbaten

1.950.000

  

1.950.000

1.950.000

– 150.000

1.800.000

– 200.000

– 300.000

– 350.000

– 900.000

Ontvangsten zoutwinning

2.511

  

2.511

2.511

  

2.511

        

ETS-ontvangsten

0

224.000

224.000

224.000

  

224.000

        

Diverse ontvangsten

10.700

  

10.700

10.700

2.841

13.541

        

Toelichting op de verplichtingen

Voor een toelichting op de verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven.

Toelichting op de uitgaven

MEP

Op de uitfinanciering van de MEP is sprake van lagere uitgaven van € 35,2 mln omdat een aantal subsidies lager is uitgevallen dan gepland. Deze meevaller wordt overgeheveld naar het budget voor de SDE+, zodat het beschikbaar blijft voor het subsidiëren van duurzame energieproductie.

SDE

De verhoging van het SDE-budget met € 14,3 mln heeft betrekking op de verwachte uitgaven ten behoeve van het flankerend beleid SDE+ (inclusief Wind op Zee). De verhoging is gedekt uit het SDE+-budget.

SDE+

De verlaging van het SDE+-budget met per saldo € 49,4 mln heeft verschillende oorzaken:

  • • Een afname door overheveling van € 10,2 mln naar de begroting van het Ministerie van Defensie als bijdrage aan de kosten van de vervanging van de radarinstallatie bij De Kooy die noodzakelijk is vanwege de aanleg van windparken in Friesland en Noord-Holland.

  • • Een afname door dekking van het tekort van € 75 mln op het budget voor de InvesteringsSubsidie Duurzame Energie (ISDE).

  • • Een afname door dekking van de kosten van het flankerend beleid SDE+ 2018 van € 14,3 mln.

  • • Een afname door overheveling van € 0,8 mln naar het RVO-uitvoeringsbudget ter dekking van extra uitvoeringskosten voor de SDE+.

  • • Hiertegenover staat een ophoging van het budget door toevoeging van de meevallers op het MEP-budget (€ 35,2 mln) en een toevoeging van het budget voor de Hernieuwbare Energieregeling HER (€ 15,7 mln).

Regeling sportaccommodaties

Het voor de openstelling 2018 van de regeling energiebesparing sportaccommodaties benodigde budget (€ 8 mln) wordt van de begroting van het Ministerie van VWS overgeheveld naar het Ministerie van EZK.

ETS-compensatie

Het in 2017 niet-gebruikte budget (€ 8,8 mln) is toegevoegd aan het budget 2018. Vanwege de voorziene benutting van de ETS-middelen is tevens een kasschuif doorgevoerd. Het budget 2018 wordt daartoe verlaagd met € 25,8 mln door een kasschuif naar de jaren 2020 en 2021, omdat in die jaren hogere ETS-uitgaven worden verwacht.

InvesteringsSubsidie Duurzame Energie (ISDE)

De voor de ISDE benodigde budgetten worden tot op heden jaarlijks gedekt uit het budget dat voor duurzame energieproductie beschikbaar is. Daarom vindt een overheveling van € 75 mln vanuit het SDE+-budget naar het ISDE-budget plaats.

Klimaat- en Energieakkoord

De verlaging met € 15 mln heeft betrekking op het budget voor de Demonstratieregeling Energie-Innovatie (DEI). Deze verlaging wordt ingezet ter dekking van de hogere uitgaven van de Tenderregeling Energie-Innovatie (TSE), die gefinancierd wordt uit het budget voor Topsectoren Energie. Op het budget voor de Topsectoren Energie is ook sprake van een bijna even grote meevaller op de Hernieuwbare Energieregeling HER, die beschikbaar moet blijven voor duurzame energieproductie en daarom wordt toegevoegd aan het SDE+-budget (zie aldaar).

Pallas

In 2014 is door het toenmalige EZ aan de Stichting Pallas een lening verstrekt van € 40 mln, waarvan inmiddels € 20,2 mln is betaald. Naar verwachting wordt in 2018 het restant van de lening van € 19,8 mln door Pallas opgevraagd. Omdat hiervoor geen budget beschikbaar was op de begroting is het Pallas-budget met dit bedrag opgehoogd. De beleidsmatige verantwoordelijkheid voor Pallas is door de Minister van EZK overgedragen aan de Minister voor Medische Zorg (vanwege de focus op medische isotopen), maar het beheer van de lening aan Pallas blijft bij EZK.

Toelichting op de ontvangsten

Aardgasbaten

De aardgasbaten worden naar beneden bijgesteld op basis van het besluit van het Kabinet tot beperking van de aardgaswinning in Groningen.

Onttrekking reserve geothermie

RVO verwacht in 2018 verliesdeclaraties uit te moeten keren op basis van de garantieregeling geothermie. Het hiervoor benodigde budget (€ 6 mln) wordt onttrokken aan de reserve geothermie (= ontvangst).

Toelichting op de begrotingsreserves

Begrotingsreserve Duurzame energie

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

1.774.666

+ Geraamde storting

51.000

– Geraamde onttrekking

– 73.000

Stand (raming) per 31/12/2018

1.752.666

De begrotingsreserve voor duurzame energie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de MEP, de SDE, de SDE+ of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie. In 2018 zal naar verwachting zo’n € 51 mln onbenutte (kas)middelen in de begrotingsreserve gestort worden. De verwachte onttrekking van € 73 mln betreft de tranche 2018 van de tijdelijke onttrekking aan de begrotingsreserve die bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 aan de orde is geweest (zie hiervoor onder meer het antwoord op vraag 5 en 6 in Kamerstuk 34 210 XIII, nr. 4, blz. 5 – 7).

Begrotingsreserve Aardwarmte

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

22.573

+ Geraamde storting

2.291

– Geraamde onttrekking

– 6.000

Stand (raming) per 31/12/2018

18.864

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. De uit te betalen verliesdeclaraties worden onttrokken aan de reserve.

Begrotingsreserve ECN verstrekte leningen

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

6.600

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

6.600

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie ECN/NRG zullen worden aangesproken als ECN – al dan niet tijdelijk – (gedeeltelijk) niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

Budgettaire gevolgen van beleid,

5. Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

38.760

  

38.760

38.760

15.481

54.241

5.000

6.145

6.144

  

UITGAVEN

38.760

  

38.760

38.760

10.221

48.981

5.360

6.545

10.644

  

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

0%

  

0%

0%

  

90%

        
                     

Subsidies

25.160

  

25.160

25.160

6.482

31.642

5.360

6.545

10.644

  

Verduurzamingsopgave uit aardgasbaten

10.000

  

10.000

10.000

6.144

16.144

0

6.145

6.144

  

Verduurzamingsopgave overig (kader relevante uitgaven)

10.160

  

10.160

10.160

340

10.500

360

400

4.500

  

Instrumentarium woningmarkt

5.000

  

5.000

5.000

– 2

4.998

5.000

      
                     

Opdrachten

13.600

  

13.600

13.600

3.739

17.339

        

Onderzoek en compensatie gemeenten en provincie

7.000

  

7.000

7.000

1.775

8.775

        

Werkbudget

6.600

  

6.600

6.600

1.964

8.564

        
                     

Bijdragen aan agentschappen

                    

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

                    
                     

Totaal ontvangsten

                    

Diverse ontvangsten

                    

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Voor alle mutaties op dit artikel geldt dat het betreft het invoegen aan de begroting 2018 en latere jaren van middelen die in 2017 niet besteed werden (eindejaarsmarge).

Budgettaire gevolgen van beleid,

6. Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

660.377

8.110

668.487

703.311

50.197

753.508

41.616

43.182

42.193

24.886

Waarvan garantieverplichtingen

123.015

  

123.015

123.015

0

123.015

0

0

0

0

UITGAVEN

540.378

8.110

548.488

586.388

51.509

637.897

40.882

47.282

42.193

24.886

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

97%

  

97%

97%

  

97%

        
                     

Subsidies

16.275

6.844

23.119

35.919

4.001

39.920

30

30

30

0

Duurzame veehouderij

111

  

111

111

43

154

        

Investeringsregeling duurzame stallen\ vanaf 2017 Stoppersregeling fosfaatreductieplan

                    

Regeling fijnstofmaatregelen

                    

Overig

111

  

111

111

43

154

        

Plantaardige productie

5.146

  

5.146

17.946

0

17.946

        

Energie-efficiency en hernieuwbare energie glastuinbouw (EHG), voorheen (IMM)

400

  

400

9.200

  

9.200

        

Marktintroductie energie innovaties (MEI)

4.535

  

4.535

8.535

  

8.535

        

Overig

211

  

211

211

  

211

        

Visserij

5.055

  

5.055

5.055

0

5.055

        

Regelingen onder het nieuwe EFMZV

5.055

  

5.055

5.055

0

5.055

        

Overige (uitfinanciering regelingen onder EVF)

                    

Agrarisch ondernemerschap

5.318

  

5.318

5.318

0

5.318

        

Brede weersverzekering

5.318

  

5.318

5.318

0

5.318

        

Investeringsregeling Jonge Agrariërs

                    

Flankerend beleid Pelsdierhouderijen

                    

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

645

6.844

7.489

7.489

3.958

11.447

30

30

30

0

Samenwerking POP Nieuwe uitdagingen

                    

Overig (onder meer educatie)

645

6.844

7.489

7.489

3.958

11.447

30

30

30

0

Apurement

0

  

0

0

0

0

        

Regeling apurement

                    

Begrotingsreserves

0

  

0

0

0

0

        

Begrotingsreserve landbouw

                    

Storting begrotingsreserve apurement

                    

             

Garanties

5.140

  

5.140

5.140

0

5.140

        

Storting bijdrage begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

2.015

  

2.015

2.015

0

2.015

        

Verliesdeclaraties Borgstellingsfaciliteit

3.125

  

3.125

3.125

0

3.125

        
                     

Opdrachten

103.930

38

103.968

129.068

22.388

151.456

26.462

25.352

21.026

3.635

Duurzame veehouderij

2.498

  

2.498

17.398

967

18.365

1.101

220

270

300

Mestbeleid

481

  

481

481

11.829

12.310

12.439

15.403

14.753

– 2.533

Plantaardige productie

3.351

  

3.351

13.551

– 579

12.972

– 193

– 97

0

0

Plantgezondheid

2.067

  

2.067

2.067

3.056

5.123

3.083

3.500

3.500

3.500

Diergezondheid en dierenwelzijn

5.145

  

5.145

5.145

3.726

8.871

4.344

84

0

0

Voedselagenda

16.491

  

16.491

16.491

– 13.410

3.081

        

Voedselveiligheid en kwaliteit

2.944

  

2.944

2.944

– 1.403

1.541

– 813

– 126

– 126

8

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

2.641

  

2.641

2.641

530

3.171

        

Visserij

130

  

130

130

– 75

55

5

5

0

0

Agrarisch ondernemerschap

2.507

  

2.507

2.507

0

2.507

        

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

65.675

38

65.713

65.713

17.747

83.460

6.496

6.363

2.629

2.360
                     

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

82.181

  

82.181

82.181

14.081

96.262

281

410

0

0

Medebewind en overige voormalige publieke PBO-taken

1.510

  

1.510

1.510

0

1.510

        

Wageningen Research

77.013

  

77.013

77.013

15.165

92.178

365

410

    

College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden

988

  

988

988

0

988

        

Centrale Commissie Dierproeven

738

  

738

738

– 738

0

        

ZonMW dierproeven

1.932

  

1.932

1.932

– 346

1.586

– 84

      

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

10.217

  

10.217

10.217

– 6.000

4.217

– 6.000

0

    

Diergezondheidsfonds

10.217

  

10.217

10.217

– 6.000

4.217

– 6.000

0

    

 

               

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

10.026

  

10.026

10.026

368

10.394

242

242

242

242

FAO en overige contributies

10.026

  

10.026

10.026

368

10.394

242

242

242

242
                     

Bijdragen aan agentschappen

312.609

1.228

313.837

313.837

16.671

330.508

19.867

21.248

20.895

21.009

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

161.858

  

161.858

161.858

10.800

172.658

18.200

19.700

19.700

19.700

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

137.337

1.228

138.565

138.565

3.820

142.385

1.339

1.544

1.144

1.144

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

5.923

  

5.923

5.923

1.749

7.672

328

4

51

165

Rijksrederij

7.491

  

7.491

7.491

302

7.793

        
                     

ONTVANGSTEN

40.981

45

41.026

41.026

2.809

43.835

        

Agroketens

                    

Mestbeleid

7.209

  

7.209

7.209

0

7.209

        

Diergezondheid en dierenwelzijn

500

  

500

500

1.288

1.788

        

Plant- en diergezondheid

                    

Voedselveiligheid en kwaliteit

                    

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

5.926

  

5.926

5.926

0

5.926

        

Visserij

6.993

  

6.993

6.993

302

7.295

        

Agrarisch ondernemerschap

245

  

245

245

0

245

        

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

12.112

45

12.157

12.157

1.200

13.357

        

Garanties (provisies Borgstellingsfaciliteit)

2.925

  

2.925

2.925

0

2.925

        

Agentschappen

                    

Onttrekkingen begrotingsreserves

5.071

  

5.071

5.071

19

5.090

        

Toelichting op de verplichtingen

De mutatie op de verplichtingen wordt toegelicht bij de uitgaven. De voornaamste reden voor de toename is dat er middelen van de enveloppes van het Regeerakkoord van de aanvullende post zijn overgeheveld naar de begrotingsstaat van LNV (voor mestbeleid/6e actieprogramma nitraatrichtlijn en voor Toegepast onderzoek van de TO2 Wageningen Research) en dat er middelen zijn toegevoegd om de gevolgen die de Brexit heeft voor de taken van de NVWA en een aantal ZBO’s op te vangen. Daarnaast stijgt het verplichtingen budget als gevolg van bijdragen vanuit andere begrotingsonderdelen.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Kennisontwikkeling en agrarische innovatie

De mutatie betreft met name de overheveling vanuit het opdrachtenbudget van de Voedselagenda naar het onderdeel Kennisontwikkeling voor de subsidieregeling Duurzaam Door/Jong leren eten € 4,6 mln (zie ook toelichting op Opdrachten). Verder wordt het budget voor de Tegemoetkoming vervroegde afschrijving van milieu-investeringen (Vamil) in 2018 verlaagd met € 0,6 mln, omdat er naar verwachting een lager beroep op de tegemoetkoming gedaan wordt dan eerder geraamd. Met hetzelfde bedrag wordt ook de voor deze uitgave geraamde onttrekking uit de begrotingsreserve verlaagd (dit is onderdeel van het mutatiesaldo op de post «onttrekkingen begrotingsreserves» bij Ontvangsten).

Opdrachten

Mestbeleid

Betreft met name de toevoeging voor LNV van de middelen op uit de regeerakkoord enveloppe «Natuur en waterkwaliteit» ad € 10,7 mln, € 14,2 mln, € 17,8 mln en € 17,3 mln in de jaren 2018 tot en met 2021 voor het 6e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Het 6e actieprogramma definieert maatregelen die de standaard vormen voor duurzaam en landbouwkundig doelmatig gebruik van stikstof en fosfaat in de Nederlandse landbouw. Het 6e actieprogramma Nitraatrichtlijn is nodig om voor de periode 2018–2021 opnieuw een uitzondering («derogatie») van de Nitraatrichtlijn van de EU te krijgen. Daarnaast wordt voor de monitoring van het actieprogramma Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Wageningen Research) over 6 jaren een reeks van ruim € 2 mln per jaar overgeheveld naar het begrotingsonderdeel kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie.

Plantgezondheid

De mutatie van € 3,1 mln heeft betrekking op geraamde Brexitkosten als gevolg van extra keuringen door Nak-Tuinbouw en het KwaliteitsControle Bureau.

Diergezondheid

De mutatie van € 3,7 mln heeft met name betrekking op verwachte meerkosten voor In Beslag genomen goederen/dieren (€ 2,3 mln) en circa € 1,4 mln voor preventieve gezondheid en diverse monitoringsprogramma’s.

Voedselagenda

Voor de uitvoering van de Voedselagenda wordt € 13,4 mln intern overgeheveld naar andere begrotingsonderdelen van artikel 6. Het gaat met name om de volgende mutaties:

  • – € 4,6 mln voor de subsidieregeling «Duurzaam door/jong leren eten» door RVO.nl naar het betreffende subsidie instrument «educatie».

  • – € 2,8 mln voor het project «Data en ICT-gedreven technologie voor een duurzaam voedselsysteem» dat wordt uitgevoerd binnen programmering Wageningen Research en de topsectoren Agri&Food (A&F) en Tuinbouw&Uitgangsmaterialen (T&U).

  • – € 1,4 mln voor het project «Bestuivers en Groene gewasbescherming» dat wordt uitgevoerd binnen de programmering van Wageningen Research.

  • – € 1,6 mln voor de doorontwikkeling van de aardappelveredelingstechniek dat wordt uitgevoerd binnen de programmering van Wageningen Research en topsectoren A&F en T&U.

  • – € 3,2 mln voor het project «nieuwe eiwitten» dat wordt uitgevoerd binnen programmering van Wageningen Research en de topsectoren A&F en T&U.

Kennisontwikkeling en agrarische innovatie

De mutatie van € 17,7 mln heeft voor € 8,8 mln betrekking op de uitvoering door Wageningen Research van de hierboven genoemde projecten van de Voedselagenda. Daarnaast vindt een overboeking plaats van een budget van respectievelijk € 3,9 mln in 2018, € 2,8 mln in 2019 en € 3,7 mln van de EZK begroting voor Wageningen Research voor de oprichting van het Dutch Food Initiative (versterking van het voedingsonderzoek bij WR). Verder diverse overhevelingen uit andere begrotingsonderdelen voor onderzoek door o.a. WR en RIVM.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Betreft de toevoeging van € 13,2 mln vanuit de aanvullende post in het kader van de enveloppe Toegepast Onderzoek uit het Regeerakkoord voor onderzoek bij de TO2 instelling Wageningen Research (Kamerstuk 33 009, nr.49).

Daarnaast is de raming verhoogd met € 1,2 mln voor de High Containment Unit (HCU). In het «Convenant financiering bestrijding besmettelijke dierziekten 2015 – 2019» is in artikel 17 vastgelegd dat de veehouderijsectoren bijdragen in de kosten van de HCU van Wageningen BioVeterinary Research. Overeengekomen is dat de sectoren in de periode 2017 – 2019 jaarlijks € 0,6 mln bijdragen. Deze bijdrage wordt jaarlijks geïnd via het Diergezondheidsfonds. De bijdragen 2017 en 2018 worden beide geïnd in 2018.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

EZ/LNV heeft vanaf 2015 de bijdrage aan het DGF voor bepaalde sectoren moeten voorfinancieren, onder andere omdat de hoogte van de heffing voor 3 jaar vaststond en niet alle afspraken uit het DGF convenant over de bedragen die voor rekening van de sectoren komen, in de oude heffing konden worden verwerkt. Als gevolg van de wijziging van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (Gwwd) die op 1 januari 2018 van kracht is geworden, kunnen de voorgefinancierde bedragen bij de desbetreffende sectoren in rekening worden gebracht. Daarnaast heeft in 2017 als gevolg van de fipronil contaminatie een aantal bedrijven uitstel van betaling van heffingen aangevraagd. Ook hiervoor heeft EZ/LNV moeten voorfinancieren en de heffingen worden de komende jaren alsnog ontvangen. Dit leidt tot meer-inkomsten in het DGF. Hierdoor kan de EZ/LNV voeding voor twee jaar met € 6 mln naar beneden worden bijgesteld.

Bijdrage agentschappen

De agentschapsbijdrage voor NVWA is met € 10,8 mln in 2018 oplopend tot € 19,7 mln in 2021 en verdere jaren opgehoogd voor de geraamde kosten samenhangend met de Brexit.

De agentschapsbijdrage aan RVO.nl is met € 1,9 mln verhoogd voor de werkzaamheden in 2018 voor de ZBO Centrale Commissie Dierproeven (CCD). Daarnaast is er € 1,8 mln extra HGIS-budget toegevoegd voor LNV attaches, Brexit en koerscorrecties en loon- en prijsbijstelling.

De agentschapsbijdrage voor het RIVM is opgehoogd met € 1,7 mln voor het klimaatprogramma en voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Voor het PAS komen middelen beschikbaar voor onder meer actieplan ammoniak, AERIUS, en tariefstijgingen.

Toelichting op de ontvangsten

Diergezondheid en dierenwelzijn

  • – Betreft verwachte ontvangen van circa € 0,8 mln uit leges. Het bedrijfsleven betaalt aan de CCD leges voor een vergunning aanvraag. Deze ontvangsten worden gebruikt om de kosten van de CCD te dekken.

  • – Een leges ontvangst van € 0,5 mln is geraamd voor de administratieve verwerking/registratie van de overdracht van fosfaatrechten.

Kennisontwikkeling en agrarische innovatie

Betreft de bijdragen van de veehouderijsectoren in de kosten van de HCU ad. € 1,2 mln. Zie ook de toelichting hiervoor bij Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s.

Toelichting op de begrotingsreserves

Begrotingsreserve Landbouw

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

26.679
   

– Geraamde onttrekking

– 1.912

Stand (raming) per 31/12/2018

24.767

De onttrekking wordt gedaan om uitgaven voor verplichtingen die eerder zijn aangegaan, te kunnen doen. De grootste posten zijn:

  • – uitgaven voor projecten die bijdragen aan een duurzame cacaoconsumptie en productie, die gefinancierd worden uit de vorig jaar aan de begrotingsreserve toegevoegde rentebaten van het cacaobufferstockfonds dat beheerd werd door het voormalig Productschap Akkerbouw,

  • – College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (Ctgb) voor beleidsadvisering,

  • – Uitgaven voor projecten duurzame landbouw.

Begrotingsreserve Visserij

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

17.444

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

  

Stand (raming) per 31/12/2018

17.444

Begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

14.166

+ Geraamde storting

2.015

– Geraamde onttrekking

– 178

Stand (raming) per 31/12/2018

16.003

Begrotingsreserve Apurement

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2018

101.834

+ Geraamde storting

  

– Geraamde onttrekking

– 3.000

Stand (raming) per 31/12/2018

98.834

De op de begroting gereserveerde middelen voor de regeling apurement (voor eventuele correcties en boetes die worden opgelegd door de Europese Commissie) worden naar beneden bijgesteld, omdat de reserve naar huidige inzichten toereikend is.

Budgettaire gevolgen van beleid,

7. Groen onderwijs van hoge kwaliteit

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

(2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (4)

Stand 1e

suppletoire

begroting (5)=(3+4)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

862.952

– 862.952

0

            

UITGAVEN

809.377

– 809.377

0

            

Waarvan juridisch verplicht

100%

                
                   

Garanties

0

  

0

            

Schatkistbankieren

                  

Bekostiging

783.726

– 783.726

0

            

WO-groen

193.712

– 193.712

0

            

HBO-groen

90.648

– 90.648

0

            

MBO-groen

164.043

– 164.043

0

            

Wachtgelden

14.489

– 14.489

0

            

VMBO-groen

318.966

– 318.966

0

            

Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) voorheen Aequor

1.868

– 1.868

0

            
                   

Subsidies

24.138

– 24.138

0

            

Aanvullende onderwijssubsidies

22.822

– 22.822

0

            

Ontwikkeling en beheer natuurkwaliteit

1.247

– 1.247

0

            

Educatie

69

– 69

0

            
                   

Opdrachten

38

– 38

0

            

Kennisverspreidingsprojecten

38

– 38

0

            
                   

Bijdragen aan agentschappen

1.475

– 1.475

0

            

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

1.228

– 1.228

0

            

Dienst Uitvoering Onderwijs

247

– 247

0

            

ONTVANGSTEN

75

– 75

0

            
Toelichting

Bij de eerste nota van wijziging op de begroting 2018 (Tweede Kamer, 2017–2018, 34 775 XIII, nr. 8) zijn de budgetten voor Groen onderwijs grotendeels overgegaan naar de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII). Het restantbudget op het beleidsartikel 7 is overgeheveld naar het beleidsartikel 6 (Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens).

Budgettaire gevolgen van beleid,

8. Natuur en biodiversiteit

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

104.964

  

104.964

111.564

– 1.714

109.850

– 10

– 10

– 35

91

UITGAVEN

105.204

  

105.204

111.804

– 1.963

109.841

– 65

– 10

– 35

91

Waarvan juridisch verplicht

90%

  

90%

90%

  

90%

        
                     

Subsidies

2.555

  

2.555

2.555

  

2.555

        

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

1.020

  

1.020

1.020

  

1.020

        

Natuur en biodiversiteit op land

763

  

763

763

  

763

        

Beheer Kroondomein

772

  

772

772

  

772

        
                     

Leningen

27.345

  

27.345

27.345

  

27.345

        

Rente en aflossingen voor bestaande leningen (EHS & PNB)

27.345

  

27.345

27.345

  

27.345

        
                     

Opdrachten

20.371

  

20.371

26.971

– 2.204

24.767

– 156

– 101

– 126

0

Natuur en Biodiversiteit Grote wateren

7.792

  

7.792

7.792

– 434

7.297

– 133

– 112

– 112

0

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

4.924

  

4.924

4.924

– 1.345

3.579

– 14

– 14

– 14

0

Overige stelsel activiteiten

1.931

  

1.931

1.931

– 233

1.698

– 34

0

0

0

Internationale Samenwerking

3.648

  

3.648

3.648

0

3.648

0

0

0

0

Natuur en Biodiversiteit op land

1.653

  

1.653

1.653

– 192

1.522

25

25

0

0

Caribisch Nederland

423

  

423

423

0

423

0

0

0

0

Klimaatimpuls natuur en biodiversiteit

      

6.600

0

6.600

0

0

0

0

Bijdragen aan medeoverheden

600

  

600

600

  

600

        

Caribisch Nederland

600

  

600

600

  

600

        
                     

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

25.952

  

25.952

25.952

  

25.952

        

Staatsbosbeheer

25.952

  

25.952

25.952

  

25.952

        
                     

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

1.097

  

1.097

1.097

241

1.338

91

91

91

91

Contributies

1.097

  

1.097

1.097

241

1.338

91

91

91

91
                     

Bijdragen aan agentschappen

27.284

  

27.284

27.284

  

27.284

        

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

17.871

  

17.871

17.871

  

17.871

        

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

9.413

  

9.413

9.413

  

9.413

        
                     

ONTVANGSTEN

57.180

  

57.180

57.180

  

57.180

        

Landinrichtingsrente

37.259

  

37.259

37.259

  

37.259

        

Verkoop gronden

15.000

  

15.000

15.000

  

15.000

        

Overige

4.921

  

4.921

4.921

  

4.921

        

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Bij het onderdeel opdrachten is onder meer een bedrag van € 1,4 mln overgeheveld naar artikel 6 voor ontwikkeling, onderzoek en metingen in het kader de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Daarnaast is € 0,3 mln overgeheveld naar de provincie Gelderland voor Nationaal Park de Hoge Veluwe.

4. De niet-beleidsartikelen

40. Apparaat EZK

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

340.475

– 40.354

300.121

301.121

37.691

338.812

21.236

12.482

4.438

3.747

UITGAVEN

340.475

– 40.354

300.121

301.121

37.691

338.812

21.236

12.482

4.438

3.747
                     

Personele uitgaven

240.636

– 34.396

206.240

207.240

3.997

211.237

4.737

1.152

– 148

– 148

– waarvan eigen personeel

209.452

– 29.939

179.513

180.383

8.093

188.476

10.730

8.776

7.476

7.476

– waarvan externe inhuur

8.447

– 1.207

7.240

7.275

1.462

8.737

876

876

876

876

– waarvan overige personele uitgaven

22.737

– 3.250

19.487

19.582

– 5.558

14.024

– 6.869

– 8.500

– 8.500

– 8.500

Materiële uitgaven

99.839

– 5.958

93.881

93.881

33.694

127.575

16.499

11.330

4.586

3.895

– waarvan ICT1

7.665

– 802

6.863

6.863

5.000

11.863

5.000

4.000

2.000

2.000

– waarvan bijdrage aan SSO’s (exclusief DICTU)

25.572

– 2.674

22.898

22.898

– 1.908

20.990

– 1.908

– 1.908

– 1.908

– 1.908

– waarvan SSO DICTU

42.874

  

42.874

42.874

22.801

65.675

7.007

5.007

7

  

– waarvan overige materiële uitgaven

23.728

– 2.482

21.246

21.246

7.801

29.047

6.400

4.231

4.487

3.803
                     

ONTVANGSTEN

39.393

– 1.500

37.893

37.893

– 323

37.570

– 9.504

– 9.114

9.149

– 8.780
X Noot
1

Het totaal van de ICT uitgaven van het kerndepartement en buitendiensten bestaan uit de ICT-uitgaven geraamd onder de post materiële uitgaven en de bijdrage aan de SSO DICTU.

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De mutaties bij het onderdeel personele uitgaven worden met name veroorzaakt door:

  • • Een verhoging van het personeelsbudget bij DG ETM van € 5,2 mln (2018 e.v.). Dit gelet op de ambities uit het Regeerakkoord en de noodzakelijke versterking van de klimaat- en energiedirecties.

  • • Een verhoging van de raming voor personele uitgaven naar aanleiding van het afgesloten cao uit 2017 (€ 1,3 mln structureel).

  • • Verder zijn personeelsbudgetten verhoogd voor extra uitgaven voor de onderzoeksfase van de omgevingswet, het aannemen van extra Rijkstrainees, en extra inzet van de directie Europese en Internationale Zaken in het kader van de Brexit.

  • • De benodigde verhogingen zijn voor een deel gedekt door herprioritering op de personeelsgerelateerde uitgaven.

Materiële uitgaven

De mutaties bij het onderdeel materiële uitgaven worden met name veroorzaakt door:

  • • ICT-uitgaven (€ 5 mln in zowel 2018 als in 2019, € 4 mln in 2020 en structureel € 2 mln vanaf 2021) door de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

  • • Een afname van het budget door overheveling van meerjarig budget naar de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken als bijdrage aan de kosten voor de dienstverlening en centrale archiefservice van P-Direkt (€ 1,9 mln).

  • • Er is in 2018 een extra bijdrage nodig aan het agentschap DICTU van € 22, 8 mln ten behoeve van diverse ICT-ontwikkelingen bij de organisatieonderdelen van EZK en LNV. Dit wordt onder meer ingezet voor additionele capaciteit voor informatiebeveiliging (€ 7,4 mln), hogere projectkosten van de Cloudwerkplek (€ 5,8 mln), het beheer van de ToegangsVerleningsService (€ 3,3 mln) en kosten van softwarelicenties (€ 2,5 mln).

  • • Overige bijdragen, waaronder de overheveling van internationale uitwisselingsprogramma’s van het kerndepartement naar RVO (€ 2,3 mln), de bijdrage aan RVO voor de uitvoering van de Unit Omgevingskennis (€ 1,1 mln) en het vervangen van het management informatiesysteem van SodM (€ 2,5 mln voor 2018).

Toelichting op de ontvangsten

De mutaties bij de ontvangsten worden met name veroorzaakt door:

  • • De bijstelling van de raming van de ontvangsten uit de markt van de Autoriteit Consument en Markt is met € 7,5 mln verlaagd van € 23,5 mln naar € 16 mln. Afgelopen jaren is gebleken dat de oude raming niet behaald kan worden.

  • • Door de nieuwe mijnbouwregeling is het mogelijk om bepaalde taken van Vergunningverlening door te belasten aan de markt, waardoor de ontvangsten stijgen (€ 1,5 mln in 2018 en structureel € 0,8 mln vanaf 2019).

41. Nominaal en Onvoorzien EZK

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand vastgestelde ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

2.500

  

2.500

2.500

47.115

49.615

44.255

43.882

43.647

43.103

UITGAVEN

2.500

  

2.500

2.500

47.115

49.615

44.255

43.882

43.647

43.103
                     

41.10 Prijsbijstelling

0

  

0

0

19.184

19.814

18.619

18.702

18.545

17.807

41.20 Loonbijstelling

0

  

0

0

29.762

29.762

28.136

27.680

27.602

27.796

41.30 Onvoorzien

0

  

0

0

669

669

        

41.40 Nog te verdelen

2.500

  

2.500

2.500

– 2.500

0

– 2.500

– 2.500

– 2.500

– 2.500
Toelichting

Loon- en prijsbijstelling

Bij Voorjaarsnota 2018 is de loon- en prijsbijstellingstranche 2018 uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten voor de overheidswerkgever. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen. De loon- en prijsbijstellingstranche 2018 zal bij de eerst volgende begrotingsronde uitgedeeld worden aan de relevante loon- en prijsgevoelige onderdelen.

Onvoorzien

Bij Voorjaarsnota heeft de uitkering van de eindejaarsmarge 2017 (€ 20,9 mln) plaatsgevonden. Het grootste deel (€ 20,3 mln) van de eindejaarsmarge is bij Voorjaarsnota 2018 ingezet op de diverse artikelen voor problematiek.

Nog te verdelen

Het kabinet heeft totaal € 26 mln beschikbaar gesteld voor het aanpakken van cyberspionage en -sabotage, de bestrijding van cybercrime, en het opzetten van een Digital Trust Centre (DTC) om MKB-bedrijven in staat te stellen hun eigen cybersecurity te organiseren. Hiervan was in 2017 € 2,5 mln per jaar gereserveerd op de EZ-begroting. Voor het opzetten van een DTC is het budget bij Voorjaarsnota 2018 overgeheveld naar de artikelen 1 en 40.

42. Apparaat LNV

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand na ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

0

41.354

41.354

    

41.354

        

UITGAVEN

0

41.354

41.354

    

41.354

        
                     

Personele uitgaven

 

35.303

35.303

    

35.303

        

– waarvan eigen personeel

  

30.714

30.714

    

30.714

        

– waarvan externe inhuur

  

1.412

1.412

    

1.412

        

– waarvan overige personele uitgaven

  

3.177

3.177

    

3.177

        

Materiële uitgaven

 

6.051

6.051

    

6.051

        

– waarvan ICT

  

787

787

    

787

        

– waarvan bijdrage aan SSO’s (exclusief DICTU)

  

2.723

2.723

    

2.723

        

– waarvan SSO DICTU

  

0

0

    

0

        

– waarvan overige materiële uitgaven

  

2.541

2.541

    

2.541

        
                     

ONTVANGSTEN

0

1.500

1.500

    

1.500

        

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

De mutaties van LNV worden in 2018 verantwoord op artikel 40. Gedurende 2018 zijn de beide Ministeries EZK en LNV nog te zeer met elkaar verweven om een boekhoudkundige uitsplitsing van de apparaatsuitgaven te kunnen maken. Bij Slotwet zal op basis van een in het najaar 2018 vast te stellen verdeelsleutel een toerekening plaatsvinden naar de artikelen 40 en 42. De begrotingsstanden van de artikelen 40 en 42 zullen bij Slotwet aangepast worden aan de realisaties.

43. Nominaal en Onvoorzien LNV

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3)=(1+2)

Stand na ISB

(4)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (5)

Stand 1e

suppletoire

begroting (6)=(4+5)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

VERPLICHTINGEN

0

  

0

0

64.755

64.755

63.200

44.200

39.200

37.200

UITGAVEN

0

  

0

0

64.755

64.755

63.200

44.200

39.200

37.200
                     

43.10 Prijsbijstelling

                    

43.20 Loonbijstelling

                    

43.30 Onvoorzien

    

0

0

64.755

64.755

63.200

44.200

39.200

37.200

43.40 Nog te verdelen

                    
Toelichting

Bij de 1e suppletoire begroting is voor het jaar 2018 € 50 mln toegevoegd voor de herinrichting van LNV/EZK. Daarnaast is de eindejaarsmarge 2017van € 14,8 mln toegevoegd aan de begroting van LNV, de toedeling naar de relevante onderdelen zal bij Miljoenennota verwerkt worden.

Meerjarig wordt voor de inrichting van het nieuwe Ministerie van LNV en de herinrichting van het Ministerie van EZK (beide voormalig EZ) een generale bijdrage gedaan van € 37,2 mln, die bestaat uit een structureel bedrag van € 24,2 mln voor extra personeel, ICT en materiële kosten en € 13,0 mln structureel voor voornamelijk ICT- en uitvoeringsgerelateerde problematiek bij LNV. Daarnaast wordt nog eens € 69,9 mln incidenteel over de periode 2018–2021 aan de inrichting besteed, hoofdzakelijk aan ICT voor de herinrichting van het departement en andere ICT-problematiek.

5. De agentschappen

Agentschap Telecom (AT)

Exploitatieoverzicht baten-lastenagentschap AT

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Omschrijving

(1)

Vastgestelde begroting

(2)

Mutaties (+of-)1e suppletoire begroting

(3)=(1)+(2)

Totaal geraamd

Baten

      

Omzet moederdepartement

17.939

2.400

20.339

Omzet overige departementen

64

  

64

Omzet derden

22.421

  

22.421

Rentebaten

      

Vrijval voorzieningen

      

Bijzondere baten

300

4.487

4.787

Totaal baten

40.724

6.887

47.611
       

Lasten

      

Apparaatskosten

41.097

6.700

47.797

– Personele kosten

25.676

1.678

27.354

Waarvan eigen personeel

21.248

1.510

22.758

Waarvan externe inhuur

2.361

168

2.529

Waarvan overige personele kosten

2.067

0

2.067

– Materiële kosten

15.421

5.022

20.443

Waarvan apparaat ICT

      

Waarvan bijdrage aan SSO's

8.660

4.300

12.960

Waarvan overige materiële kosten

6.761

722

7.483

Rentelasten

50

  

50

Afschrijvingskosten

1.500

  

1.500

– Materieel

1.500

  

1.500

Waarvan apparaat ICT

      

– Immaterieel

      

Overige lasten

75

  

75

– Dotaties voorzieningen

75

  

75

– Bijzondere lasten

      

Correctie kosten GAMMA

– 1.000

  

– 1.000

Totaal lasten

41.722

6.700

48.422
       

Saldo van baten en lasten

– 998

187

– 811

Toelichting op de baten

Omzet moederdepartement

Voor de implementatie van de EU-richtlijn Netwerk Informatie Beveiliging (NIB) heeft AT de opdracht gekregen om de toezichthouder te zijn zoals benodigd op grond van de Cybersecuritywet. De kosten die AT hiervoor in rekening brengt zijn € 2,4 mln. in 2018 oplopend tot structureel € 4 mln. in 2020.

Bijzondere baten

De mutatie bij bijzondere baten betreft bijdragen van het moederdepartement ter compensatie van tekorten in de bedrijfsvoering. De Rijksbegrotingsvoorschriften schrijven voor dat bijzondere baten/lasten die voort vloeien uit normale bedrijfsuitoefening op grond van aard of omvang of het incidentele karakter apart worden gepresenteerd.

AT heeft het project DIGI-AT ingezet om het primaire proces verder te digitaliseren. Hiervoor heeft AT gekozen voor de standaard oplossing Zaak Gericht Werken (ZGW) van DICTU. Dit zal ingericht moeten worden conform de eisen die de processen van AT hieraan stellen. Een deel van de benodigde investering past niet binnen de middelen die AT hiervoor had gereserveerd en komen daarmee bovenop de reguliere ICT-kosten. Het betreft € 4,3 mln. in 2018.

Verder heeft het resultaat van AT van 2017 geleid tot een klein negatief eigen vermogen (€ 187.000). Dit is in de 1e suppletoire begroting aangezuiverd.

Toelichting op de lasten

De mutatie op de lasten is in overeenstemming met de baten met uitzondering van het bedrag bestemd voor het aanzuiveren van het eigen vermogen (€ 187.000).

Kasstroomoverzicht AT

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Omschrijving

(1)

Vastgestelde begroting

(2)

Mutaties (+of-)

1e suppletoire begroting

(3)=(1)+(2)

Stand

1e suppletoire begroting

1.

Rekening-courant RHB 1 januari 2018

3.257

2.523

5.780
 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

40.724

6.887

47.611
 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (–/–)

– 40.221

– 6.700

– 46.921

2.

Totaal operationele kasstroom

503

187

690
 

Totaal investeringen (–/–)

– 4.000

– 2.200

– 6.200
 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

      

3.

Totaal investeringskasstroom

– 4.000

– 2.200

– 6.200
 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–)

      
 

Eenmalige storting door het moederdepartement (+)

      
 

Aflossingen op leningen (–/–)

– 655

  

– 655
 

Beroep op leenfaciliteit (+)

4.000

2.200

6.200

4.

Totaal financieringskasstroom

3.345

2.200

5.545

5.

Rekening-courant RHB 31 december 2018 (=1+2+3+4)

3.105

2.710

5.815

Toelichting

De stand Rekening-courant RHB 1 januari 2018 is in overeenstemming gebracht met de Jaarrekening 2017. Dit betreft een mutatie van € 2,5 mln. Verder heeft het resultaat van AT van 2017 geleid tot een klein negatief eigen vermogen (€ 187.000). Dit is in de 1e suppletoire begroting aangezuiverd. Het beroep op de leenfaciliteit is met € 2,2 mln. bijgesteld in overeenstemming met de geprognosticeerde investeringen.

Dienst ICT Uitvoering (DICTU)

Exploitatieoverzicht baten-lastenagentschap DICTU

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Omschrijving

(1)

Vastgestelde begroting

(2)

Mutaties (+of-)1e suppletoire begroting

(3)=(1)+(2)

Totaal geraamd

Baten

      

Omzet moederdepartement

204.337

19.282

223.619

Omzet overige departementen

33.896

8.051

41.947

Omzet derden

108

183

291

Rentebaten

      

Vrijval voorzieningen

      

Bijzondere baten

      

Totaal baten

238.341

27.516

265.857
       

Lasten

      

Apparaatskosten

215.305

23.798

239.103

– Personele kosten

124.392

18.248

142.640

Waarvan eigen personeel

67.335

2.221

69.556

Waarvan externe inhuur

990

72.094

73.084

Waarvan overige personele kosten

56.067

– 56.067

0

– Materiële kosten

90.913

5.550

96.463

Waarvan apparaat ICT

32.813

– 6.337

26.476

Waarvan bijdrage aan SSO's

15.050

– 2.583

12.467

Waarvan overige materiële kosten

43.050

14.470

57.520

Rentelasten

100

– 50

50

Afschrijvingskosten

21.636

3.768

25.404

– Materieel

14.800

– 1.468

13.332

Waarvan apparaat ICT

      

– Immaterieel

6.836

5.236

12.072

Overige lasten

1.300

0

1.300

– Dotaties voorzieningen

1.300

0

1.300

– Bijzondere lasten

      

Totaal lasten

238.341

27.516

265.857
       

Saldo van baten en lasten

0

0

0

Toelichting op de baten

De omvang van de dienstverlening is sterker toegenomen dan ten tijde van het vaststellen van de begroting werd verwacht.

De groei van de omzet bij het moederdepartement vindt met name plaats op het gebied van regulier beheer van applicaties en de ontwikkeling, uitrol en beheer van de Cloudwerkplek.

De groei van de omzet bij overige departementen komt met name door de implementatie van het Zaak Gericht Werken platform («De Rijkszaak») bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

De groei van de omzet bij derden komt door een groei van de dienstverlening aan Staatsbosbeheer ten opzichte van de begroting.

Toelichting op de lasten

Om aan de gestegen vraag naar ICT-dienstverlening te kunnen voldoen nemen de personele kosten toe met € 18,2 mln. ten opzichte van de begroting. Er is een verschuiving zichtbaar in de posten externe inhuur en overige personele kosten inhuur conform een aanpassing van de richtlijn externe inhuur in de Rijksbegrotingsvoorschriften 2018. Hierbij wordt inhuur voor onderhoud en beheer van ICT-systemen verantwoord onder externe inhuur en niet meer onder overige personele kosten.

De materiële kosten nemen toe met € 5,6 mln. ten opzichte van de begroting. In de materiele kosten vindt een verschuiving van kosten plaats als gevolg van de overgang van de huidige werkplek naar de Cloudwerkplek. De huidige werkplek wordt onderhouden en beheerd door een externe leverancier die onder de post «waarvan apparaat ICT» wordt verantwoord. De Cloudwerkplek wordt door DICTU zelf beheerd en onderhouden, waardoor de eigen materiele kosten en aangeschafte licenties zijn toegenomen, die onder de post «waarvan overige materiele kosten» wordt verantwoord. Als gevolg hiervan neemt de post «waarvan apparaat ICT» af en de post «waarvan overige materiele kosten» toe.

De afschrijvingskosten ten opzichte van de begroting nemen toe met € 3,8 mln. Deze stijging komt met name door de Cloudwerkplek, die gedurende 2018 de huidige werkplek gaat vervangen.

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting), Kasstroomoverzicht DICTU (Bedragen x € 1.000)
 

Omschrijving

(1)

Vastgestelde begroting

(2)

Mutaties (+of-)

1e suppletoire begroting

(3)=(1)+(2)

Stand

1e suppletoire begroting

1.

Rekening-courant RHB 1 januari 2018

6.971

12.223

19.194
 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

238.341

27.516

265.857
 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (–/–)

– 216.705

– 23.748

– 240.453

2.

Totaal operationele kasstroom

21.636

3.768

25.404
 

Totaal investeringen (–/–)

– 35.000

– 10.000

– 45.000
 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

      

3.

Totaal investeringskasstroom

– 35.000

– 10.000

– 45.000
 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–)

      
 

Eenmalige storting door het moederdepartement (+)

      
 

Aflossingen op leningen (–/–)

– 22.900

– 1.540

– 24.440
 

Beroep op leenfaciliteit (+)

35.000

9.000

44.0001

4.

Totaal financieringskasstroom

12.100

7.460

19.560

5.

Rekening-courant RHB 31 december 2018 (=1+2+3+4)

5.707

13.451

19.158
X Noot
1

Van dit leenplafond is een bedrag van € 35,5 mln nog onder voorbehoud van de specifieke invulling.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl)

Exploitatieoverzicht baten-lastenagentschap RVO.nl

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Omschrijving

– 1

– 2

(3)=(1)+(2)

Vastgestelde begroting

Mutaties (+of-)1e suppletoire begroting

Totaal geraamd

Baten

      

Omzet moederdepartement

315.741

– 75.633

240.108

Omzet overige departementen

120.015

179.307

299.322

Omzet derden

28.504

1.292

29.796

Rentebaten

10

  

10

Vrijval voorzieningen

      

Bijzondere baten

2.700

  

2.700

Totaal baten

466.970

104.966

571.936
       

Lasten

      

Apparaatskosten

454.281

104.966

559.247

– Personele kosten

270.838

59.413

330.251

Waarvan eigen personeel

229.900

19.768

249.668

Waarvan externe inhuur

28.303

38.559

66.862

Waarvan overige personele kosten

12.635

1.086

13.721

– Materiële kosten

183.443

45.553

228.996

Waarvan apparaat ICT

      

Waarvan bijdrage aan SSO's

100.710

8.659

109.369

Waarvan overige materiële kosten

82.733

36.894

119.627

Rentelasten

28

  

28

Afschrijvingskosten

12.661

  

12.661

– Materieel

2.360

  

2.360

Waarvan apparaat ICT

      

– Immaterieel

10.301

  

10.301

Overige lasten

      

– Dotaties voorzieningen

     

– Bijzondere lasten

      

Totaal lasten

466.970

104.966

571.936
       

Saldo van baten en lasten

0

0

0

Toelichting op de baten

Omzet moederdepartement

De begrote omzet in de ontwerpbegroting is gebaseerd op de eerste prognoses van het opdrachtenpakket voor 2018. De begroting wordt nu aangepast aan de definitieve opdrachtverlening 2018:

  • • De omzet DG Bedrijfsleven & Innovatie (B&I) stijgt met € 7,7 mln voor de uitvoering van diverse programma’s. De overheveling van de aanvullende opdrachten aan RVO voor NIA/Invest-NL in opbouw is opgenomen (€ 4,9 mln). Daarnaast een saldering van diverse programma’s, onder andere de aanvullende opdracht voor het octrooicentrum Nederland (OCNL) en de vaststelling van oude verplichtingen Pieken in de Delta (€ 1,1 mln). Ook bijdragen van R&ICT voor verschillende programma’s zijn opgenomen (€ 0,7 mln). De overige mutaties betreffen onder andere: Klimaatenveloppe, HGIS, SEED business angels en nog een aantal kleinere programma’s (totaal € 1,0 mln).

  • • De omzet DG ETM neemt toe met € 2,6 mln in verband met de uitvoering van projecten in het kader van de Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) (€ 0,8 mln), overheveling van budget VWS voor energie besparing sportaccommodaties

  • • (€ 0,6 mln) en diverse andere regelingen (€ 1,2 mln).

  • • De omzet Overig neemt toe met € 4,5 mln. Dit betreft een opdracht vanuit EZK in verband met de uitvoering van Concordaat, WIM/END, END/END en END (€ 2,3 mln) en een toevoeging van € 2,2 mln ten behoeve van de opdracht aan het Inkoop Uitvoering Centrum (IUC).

Daarnaast is sprake van herverdeling van opdrachten. De opdracht van DG Agro & Natuur (A&N) is in verband met de heroprichting van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) verschoven van Omzet moederdepartement naar Omzet overige departementen (€ 156,4 mln). Tot slot is de opdracht van DG Groningen Bovengronds toegevoegd bij omzet moederdepartement (€ 65,9 mln).

Omzet overige departementen

De omzet overige departementen is in lijn gebracht met de definitieve opdrachtverlening 2018 aan RVO.nl:

  • • Voor de LNV opdracht is extra geld voor werkzaamheden van de ZBO Centrale Commissie Dierproeven (CCD) (€ 2,0 mln) beschikbaar gesteld.

  • • De opdracht van BuZa is € 10,3 mln hoger omdat de definitieve opdracht 2018 hoger is dan geraamd.

  • • BZK stijgt met € 7,9 mln. Dat wordt veroorzaakt door de overheveling van de opdracht Digitale Overheid vanuit DG B&I (€ 6,7 mln). Verder is de definitieve opdracht hoger dan geraamd (€ 1,2 mln).

  • • Bij de overige opdrachtgevers is de definitieve opdracht hoger dan geraamd. De grootste hiervan zijn I&W, € 1,8 mln en OCW € 1,0 mln.

Daarnaast is de opdracht van het Ministerie van LNV verschoven van Omzet moederdepartement naar Omzet overige departementen (€ 156,4 mln).

Omzet Derden

De omzet Derden is in lijn gebracht met de definitieve opdrachtverlening 2018.

Toelichting op de lasten

De hogere lasten van € 105,0 mln. betreffen de uitvoeringskosten van de hierboven genoemde (toegevoegde) taken. De uitvoeringskosten bestaan uit personele- en materiële kosten. De personele kosten vallen uiteen in ambtelijke loonkosten en kosten van inhuur van externen. Met name de uitbreiding van werkzaamheden wordt door RVO.nl uitgevoerd met extern personeel. De grootste stijging is, zoals bij de toelichting baten al benoemd, de opdracht van de DG Groningen Bovengronds voor € 65,9 mln.

Suppletoire begroting 2018 (Eerste suppletoire begroting), Kasstroomoverzicht RVO.nl (Bedragen x € 1.000)
 

Omschrijving

– 1

– 2

(3)=(1)+(2)

Vastgestelde begroting

Mutaties (+of-)

Stand
 

1e suppletoire begroting

1e suppletoire begroting

1.

Rekening-courant RHB 1 januari 2018

39.673

29.328

69.001
 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

460.789

  

460.789
 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (–/–)

– 463.128

  

– 463.128

2.

Totaal operationele kasstroom

– 2.339

  

– 2.339
 

Totaal investeringen (–/–)

– 15.000

2.900

– 12.100
 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

      

3.

Totaal investeringskasstroom

– 15.000

2.900

– 12.100
 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–)

      
 

Eenmalige storting door het moederdepartement (+)

      
 

Aflossingen op leningen (–/–)

– 5.579

– 997

– 6.576
 

Beroep op leenfaciliteit (+)

15.000

– 2.900

12.100

4.

Totaal financieringskasstroom

9.421

– 3.897

5.524

5.

Rekening-courant RHB 31 december 2018 (=1+2+3+4)

31.755

28.331

60.086

Het saldo rekening-courant is aangepast naar de realisatiestand per 1-1-2018.

Het beroep op de leenfaciliteit in lijn gebracht met het vastgestelde leenplafond voor 2018, € 12,1 mln.

6. Het Diergezondheidsfonds (DGF)

(Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Stand

ontwerpbegroting

2018 (1)

Mutaties via NvW,

ISB, motie en

amendementen (2)

Stand

vastgestelde

begroting

2018 (3=1+2)

Mutaties

1e suppletoire

begroting (4)

Stand 1e

suppletoire

begroting (5=3+4)

Mutatie

2019

Mutatie

2020

Mutatie

2021

Mutatie

2022

01 Bewaking en bestrijding van dierziekten en voorkomen en verminderen van welzijnsproblemen

                  
                   

Verplichtingen

34.507

  

34.507

19.396

53.903

        

Uitgaven

34.507

  

34.507

19.396

53.903

        

waarvan juridisch verplicht

70%

  

70%

  

70%

        

Beginsaldo

      

19.396

19.396

        

Programma-uitgaven

34.507

  

34.507

            
                   

Opdrachten

34.507

  

34.507

  

34.507

        

1. Bewaking van dierziekten

18.811

  

18.811

  

18.811

        

2. Bestrijding van dierziekten

13.436

  

13.436

  

13.436

        

3. Voorkomen en verminderen van welzijnsproblemen

                  

4.Overig

2.260

  

2.260

  

2.260

        
                   

Ontvangsten

34.507

  

34.507

19.396

53.903

        

Ontvangsten van EZ

10.217

  

10.217

19.396

29.613

        

Ontvangsten van EU m.b.t. salmonella bewaking en bestrijding

2.750

  

2.750

  

2.750

        

Ontvangsten van sector

21.540

  

21.540

  

21.540

        

Toelichting

In 2017 is op de DGF-begroting een positief eindsaldo ontstaan van € 19,4 mln. Dit bedrag wordt in 2018 conform de gebruikelijke systematiek toegevoegd aan de uitgaven en ontvangsten van het fonds.

Naar boven