33 750 XVII Vaststelling van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) voor het jaar 2014

Nr. 54 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 januari 2014

Graag bied ik u hierbij de reactie aan op het verzoek van de algemene commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking van 20 december 2013 (Kamerstuk 22 054, nr. 226) inzake de uitvoering van de motie Leegte inzake dual-usegoederen naar India. Deze motie verzoekt om een periodieke update over de voortgang van de onderhandelingen over het gelijke speelveld in Europa.

Ik constateer dat de onderhandelingen in een stroomversnelling zijn geraakt. De Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement werden het recent eens over de procedure voor het aanpassen van de goederenlijst in bijlage 1 van de dual-useverordening (428/2009) en over de beleidsprioriteiten van de inhoudelijke aanpassing van de verordening.

De goederenlijst is gebaseerd op de lijsten die vastgesteld worden in de internationale exportcontroleregimes (Nuclear Suppliers Group, Wassenaar Arrangement, Missile Technology Control Regime en Australia Group). Deze regimes actualiseren hun goederenlijsten elk jaar, waardoor ook de goederenlijst in de dual-useverordening moet worden geactualiseerd.

Op dit moment gebeurt het actualiseren per gewone wetgevingsprocedure. Het Europees Parlement heeft op 23 mei 2011 aan de Commissie gevraagd een voorstel te doen voor een andere procedure. Op 7 november 2011 publiceerde Commissie hiertoe haar voorstel¹, waarin zij voorstelt om bijlage 1 (lijst van vergunningplichtige goederen) en bijlage 2 (communautaire algemene vergunningen) van de dual-use verordening voortaan niet per gewone wetgevingsprocedure vast te stellen, maar door middel van een gedelegeerde handeling. Op 12 december 2011 ontving uw Kamer het BNC-fiche met daarin de Nederlandse visie op het Commissievoorstel².

De nieuwe procedure zal bijdragen aan de veiligheidsdoelstellingen van de dual-useverordening en het gelijk speelveld versterken, met name waar het de concurrentiepositie met bedrijven buiten de Europese Unie betreft. Het veiligheidsbelang wordt gediend doordat goederen die in de exportcontroleregimes aan de controlelijsten worden toegevoegd, sneller onder Europese controle gebracht kunnen worden. Het economische belang wordt gediend doordat goederen die niet langer onder controle van de regimes vallen, sneller van de controlelijst afgevoerd kunnen worden, zodat geen nadelige concurrentiepositie ontstaat ten opzichte van buitenlandse concurrenten in landen die de lijsten sneller aanpassen dan op dit moment in de EU het geval is.

In mijn brief van 28 juni 2013³ informeerde ik u dat de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement overeenstemming hadden bereikt over de Trade Omnibus I en II. Dit is een verzameling Verordeningen op het gebied van handelspolitiek waar na het Verdrag van Lissabon nieuwe afspraken over bevoegdheidsverdeling nodig was. Deze overeenstemming betekent dat ook de triloog over de dual-useverordening, die in afwachting van de uitkomst van de onderhandelingen over de Trade Omnibus was afgebroken, voortgezet kon worden. Op 17 december 2013 vond de triloog plaats tussen de Europese Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie over het voorstel van de Commissie. Tijdens dit overleg bereikten de drie partijen in principe overeenstemming, zodat het wetgevingstraject de komende maanden afgerond kan worden. Naar verwachting zal het Europees Parlement het voorstel tijdens de plenaire vergadering van 14 tot 17 april 2014 definitief goedkeuren.

Voorafgaand aan de besprekingen met de Commissie en de Raad over de procedurewijziging, heeft het Europees Parlement een aantal inhoudelijke amendementen voorgesteld die zouden bijdragen aan een gelijk speelveld in Europa. Een meerderheid in de Raad heeft de voorkeur uitgesproken om het proces van aanpassen van de controlelijst en de inhoudelijke aanpassing van het exportcontrolebeleid van elkaar te scheiden om te voorkomen dat de procedurewijzing verdere vertraging zou oplopen. Het Europees Parlement heeft hiermee ingestemd nadat zij met de Raad en de Commissie een schriftelijke verklaring overeenkwamen die gelijktijdig met de nieuwe verordening zal worden gepubliceerd. Hierin geven de drie partijen aan dat verdere modernisering en harmonisatie van het Europese exportcontrolesysteem noodzakelijk is. Aan de verklaring zijn de volgende drie beleidsprioriteiten te ontlenen:

• 1. Verder versterken van het gelijk speelveld voor exporteurs;

• 2. Harmoniseren van het gebruik van de catch-allbepaling;

• 3. Onderzoeken van de mogelijkheid en wenselijkheid om, in het kader van de dual-useverordening, maatregelen te nemen om te voorkomen dat informatie- en communicatietechnologie wordt uitgevoerd die kan worden gebruikt in verband met mensenrechtenschendingen of voor het ondermijnen van de veiligheid van de EU.

Ik ben verheugd dat zowel over de procedurewijziging als over de beleidsprioriteiten overeenstemming is bereikt. Nederland zet zich al jaren in om deze onderwerpen op de Europese agenda te krijgen en het is mede te danken aan deze inzet dat de beleidsprioriteiten tot stand zijn gekomen.

Naar verwachting doet de Europese Commissie in de loop van 2014 een voorstel tot aanpassing van de dual-useverordening, op basis waarvan de fundamentele discussie over de dual-useverordening en het gelijk speelveld in Europa voortgezet kan worden. Hierover zal ik u te zijner tijd nader informeren.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen

---

1 COM(2011) 704 wijziging van Verordening tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer, de overbrenging, de tussenhandel en de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik.

2 Kamerstuk 22 112, nr. 1285.

3 Kamerstuk 33 400 V, nr. 152.