33 962 Regels over het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving (Omgevingswet)

S BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 december 2016

In de Kamerbrief van 25 januari 2016 (Eerste Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 33 962, F) waarmee ik u de Eindrapportage Pilots omgevingsvisie aanbood, heb ik aangekondigd u in breder verband te informeren over de ervaringen met het programma Nu al Eenvoudig Beter.

Ik heb de rapportage «Pionieren met de Omgevingswet» laten opstellen. Met deze rapportage geef ik ook uitvoering aan de motie Smaling 33962–130 waarmee de regering wordt verzocht de resultaten van de evaluatie van de Crisis- en herstelwet, de jurisprudentie die zich heeft ontwikkeld, het voortschrijdend inzicht uit het programma Nu al Eenvoudig Beter én de ervaringen van zowel bestuurders als ambtenaren die met de Omgevingswet moeten werken een plaats te geven in de Invoeringswet Omgevingswet. Begin november van dit jaar ontving u de zesde Voortgangsrapportage Crisis- en herstelwet waarin de ervaringen die zijn opgedaan in de experimenten, zijn weergegeven.

Het rapport «Pionieren met de Omgevingswet» geeft tussentijdse resultaten van de eerste circa 300 projecten, experimenten en pilots. Het biedt een terugblik op de initiatieven binnen een aantal leertrajecten, waarvan twee onder regie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

De bevindingen en aanbevelingen zijn samengevat de volgende.

– Het staat of valt met de cultuur

De pilots laten zien dat een andere werkwijze staat of valt met de cultuur van overheden. Gedreven trekkers zijn nodig om de werkwijzen in de eigen organisatie aan te passen.

– Participatie leidt tot meer kwaliteit en draagvlak

De dialoog met de omgeving werkt verrijkend, ook voor de persoonlijke ontwikkeling. Een planvormingsproces dat is ingericht met participatie van de omgeving zorgt voor versnelling, zelfs meer dan een goed gestroomlijnde wettelijke procedure teweeg kan brengen.

– Verminderen regeldruk

Gemeenten zien mogelijkheden om beleidsregels en verordeningen flink te verminderen én te integreren.

– Digitalisering

Digitalisering vormt hét hulpmiddel bij de toepassing van het nieuwe omgevingsrecht. Nu nog bloeien duizend bloemen. Het moment om initiatieven te bundelen bij medeoverheden is bereikt.

– Van procesinnovatie naar brede toepassing

Aanbeveling is om nog meer organisaties en personen ervaringen op te laten doen en in te zetten op kennisdeling en -uitwisseling. Uit de analyse blijkt dat de kerninstrumenten in verschillende stadia van ontwikkeling en acceptatie verkeren. De leertrajecten moeten daarop anticiperen.

– Kennis borgen

Het moment is nog niet bereikt waarop alle kennis wordt samengebracht tot gemakkelijk overdraagbare en toepasbare werkwijzen.

– Input voor het wettelijke stelsel

Uit de leertrajecten zijn tot nu toe geen grote suggesties gekomen om het nieuwe juridische stelsel – nu al – bij te stellen.

Dit rapport is een foto-opname. Er is sindsdien al veel ontdekt. Het interbestuurlijke implementatieprogramma Aan de slag met de Omgevingswet zet de ingezette kennis- en leertrajecten die zijn voortgekomen uit Nu al Eenvoudig Beter voort en ontwikkelt deze verder aan de hand van de behoefte. Zo is er gehoor gegeven aan eerdere oproepen tot meer praktijkoefening.

Uit de leertrajecten spreekt pioniersgeest en enthousiasme. Vele projectleiders, bestuurders en anderen die de noodzaak voelen tot verandering van werkwijze bereiden zich in leertrajecten sinds 2012 al op de Omgevingswet voor. Zij hebben een beweging ingezet die zich de komende jaren alleen maar zal uitbreiden.

De Minister van Infrastructuur en Milieu, M.H. Schultz van Haegen