33 179 Voorlopige rekening 2011

Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 februari 2012

1. Inleiding

De Voorlopige Rekening 2011 geeft een eerste, voorlopig beeld van de realisatie van de uitgaven en inkomsten van het Rijk over 2011. Daarmee wordt eveneens de saldo- en schuldontwikkeling inzichtelijk gemaakt. Voor een aantal posten is nog geen definitieve realisatie bekend. Voor deze posten (bijvoorbeeld voor de zorg en de lokale overheden) wordt met ramingen gewerkt. Het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2011 en de bijbehorende slotwetten geven de definitieve realisatie over het jaar 2011. De Voorlopige Rekening geeft de mutaties weer ten opzichte van de Najaarsnota 2011.

Het EMU-saldo 2011 komt op basis van de voorlopige realisatiecijfers uit op een tekort van 4,8 procent bbp. Het EMU-saldo bij Najaarsnota bedroeg –4,5 procent bbp.¹ De EMU-schuld komt naar huidige inzichten uit op 65 procent bbp. Dit is gelijk aan de schuldraming bij Najaarsnota.

De opbouw van deze nota is als volgt. Paragraaf 2 belicht de ontwikkeling van de uitgaven. Paragraaf 3 gaat in op de ontwikkeling van de inkomsten. Paragraaf 4 laat de ontwikkeling van het EMU-saldo en de EMU-schuld zien.

In het streven naar een vermindering van regeldruk en administratieve lasten binnen de overheid is de Tweede Kamer in 2006 op de hoogte gesteld van het voornemen tot het integreren van de Voorlopige Rekening in het Financieel Jaarverslag van het Rijk/Slotwet (Tweede Kamer, vergaderjaar 2005–2006, 29 949, nr. 55). In de praktijk is de Voorlopige Rekening de afgelopen jaren wel steeds naar de Kamer verzonden. In lijn met het eerdere voornemen tot het integreren van de Voorlopige Rekening in het Financieel Jaarverslag van het Rijk/Slotwet zal met ingang van het begrotingsjaar 2012 de Voorlopige Rekening niet langer afzonderlijk naar de Kamer verzonden worden. De wijzigingen van de begrotingen na de Najaarsnota, die tot nog toe in de Voorlopige Rekening werden gemeld, worden voortaan opgenomen in het Financieel Jaarverslag van het Rijk en via de slotwetten aan de Kamer voorgelegd.

2. Uitgaven

De Voorlopige Rekening geeft een eerste beeld van de realisatie over 2011. De stand Najaarsnota 2011 is het uitgangspunt. Het totaalkader sluit, zie tabel 2.1.

Tabel 2.1 Kadertoetsing (in miljarden euro; «–» is onderschrijding)

	2011*
Totaalkader Najaarsnota 2011	0,0
Totaalkader Voorlopige Rekening 2011	0,0
Rijksbegroting in enge zin Najaarsnota 2011	– 1,6
Rijksbegroting in enge zin mutatie VR 2011	– 0,2
Rijksbegroting in enge zin Voorlopige Rekening 2011	– 1,8
Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt Najaarsnota 2011	0,4
Sociale Zekerheid mutatie VR 2011	– 0,2
Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt Voorlopige Rekening 2011	0,2
Budgettair Kader Zorg Najaarsnota 2011	1,2
Budgettair Kader Zorg mutatie VR 2011	0,3
Budgettair Kader Zorg Voorlopige Rekening 2011	1,5

* Wegens afronding wijkt de som der delen af van het totaal.

Ten opzichte van de Najaarsnota zijn de uitgaven onder de verschillende deelkaders gewijzigd. De uitgaven onder de kaders RBG-eng en SZA zijn afgenomen ten opzichte van de raming bij de Najaarsnota. Onder het kader RBG-eng resulteert een onderschrijding van 1,8 miljard euro. Het kader SZA kent een overschrijding van 0,2 miljard euro. Binnen het kader zorg zijn de uitgaven toegenomen ten opzichte van de stand Najaarsnota, resulterend in een overschrijding van 1,5 miljard euro. Tabellen 2.2 tot en met 2.4 geven een overzicht van de ontwikkeling voor de deelkaders.

i. Rijksbegroting in enge zin

Tabel 2.2 geeft de ontwikkeling onder het kader RBG-eng weer. Diverse mutaties sinds Najaarsnota 2011 leiden ertoe dat dit deelkader wordt onderschreden met 1,8 miljard euro.

Door de toegenomen onzekerheid als gevolg van de Europese schuldencrisis heeft De Nederlandsche Bank (DNB) afgezien van het uitkeren van een interim dividend in 2011. Hiertoe is de raming van de winstafdracht van DNB over 2011 neerwaarts aangepast. Dit is per Nota van Wijziging op de tweede suppletoire begroting van Financiën (9B) aan de Tweede Kamer gemeld.² In de begrotingsregels is vastgelegd dat alle kosten en opbrengsten van interventies in de financiële sector met als doel het stabiel houden van het financiële systeem niet relevant zijn voor het uitgavenkader. Het kader RBG-eng is zodoende gecorrigeerd voor deze aanpassing. De toelichting op de kadercorrectie wordt opgenomen in het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2011, in overeenstemming met de toezegging aan de Tweede kamer tijdens het debat over de Najaarsnota.

Tabel 2.2 Kadertoetsing RBG-eng (in miljarden euro; «–» is onderschrijding)

	2011*
Najaarsnota 2011	– 1,6
Onderuitputting diverse begrotingen	– 0,4
In=uittaakstelling	0,3
Voorlopige Rekening 2011	– 1,8
(Nota van Wijziging: winstafdracht DNB)	(0,6)
(Rentelasten)	(– 0,1)

* Wegens afronding wijkt de som der delen af van het totaal.

Onder het kader RBG-eng vallen de uitgaven per saldo 0,2 miljard euro lager uit ten opzichte van de stand Najaarsnota.

De onderuitputting op diverse begrotingen telt op tot 0,4 miljard euro. De in=uittaakstelling is gedeeltelijk (0,7 miljard euro) bij Najaarsnota ingevuld. De resterende 0,3 miljard euro wordt nu ingevuld. Bijlage 4 geeft een onderbouwing van de departementale onderuitputting.

De rentelasten vallen met 0,1 miljard euro mee ten opzichte van de raming bij Najaarsnota. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de lage rentetarieven. De effectieve rente op de leningen was lager dan de rekenrente. Met ingang van deze kabinetsperiode is in de begrotingsregels opgenomen dat het uitgavenkader wordt gecorrigeerd (verlaagd) voor zover de rentelasten lager zijn dan in de Startnota geraamd.

ii. Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt

Tabel 2.3 geeft de ontwikkeling onder het kader SZA weer. De overschrijding van het kader bedraagt op dit moment 0,2 miljard euro.

Tabel 2.3 Kadertoetsing SZA (in miljarden euro; «–» is onderschrijding)

	2011
Najaarsnota 2011	0,4
Kinderopvang (terugontvangsten)	– 0,1
Overige uitvoeringsmutaties	– 0,1
Voorlopige Rekening 2011	0,2

Bij het kader Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt vallen de uitgaven 0,2 miljard euro lager uit in 2011 dan geraamd ten tijde van Najaarsnota. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere terugontvangsten bij de kinderopvang en het kindgebonden budget.

Bij de kinderopvang vallen de terugontvangsten 103 miljoen euro hoger uit dan geraamd. Dit heeft mede te maken met enkele handhavingsacties in 2011 en de mogelijkheid om vanaf dit jaar terugvorderingen in de kinderopvangtoeslag ook met andere toeslagen (huur- en zorgtoeslag, kindgebonden budget) te verrekenen. Hiertegenover staat een kleine tegenvaller in de uitgaven van de kinderopvang van 12 miljoen euro.

De grootste post onder overig betreft de terugontvangsten van het kindgebonden budget. Deze zijn 64 miljoen euro hoger in 2011 dan eerder geraamd. De uitgaven kindgebonden budget laten een kleine tegenvaller zien van 15 miljoen euro.

iii. Budgettair Kader Zorg

Tabel 2.4 toont de ontwikkeling onder het Budgettair Kader Zorg (BKZ). Ten opzichte van de Najaarsnota is sprake van een tegenvaller van 0,3 miljard euro. Dit deelkader wordt 1,5 miljard euro overschreden.

Tabel 2.4 Kadertoetsing Zorg (in miljarden euro; «–» is onderschrijding)

	2011
Najaarsnota 2011	1,2
Januari actualisering	0,3
Voorlopige Rekening 2011	1,5

De verwachte overschrijding van het BKZ ten opzichte van de stand Najaarsnota bedraagt ongeveer 0,3 miljard euro. Bijgestelde en actuelere gegevens van de NZa en het CVZ over de zorguitgaven in 2010 en 2011 laten tegenvallers zien in zowel de care als de cure. Sectoren waar tegenvallers zich af lijken te tekenen betreffen de huisartsen, tandheelkundige zorg, fysiotherapie, de GGZ en de medisch specialistische zorg. De nieuwe gegevens over met name 2011 hebben echter een zeer voorlopig karakter, waardoor het huidige inzicht nog opwaarts, maar in sommige gevallen ook neerwaarts kan worden bijgesteld. Om die reden wordt in de Voorlopige Rekening geen nadere uitsplitsing naar sectoren gegeven. In het jaarverslag van VWS wordt inzicht verschaft in de afrekencijfers per (deel)sector.

iv. Uitgaven niet relevant voor het uitgavenkader

Tabel 2.5 geeft een overzicht van de mutaties die niet relevant zijn voor het uitgavenkader.

Tabel 2.5 Uitgaven niet relevant voor het uitgavenkader (in miljarden euro)

	2011
Gasbaten	0,4
Zorgtoeslag	0,1
BTW-compensatiefonds	– 0,2
Lening Griekenland	– 0,2
Ontvangsten IJsland	– 0,4

De aardgasbaten vallen 0,4 miljard euro lager uit. Door het milde najaar is met name het productievolume achtergebleven bij eerdere ramingen.

De zorgtoeslag is 0,1 miljard euro opwaarts bijgesteld. Gedurende het jaar wordt de raming voor de zorgtoeslag bijgesteld, onder andere op basis van de realisatiecijfers van de Belastingdienst.

Op basis van de realisatiecijfers van de Belastingdienst is het uitgavenbedrag van het BTW-compensatiefonds lager ten opzichte van het bedrag dat voor 2011 bij 2e suppletoire begroting aan de Kamer is gemeld, doordat gemeenten, provincies en Wgr-plusregio’s circa 0,2 miljard euro minder hebben gedeclareerd dan bij de Najaarsnota werd geraamd.

In 2011 is 0,2 miljard euro minder aan Griekenland uitgekeerd dan aanvankelijk voorzien. Dit leidt tot een verlaging van de EMU-schuld in 2011.

Uit de boedel van Landsbanki hebben alle schuldeisers circa een derde van hun vordering ontvangen. Voor het Rijk betekent dit een ontvangst van 0,4 miljard euro. Deze terugbetaling is niet relevant voor het EMU-saldo, maar wel voor de EMU-schuld.

3. Inkomsten

De totale belasting- en premieontvangsten over 2011 op EMU-basis komen 1,1 miljard lager uit dan voorzien bij de Najaarsnota 2011.

Tabel 3.1 Ontwikkeling van de overheidsinkomsten (in miljarden euro)

	2011
Totaal belastingen en premies op EMU-basis NJN 2011	219,7
Mutatie VR 2011	– 1,1
Totaal belastingen en premies op EMU-basis VR 2011	218,6
waarvan
Belastingen en premies volksverzekeringen NJN 2011	170,0
Mutatie VR 2011	– 1,0
Belastingen en premies volksverzekeringen VR 2011	169,0
Premies werknemersverzekeringen NJN 2011	49,7
Mutatie VR 2011	– 0,1
Premies werknemersverzekeringen VR 2011	49,6

Belastingen en premies volksverzekeringen

In 2011 is op EMU-basis 218,6 miljard euro aan belastingen en premies ontvangen, dat is 1,1 miljard euro minder dan voorzien bij de Najaarsnota 2011. De tegenvaller betreft een saldo van een paar meevallers en meerdere tegenvallers. De belangrijkste meevallers betreffen de omzetbelasting (0,4 miljard euro op EMU-basis) en de dividendbelasting (0,3 miljard euro). Op kasbasis laat de omzetbelasting weliswaar een tegenvaller van 0,4 miljard euro zien, maar voor de omzetbelasting geldt een 1-maands verschoven kasbasis voor de bepaling van de EMU-saldo relevante inkomsten. Omdat het zogenoemde kas-transverschil van de omzetbelasting 0,8 miljard euro hoger uitkomt dan werd verwacht bij Najaarsnota 2011, resteert per saldo een meevaller van 0,4 miljard euro.

De belangrijkste tegenvallers betreffen de loonheffing (–0,4 miljard euro), de inkomensheffing (–0,6 miljard euro) en de vennootschapsbelasting (–0,5 miljard euro). Ook voor de loonheffing geldt een 1-maands verschoven kasbasis. De loonheffing op kasbasis laat een meevaller van 0,1 miljard euro ten opzichte van de Najaarsnota 2011 zien, maar het kas-transverschil komt 0,5 miljard euro lager uit dan verwacht, waardoor een tegenvaller voor het EMU-saldo van 2011 van 0,4 miljard euro resteert. Overige en wat bescheidener tegenvallers betreffen de BPM (–0,1 miljard euro) en de belastingen op milieugrondslag (–0,1 miljard euro).

Premies werknemersverzekeringen

De premies werknemersverzekeringen zijn op EMU-basis 0,1 miljard euro lager uitgevallen dan de raming bij Najaarsnota. De totale ontvangsten premies werknemersverzekeringen over 2011 komen uit op 49,6 miljard euro. Dit cijfer betreft overigens nog steeds een raming omdat nog niet alle realisaties van de onderliggende posten bekend zijn. Bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2011 zijn deze cijfers beschikbaar.

4. EMU-saldo en EMU-schuld

i. EMU-saldo

Naar huidige inzichten komt het EMU-saldo over 2011 uit op –4,8 procent bbp – zie tabel 4.1.

Tabel 4.1 Ontwikkeling EMU-saldo sinds Najaarsnota 2011 (in procenten bbp)

	2011
EMU-saldo Najaarsnota 2011	– 4,5
Nota van Wijziging: winstafdracht DNB	– 0,1
Inkomsten	– 0,2
Voorlopige Rekening 2011	– 4,8

ii. EMU-schuld

De EMU-schuld voor 2011 komt uit op 65 procent bbp afgerond. De schuldraming bij Najaarsnota bedroeg eveneens 65 procent bbp.

De minister van Financiën, J. C. de Jager

Bijlage 1: Budgettaire kerngegevens

Tabel 1: Budgettaire kerngegevens (in miljarden euro)

	2011
Inkomsten (belastingen en sociale premies)	218,6
Netto uitgaven onder de kaders	245,8
Rijksbegroting in enge zin	115,0
Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt	69,4
Budgettair Kader Zorg	61,3
Overige netto uitgaven	– 3,2
Zorgtoeslag	4,7
Gasbaten	– 11,2
Overig	3,3
Totale netto uitgaven	242,6
EMU-saldo centrale overheid	– 24,0
EMU-saldo lokale overheden	– 5,1
Feitelijk EMU-saldo	– 29,1
Feitelijk EMU-saldo (in % bbp)	– 4,8%
EMU-schuld	395
EMU-schuld (in % bbp)	65%
Bbp	605

Bijlage 2. Budgettair overzicht interventies financiële sector

Tabel 1. Budgettair overzicht crisismaatregelen (in miljoenen euro)

Sinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en de rust te helpen herstellen in de financiële wereld. Onderstaande tabel geeft een actueel overzicht van de budgettaire gevolgen van deze interventies.

Voorlopige Rekening 2011	2008 2010	2011	Artikel
A. Verwerving Fortis/RFS/AA
1. ABN AMRO Group N.V. – ASR Verzekeringen N.V. RFS Holdings B.V. – incl. Z-share, residual N share	27 971	27 971	Saldibalans
2. Overbruggingskrediet Fortis	4 575	3 750	Saldibalans
3. Aflossingen overbruggingskredieten Fortis		– 825	IX-A, artikel 1
4. Renteontvangsten overbruggingskredieten       Fortis	– 1 374	– 169	IX-A, artikel 1
5. Dividend RFS Holdings B.V.	– 6	– 16,24	IX-B, artikel 3
6. Premieontvangsten Capital Relief  Instrument	– 193		IX-B, artikel 3
7. Premieontvangsten counter indemnity	– 26	– 26	IX-B, artikel 3
8. Dividend ABN Amro Group N.V.		– 200	IX-B, artikel 3
∆ Staatsschuld (excl. rente MCN)	30 844	– 1 236,24
B. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (€ 20 mld.)
9. Verstrekt kapitaal ING	10 000		IX-B, artikel 3
10. Verstrekt kapitaal Aegon	3 000		IX-B, artikel 3
11. Verstrekt kapitaal SNS Reaal	750		IX-B, artikel 3
12. Aflossing ING	– 5000	– 2 000	IX-B, artikel 3
13. Aflossing Aegon	– 1500	– 1 500	IX-B, artikel 3
14. Aflossing SNS Reaal	– 185		IX-B, artikel 3
15. Couponrente ING	– 684		IX-B, artikel 3
16. Couponrente Aegon	– 177		IX-B, artikel 3
17. Couponrente SNS Reaal	– 39		IX-B, artikel 3
18. Repurchase fee ING	– 347	– 1 000	IX-B, artikel 3
19. Repurchase fee Aegon	– 160	– 750	IX-B, artikel 3
20. Repurchase fee SNS Reaal	0		IX-B, artikel 3
∆ Staatsschuld	5 659	– 5 250
C. Back-up faciliteit ING: EUR/USD koers	1,34	1,29
21. Funding fee (rente + aflossing)	8 248	3 242	IX-B, artikel 3
22. Management fee	106	39	IX-B, artikel 3
23. Portefeuille ontvangsten (rente + aflossing)	– 7 877	– 3 012	IX-B, artikel 3
24. Garantiefee	– 232	– 85	IX-B, artikel 3
25. Additionele garantiefee	– 154	– 128	IX-B, artikel 3
26. Additionele fee	– 91	– 55	IX-B, artikel 3
27. Saldo Back-up faciliteit ( 21 t/m 26)	0	0	IX-B, artikel 3
28. Meerjarenverplichting aan ING	13 084	10 264	Saldibalans
29. Alt-A portefeuille	16 376	13 934	Saldibalans
∆ Staatsschuld=27. Saldo Back-up faciliteit	0	0
D. Garantiefaciliteit bancaire leningen (€ 200 mld.)
30. Garantieverlening (geëffectueerd)	50 275		IX-B, artikel 2
31. Afname voorwaardelijke verplichting	– 11 277	– 6 688	IX-B, artikel 2
32. Stand openstaande garanties (30+31)	38 998	32 310	IX-B, artikel 2
33. Premieontvangsten garanties  bancaire leningen	– 523	– 361	IX-B, artikel 2
34. Schade-uitkeringen	0	0	IX-B, artikel 2
∆ Staatsschuld (excl. nr. 30, 31 & 32)	– 523	– 361
E1. IJsland
35. Uitkeringen depositogarantiestelsel Icesave	1 428		IX-B, artikel 2
36. Uitvoeringskosten IJslandse DGS door DNB	7		IX-B, artikel 2
37. Oorspronkelijke vordering (excl. rente)	1 329		IX-B, artikel 2
38. Opgebouwde rente op vordering	51	42	Saldibalans
39. Ontvangsten lening IJsland	0	– 443	IX-B, artikel 2
E2. Griekenland
40. Lening Griekenland	1 248	1 946	IX-B, artikel 4
41. Vordering op Griekenland	1 248	3 194	Saldibalans
42. Ontvangsten lening Griekenland  aflossing	0	0	IX-B, artikel 4
43. Ontvangsten lening Griekenland (rente en fee)	– 30	– 115	IX-B, artikel 4
∆ Staatsschuld (excl. nr. 37, 38 & 41)	2 653	1 388
F. Europese instrumenten
44. Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting	2 946		IX-B, artikel 4
45. Garantieverlening NL-aandeel EFSF	25 872	71 910	IX-B, artikel 4
46. Stand openstaande garanties  (44 + 45)	28 818	100 728	IX-B, artikel 4
47. Deelneming EFSF	1	1	IX-B, artikel 4
48. Garantie DNB op lening IMF		13 610	IX-B, artikel 4
∆ Staatsschuld (alleen 47)	1	1
G. Overige gevolgen
49. Uitvoeringskosten en inhuur externen	62	4	IX-B, artikel 3
50. Terug te vorderen uitvoeringskosten  inhuur       externen	0	0	Saldibalans
51. Ontvangen uitvoeringskosten externen	– 19	– 5	IX-B, artikel 3
∆ Staatsschuld (excl. rentelasten)	38 634	–5 458
Staatsschuld    (excl. rentelasten)	38 634	33 175
Toerekenbare rentelasten (geschat)	3 979	1 331

Tabel 2. Balans (standen en mutaties – in miljoenen euro)

Op de balans staan de vorderingen en verplichtingen welke vanwege de crisis zijn aangegaan. Balansonderdelen zijn opgenomen tegen historische aankoopprijs conform de bepalingen van de Rijksbegrotingsvoorschriften met betrekking tot departementale jaarverslagen.

Omschrijving:	2010	∆	2011	Omschrijving:	2010	∆	2011
A. Verwerving Fortis/RFS/AA
1. ABN AMRO Group N.V. – ASR Verzekeringen N.V. – RFS Holdings B.V. (incl. Z-share en residual N-share)	27 971		27 971	I: Financiering staatsschuld (excl. rentelasten)	38 634	– 5 458	33 175
				II: Financiering uit resultaat (tabel 3)	– 519	1 382	863
2. Overbruggingskrediet Fortis	4 575	– 825	3 750	III: Financiering uitgavenkader	43	– 1	42
B. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (€ 20 mld.)
9. Verstrekt kapitaal ING (+ 12)	5 000	– 2 000	3 000	Toerekenbare rentelasten cumulatief	3 979	1 331	5 310
10. Verstrekt kapitaal Aegon (+ 13)	1 500	– 1 500	0
11. Verstrekt kapitaal SNS Reaal (+ 14)	565		565
C. Back-up faciliteit ING				C. Back-up faciliteit ING
29. Alt-A portefeuille	16 376	– 2 442	13 934	28. Meerjarenverplichting	13 084	– 2 820	10 264
Te ontvangen rente	54	– 54	0	Te betalen funding fee	22	– 22	0
				Voorziening en resultaat 2011 (voor voorziening)	3 324	346	3 670
F. Europa
47. Deelneming EFSF	1	1	2
E1. IJsland
37. Oorspronkelijke vordering	1 329		1 329
38. Opgebouwde rente	51	42	92
39. Ontvangsten lening IJsland*		– 410	– 410
Nieuwe vordering op IJsland	1 380	– 368	1 011
E2. Griekenland
41. Vordering op Griekenland	1 248	1 946	3 194
G. Overige gevolgen				Technische correctie
Saldo terug te vorderen uitvoeringskosten	0	0	0	Aansluiting (incl. afronding)	103		103
Totale activa:	58 670	– 5 243	53 427	Totale passiva:	58 670	– 5 243	53 427

* ca. EUR 33 mln. van de boedelontvangsten wordt toegerekend aan de «topping up» en daarom niet in mindering gebracht op de hoofdsom

Tabel 3: Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten (in miljoenen euro)

In deze tabel vindt een toerekening plaats van kosten en opbrengsten van interventies. Op basis van een grove toerekening is een resultaat op interventies opgenomen.

(toerekenbare) Kosten			(toerekenbare) Opbrengsten
Omschrijving:	2008 2010	2011	Omschrijving:	2008 2010	2011
			A. Verwerving Fortis/RFS/AA
Toerekenbare rentelasten	3 979	1 331	4. Renteontvangsten overbruggingskredieten Fortis	1 374	169
			5. Dividend RFS Holdings B.V.	6	16,24
E1. IJsland			6. Premieontvangsten Capital Relief Instrument	193	–
Kosten i.v.m. topping up	106	– 33	7. Premieontvangsten counter indemnity	26	26
			8. Dividend ABN Amro Group N.V.	0	200
G. Overige gevolgen
49. Uitvoeringskosten en inhuur externen	62	4	B. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (€ 20 mld.)
51. Ontvangen uitvoeringskosten externen	– 19	– 5	15. t/m 17. Ontvangen couponrente	900	0
			18. t/m 20. Ontvangen repurchase fees	507	1 750
			C. Back-up faciliteit ING
			Resultaat IABF (na vorming voorziening)	0	0
			D. Garantiefaciliteit bancaire leningen (€ 200 mld.)
			33. Premieontvangsten garanties bancaire leningen (saldo)	523	361
			E1. IJsland
			38. Opgebouwde rente op vordering	51	42
			E2. Griekenland
			43. Ontvangsten lening Griekenland (rente en fee)	30	115
Totale kosten:	4 128	1 297	Totale opbrengsten:	3 610	2 679
Resultaat:	– 519	1 382

Tabel 4: Garanties (in miljoenen euro)

	2008 2010	∆	2011
A. Verwerving Fortis/RFS/AA
Counter indemnity	950	–	950
D. Garantiefaciliteit bancaire leningen (€ 200 mld.)
Stand openstaande garanties	38 998	– 6 688	32 310
F. Europa
Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting	2 946	–	2 946
Garantieverlening NL-aandeel EFSF	25 872	71 910	97 782
Garantie DNB op lening IMF		13 610	13 610
Saldo openstaande garanties:	68 766	78 832	147 598

Bijlage 3. Belasting- en premieopbrengsten conform EMU-definitie³

Belasting- en premieontvangsten 2011 (in miljoenen euro)

	VR 2011	NJN 2011	Verschil
Kostprijsverhogende belastingen	68 458	68 994	– 536
Omzetbelasting	41 175	41 605	– 430
BPM	1 999	2 054	– 55
Accijnzen	11 236	11 234	2
Belastingen van rechtsverkeer	3 098	3 035	64
MRB	3 586	3 595	– 9
Belastingen op milieugrondslag	4 468	4 531	– 63
Verpakkingenbelasting	288	292	– 4
Overige kostprijsverhogende belastingen	2 609	2 648	– 40
Belasting op winst, inkomen, vermogen en premies vvz	100 188	100 918	– 730
Inkomensheffing	– 6 469	– 5 891	– 578
Loonheffing	89 549	89 435	115
Dividendbelasting	2 590	2 317	273
Kansspel	461	464	– 3
Vennootschapsbelasting	12 409	12 878	– 469
Overige belastingen op inkomen, winst en vermogen	1 648	1 715	– 67
Totaal belastingen en premies volksverzekeringen (kasbasis)	168 647	169 912	– 1 266
Kas-transverschil (aansluiting naar EMU-basis)	391	83	308
wv Omzetbelasting	435	– 384	819
wv Loonheffing	126	603	– 477
wv overig	– 169	– 136	– 34
Totaal belastingen en premies volksverzekeringen (EMU-basis)	169 038	169 996	– 958
Premies Werknemersverzekeringen (EMU-basis)	49 568	49 699	– 131
Totaal belasting en premies (EMU-basis)	218 606	219 695	– 1 089

Bijlage 4: Departementale onderuitputting Voorlopige Rekening 2011

Departementale onderuitputting Voorlopige Rekening, RBG-eng (in miljoenen euro)

	2011
De Koning	– 0,1
Staten-Generaal	– 0,5
Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten	– 1,7
Algemene Zaken	– 2,5
Koninkrijksrelaties	0,0
Buitenlandse Zaken / HGIS	– 130,7
Veiligheid en Justitie	– 23,8
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties	– 20,7
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap	– 106,5
Nationale Schuld (Transactiebasis)	– 2,6
Financiën	– 88,4
Defensie	– 4,8
Infrastructuur en Milieu	– 70,1
Economische Zaken, Landbouw en Innovatie	1,2
Sociale Zaken en Werkgelegenheid	– 26,7
Volksgezondheid, Welzijn en Sport	7,0
Gemeentefonds	– 59,9
Provinciefonds	0,0
Infrastructuurfonds	82,5
Totaal	– 448,2

---

1 In de Najaarsnota 2011 is een EMU-saldo van –4,5 procent bbp opgenomen. Na verwerking van de Nota van Wijziging op de tweede suppletoire begroting van Financiën (9B), wijziging samenhangende met de Najaarsnota, bedroeg het EMU-saldo –4,6 procent bbp. Zie de toelichting op de ontwikkeling van het EMU-saldo in paragraaf 4.

2 Nota van Wijziging op de tweede suppletoire begroting van Financiën (9B), wijziging samenhangende met de Najaarsnota, Kamerstuk 33090-IXB, nr. 5, vergaderjaar 2011–2012.

3 In bovenstaande tabel worden bedragen op kasbasis gepresenteerd. Het verschil tussen de cijfers op kasbasis en op EMU-basis wordt weergegeven als «KTV». Dat staat voor kas-trans verschil. De KTV’s met betrekking tot belastingen respectievelijk premies zorgen dus voor de aansluiting tussen de belasting- en premieontvangsten op kasbasis en EMU-basis.