32 847 Integrale visie op de woningmarkt

Nr. 1126 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 december 2023

In de meest kwetsbare wijken in Nederland staat de kwaliteit van de woningen en de leefomgeving onder druk. Door middel van het Volkshuisvestingsfonds investeer ik in de verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in deze wijken. Via deze brief maak ik bekend welke 20 gemeenten/regio’s een bijdrage uit het Volkshuisvestingsfonds ontvangen. Met de bijdrage uit het Volkshuisvestingsfonds gaan deze gemeenten aan de slag met het verbeteren van bijna 13.000 duizend woningen zodat de leefbaarheid en veiligheid in die kwetsbare gebieden toeneemt. Verder sta ik in deze brief stil bij de derde en vierde tranche van het Volkshuisvestingsfonds in 2024.

Toekenningen tweede tranche Volkshuisvestingsfonds

In 2021, in de vorige kabinetsperiode, is via het Volkshuisvestingsfonds begonnen met het investeren in kwetsbare wijken door middel van een bijdrage van ruim € 412 miljoen¹. Het budget uit de eerste tranche van het Volkshuisvestingsfonds werd meer dan twee keer overtekend. Dit bewijst dat er bij gemeenten een grote behoefte is aan middelen om deze problematiek te kunnen aanpakken. Voor de huidige kabinetsperiode is als gevolg van dit succes € 600 miljoen beschikbaar gesteld, verdeeld over onder andere een tranche van € 280 miljoen inclusief BTW in 2023 en volgende tranches voor 2024 met een totaalbedrag van circa € 293 miljoen inclusief BTW. Van 1 juli tot 16 oktober 2023 hadden gemeenten de mogelijkheid om hun aanvragen in te dienen voor de tweede tranche. Het beschikbare budget werd wederom ruim overtekend. Alle ingediende aanvragen telden op tot ruim € 480 miljoen.

In totaal zijn door 34 verschillende gemeenten/regio’s 60 aanvragen ingediend. Al deze aanvragen tellen op tot een aangevraagd bedrag van € 480 miljoen. De aanvragende gemeenten zijn verspreid over heel Nederland; het gros van de aanvragen was afkomstig vanuit een Stedelijk Focusgebied of een grensregio. Vier van de 60 aanvragen voldeden niet aan de toelatingscriteria. De overige 56 aanvragen zijn ter beoordeling aangeboden aan de Toetsingscommissie Volkshuisvestingsfonds². Twee aanvragen zijn als onvoldoende beoordeeld door de Toetsingscommissie en de andere 54 aanvragen hebben een positief advies gekregen van de Toetsingscommissie. Het volledige advies van de Toetsingscommissie stuur ik als afzonderlijke bijlage mee met deze brief.

Om te komen tot een verdeling van de beschikbare middelen heb ik, conform de Meerjarige regeling specifieke uitkering herstructurering volkshuisvesting³, op basis van de adviezen van de Toetsingscommissie een rangorde opgesteld van alle aanvragen. Deze rangorde leidt tot een toekenning aan 38 aanvragen, verdeeld over 20 gemeenten. Deze aanvragen zijn goed voor bijdragen in de omvang van € 280 miljoen en bijna 13.000 woningen. In bijlage 1 is het volledige overzicht te zien van de gemeenten die een toekenning ontvangen inclusief het bedrag dat door hen is aangevraagd. Vanwege de beperkte beschikbaarheid van middelen in 2023 is het niet mogelijk om alle aanvragen van de gemeenten die een positief advies hebben gekregen van de Toetsingscommissie, een toekenning te geven.

Van de 20 gemeenten die een toekenning krijgen hebben 10 een Stedelijk Focusgebied en liggen 9 gemeenten in een grensregio. Eén gemeente is niet prioritair en ontvangt iets meer dan € 1 miljoen voor een plan voor de herstructurering van 220 woningen. De 10 gemeenten met een Stedelijk Focusgebied zijn goed voor 2/3^e van het beschikbare budget en hebben plannen voor de herstructurering van ruim 8.800 woningen. De 9 gemeenten in een grensregio ontvangen 1/3^e van het budget en hebben plannen voor de herstructurering van ruim 3.400 woningen.

Derde en vierde tranche VHF in 2024

Van alle aanvragen kunnen 16 aanvragen ondanks een positief advies van de Toetsingscommissie niet worden toegekend vanwege het beschikbare budget. Om deze en andere gemeenten in staat te stellen snel aan de slag te gaan met het aanpakken van de leefbaarheid en veiligheid en ze niet te confronteren met onnodige administratieve lasten, heb ik besloten de derde tranche van het Volkshuisvestingsfonds snel open te stellen. Daarmee wordt alle gemeenten snel een nieuwe kans geboden op een toekenning uit het Volkshuisvestingsfonds. Het loket van de derde tranche zal begin 2024 al geopend worden voor een kortere tijd dan in 2023, maar zal wel voldoende tijd aan alle gemeenten bieden en gepaard gaan met een tranchebedrag van € 175 miljoen inclusief BTW. De regeling voor deze tranche wordt niet of minimaal gewijzigd. Deze tranche staat open voor alle gemeenten in Nederland en het staat daarmee elke gemeente vrij om een aanvraag in te dienen. Gewijzigde of nieuwe aanvragen worden opnieuw beoordeeld door de Toetsingscommissie.

Het loket van de vierde tranche in 2024 bevat minstens € 118 miljoen en zal geopend zijn van 1 juni tot 1 oktober 2024. Vooruitlopend op deze tranche zal de regeling naar verwachting wel inhoudelijk worden aangepast. Het advies van de Toetsingscommissie wordt betrokken bij de eventuele wijziging van de regeling, zie de separate bijlage. Via deze weg wil ik de Toetsingscommissie van harte bedanken voor haar goede advies en inzet. Ik zal de Kamer nader informeren als het Volkshuisvestingsfonds voor de vierde tranche wordt gewijzigd. Ook zal ik de Kamer informeren over de toekenningen voor de derde in 2024. Dit zal in het voorjaar van 2024 zijn.

Slot

Het Volkshuisvestingsfonds is voor 2023 volledig uitgeput. Ik heb waardering voor de inspanningen die gemeenten hebben gedaan en voor hun aandacht voor de leefbaarheid en veiligheid van kwetsbare gebieden. De woningmarkt heeft investeringen nodig in de woningvoorraad, de woningbouw en de ruimte daar om heen om de kwaliteit, betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen te blijven garanderen. In 2024 zet ik deze aanpak voort met nog twee tranches van het Volkshuisvestingsfonds.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge

BIJLAGE 1: VHF AANVRAGEN 2023

Gemeente	Plan/Project	Totaal gevraagde bijdrage in €
Den Haag	Particuliere woningverbetering Zuidwest	€ 19.306.000
Heerlen	VHF2023 Heerlen Noord	€ 27.871.368
Rotterdam	NPRZ Wonen	€ 27.914.101
Utrecht	Overvecht fase 1	€ 13.999.431
Breda	Verduurzaming koopwoningen	€ 11.414.102
Breda	Verduurzaming VVE’s	€ 2.662.841
Parkstad Limburg	Spekholzerheide	€ 853.137
Roosendaal	Roosendaal Stad	€ 14.907.659
Tilburg	VHF2023 Tilburg Noord	€ 10.887.996
Enschede	Hanenberglanden	€ 7.662.478
Arnhem	Arnhem-Oost	€ 26.580.010
Parkstad Limburg	Bleijerheide fase 3	€ 499.612
Parkstad Limburg	Bleijerheide fase 2	€ 742.878
Amsterdam	VHF Nieuw-West 2023–2033	€ 27.983.982
Venlo	Aanpak Geresstraat	€ 14.599.622
Parkstad Limburg	Revitalisering Beekstraat/Beekplaats	€ 649.199
Terneuzen	Oude Raadsledenbuurt	€ 5.045.585
Parkstad Limburg	Gebiedsontwikkeling Rumpenerstraat	€ 2.632.571
Breda	Verduurzaming gespikkeld bezit	€ 1.277.709
Breda	Inponden	€ 731.010
Sluis	WZZ’s (woonzorgzones) Sluis	€ 17.267.553
Parkstad Limburg	Driehoek S/R/H	€ 2.410.003
Parkstad Limburg	Mucherveld fase 2	€ 1.792.500
Noardeast-Fryslân	Aanpak leefbaarheidsproblematiek	€ 9.177.744
Parkstad Limburg	Bloemenbuurt fase 2	€ 653.020
Oost-Groningen	Westerwolde–Vlagtwedde	€ 1.121.286
Oost-Groningen	GGA Maarsveld	€ 4.826.368
Oost-Groningen	GGA Musselkanaal	€ 1.662.919
Oost-Groningen	GGA Noordwest	€ 1.230.333
Oost-Groningen	GGA Bellingwolde	€ 1.120.723
Oost-Groningen	GGA Bad Nieuweschans	€ 2.426.843
Oost-Groningen	GGA Winschoten Zuid	€ 1.718.483
Oost-Groningen	GGA Oude Pekela	€ 2.293.891
Oost-Groningen	GGA Nieuwe Pekela	€ 3.384.197
Bronckhorst	Buitengebied	€ 1.702.260
Haarlem	Verduurzaming Meerwijk	€ 1.002.768
Waadhoeke	Project Bildtdijken 2	€ 3.476.060
Delft	Verduurzamen Voorhof (Zuid)	€ 11.113.820

---

1 Kamerstuk 32 847, nr. 810.

2 Stcrt. 2023, nr. 2836.

3 Stcrt. 2023, nr. 17370.