Besluit specialisatie

1 mei 2012

De Raad voor Rechtsbijstand (hierna: de Raad),

Gelet op:

• artikel 2, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet beëdigde tolken en vertalers (Stb. 2007, 375, hierna: de Wbtv);

• artikel 10, tweede lid, van het Besluit beëdigde tolken en vertalers (Stb. 2008, 555: hierna: het Besluit btv);

• de Regeling van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 13 januari 2011 tot wijziging van de Regeling houdende aanwijzing tot bewerker en verlening van mandaat en machtiging van de Minister van Justitie aan de raad voor de rechtsbijstand te ’s-Hertogenbosch betreffende het register beëdigde tolken en vertalers, (Stcrt. 19 januari 2011, 1030);

• het advies van het Kwaliteitsinstituut beëdigde tolken en vertalers van 26 maart 2012.

Stelt het volgende Besluit specialisatie vast:

Specialisatie

Artikel 1

Onder de overige specifieke bekwaamheden, zoals bedoeld in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wbtv, worden verstaan: bekwaamheden in aanvulling op de competenties genoemd in artikel 3 van de Wbtv en zoals aangewezen bij het Besluit aanwijzen specialisatie. Deze bekwaamheden worden aangeduid als ‘specialisatie’.

Het verzoek

Artikel 2

Een beëdigde tolk of beëdigde vertaler als bedoeld in artikel 1, aanhef en onder c en d van de Wbtv, kan een verzoek tot het vermelden van een specialisatie in het Register beëdigde tolken en vertalers (hierna: het Rbtv) indienen.

Artikel 3

Het verzoek kan uitsluitend betrekking hebben op door de Raad aangewezen specialisaties, welke zijn neergelegd in het Besluit aanwijzen specialisatie.

Artikel 4

Het verzoek wordt ingediend door middel van het daarvoor bestemde formulier ‘Verzoek specialisatie’, te vinden op www.bureauwbtv.nl.

Artikel 5

Bij het verzoek worden overgelegd:

• de stukken waaruit blijkt dat de tolk of vertaler aan de voor vermelding van de specialisatie vereiste competenties voldoet.

Voorwaarden

Artikel 6

De voorwaarden en daarmee vereiste competenties voor het vermelden van een specialisatie zijn neergelegd in het Besluit aanwijzen specialisatie en de bijlagen daarbij.

1 mei 2012

Raad voor Rechtsbijstand, P.J.M. van den Biggelaar, Directeur stelsel.

TOELICHTING

Algemeen

In artikel 2, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wbtv is neergelegd dat op verzoek van een beëdigde tolk of beëdigde vertaler overige specifieke bekwaamheden, oftewel specialisaties kunnen worden vermeld.

De voorwaarden voor inschrijving in het Rbtv zijn algemeen van aard. Dat geldt ook voor de beëdiging als tolk of vertaler door de rechtbank. Een tolk of vertaler kan echter voor de meest uiteenlopende opdrachten worden ingeschakeld. Met het vermelden van specialisaties en het mogelijk maken voor opdrachtgevers daarop binnen het Rbtv te zoeken, wordt uitvoering gegeven aan een van de uitgangspunten van de Wbtv, namelijk dat van ‘de juiste tolk op de juiste plaats’. Uiteraard geldt dat ook voor vertalers.

Net als de inschrijving in het Rbtv beoogt de vermelding van een specialisatie een bepaalde kwaliteit van de tolk of vertaler te garanderen. Om die reden is er uitdrukkelijk voor gekozen dat slechts aangewezen specialisaties in het Rbtv kunnen worden vermeld en uiteraard slechts nadat de tolk of vertaler heeft aangetoond aan de voorwaarden daarvoor te voldoen. Indien als uitgangspunt wordt genomen dat elke specialisatie die de tolk of vertaler vermeldenswaardig acht, kan worden vermeld, kan die kwaliteit op geen enkele wijze worden gegarandeerd. Er ontstaat dan immers een wildgroei aan specialisaties, waarbij opdrachtgevers er niet van op aan kunnen dat ook daadwerkelijk sprake is van een specialisatie en zij dus de voor hen juiste tolk of vertaler hebben gevonden. Vergelijk de toelichting op artikel 10, tweede lid, van het Besluit btv (Stb. 2008, 555, p. 16).

Het Kwaliteitsinstituut tolken en vertalers heeft op 26 maart 2012 advies uitgebracht over specialisaties. Dat advies is als uitgangspunt genomen bij het onderhavige besluit.

Artikelsgewijs

Artikel 1

De vermelding van specialisaties in het Rbtv duidt er, zoals gezegd, op dat een tolk of vertaler voor een bepaalde talencombinatie of vertaalrichting over een specialisatie beschikt. Opdrachtgevers moeten er vanuit kunnen gaan dat aan die vermelding waarde kan worden gehecht en de vermelding dan ook een kwaliteit behelst. In het Besluit aanwijzen specialisatie en de bijlagen daarbij worden de voorwaarden voor vermelding van een specialisatie uitgewerkt. Slechts als aan de voorwaarden van een specialisatie wordt voldaan, wordt de specialisatie vermeld.

Het onderhavige besluit heeft betrekking op het algemene kader dat geldt voor het vermelden van specialisaties.

Artikel 2

Specialisaties kunnen overeenkomstig artikel 2, eerste lid, aanhef en onder d, van de Wbtv slechts worden vermeld in het Rbtv. Dat wil zeggen dat bij een plaatsing op de Uitwijklijst een specialisatie van een tolk of vertaler niet kan worden vermeld. Met die specialisatie wordt immers gedoeld op extra bekwaamheden in aanvulling op de basiscompetenties die gelden voor inschrijving in het Rbtv. Een tolk of vertaler die op de Uitwijklijst is geplaatst, beschikt niet aantoonbaar over die basiscompetenties. Logischerwijs kan een tolk of vertaler dan ook niet over bekwaamheden in aanvulling daarop beschikken.

Uit het voorgaande vloeit ook voort dat alleen een tolk of vertaler, zoals bedoeld in artikel 1, aanhef en onder c en d van de Wbtv, dat wil zeggen een beëdigde tolk of beëdigde vertaler om vermelding van specialisaties kan verzoeken. Inschrijving in het Rbtv betekent echter niet noodzakelijk dat sprake is van een tolk of vertaler, in de zin van dat artikel. Een tolk of vertaler moet eerst immers binnen twee maanden na inschrijving worden beëdigd op grond van artikel 12, eerste lid, van de Wbtv. Uitsluitend een als zodanig beëdigde tolk of beëdigde vertaler kan een specialisatie vermeld krijgen.

Artikel 3

Zoals gezegd en uitgelegd is er voor gekozen specialisaties aan te wijzen. Het aanwijzen van een specialisatie betekent dat er voorwaarden zijn uiteengezet voor de specialisatie. Als aan die voorwaarden wordt voldaan wordt de specialisatie vermeld. Alleen op die wijze kan met een vermelding van specialisaties in het Rbtv worden gegarandeerd dat de tolk of vertaler over die extra bekwaamheden en dus kwaliteit beschikt.

Artikel 4

Het formulier ‘verzoek specialisatie’ moet volledig ingevuld en ondertekend worden. Het verzoek wordt anders niet in behandeling genomen. Op het formulier kan slechts een keuze worden gemaakt voor de aangewezen specialisaties.

Het verzoek tot vermelding van een specialisatie kan worden ingediend na inschrijving in het Rbtv en beëdiging als tolk of vertaler.

Artikel 5

Het is aan de tolk of vertaler om aan te tonen dat hij voldoet aan de voorwaarden die gelden voor het vermelden van de specialisatie. De stukken waarmee dat aangetoond wordt, moeten dan ook logischerwijs bij het verzoek worden overgelegd.

Artikel 6

Zoals reeds is opgemerkt, zijn de specialisaties aangewezen bij het Besluit aanwijzen specialisatie. In de bijlagen van dat besluit zijn de specialisaties en de voor vermelding daarvan vereiste competenties neergelegd. Voor elke specialisatie gelden afzonderlijke competenties. Als de tolk of vertaler aantoont daaraan te voldoen, volgt vermelding van de specialisatie bij de overeenkomstige inschrijving in het Rbtv.

Artikel 7

De specialisatie wordt uitsluitend vermeld bij de talencombinatie of vertaalrichting waarop de specialisatie betrekking heeft.

Als voorbeeld: een tolk staat in het Rbtv ingeschreven voor de talencombinaties Nederlands–Pools, Engels–Pools en Nederlands–Russisch. Hij of zij vraagt om vermelding van de specialisatie ‘tolk in strafzaken’. Op basis van zijn of haar diploma ‘Gerechtstolk in strafzaken Pools’ van de Stichting Instituut Gerechtstolken & -Vertalers (hierna: de SIGV) en bewijsstukken van de vereiste ervaring kan dat verzoek worden gehonoreerd. Echter de specialisatie ‘tolk in strafzaken’ wordt uitsluitend vermeld bij de inschrijving als tolk Nederlands–Pools. Met het diploma van het SIGV toont de tolk namelijk alleen maar aan voor de voor vermelding vereiste competenties te voldoen wat betreft de talencombinatie Nederlands–Pools. Bij de inschrijving van de tolk voor de talencombinaties Engels–Pools en Nederlands–Russisch staat de specialisatie ‘tolk in strafzaken’ dus niet vermeld.

Een tweede voorbeeld: een vertaler staat in het Rbtv ingeschreven voor de vertaalrichtingen Nederlands → Hongaars en Hongaars → Nederlands en als tolk voor de talencombinatie Nederlands–Hongaars. Hij of zij vraagt om vermelding van de specialisatie ‘vertaler in strafzaken’. Op basis van zijn of haar diploma ‘Juridisch vertaler in strafzaken Hongaars’ van de SIGV en ervaringsgegevens kan dat verzoek worden gehonoreerd. Echter de specialisatie wordt uitsluitend vermeld bij de inschrijving als vertaler Nederlands → Hongaars en/of Hongaars → Nederlands. Met het diploma van het SIGV toont de vertaler namelijk alleen maar aan aan de voor vermelding vereiste competenties te voldoen wat die vertaalrichting(en) betreft. Bij de inschrijving als tolk voor de talencombinatie Nederlands–Pools staat de specialisatie ‘vertaler in strafzaken’ dus niet vermeld.

Artikel 8

Hoewel een verzoek tot vermelding van een specialisatie op elk moment na inschrijving in het Rbtv en beëdiging als tolk of vertaler kan worden ingediend, loopt de periode van vermelding van de specialisatie parallel aan de periode van inschrijving in het Rbtv van 5 jaar. Dat wil zeggen dat de periode van vermelding eindigt met de periode van inschrijving maar niet noodzakelijkerwijs begint met de periode van inschrijving.

Als voorbeeld: een vertaler staat vanaf 1 maart 2009 in het Rbtv ingeschreven voor de vertaalrichtingen Nederlands → Japans en Japans → Nederlands. Hij of zij vraagt op 1 januari 2012 om vermelding van de specialisatie ‘vertaler in strafzaken’. Dat verzoek wordt gehonoreerd op 1 maart 2012 en vanaf die datum staat bij de inschrijving als vertaler Nederlands → Japans en Japans → Nederlands de specialisatie ‘vertaler in strafzaken’ vermeld. Op 2 maart 2014 eindigt de inschrijving als vertaler Nederlands → Japans en Japans → Nederlands. Op die datum eindigt dan ook de vermelding van de specialisatie ‘vertaler in strafzaken’. Die specialisatie hoort immers bij en is onlosmakelijk verbonden met de inschrijving als vertaler Nederlands → Japans en Japans → Nederlands. Met andere woorden: de vermelding van de specialisatie kan niet bestaan zonder een daarbij horende inschrijving in het Rbtv. Zodra die inschrijving eindigt, eindigt dan ook de vermelding van de specialisatie.

Als een verzoek tot vermelding van een specialisatie wordt ingediend gelijktijdig met een verzoek tot inschrijving in het Rbtv en beide verzoeken worden ingewilligd, dan zullen de periode van inschrijving en de periode van vermelding niet noodzakelijk gelijk aan elkaar zijn. Eerst na beëdiging als tolk of vertaler wordt de specialisatie vermeld bij de inschrijving. Als een beëdiging niet noodzakelijk is, omdat de tolk of vertaler reeds als zodanig is beëdigd, dan zullen de periode van inschrijving en de periode van vermelding van de specialisatie wel gelijk aan elkaar zijn. Een beëdiging als tolk is na inschrijving in het Rbtv niet opnieuw nodig als hij of zij reeds eerder als tolk op grond van de Wbtv is beëdigd. Een beëdiging als vertaler is niet nodig als de vertaler reeds is op enig moment is beëdigd als vertaler, daargelaten voor welke vertaalrichtingen.

Bij een verzoek tot verlenging van de inschrijving in het Rbtv kan ook worden verzocht om verlenging van de vermelding van de specialisatie. De verlenging van de specialisatie wordt toegekend als aan de voorwaarden die daarvoor zijn vastgesteld, wordt voldaan.

Artikel 9

De specialisatie brengt ook een bijscholingsverplichting met zich. De specialisatie duidt er immers op dat over overige specifieke bekwaamheden wordt beschikt. Ook die bekwaamheden moeten door middel van deskundigheidsbevorderende en relevante scholingsactiviteiten op peil worden gehouden en worden uitgebreid. In het Besluit specialisatie is het een en ander uitgewerkt.