Vragen van het lid Spekman (PvdA) aan de minister voor Immigratie en Asiel over de Rapportage Vreemdelingenketen over januari tot juli 2011 (ingezonden 29 november 2011).

Antwoord minister Leers (Immigratie, Integratie en Asiel) (ontvangen 31 januari 2012) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 1085

Vraag 1

Wat is de verklaring voor het feit dat in het laatste half jaar van 2010 56% van in de Algemene Asielprocedure afgedane asielaanvragen is ingewilligd, en dit in de eerste helft van 2011 44% is? Is er een aanscherping van de toelatingsregels die zorgt voor deze daling? Zo ja, welke? Is er een aanscherping van de toets van de geloofwaardigheid die zorgt voor deze daling? Zo ja, welke?

Antwoord 1

Er zijn geen aanscherpingen in het beleid geweest die een verklaring kunnen vormen voor deze daling.

Vraag 2

Wat zijn er de oorzaken van dat grote landen met veel inwoners zoals bijvoorbeeld Polen, Spanje, Tsjechië, Portugal en Bulgarije relatief veel minder asielaanvragen te verwerken krijgen?

Antwoord 2

Oorzaken van de geschetste situatie zijn niet aan te geven. Er is geen onderzoek bekend dat daar specifiek op ingaat. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de hoogte van de instroom van asielzoekers bepaald wordt door een complex geheel van push-factoren in de landen van herkomst en pull-factoren in de landen van bestemming.

Vraag 3

Op welke wijze is de opname van de ruim 2000 extra «Griekse Dublinclaimanten» in de Nederlandse asielprocedure in de toelatingscijfers verwerkt?

Antwoord 3

Van de ruim 2000 extra zaken zijn er ruim 200 via de Algemene Asielprocedure afgedaan, de rest via de Verlengde Asielprocedure. Ongeveer 30% van de zaken was nog openstaand, de overige 70% kwam terug uit (hoger) beroep.

Eind november 2011 was ruim 90% van de asielaanvragen behandeld, waarvan ruim 60% met een inwilliging is afgesloten.

Vraag 4

Wat is er de oorzaak van dat de werkvoorraad asiel van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een jaar tijd is verdubbeld? Hoe komt het dat de gemiddelde doorlooptijden bij de Raad van State als het gaat om asielzaken onder druk staan? Op welke wijze wordt ervoor gezorgd dat deze naar een gewenst niveau worden teruggebracht en de werkvoorraad kan afnemen?

Antwoord 4

De verdubbeling in de onderhanden werkvoorraad Asiel (AA en VA) is veroorzaakt door een structureel hoger aanbod van nieuwe zaken. Met name de maanden november (2010), december (2010) en januari (2011) lieten een fors hogere instroom dan gemiddeld zien. Voor de afdoening van dit structureel verhoogde aanbod moet de productiecapaciteit verder worden bijgesteld, wat enige tijd nodig heeft. De eerste resultaten van deze opschaling zijn zichtbaar in de verhoogde productiecijfers, maar een daling van de onderhanden werkvoorraad kon, door het nog sterker verhoogde aanbod, niet worden bewerkstelligd.

De sterke druk op de doorlooptijd Asiel wordt beïnvloed doordat het aanbod de productie al langere tijd overtreft en doordat het aanbod AA hiervan meer dan verdubbeld is en om extra productiecapaciteit vraagt. Door het meer in balans brengen van de productiecapaciteit benodigd voor het structureel hogere aanbod en door het waar mogelijk nog verder optimaliseren van de werkprocessen wordt getracht het onderhanden werk weer op een gewenst niveau te brengen.

Vraag 5

Hoe vaak heeft u hoger beroep ingesteld bij de Raad van State in vreemdelingenzaken? Hoe verhoudt dat aantal zich tot 2010? In hoeveel van die zaken ging het om hoger beroep dat noodzakelijk was voor het waarborgen van de rechtseenheid?

Antwoord 5

De Raad van State heeft mij gemeld dat in de eerste helft van 2011 circa 4400 zaken zijn behandeld. Hiervan zijn circa 500 te herleiden, die door mij als minister aanhangig waren gemaakt. In 2010 zijn van de circa 7700 afdoeningen circa 1650 te herleiden, die door mij aanhangig waren gemaakt. Er is geen geautomatiseerd te genereren informatie beschikbaar over het aantal zaken waarbij hoger beroep is ingesteld met als belangrijkste grond het waarborgen van de rechtseenheid.

Vraag 6

Aan hoeveel Somalische, hoeveel Afghaanse, hoeveel Irakese en hoeveel Iraanse asielzoekers is een vergunning verleend?

Antwoord 6

In 2010 en 2011 zijn er de volgende aantallen verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd verleend aan asielzoekers uit de genoemde landen. De cijfers zijn op tientallen afgerond.

2010:
Afghanistan	750
Irak	1 450
Iran	460
Somalië	3 590

Eerste helft 2011:
Afghanistan	620
Irak	700
Iran	320
Somalië	1 340

Vraag 7

Hoe vaak hebben vreemdelingen onderscheidenlijk in 2009, 2010 en 2011 een aanvraag om gezinshereniging voor verblijf bij kennismigrant gedaan?

Antwoord 7

Tijdens de begrotingbehandeling op 17 november jl. heb ik toegezegd dat door te exerceren op de precieze analyse van een mogelijk verband tussen de stijging van het aantal aanvragen voor gezinshereniging en het aantal aanvragen voor de Kennismigrantenregeling. Een van de aspecten die zal worden geanalyseerd, is hoeveel aanvragen om gezinshereniging voor verblijf bij kennismigranten zijn gedaan. In het voorjaar van 2012 zullen de resultaten van de analyse aan uw Kamer worden gezonden.

Vraag 8

Hoe vaak is in 2010 en het eerste half jaar van 2011 door de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) een mvv-vrijstelling verleend, waardoor in Nederland een verblijfsvergunning regulier kon worden aangevraagd? Wat zijn de belangrijkste categorieën redenen waarom deze vrijstellingen zijn verleend?

Antwoord 8

In het IND-systeem vindt geen aparte registratie plaats van de vrijstelling mvv-vereiste. Er wordt alleen geregistreerd of een aanvraag om een verblijfsvergunning is ingewilligd of afgewezen. Gelet hierop kan niet met zekerheid worden aangegeven in hoeveel gevallen vrijstelling van het mvv-vereiste is verleend in de vermelde periode. Het kan namelijk voorkomen dat vrijstelling van het mvv-vereiste wordt verleend, maar dat de aanvraag om een verblijfsvergunning vervolgens wordt afgewezen wegens het niet voldoen aan de overige verblijfsvoorwaarden. Om bovengenoemde reden kan evenmin worden nagegaan wat de belangrijkste categorieën redenen zijn voor verlening van vrijstelling van het mvv-vereiste.

Uit het IND-systeem blijkt wel het volgende. In 2010 en de eerste helft van 2011 zijn ongeveer 5340 respectievelijk ongeveer 2440 aanvragen om een verblijfsvergunning regulier bepaalde tijd ingewilligd, die ingediend zijn door vreemdelingen die op grond van hun nationaliteit mvv-plichtig zijn, maar die niet in het bezit waren van een geldige mvv. Hieruit kan worden geconcludeerd dat vrijstelling van het mvv-vereiste in ieder geval is verleend in bovengenoemde gevallen. Het merendeel van deze inwilligingen betrof aanvragen om een verblijfsvergunning regulier bepaalde tijd met als doel «gezinshereniging bij ouders». Hieronder kunnen onder meer minderjarige kinderen van twaalf jaar of jonger vallen die in Nederland zijn geboren, vanaf dat moment onafgebroken in Nederland woonachtig zijn en feitelijk zijn blijven behoren tot het gezin van een van de ouders die sinds de geboorte van het kind in Nederland verblijft op grond van een verblijfsvergunning.

Tevens kunnen hieronder minderjarige kinderen vallen die schoolgaand zijn, drie jaar ononderbroken hoofdverblijf in Nederland hebben en een aanvraag hebben ingediend tot het verlenen van een verblijfsvergunning regulier bepaalde tijd voor gezinshereniging bij een Nederlander of een hoofdpersoon met rechtmatig verblijf op grond van een verblijfsvergunning. Deze vreemdelingen worden vrijgesteld van het mvv-vereiste bij een aanvraag om een verblijfsvergunning regulier bepaalde tijd.

Vraag 9

Gaat u het conform het gedoogakkoord onmogelijk maken om in Nederland een verblijfsvergunning regulier aanvragen?

Antwoord 9

Het uitgangspunt van het kabinet is dat alle aanvragen voor verblijf in Nederland buiten Nederland worden gestart en afgewacht. Uitzondering hierop betreft vreemdelingen die recht hebben op bescherming. Begin 2012 ontvangt u van mij een uitwerking van de maatregelen van het programma Stroomlijning Toelatingsprocedures. In dit programma zijn maatregelen uitgewerkt om, kort gezegd, doorlooptijden te verkorten en het stapelen van procedures tegen te gaan. In het nieuwe systeem wordt zuiverder de scheiding gelegd tussen enerzijds regulier (vanuit het buitenland) en anderzijds bescherming (mag vanuit Nederland). Bescherming moet dan breed worden opgevat: asiel én regulier-humanitair. Het uitgangspunt dat reguliere aanvragen alleen vanuit het buitenland mogen worden opgestart zal dan nog helderder en beter handhaafbaar worden.

Vraag 10

Hoeveel procent van Somalische, van de Irakese en van de Afghaanse afgewezen asielzoekers in behandeling bij de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) zijn teruggekeerd naar het land van herkomst?

Antwoord 10

In de eerste helft van 2011 zijn ca. 200 Afghanen middels een vorm van vertrek uitgestroomd bij de DT&V waarvan circa 17% aantoonbaar naar het land van herkomst is teruggekeerd. In dezelfde periode zijn ca. 330 Somaliërs middels een vorm van vertrek uitgestroomd waarvan circa 1% aantoonbaar naar het land van herkomst. In de genoemde periode zijn circa 810 Irakezen vertrokken waarvan circa 37% naar het land van herkomst.

Vraag 11

Hoe groot is de groep Alleenstaande minderjarige vreemdeling (AMV)’s die nog onder het oude AMV-beleid vielen en die (nog) geen verblijfsrecht (meer) hebben? Hoeveel van hen bevindt en zich langer dan vijf jaar in Nederland zijn onder de 21 jaar? Hoeveel van hen, waaronder de deelnemers aan het Perspectief-experiment, zijn in beeld bij de overheid?

Antwoord 11

Er is geen sluitende registratie van amv’s die volgens het bestaande amv-beleid (nog) geen verblijfsrecht (meer) hebben en zich nog in Nederland bevinden. Dat geldt eveneens voor het aandeel van hen dat langer dan 5 jaar in Nederland is en dat jonger is dan 21 jaar.

De onderzoeksgegevens van het CVO betreffende het Experiment Perspectief geven de mogelijkheid, in combinatie met het aantal ex-amv’s dat gedurende de looptijd van het experiment in beeld was bij de DT&V, een indicatie te geven over de omvang van de groep ex-amv’s die nog in Nederland verblijven (Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, 19 637, nr. 1461). Op het eind van de onderzochte periode (1 oktober 2009 tot 1 april 2011) verbleven ongeveer 1000 ex-amv’s nog steeds in Nederland zonder verblijfsrecht. Het rapport van het CVO bevat voorts gegevens over de verblijfsduur in Nederland van de ongeveer 730 ex-amv’s die hebben deelgenomen aan het Experiment Perspectief en over hun leeftijd. Zo blijkt uit het rapport van het CVO dat deze ex-amv’s gemiddeld al bijna zeven jaar in Nederland verbleven op het moment dat zij hulp zochten bij de steunpunten. De gemiddelde leeftijd waarop de deelnemers bij de steunpunten terecht kwamen, was 22 jaar. Bij bovenstaand cijfer dient wel een kanttekening te worden gemaakt. Het betreft een momentopname. In dit cijfer kunnen zich inmiddels wijzigingen hebben voorgedaan.

Vraag 12

Hoeveel vreemdelingen die in de Europese Unie (EU) toelating vragen komen via de oostgrens van Europa de EU binnen? Hoeveel komen er via de zuidgrens de EU binnen? Kunt u daarbij een onderscheid maken tussen asielzoekers en overige vreemdelingen?

Antwoord 12

De gevraagde informatie wordt, in ieder geval in Nederland, niet geregistreerd en is derhalve niet geautomatiseerd uit de systemen te halen. Ook in de data van Eurostat is deze informatie niet beschikbaar. Het zou uitgebreid onderzoek vergen deze complexe vraag te beantwoorden, zowel in Nederland als in de andere lidstaten van de EU.